इंग्रजीतील 100 समानार्थी शब्द (Synonyms) आणि त्यांचे मराठीत अर्थ खाली दिले आहेत:

1️⃣ व्यक्तिमत्व व वर्तन (Personality & Behavior)

 1. Brave – Courageous (शूर)

 2. Honest – Truthful (प्रामाणिक)

 3. Happy – Joyful (आनंदी)

 4. Sad – Unhappy (दु:खी)

 5. Angry – Furious (रागीट)

 6. Lazy – Idle (आळशी)

 7. Smart – Intelligent (हुशार)

 8. Kind – Generous (दयाळू)

 9. Rude – Impolite (उद्धट)

 10. Funny – Humorous (विनोदी)

2️⃣ शरीर आणि आरोग्य (Body & Health)

 11. Weak – Feeble (अशक्त)

 12. Strong – Powerful (शक्तिशाली)

 13. Fat – Obese (लठ्ठ)

 14. Thin – Slim (बारीक)

 15. Healthy – Fit (तंदुरुस्त)

 16. Sick – Ill (आजारी)

 17. Tired – Exhausted (थकल्यासारखा)

 18. Energetic – Active (ऊर्जावान)

 19. Beautiful – Attractive (सुंदर)

 20. Ugly – Unattractive (कुरूप)

3️⃣ ज्ञान आणि शिक्षण (Knowledge & Learning)

 21. Wise – Knowledgeable (ज्ञानी)

 22. Dumb – Stupid (मूर्ख)

 23. Fast learner – Quick-witted (चटकन शिकणारा)

 24. Slow – Dull (मंदबुद्धी)

 25. Hardworking – Diligent (कष्टाळू)

 26. Careless – Reckless (निष्काळजी)

 27. Genius – Brilliant (प्रतिभाशाली)

 28. Confused – Puzzled (गोंधळलेला)

 29. Focused – Attentive (लक्ष केंद्रीत)

 30. Forgetful – Absent-minded (विसराळू)

4️⃣ वेळ व गती (Time & Speed)

 31. Fast – Quick (वेगवान)

 32. Slow – Sluggish (हळू)

 33. Early – Prompt (लवकर)

 34. Late – Delayed (उशिरा)

 35. Sudden – Abrupt (अचानक)

 36. Temporary – Short-term (तात्पुरता)

 37. Permanent – Everlasting (शाश्वत)

 38. Ancient – Old (प्राचीन)

 39. Modern – Contemporary (आधुनिक)

 40. Frequent – Repeated (वारंवार)

5️⃣ निसर्ग आणि वातावरण (Nature & Environment)

 41. Hot – Warm (गरम)

 42. Cold – Chilly (थंड)

 43. Rainy – Wet (पावसाळी)

 44. Dry – Arid (कोरडे)

 45. Stormy – Windy (वादळी)

 46. Sunny – Bright (सूर्यप्रकाशी)

 47. Foggy – Misty (धुकट)

 48. Greenery – Verdure (हिरवाई)

 49. Polluted – Contaminated (प्रदूषित)

 50. Pure – Clean (स्वच्छ)

6️⃣ पदार्थ आणि अन्न (Food & Substances)

 51. Tasty – Delicious (चवदार)

 52. Bland – Tasteless (चव नसलेला)

 53. Sweet – Sugary (गोड)

 54. Sour – Tangy (आंबट)

 55. Spicy – Hot (तिखट)

 56. Fresh – New (ताजे)

 57. Stale – Spoiled (शिळे)

 58. Hard – Solid (कठीण)

 59. Soft – Tender (मऊ)

 60. Cold drink – Chilled beverage (थंड पेय)

7️⃣ समाज आणि लोक (Society & People)

 61. Leader – Chief (नेता)

 62. Follower – Disciple (अनुयायी)

 63. Rich – Wealthy (श्रीमंत)

 64. Poor – Needy (गरीब)

 65. Honest – Trustworthy (प्रामाणिक)

 66. Liar – Deceiver (खोटारडा)

 67. Friendly – Sociable (मैत्रीपूर्ण)

 68. Selfish – Greedy (स्वार्थी)

 69. Generous – Benevolent (उदार)

 70. Cruel – Harsh (निर्दयी)

8️⃣ भावना आणि अनुभव (Emotions & Feelings)

 71. Excited – Thrilled (उत्साही)

 72. Nervous – Anxious (घाबरलेला)

 73. Fear – Terror (भीती)

 74. Love – Affection (प्रेम)

 75. Hate – Dislike (द्वेष)

 76. Surprised – Amazed (आश्चर्यचकित)

 77. Bored – Uninterested (कंटाळलेला)

 78. Satisfied – Content (समाधानी)

 79. Jealous – Envious (मत्सरी)

 80. Proud – Dignified (गर्विष्ठ)

9️⃣ हालचाल आणि कृती (Movement & Action)

 81. Run – Sprint (धावणे)

 82. Walk – Stroll (चालणे)

 83. Jump – Leap (उडी मारणे)

 84. Sit – Rest (बसणे)

 85. Stand – Rise (उभे राहणे)

 86. Throw – Toss (फेकणे)

 87. Catch – Grab (पकडणे)

 88. Push – Shove (ढकलणे)

 89. Pull – Drag (ओढणे)

 90. Lift – Raise (उचलणे)

🔟 विविध (Miscellaneous)

 91. Happy – Cheerful (आनंदी)

 92. Dangerous – Risky (धोकादायक)

 93. Expensive – Costly (महाग)

 94. Cheap – Affordable (स्वस्त)

 95. Strong – Mighty (बलवान)

 96. Weak – Fragile (अशक्त)

 97. Neat – Tidy (स्वच्छ)

 98. Messy – Cluttered (अस्वच्छ)

 99. Deep – Profound (गहिरे)

 100. Shallow – Superficial (उथळ)

IMP

 1-10: व्यक्ती आणि त्यांचे वैशिष्ट्ये (People & Their Characteristics)

 1. Ascetic – जो ऐहिक सुखांचा त्याग करून साधी जीवनशैली जगतो. (संन्यासी)

 2. Autocrat – जो एकहाती सत्ता गाजवतो. (हुकुमशहा)

 3. Bankrupt – ज्याच्याकडे कर्ज फेडण्यासाठी पैसा उरलेला नाही. (दिवाळखोर)

 4. Celibate – जो विवाह किंवा लैंगिक संबंधापासून दूर राहतो. (ब्रह्मचारी)

 5. Charlatan – जो खोटे ज्ञान असल्याचा दिखावा करतो. (ढोंगी विद्वान)

 6. Connoisseur – ज्याला एखाद्या गोष्टीचे उत्तम ज्ञान आहे. (रसिक तज्ञ)

 7. Crusader – जो कोणत्या तरी चळवळीसाठी लढतो. (सामाजिक कार्यकर्ता)

 8. Feminist – जो स्त्रियांच्या हक्कांसाठी लढतो. (स्त्रीवादी)

 9. Impostor – जो खोट्या ओळखीने इतरांची फसवणूक करतो. (भोंदू)

 10. Mercenary – जो पैशासाठी कोणासाठीही काम करतो. (भाडोत्री सैनिक)

⸻

11-20: विविध संज्ञा (Miscellaneous Terms)

 11. Extempore – कोणत्याही पूर्वतयारीशिवाय दिलेले भाषण. (तात्काळ भाषण)

 12. Hearsay – पुरावा नसलेली फक्त ऐकीव माहिती. (ऐकीव गोष्ट)

 13. Illusion – डोळ्यांना भासणारी पण खरी नसलेली गोष्ट. (मोहजाल)

 14. Mirage – वाळवंटात पाण्याचा आभास निर्माण करणारी दृश्य फसवणूक. (मृगजळ)

 15. Nemesis – एखाद्याच्या चुकीला मिळणारी नैसर्गिक शिक्षा. (अनिवार्य शिक्षा)

 16. Oxymoron – दोन विरुद्ध अर्थाच्या शब्दांचा एकत्र वापर. (उलटसुलट अर्थ असलेली संज्ञा – उदा. “विनम्र गर्व”)

 17. Paradox – वरकरणी विरोधाभासी पण सत्य असलेले विधान. (विसंगत वाटणारी पण सत्य गोष्ट)

 18. Rendezvous – ठरलेल्या वेळी आणि ठिकाणी होणारी भेट. (पूर्वनियोजित भेट)

 19. Silhouette – अंधुक सावली किंवा आकृती. (सावली प्रतिमा)

 20. Utopia – काल्पनिक आदर्श राज्य. (संपूर्णतः परिपूर्ण देश)

⸻

21-30: वैद्यकीय संबंधित (Medical Related)

 21. Amnesia – स्मृतिभ्रंश, विसरण्याचा आजार. (स्मृती喪失)

 22. Anemia – रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी होणे. (रक्ताल्पता)

 23. Antiseptic – जखमेत जंतू होऊ नयेत म्हणून वापरणारी औषधे. (जीवाणुनाशक)

 24. Chronic – दीर्घकाळ टिकणारा आजार. (जुना व कायमस्वरूपी आजार)

 25. Coma – दीर्घकाळ बेशुद्धावस्थेत असणे. (गंभीर अचेतन अवस्था)

 26. Diagnosis – रोगाचे कारण शोधणे. (रोगाचे निदान)

 27. Paralysis – स्नायूंना हालचाल न करणे शक्य होणे. (अर्धांगवायू)

 28. Quarantine – संसर्गजन्य रोगाने बाधित व्यक्तीला वेगळे ठेवणे. (संगरोध)

 29. Therapy – रोगाच्या उपचारासाठी वापरणारी पद्धत. (चिकित्सा)

 30. Vaccination – रोगप्रतिकारक लस देणे. (लसीकरण)

⸻

31-40: विज्ञान व तंत्रज्ञान (Science & Technology)

 31. Astronomy – ग्रह, तारे आणि आकाशगंगा यांचा अभ्यास. (खगोलशास्त्र)

 32. Botany – वनस्पतींचा अभ्यास. (वनस्पतिशास्त्र)

 33. Ecology – पर्यावरण व सजीव यांच्या परस्पर संबंधांचा अभ्यास. (पर्यावरणशास्त्र)

 34. Entomology – कीटकांचा अभ्यास. (कीटकशास्त्र)

 35. Genetics – आनुवंशिक गुणधर्मांचा अभ्यास. (जनुकीय विज्ञान)

 36. Meteorology – हवामानाचा अभ्यास. (हवामानशास्त्र)

 37. Optics – प्रकाशाचा अभ्यास. (प्रकाशशास्त्र)

 38. Seismology – भूकंपाचा अभ्यास. (भूकंपशास्त्र)

 39. Toxicology – विषांचे गुणधर्म आणि परिणाम यांचा अभ्यास. (विषशास्त्र)

 40. Zoology – प्राण्यांचा अभ्यास. (प्राणिशास्त्र)

⸻

41-50: राजकीय आणि आर्थिक संज्ञा (Political & Economic Terms)

 41. Arbitration – दोन पक्षांमधील वाद मिटवण्यासाठी तटस्थ व्यक्तीचा हस्तक्षेप. (मध्यस्थी)

 42. Boycott – विरोध म्हणून एखादी वस्तू किंवा सेवा वापरणे थांबवणे. (बहिष्कार)

 43. Diplomacy – दोन राष्ट्रांमधील संबंध सुधारण्यासाठी केलेली राजकीय चर्चा. (राजनैतिक कौशल्य)

 44. Expatriate – जो आपल्या देशाबाहेर राहतो. (परदेशस्थ व्यक्ती)

 45. Inflation – वस्तूंच्या किंमती सतत वाढत जाण्याची प्रक्रिया. (महागाई)

 46. Deflation – बाजारातील किंमती सतत घटत जाण्याची प्रक्रिया. (किंमत घट)

 47. Referendum – मोठ्या प्रश्नावर घेतलेले सार्वमत. (जनमत संग्रह)

 48. Sanctions – आंतरराष्ट्रीय निर्बंध. (प्रतिबंध)

 49. Tyranny – क्रूर आणि जुलमी राजवट. (हुकूमशाही)

 50. Xenophobia – परदेशी लोकांविषयी तिरस्कार किंवा भीती. (परदेशी व्यक्तींबद्दल भीती/द्वेष)

ऑस्ट्रेलियन ओपन 2025 संपूर्ण विजेत्यांची यादी

🖋️ ऑस्ट्रेलिया ओपन पुरुष 2025 

1) पुरुष विजेता - जॅनिक सिनर (इटली) 

2) पुरुष उपविजेता -अलेक्झांडर झ्वेरेव्ह (जर्मनी)

🖋️ ऑस्ट्रेलिया ओपन महिला 2025 

1) महिला विजेता - मॅडिसन कीजने ( अमेरिका)

2) महिला उपविजेता - आर्यना सबालेन्का

🖋️ ऑस्ट्रेलिया ओपन पुरुष दुहेरी 2025

1) विजेता - हॅरी हेलिओवारा(फिनलँड) आणि ग्रेट हेन्री पॅटेन (ब्रिटन)

2) उपविजेता -  सिमोन बोलेली आणि अँड्रिया वावसोरी 

🖋️ ऑस्ट्रेलिया ओपन महिला दुहेरी 2025

1) विजेता - कॅटेरिना सिनियाकोवा आणि टेलर टाऊनसेंड

2) उपविजेता - हसिह सु-वेई आणि जेलेना ओस्टापेन्को 

ऑस्ट्रेलिया ओपन मिश्र दुहेरी 2025

1) विजेता-  ऑलिव्हिया गाडेकी (ऑस्ट्रेलिया) आणि जॉन पीर्स 

2) उपविजेता - किम्बर्ली बिरेल आणि जॉन-पॅट्रिक स्मिथ

राज्यसेवा मुख्य परीक्षा 2025 साठी कोणता optional विषय घ्यावा?

1) एखाद्या विषयाची आवड असेल तर तो विषय घेऊ शकता (उदा. इतिहास, भूगोल, राज्यशास्त्र) 

2) कोणत्या माध्यमातून परीक्षा देणार : मराठी / English : उपलब्ध संदर्भ साहित्य

3) syllabus : इतर विषयांच्या तुलनेने कमी असलेला विषय / खूपच किचकट संकल्पना नसलेला विषय 

मराठी माध्यमातून मुख्य परीक्षा देणार असाल तर खालील विषयांसाठी चांगले संदर्भ / पुस्तके मिळू शकतात. 

1) इतिहास :  syllabus खूप जास्त

upsc तील trend - इतर विषयांच्या तुलनेत कमी मार्क्स मिळतात.  पण मराठीतून भरपूर संदर्भ पुस्तके उपलब्ध.

2) भूगोल : objective साठी वाचलेल्या बऱ्याच गोष्टी Descriptive मध्ये फायदेशीर ठरू शकतात. बरेच सिद्धांत, भौगोलिक संकल्पना खूप detail मध्ये कराव्या लागतील. 

Mapping वर प्रश्न असतात. 

3) राज्यशास्त्र व आंतरराष्ट्रीय संबंध (PSIR) : core polity सगळ्यांचं वाचून झालेलं असतं, बऱ्याच गोष्टी / facts तोंडपाठ असतात. याचा फायदा राज्यशास्त्रात होऊ शकतो. इथे extra फक्त आंतरराष्ट्रीय संबंध हा घटक करायचा आहे. पण सर्व गोष्टी वाटतात तेवढ्या सोप्या नाहीत. Thinkers हा घटक बऱ्याच विषयात थोडयाफार प्रमाणात आहे. संकल्पना, कारणे, परिणाम या मुद्द्यांवर लक्ष द्यावे लागेल (इतर विषयांमध्ये सुद्धा) 

4) लोकप्रशासन (Pub Ad) : या विषयाचा अभ्यासक्रम आत्ताच्या objective mains मधील Polity Part 2 शी मिळताजुळता आहे. पण इथे facts पेक्षा Concepts वर जास्त focus पाहिजे. Syllabus इतर विषयांपेक्षा बऱ्यापैकी कमी आहे. 

प्रशासनाशी संबंधित विषय आहे. बऱ्याच गोष्टी आपण polity, पंचायतराज मध्ये वाचलेल्या असतात. 

5) समाजशास्त्र (Sociology) : 

  मराठीतून बरेच संदर्भ उपलब्ध आहेत. Syllabus देखील खूप जास्त नाही. काही thinkers / किचकट सिद्धांत, संकल्पना सोडल्या तर दैनंदिन /सामाजिक जीवनावरील घडामोडिंवर आधारित विषय आहे. 

वरील सर्वच विषयांसाठी मराठी मध्ये पुस्तकं उपलब्ध आहेत. मराठी माध्यमातून अभ्यास करणाऱ्यांसाठी वरील optional विषय चांगले आहेत. तुमच्या आवडीनुसार आणि इतर घटकांचा विचार करून optional विषय निवडू शकता. 

Descriptive मुख्य परीक्षेसाठी सर्वात महत्वाची गोष्ट आहे Writing practice.

तुम्ही कितीही वाचन केलात, पाठांतर केलात पण writing जमत नसेल तर मार्क्स मिळणार नाहीत. 

इतर काही विषय : मराठी साहित्य, अर्थशास्त्र, विधी, व्यवस्थापन 

पूर्व परीक्षेचा अर्ज भरतेवेळेस Optional विषय कोणता घेणार हे अर्जात नमूद करावे लागेल.

19 वा महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार 2025 राम सुतार यांना जाहीर

👉 व्यक्तीशः ते महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार मिळवणारे 21 वे व्यक्ती

👉पुरस्कार वर्ष - 2024 

◾️गाव - गोंदूर धुळे महाराष्ट्र

◾️वय - 100 वर्षे

◾️जगातील सर्वात उंच मूर्ती "स्टॅच्यू ऑफ युनिटी"(182 मीटर - 597 फूट) 

◾️1954 ते 1958 पर्यंत राज्याच्या पुरातत्व विभागात मॉडेलिंग म्हणून सेवा देऊन आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात 

◾️1959 मध्ये -  दिल्लीत माहिती वर दूरसंचार मंत्रालयात नोकरी केली.

◾️त्यांनी वेरूळ आणि अजिंठा लेण्यांमधील अनेक शिल्पांची पुनर्बांधणी केली. 

👉त्यांनी बनवलेले महत्वाचे पुतळे 👇

◾️संसदेतील महात्मा गांधीजींचा पुतळा

◾️बेंगळुरू आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरील 108 फूट उंच केम्पे गौडा पुतळा

◾️ मध्य प्रदेशातील गांधी सागर धरणावरील 45 फूट उंच चंबळ स्मारक

◾️ब्रह्मा सरोवर येथील कृष्ण अर्जुन स्मारक

◾️राजकोट येथे छत्रपती शिवाजी महाराजांचा नवा पुतळा ते बनवणार आहेत

◾️भाक्रा नांगल धरणावर  कामगारांच्या स्मरणार्थ 50 फूट उंच कांस्य स्मारक

◾️26 जानेवारी 1959 रोजी कामगारांचा विजय पुतळा बसवण्यात 

◾️दिल्लीतील गोविंद वल्लभ पंत यांची 10 फूट लांबीची कांस्य मूर्ती

◾️ बिहारमधील कर्पुरी ठाकूर पुतळा

◾️ बिहार विभूती अनुग्रह नारायण सिन्हा यांची मूर्ती

◾️अमृतसरमधील महाराजा रणजीत सिंह यांची 21 फूट उंच मूर्ती 

◾️भगवान श्रीरामाची 251 मीटर उंच मूर्ती (अयोध्या)

◾️153 फूट उंच भगवान शिव मूर्ती (बेंगळुरू)

◾️100 फूट उंच छत्रपति संभाजी महाराज यांची प्रतिमा (मोशी, पुणे)

◾️मुंबईतील डॉ बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक ते सध्या बनवत आहेत

👉श्री राम सुतार यांना मिळालेले पुरस्कार 

◾️1999 - पद्मश्री पुरस्कार

◾️2016 - टागोर पुरस्कार

◾️2016 - पद्मभूषण पुरस्कार

◾️2025 - महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार

👉फ्रान्समधील इकोल सुपेरिअर रॉबर्ट डी सोर्बन विद्यापीठाकडून डॉक्टरेटने सन्मानित करण्यात आले आहे

👉 महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार

●2022 - अप्पासाहेब धर्माधिकारी

●2023 - अशोक सराफ 

●2024 - राम सुतार 

👉 महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार बद्दल ✅

◾️महाराष्ट्र सरकारकडून दिला जाणारा सर्वोच्च पुरस्कार आहे

◾️स्थापना : 1995

◾️आरोग्यसेवा, उद्योग, कला, क्रीडा, पत्रकारिता, लोकप्रशासन, विज्ञान आणि समाजसेवा या क्षेत्रसाठी दिला जातो

◾️पुरस्कार स्वरूप : 25 लाख रोख, शाल सन्मानचिन्ह व प्रशस्तीपत्र

👉पहिला पुरस्कार : पू.ल.देशपांडे (साहित्य) 1996

👉 4 महिलांना महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार लता मंगेशकर,राणी बंग,सुलोचना लाटकर,आशा भोसले

अत्यंत महत्त्वाचे.

𝟏)  इडुक्की धरणा- पेरियार नदी - केरळ

𝟐)  उकई प्रकल्प - तापी नदी (तापी नदी) - गुजरात

𝟑)  काकरापार प्रकल्प - तापी नदी (तापी नदी) - गुजरात

𝟒)  कोल्डेम प्रकल्प - सतलज नदी- हिमाचल प्रदेश

𝟓)  गंगा सागर प्रकल्प - चंबळ नदी - मध्य प्रदेश

𝟔)  जवाहर सागर प्रकल्प- चंबळ नदी - राजस्थान

𝟕)  जयकवाडी प्रकल्प - गोदावरी नदी - महाराष्ट्र

𝟖)  टिहरी धरण प्रकल्प - भागीरथी नदी - उत्तराखंड

𝟗)  तिलैया प्रकल्प - बराकार नदी - झारखंड

𝟏𝟎)  तुळबळ प्रकल्प - झेलम नदी - जम्मू आणि काश्मीर

𝟏𝟏)  दुर्गापुर बैराज प्रकल्प - दामोदर नदी  - पश्चिम बंगाल

𝟏𝟐)  दुलहस्ती प्रकल्प - चिनाब नदी - जम्मू आणि काश्मीर

𝟏𝟑)  नागपूर विद्युत प्रकल्प - कोरडी नदी - महाराष्ट्र 

𝟏𝟒)  नागार्जुन सागर प्रकल्प- कृष्णा नदी - आंध्र प्रदेश

𝟏𝟓)  नाथापा झकीरी प्रकल्प - सतलज नदी - हिमाचल प्रदेश

𝟏𝟔)  पेंचहेत धरण - दामोदर नदी - झारखंड

𝟏𝟕)  पोचमपड प्रोजेक्ट - महानदी - कर्नाटक

𝟏𝟖)  फराक्का प्रकल्प - गंगा नदी - पश्चिम बंगाल

𝟐𝟏)  बंसगर प्रकल्प - सोन नदी - मध्य प्रदेश

𝟐𝟎)  भाक्रा नांगल प्रकल्प - सतलज नदी - हिमाचल प्रदेश

𝟐𝟏)  भीमा प्रकल्प - पावना नदी - तेलंगाना

𝟐𝟐)  मतािटिला प्रकल्प - बेतवा नदी - उत्तर प्रदेश

𝟐𝟑)  रणजित सागर धरण प्रकल्प- रवी नदी - जम्मू आणि काश्मीर

𝟐𝟒)  राणा प्रताप सागर प्रकल्प - चंबळ नदी - राजस्थान

𝟐𝟓)  सतलज प्रकल्प - चिनाब नदी - जम्मू आणि काश्मीर

𝟐𝟔)  सरदार सरोवर प्रकल्प - नर्मदा नदी - गुजरात

𝟐𝟕)  हिकाल प्रकल्प - घटप्रभा प्रकल्प- कर्नाटक

परीक्षाभिमुख AI बाबत महत्वाची माहिती :

➡️ भारतातील पहिली महिला AI शिक्षिका - इरिस 

➡️ भारतातील पहिली महिला AI सॉफ्ट. इंजिनिअर - देविका 

➡️ भारतातील पहिला AI पोलीस - के पी बोटला (PSI)

➡️ भारतातील पहिली AI शाळा - शांतिगिरी विद्याभवन ,केरळ

➡️ AI चा शालेय पुस्तकात वापर - केरळ

➡️ भारतातील पहिला AI आधारित चित्रपट - इराह 

➡️ भारताची पहिली AI सिटी - लखनऊ

➡️ जगातील पहिली AI प्रवक्ता - व्हिक्टोरिया शी (युक्रेन)

➡️ जगातील पहिली AI सीईओ - मीका 

➡️ भारतातील पहिली AI न्यूज अँकर - लिसा 

➡️ भारतातील पहिले AI विद्यापीठ - कर्जत 

➡️ पहिली AI ब्युटी क्वीन - जारा शतावरी

➡️ मिस AI 2024 - केंझा झायली

➡️ भारतातील पहिली AI MOM इन्फ्लुएन्सर - काव्या मेहरा

➡️ भारतातील पहिली AI हिंदी सिंगर - माया 

काही महत्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवा

◾️मध्यप्रदेश : ऑनलाईन समन्स आणि वॉरंट सुरू करणारे पाहिले राज्य बनले आहे

◾️महाराष्ट्र : 500 अब्ज डॉलर अर्थव्यवस्थेचा टप्पा ओलांडणारे भारतातील पहिले राज्य

◾️तमिळनाडू - कन्याकुमारी येथे समुद्रावरील भारतातील पहिल्या काचेच्या पुलाचे उद्घाटन झाले

◾️महाराष्ट्र : धोकाग्रस्त वन्यजीव अधिवास घोषित करणारे भारतातील पाहिले राज्य

◾️महाराष्ट्र : गुगल क्लासरुम सुरु करणारे देशातील पहिलं राज्य

◾️केरळ : भारतातील पहिले 100% साक्षर राज्य

◾️त्रिपुरा : प्लॅस्टिक ओळखपत्र मतदारांना वाटणारे पहिले राज्य 

◾️आंध्रप्रदेश : जन-सुरक्षा कायदा करणारे पहिले राज्य 

◾️महाराष्ट्र - गुन्हे सिद्धतेकरिता मोबाईल फॉरेन्सिक व्हॅन' सुरू करणारे देशातील पहिले राज्य 

◾️पश्चिम बंगाल : मानवाधिकार न्यायालय सुरू करणारे पहिले राज्य :- पश्चिम बंगाल

◾️उत्तराखंड : लोकायुक्त संमत करणारे पहिले राज्य 

◾️राज्यस्थान : जानकी दूध बँक चालविणारे पहिले राज्य

◾️हिमाचल प्रदेश : भारतातील पहिले कार्बनमुक्त राज्य

◾️दिल्ली : भारतातील पहिले बाल न्यायालय सुरू करणारे राज्य 

◾️पश्चिम बंगाल : भारतातील पहिले महिला न्यायालय सुरू करणारे राज्य 

◾️सिक्कीम : मिनरल वॉटर बाटल्यांवर बंदी घालणारे पहिले राज्य 

◾️कर्नाटक : 'आरोग्य अदालत' सुरु करणारे पहिले राज्य 

◾️सिक्कीम : भारतातील पहिले धुम्रपानमुक्त राज्य

◾️पंजाब : निकोटिनवर बंदी घालणारे भारतातील पहिले राज्य 

◾️केरळ : सौर ऊर्जेवरील पहिली बोट (आदित्य) सुरू करणारे पहिले राज्य 

◾️कर्नाटक : कृषी आधारित अर्थसंकल्प सादर करणारे पहिले राज्य 

◾️हरियाणा : बालक जन्मतःच त्याची आधार नोंदणी करणारे पहिले राज्य 

◾️राज्यस्थान : पंचायत निवडणुकांत शैक्षणिक पात्रता बंधनकारक करणारे पहिले राज्य

◾️पंजाब : मृदा स्वास्थ्य कार्ड सुरू करणारे पहिले राज्य 

◾️मध्यप्रदेश : सेवा हमी कायदा (RTS) संमत करणारे पहिले राज्य 

◾️दिल्ली : ई-रेशनकार्ड वितरित करणारे पहिले राज्य

◾️आंध्रप्रदेश : ई-कॅबिनेटचा वापर करणारे भारतातील पहिले राज्य

◾️गुजरात : ऑनलाईन मतदान राबविणारे पहिले राज्य 

◾️मेघालय : जन-धन योजनेची 100% अंमलबजावणी करणारे पहिले राज्य 

◾️तेलंगणा : पदवीपर्यंत लैंगिक शिक्षण सक्तीचे 

करणारे पहिले राज्य 

◾️दिल्ली :भारतातील पहिली फूड बैंक सुरू करणारे राज्य 

◾️राज्यस्थान : होमिओपॅथिक विद्यापीठ सुरू करणारे पहिले राज्य

◾️महाराष्ट्र : स्थानिक स्वराज्य संस्थामध्ये महिलांना 33% आरक्षण देणारे पाहिले राज्य 

◾️महाराष्ट्र : राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांना केंद्राप्रमाणे सुधारित राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन योजना सुरू करणारे पाहिले राज्य

◾️महाराष्ट्र : महिला आरक्षण देणारे : भारतातील पाहिले राज्य

◾️दिल्ली

 : देशातील पहिले केरोसीनमुक्त शहर 

◾️केरळ:  हे सर्वांना इंटरनेटचा मूलभूत हक्क देणारे पहिले राज्य बनले आहे

◾️राज्यस्थान :आरोग्य हक्क कायदा’ लागू करणारे राजस्थान हे देशातील पहिले 

◾️उत्तराखंड :पूर्व-प्राथमिक स्तरावर "नवीन शैक्षणिक धोरण" लागू करणारे पाहिले राज्य

◾️कर्नाटक : ग्लोबल कॅपॅबिलिटी सेंटर (GCC) धोरण आणणारे देशातील पहिले राज्य ठरणार आहे.

◾️उत्तराखंड : विद्यार्थी संघटनांच्या निवडणुकीत मुलींसाठी 50% जागा राखीव ठेवणारे  पहिले राज्य

◾️उत्तराखंड : जगातील पहिला सकल पर्यावरण उत्पादन निर्देशांक 

◾️राज्यस्थान : रस्ता सुरक्षा कृती योजना स्वीकारणारे पहिले राज्य ठरणार आहे

◾️केरळ : जैवविविधतेची नोंद करणारे पहिले राज्य ठरले आहे

◾️बिहार : ट्रैफिक चे ऑडिट करणारे पाहिले राज्य

◾️बिहार : इथेनॉल प्रोत्साहन धोरण लागू करणारे देशातील पाहिले राज्य

आय.सी.सी चॅम्पियन्स ट्रॉफी - 2025

👉 आयोजक - आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद 

👉 प्रकार - एक दिवसीय आंतरराष्ट्रीय

👉 आयोजित - दर 4 वर्षांनी 

👉 विजेता संघ - भारत 

👉 उपविजेता संघ - न्युझीलँड 

👉 एकूण संघ - 8

👉 एकूण सामने - 15 

👉 2025 चे आयोजन - पाकिस्तान 

👉 भारताचे सर्व सामने - दुबई 

👉 प्रथम आयोजन 1998 - बांगलादेश 

👉 प्रथम विजेता - दक्षिण आफ्रिका 

👉 पुढील आयोजन 2029 - भारत 

👉 मॅन ऑफ द मॅच - रोहित शर्मा

👉 मॅन ऑफ द सिरीज - रचीन रवींद्र 

प्रमुख संस्था आणि त्यांचे मुख्यालय

 1).  GATT चे मुख्यालय कोठे आहे? 

 उत्तर - जिनिव्हा (1947)

 2).  G-8 देशांची स्थापना कधी झाली?

 उत्तर - 1975

 3).  UNCTAD चे मुख्यालय कोठे आहे?

 उत्तर - जिनिव्हा (1964)

 4).  आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीचे मुख्यालय कोठे आहे? 

 उत्तर - वॉशिंग्टन (1945)

 ५).  अन्न आणि कृषी संघटना (FAO) कोठे आहे? 

 उत्तर - रोम (1945)

 ६).  जागतिक आरोग्य संघटनेचे (WHO) मुख्यालय कोठे आहे?

 उत्तर - जिनिव्हा 1948

 7).  रेडक्रॉसचे मुख्यालय कोठे आहे?

 उत्तर - जिनिव्हा (1863)

 8).  जागतिक बँकेचे मुख्यालय कोठे आहे?

 उत्तर - वॉशिंग्टन (1945)

 9).  G-15 देशांचे मुख्यालय कोठे आहे? 

 उत्तर - जिनिव्हा (1989)

 10).  जागतिक व्यापार संघटनेचे (WTO) मुख्यालय कोठे आहे?

 उत्तर - जिनिव्हा (1995)

 11).  नाटो देशांची मुख्यालये कोठे आहेत?

 उत्तर - ब्रुसेल्स (1949)

 १२).  सार्क देशांचे मुख्यालय कोठे आहे? 

 उत्तर - काठमांडू (1985)

 13).  आशियाई विकास बँकेचे (ADB) मुख्यालय कोठे आहे?

 उत्तर - मनिला (1966)

 14).  आंतरराष्ट्रीय न्यायालय कोठे आहे?

 उत्तर - हेग (1946)

 १५).  इंटरपोल कुठे आहे?  

 उत्तर - लियोन पॅरिस (1923)

बंगालमधील राजकीय संस्था

🌷   बंगाभाषा प्रकाशक सभा – १८३६

🌷    Landholders Association – 1838

जमीनदारांचे हितसंरक्षण करणे

 भारतातील पहिली राजकीय संघटना 

 – याच संगठनेने सर्वप्रथम संवैधानिक प्रदर्शनाचा मार्ग अनुसरला

🌷  बंगाल ब्रिटीश इंडिया सोसायटी –१८४३

–उद्देश लोकांमध्ये राजकीय भावना जागृत करणे, राजकीय शिक्षणाला प्रोत्साहित करणे

🌷  ब्रिटीश इंडियन असोसिएशन  –१८५१

–    Landholders Association व बंगाल ब्रिटीश इंडिया सोसायटी यांच्या एकत्रीकरणातून

# ईस्ट इंडिया असोसिएशन १८६६ @ लंडन : दादाभाई नौरोजी

🌷  इंडियन लीग १८७५

शिशिर कुमार घोष  – उद्देश लोकांमध्ये राजकीय भावना जागृत करणे, राजकीय शिक्षणाला प्रोत्साहित करणे

·         – इंडियन असोसिएशन ऑफ कलकत्ता मध्ये विलीन

🌷इंडियन असोसिएशन ऑफ कलकत्ता १८७६

सुरेंद्रनाथ बानर्जी , आनंद मोहन बोस –

 उद्देश तत्कालीन राजकीय व्यवस्थे संदर्भात जनमत तयार

कलम 14

भारतीय संविधानाचा कलम 14 (Article 14) हा समानतेच्या हक्कांशी (Right to Equality) संबंधित आहे. हा कलम भारतातील सर्व नागरिकांना कायद्याच्या दृष्टीने समानता आणि कायद्याच्या समान संरक्षणाची हमी देतो.

कलम 14 चे महत्त्वाचे मुद्दे:

समानतेचा अधिकार: भारतातील कोणत्याही व्यक्तीला (नागरिक असो वा परदेशी) कायद्याच्या आधी समान वागणूक दिली जाईल. कोणत्याही व्यक्तीला लिंग, जात, धर्म, वंश, जन्मस्थान इत्यादी आधारावर भेदभाव केला जाणार नाही.

कायद्याचे समान संरक्षण: देशातील प्रत्येक व्यक्तीस कायद्याचे समान संरक्षण मिळेल. याचा अर्थ असा की, जेव्हा एखादी व्यक्ती समान परिस्थितीत असेल, तेव्हा तिला समान कायद्याचे संरक्षण मिळायला हवे.

समानता आणि तर्कसंगत वर्गीकरण: 

जरी कलम 14 सर्वांसाठी समानतेचा अधिकार देतो, तरीही तर्कसंगत वर्गीकरण (Reasonable Classification) अनुमत आहे. म्हणजे, काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये वेगवेगळ्या गटांसाठी भिन्न कायदे असू शकतात, पण ते तर्कसंगत आणि न्याय्य असले पाहिजेत.

यासाठी दोन अटी पूर्ण कराव्या लागतात: 

समूहामध्ये समरसता असावी – म्हणजे, गटामध्ये असलेल्या लोकांमध्ये समान वैशिष्ट्ये असावी.

वर्गीकरणाचा उद्देश न्याय्य आणि तार्किक असावा – म्हणजे, त्यामागे वैध आणि न्याय्य कारण असावे.

कलम 14 अंतर्गत महत्त्वाचे न्यायालयीन निर्णय:

State of West Bengal v. Anwar Ali Sarkar (1952) – यात सांगितले गेले की, कोणत्याही कायद्याने किंवा धोरणाने अवैध भेदभाव निर्माण होऊ नये.

E.P. Royappa v. State of Tamil Nadu (1974) – यात सांगितले गेले की, समानता म्हणजे केवळ भेदभावाचा अभाव नव्हे, तर याद्वारे स्वेच्छाचारी निर्णयांना आळा बसला पाहिजे.

Maneka Gandhi v. Union of India (1978) – या प्रकरणात कलम 14 चे अधिक विस्तृत अर्थ लावण्यात आले आणि याला कलम 19 आणि कलम 21 सोबत वाचले पाहिजे, असे स्पष्ट करण्यात आले.

कलम 14 चा अपवाद:

कलम 14 सर्वसामान्य नियम सांगतो, परंतु काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये काही अपवाद देखील आहेत:

President आणि Governors यांना काही घटनात्मक विशेषाधिकार आहेत.

संसद आणि विधिमंडळ सदस्यांना विशिष्ट अधिकार आणि विशेष संरक्षण दिले जाते.

आरक्षण धोरणांमध्ये (SC, ST, OBC साठी) समानतेचा तत्त्व लवचिक पद्धतीने वापरला जातो.

निष्कर्ष:

कलम 14 हा भारतीय लोकशाहीचा एक आधारस्तंभ आहे. तो प्रत्येक व्यक्तीस कायद्याच्या आधी समानता देतो, पण त्याच वेळी तर्कसंगत वर्गीकरणाची संकल्पना देखील मान्य करतो, जेणेकरून सामाजिक न्याय व वास्तववादी व्यवस्थापन शक्य होईल.

महत्वाच्या संस्था , अध्यक्ष , स्थापना मुख्यालय

💡 IOC - international Olympic committee 

⭐️मुख्यालय : लुझने (Lausanne) स्वित्झर्लंड

⭐️स्थापना : 23 जून 1894

⭐️अध्यक्ष : थॉमस बॅच

💡 BIMSTEC - ( Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation)

◾️मुख्यालय : ढाका बांगलादेश

◾️स्थापना : 6 जून 1997

◾️अध्यक्ष : इंद्रा मणी पांडे

◾️सदस्य : 7 ( भारत आहे)

💡 ASEAN - Association Of South East Asian Nation's

⭐️मुख्यालय : जकर्ता ( इंडोनेशिया)

⭐️स्थापना : 8 ऑगस्ट 1967

⭐️अध्यक्ष :डॉ काओ किम हॉर्न

💡 ICJ - ( international Court of Justice)

◾️मुख्यालय : हेग नेदरलँड

◾️स्थापना : 1945 ( सुरवात एप्रिल 1946)

◾️अध्यक्ष :नवाफ सलाम

💡 NATO - (North Atlantic Treaty Organization)

⭐️मुख्यालय : ब्रुसेल्स ( बेल्जियम)

⭐️स्थापना : 4 एप्रिल 1949

⭐️अध्यक्ष : जेन्स स्टोलटेंबर्ग

💡 IMF(International Monetary Fund

◾️मुख्यालय : वॉशिंग्टन डीसी अमेरिका

◾️स्थापना : 27 डिसेंबर 1945

◾️अध्यक्ष : क्रिस्टलीना जॉर्जिवा (Georgieva)

💡 ISA (International Solar Alliance)

⭐️मुख्यालय : गुरुग्राम भारत

⭐️स्थापना : 30 नोव्हेंबर 2015

⭐️अध्यक्ष :अजय माथूर

💡 ADB (Asian Development Bank)

◾️मुख्यालय : फिलिपिन्स

◾️स्थापना : 19 डिसेंबर 1966

◾️अध्यक्ष : Masatsugu Asakawa

💡 FATF ( Financial Action Task Force) 

⭐️मुख्यालय : पॅरिस ( फ्रांस)

⭐️स्थापना : 1989

⭐️अध्यक्ष : टी राजा कुमार

💡 WHO ( World Health Organisation )

◾️मुख्यालय : जीनेव्ह ( स्वित्झर्लंड)

◾️स्थापना : 7 एप्रिल 1948

◾️अध्यक्ष :टेड्रोस अधानंम

◾️सदस्य :194 देश

💡 UNICEF (United Nation's children's Fund)

⭐️मुख्यालय : न्यूयॉर्क अमेरिका

⭐️स्थापना : 11 डिसेंबर 1946

⭐️अध्यक्ष : कॅथरीन रसल

💡 SCO - (Shanghai Cooperation Organization )

◾️मुख्यालय : बीजिंग (चायना)

◾️स्थापना : 15 जून 2001

◾️अध्यक्ष : Zhang Ming

◾️सदस्य : 9 ( भारत आहे)

💡 SAARC (South Asian Association for Regional Cooperation )

⭐️स्थापना 8 डिसेंबर 1985 

⭐️मुख्यालय काठमांडू नेपाळ

💡 UNSCO (United Nations Educational Scientific and cultural Organization)

◾️मुख्यालय : पॅरिस फ्रान्स

◾️स्थापना : 16 नोव्हेंबर 1945

◾️अध्यक्ष : आंद्रे अझुले (Audrey Azouley )

💡 FIFA ( Federation International de Football Association)

⭐️मुख्यालय : झुरिच  स्विझर्लंड

⭐️स्थापना : 21 मे 1904

⭐️अध्यक्ष :गियानी अनफेंटिनो (Gainni Infantino)

💡 ICC ( international Cricket Council)

◾️ स्थापना 15 जून 1909

◾️ मुख्यालय : दुबई (UAE)

◾️ अध्यक्ष : ग्रेग बारकले (Greg Barclay)

लिहून ठेवा imp पोलीस भरती

601) अनधिकृत व्यक्तीला समजू नये म्हणून डेटाचे व्यवस्थापन करण्याचा हा एक मार्ग आहे? 

👉 अनक्रीप्शन

602) पंढरपूर येथे चोखामेळा धर्मशाळा कोणी बांधली? 

👉 संत गाडगेबाबा 

603) राज्य प्रशासन लवादाच्या  अध्यक्षाची नेमणूक कोण करतात?

👉 राष्ट्रपती

604) हिमालयाची सावली हे कानेटकर लिखित नाटक कोणाच्या जीवनावर आधारित आहे ?

👉 महर्षी कर्वे 

605) अवनी लेखर कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे?

👉 नेमबाज 

606) एक ते शंभर मध्ये एकूण किती मूळ संख्या येतात? 

👉25

607) फेब्रुवारी 2020 महिन्याचे एकूण सेकंद किती ?

👉 2505600

607) भारतात सध्या किती केंद्रशासित प्रदेश आहेत? 

👉08

608) G20 शीखर परिषद 2025 आयोजन देश कोणता आहे?

👉 दक्षिण आफ्रिका

609) तापी नदीचा उगम कोठे झाला आहे? 

👉 मुलताई 

610) मिडनाईट चिल्ड्रेन या कादंबरीचे लेखक कोण आहेत?

👉 सलमान रश्दी

611) महाबळेश्वर- महाड महामार्गावर कोणता घाट आहे? 

👉 आंबेनळी 

612) शासकीय कर्मचाऱ्यांना ताकीद देण्यासाठी वापरतात त्यास काय म्हणतात? 

👉 ज्ञानप

613) ब्रिटिशाविरुद्ध पंजाब मध्ये झालेल्या कुका विद्रोहाचे नेतृत्व कोणी केले? 

👉 रामसिंग 

614) अमरावती ते शिवाजी शिक्षण संस्था श्रद्धांजली स्थापना कोणी केली? 

👉 डॉक्टर पंजाबराव देशमुख 

615) 2032 मध्ये ऑलम्पिक स्पर्धा कोठे नियोजित आहेत?

👉 ब्रिस्बेन

616) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी सर्वप्रथम कोणता किल्ला जिंकला? 

👉 तोरणा 

617) सोडियम बायकार्बोनेट ची रासायनिक सूत्र काय आहे?

👉NaHCO३

618) बिटकॉइन डिजिटल चलनाचा शोध कोणी लावल?

👉 सातोशी नाकामोटो 

619) जल्लीकट्टू हा कोणत्या राज्याचा पारंपारिक खेळ आहे? 

👉 तमिळनाडू 

620) सोनिया पदार्थाची रासायनिक संज्ञा काय आहे? 

👉Au

621) कोणाजवळ घेऊन येते अनाथ बालिकाश्रम कोणी सुरू केले?

👉 महर्षी कर्वे 

622) राज्य राखीव पोलीस दलाचे मुख्यालय कोणत्या ठिकाणी आहे?

👉 गोरेगाव मुंबई 

623) नथुला खिंड कोणत्या राज्यात आहे

👉 सिक्किम 

624) सतीची चाल बंद करणारा भारतीय ब्रिटिश गव्हर्नर जनरल कोण ?

👉 लॉर्ड विल्यम बेंटिक 

625) ऑपरेशन पोलो हे कोणते संस्थान भारतीय  संघराज्यात विलीन करण्यासाठी चालवले होते ?

👉 हैदराबाद 

626) इन्सुलिन हे संप्रेरक कुठल्या अवयवापासून निर्माण होते ?

👉 स्वादुपिंड 

627) जागतिक आरोग्य संघटनेचे मुख्यालय कोणत्या ठिकाणी आहे ?

👉 जिनिव्हा स्वित्झर्लंड

चालू घडामोडी :- 21 & 22 मार्च 2025

◆ ज्येष्ठ अर्थतज्ज्ञ आणि देशाचे धोरणात्मक सुधारक डॉ. विजय केळकर यांना अर्थशास्त्र क्षेत्रातील अतुलनीय योगदानाबद्दल 2025 चा पुण्यभूषण पुरस्कार जाहीर झाला आहे.

◆ जागतिक जल दिन 22 मार्च रोजी साजरा करण्यात येतो.

◆ जागतिक जल दिन 2025 ची थीम "ग्लेशियर प्रिझर्वेशन" [Glacier Preservation.] ही आहे.

◆ पंतप्रधान धनधान्य कृषी योजनेत देशातील 100 जिल्ह्याचा समावेश करण्यात येणार आहे.

◆ भारत देश प्रथमच अँटी ड्रोन लेझर डोम विकसित करणार आहे.

◆ जागतिक हिमनदी दिन कधी साजरा करण्यात येतो? [पहिला जागतिक हिमनदी दिन :- 2025]

◆ पश्चिम बंगाल राज्यात देशातील पहिले Frozen zoo स्थापन करण्यात आले आहे.

◆ 57व्या वरिष्ठ राष्ट्रीय खो खो चॅम्पियनशिप 2025 चे आयोजन ओडिशा येथे करण्यात येणार आहे.

◆ भारताने हॉकी वर्ल्ड कप जिंकून 50 वर्षे झाल्यानिमित्ताने के अरुमुगम आणि एरोल डी क्रुझ यांनी March of Glory Book लिहिले आहे.

◆ नेतुम्बो नंदी नदैतावाह यांची नामिबिया देशाच्या पहिल्या महिला राष्ट्रपती पदी निवड झाली आहे.

◆ Knights Cross of the Order of डेन्मार्क सन्मान विजय शंकर यांना प्रदान करण्यात आला आहे.

◆ तेलगू अभिनेता चिरंजीवी ला UK देशाने Life time achievement award ने सन्मानित केले आहे.

◆ State of Climate report 2024, WMO या संस्थेने जारी केला आहे.

◆ ओडिशा उच्च न्यायालयाच्या मुख्यन्यायाधीश पदी हरीश टंडन यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.

महाराष्ट्र : धरणे व त्यांच्या जलाशयांची नावे

◾️जायकवाडी : नाथसागर (छत्रपती संभाजीनगर)

◾️पानशेत : तानाजी सागर (पुणे)

◾️गोसिखुर्द : इंदिरा सागर (भंडारा)

◾️वरसगाव : वीर बाजी पासलकर (पुणे जिल्हा)

◾️तोतलाडोह : मेघदूत जलाशय (नागपूर जिल्हा)

◾️भाटघर : येसाजी कंक (पुणे जिल्हा)

◾️मुळा : ज्ञानेश्वर सागर (अहमदनगर जिल्हा)

◾️मांजरा : निजाम सागर (लातूर जिल्हा)

◾️कोयना : शिवाजी सागर ( सातारा जिल्हा)

◾️राधानगरी:  लक्ष्मी सागर (कोल्हापूर )

◾️तानसा : जगन्नाथ शंकरशेठ (ठाणे)

◾️तापी प्रकल्प : मुक्ताई सागर (जळगाव)

◾️माणिक डोह : शहाजी सागर (पुणे )

◾️चांदोली : वसंत सागर ( सांगली, कोल्हापूर)

◾️उजनी : यशवंत सागर (सोलापूर)

◾️दूधगंगा : राजर्षी शाहू सागर ( कोल्हापूर)

◾️विष्णुपुरी : शंकर सागर (नांदेड)

◾️वैतरणा : मोडक सागर (ठाणे)

🟢भंडारदरा जलाशयाला अगोदर आर्थर जलाशय नावाने ओळखला जात होता

भारतीय पर्जन्याचे (पावसाचे) खालीलप्रमाणे वैशिष्ट्ये

1. मानसूनप्रधान पर्जन्य: भारतातील प्रमुख पर्जन्य मानसूनवर अवलंबून असतो. मुख्यतः दक्षिण-पश्चिम आणि काही प्रमाणात उत्तर-पूर्व मानसून भारतात पाऊस घडवतात.

2. हंगामानुसार बदलणारा पर्जन्य: भारतात पर्जन्य मुख्यतः जून ते सप्टेंबर या कालावधीत होतो. या कालावधीत सुमारे 75% पाऊस पडतो.

3. असमान वितरण: भारतात पर्जन्याचे प्रमाण सर्वत्र सारखे नसते. उदा. मेघालयातील चेरापुंजी/मौसिनराम येथे सर्वाधिक पर्जन्य होतो, तर राजस्थानमधील थार वाळवंटात अतिशय कमी पावसाची नोंद होते.

4. चक्रीवादळांमुळे होणारा पाऊस: बंगालच्या उपसागरातून येणाऱ्या चक्रीवादळांमुळे किनारपट्टी भागांत जास्त पाऊस होतो.

5. अनियमितता: पर्जन्याचा वेळ, प्रमाण आणि कालावधी यामध्ये वर्षानुवर्षे चढ-उतार असतो. त्यामुळे कधी अतिवृष्टी तर कधी दुष्काळ पडतो.

6. पर्वतीय भागांवर अधिक पर्जन्य: घाटमाथा, हिमालयाच्या पायथ्याशी आणि पूर्वेकडील पर्वत रांगांमध्ये अधिक पर्जन्य होतो, कारण वाऱ्यांमध्ये अडथळा निर्माण होऊन पाऊस पडतो.

7. दोन मुख्य पर्जन्य ऋतू:

दक्षिण-पश्चिम मानसून (जून - सप्टेंबर) – मुख्य पावसाळा

उत्तर-पूर्व मानसून (ऑक्टोबर - डिसेंबर) – विशेषतः तामिळनाडूमध्ये महत्त्वाचा

सुनीता विल्यम्स पृथ्वीवर परत आल्या

◾️5 जून 2024 - ला अंतराळात गेल्या होत्या

◾️26 जून 2024 - ला परत येणार होत्या 

◾️18 मार्च 2025 - ला प्रत्यक्षात परत आल्या (भारतीय वेळेनुसार 19 मार्च ला)

◾️बोईंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयात हेलियम गॅस गळती झाली आणि थ्रस्टर निकामी झाले त्यामुळे त्या परत आल्या नाहीत

◾️गेल्या होत्या -बोईंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयान

◾️परत आल्या - स्पेसएक्स (SpaceX) चे ड्रैगन स्पेसक्राफ्ट च्या CREW - 9 मिशन सोबत

◾️अनडॉक केल्यानंतर 17 तासांनी परत आल्या

◾️एकूण 286 दिवस अंतराळात घालवले

◾️पृथ्वीभोवती 4576 प्रदक्षिणा पूर्ण केल्या

◾️त्यांनी आणि स्प्लॅशडाऊन होईपर्यंत 121 दशलक्ष मैल (195 दशलक्ष किलोमीटर) प्रवास केला.

◾️5 जून 2024 -सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात पोहोचले

◾️8 दिवसांची ही मोहीम होती

◾️एकूण 4 जण परत आले

👩‍🚀नासाचे अंतराळवीर - बुच विल्मोर

👩‍🚀रशियाचे अंतराळवीर - अलेक्झांडर गोर्बुनोव्ह 

👩‍🚀 नासाचे अंतराळवीर - निक हेग 

👩‍🚀नासा अंतराळवीर - सुनीता विल्यम्स.

.

🚀 अंतराळ संस्था  देश आणि त्यांची नावे 

◾️रशिया - Roscosmos

◾️अमेरिका - National Aeronautics and Space Administration 

◾️सौदी अरेबिया - Saudi Space Commission

◾️जपान - Japan Aerospace Exploration Agency

◾️UAE - Mohammed bin Rashid Space Centre

◾️बांगलादेश - Space Research and Remote Sensing Organization

◾️इजिप्त - Egypt Remote Sensing Center

◾️बहरीण - National Space Science Agency

◾️स्पेन - Instituto Nacional de Técnica Aeroespacial

◾️जर्मनी - German Aerospace Center

◾️चीन - China National Space Administration

◾️पाकिस्तान - Pakistan Space and Upper Atmosphere Research Commission

◾️ऑस्ट्रेलिया - National Space Program

.

🛰  International Space Station माहिती

◾️लॉन्च केले : 20 नोव्हेंबर 1998 (25 वर्षांपूर्वी)

◾️चालू कमान : सुनीता विल्यम्स यांच्याकडे होती

◾️यामध्ये 5 अंतराळ एजन्सी आहेत ज्या 15 देशांचे प्रतिनिधित्व करतात

🛰 रोसकॉसमॉस (रशिया)

🛰ESA (युरोप)

🛰JAXA (जपान)

🛰 CSA (कॅनडा)

◾️ISS फुटबॉल मैदानाच्या आकारमानात पसरलेले आहे 

◾️ पृथ्वीपासून सुमारे 250 मैल (400 किलोमीटर) परिभ्रमण करते

◾️पृथ्वीला परिभ्रमण कालावधी : 92.09 मिनिटे आहे

◾️ISS वजन : 450,000 kg

◾️लांबी : 109 मी (358 फूट)

◾️रुंदी : 73 मीटर (239 फूट)

ही खूप महत्वाची News आहे , त्यामुळं सर्वच दिलं आहे व्यवस्थित वाचा 🚀 

➖➖➖➖➖

सर्व परीक्षांसाठी महत्त्वाचे प्रश्न

प्रश्न –: हिराकुड धरण कोणत्या राज्यात आहे?

उत्तर: ओडिशा

प्रश्न –: स्वतंत्र भारताचे पहिले गव्हर्नर जनरल कोण होते?

उत्तर –: सी. राजगोपालाचारी

प्रश्न –: टेलिफोनचा शोध कोणी लावला?

उत्तर -: अलेक्झांडर ग्राहम बेल

प्रश्न –: महात्मा गांधींनी साबरमती आश्रम कधी स्थापन केला?

उत्तर:- १९१६

प्रश्न -: चौरी चौरा घटना केव्हा आणि कुठे घडली?

उत्तर –: ४ फेब्रुवारी १९२२ रोजी उत्तर प्रदेशातील गोरखपूर येथील चौरी चौरा शहरात

प्रश्न –: मोप्ला चळवळ कधी आणि कुठे झाली?

उत्तर –: १९२१, मलबार, केरळ

प्रश्न -: स्वराज पक्षाची स्थापना कोणी केली?

उत्तर –: मोतीलाल नेहरू आणि चित्तरंजन दास

प्रश्न –: लखनौ करार कधी आणि कोणामध्ये झाला?

उत्तर –: डिसेंबर १९१६ मध्ये काँग्रेस आणि मुस्लिम लीग यांच्यात

प्रश्न –: भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या पहिल्या भारतीय महिला अध्यक्षा कोण होत्या?

उत्तर: सरोजिनी नायडू

प्रश्न –: दांडी यात्रा कधी सुरू झाली?

उत्तर:- १२ मार्च १९३०

प्रश्न -: प्राणीशास्त्राचे जनक कोणाला म्हणतात?

उत्तर –: अ‍रिस्टॉटल

प्रश्न -: आग्रा किल्ला कोणी बांधला?

उत्तर: अकबर

प्रश्न –: कोणाचा वाढदिवस क्रीडा दिन म्हणून साजरा केला जातो?

उत्तर: मेजर ध्यानचंद

प्रश्न –: जागतिक पर्यावरण दिन कधी साजरा केला जातो?

उत्तर: ५ जून

प्रश्न -: चंपारण्य सत्याग्रह कधी झाला?

उत्तर: १९ एप्रिल १९१७

प्रश्न –: राष्ट्रपती कोणाच्या सल्ल्याने लोकसभा तिचा कार्यकाळ संपण्यापूर्वी विसर्जित करू शकतात?

उत्तर: पंतप्रधान

प्रश्न -: सांची स्तूप कोणी बांधला?

उत्तर: सम्राट अशोक

प्रश्न -: प्रसिद्ध चिनी प्रवासी फा-हियान यांनी कोणाच्या कारकिर्दीत भारताला भेट दिली होती?

उत्तर –: चंद्रगुप्त दुसरा

प्रश्न -: रातांधळेपणा कोणत्या जीवनसत्वाच्या कमतरतेमुळे होतो?

उत्तर –: व्हिटॅमिन ए

प्रश्न –: पोंगल हा कोणत्या राज्याचा सण आहे?

उत्तर: तामिळनाडू 

आंतरराष्ट्रीय घडामोडी

📚कोणत्या भारतीय वंशीय कलाकाराला ब्रिटनच्या टर्नर पुरस्कार 2024 ने गौरवण्यात आले?

-जसलिन कौर

📚 वर्ल्ड बुकर फेअर 2025 चे उद्घाटन कोठे होणार आहे? 

-नवीं दिल्ली

📚भारत आणि कोणत्या देशात दरम्यानच्या सागरी सुरक्षा आणि सुरक्षा सहकार्याबद्दल सामजस्य कराराचे नूतनीकरण करण्यात आले आहे?

-इंडोनेशिया

📚कोणत्या देशाला जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) मलेरिया मुक्त म्हणून घोषित केले आहे?

-जॉर्जिया

📚पहिले रायसीना मध्यपूर्व संमेलन कोणत्या ठिकाणी आयोजित केले होते?

-अबुधाबी

📚जगातील अत्यंत गरीब देशांमध्ये प्रथम स्थानी कोणता देश आहे? 

-दक्षिण सुदान

📚एच.एस.बी.सी.अहवालानुसार जगातील सर्वाधिक प्रभावशाली भारतीय वंशाचे सीईओ कोण?

-सत्या नडेला

📚 संयुक्त राष्ट्र महासभेची आंतरराष्ट्रीय सहकार वर्ष घोषित करण्याची आतापर्यंतची कितवी वेळ आहे?

 -दुसरी (पहिल्यांदा 2012)

📚टाइम्स टायर एज्युकेशनच्या स्टॅटिस्टा च्या अहवालानुसार जगातील सर्वोत्तम विद्यापीठाच्या क्रमवारीत दुसऱ्या स्थानी कोणते विद्यापीठ आहे?

-मेसाचुसेट्स इन्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (प्रथम स्थानी ऑक्सफर्ड विद्यापीठ)

📚 वल्र्ड इकॉनॉमिक फोरमची वार्षिक बैठक संपन्न झालेले दावोस हे शहर कोणत्या देशात आहे?

-स्वित्झर्लंड

पोलिस भरतीच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचे...

❇️ देशातील कोणत्या राज्यात नुकतेच जैविक मत्स्य केंद्र सुरू करण्यात आले आहे ?
-सिक्कीम

❇️भारतात एकूण, रामसर स्थळांची संख्या किती झाली आहे?
- 89

❇️कोणत्या ठिकाणी दहावा विज्ञान- फाई विज्ञान महोत्सव 2025 चे आयोजन करण्यात आले होते?..
-पणजी (गोवा)

❇️ विश्व मराठी संमेलन 2025 चे आयोजन महाराष्ट्र शासनाच्या कोणत्या विभागामार्फत करण्यात येणार आहे?
-मराठी भाषा विभाग

❇️ मराठी भाषा विभागाच्या सचिव पदी कोणाची नेमणूक करण्यात आली आहे?
- किरण कुलकर्णी

❇️नॅशनल बुक ट्रस्टचे संचालक कोण आहेत?
-युवराज मलिक

❇️आर्थिक पाहणी अहवाला 2024-25 नुसार देशातील किती टक्के लोकसंख्येची उपजीविका. शेतीवर अवलंबून आहे?
-46 टक्के

❇️ 2025 वर्षी कितवा राष्ट्रीय महिला आयोग, स्थापना दिवस साजरा करण्यात आला आहे ? -33वा

मराठी व्याकरण लिहून घ्या

1) चमचम हे कोणत्या प्रकारची क्रियाविशेषण आहे 

👉अनुकरणदर्शक

2) धोनी क्रिकेट चांगला खेळतो या वाक्यातील चांगला हा शब्द काय दर्शवतो ?

👉क्रियाविशेषण

3) या वाक्यातील क्रियाविशेषण अव्यय ओळखा माणसाने सदा हसमुखत राहावे ?

👉 सदा

 

4) वारा फार जोराने वाहत होता अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा ?

👉 क्रियाविशेषण अव्यय

5) क्रियाविशेषण अव्ययाचे प्रकार किती ?

👉 नऊ

 

6) एकदा ,दोनदा ,तीनदा , हजारदा ही कोणती क्रियाविशेषण आहेत ?

👉 आवृत्तीदर्शक

 

7) पुढील वाक्यातील क्रियाविशेषण ओळखा लहान मुलांना हळुवार शाब्बासकी द्यावी ?

👉 हळुवार

 

8) वर खाली पुढे मागे हे खालीलपैकी कोणत्या जातीचे शब्द आहेत? 

👉 क्रियाविशेषण

 

9) कालदर्शक, आवृत्तीदर्शक, सातत्य दर्शक, हे कोणत्या क्रियाविशेषण अव्ययाचे प्रकार आहेत ?

👉 कालवाचक

 

10) क्रियाविशेषण हे क्रियापदाचे ......असते ?

👉 विशेषण

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

महाराष्ट्रातील प्रशासकीय विभागानुसार एकूण महानगरपालिका

✳️ एकूण प्रशासकीय विभाग = 6 ✳️
✳️ एकूण प्रादेशिक विभाग = 5 ✳️
✳️ एकूण प्राकृतिक विभाग = 3 ✳️

📌 कोकण प्रशासकीय विभाग
एकूण 9 महानगरपालिका

📌 पुणे प्रशासकीय विभाग
एकूण 6 महानगरपालिका

📌 नाशिक प्रशासकीय विभाग
एकूण 5 महानगरपालिका

📌 छत्रपती संभाजीनगर प्रशासकीय विभाग
एकूण 5 महानगरपालिका

📌 अमरावती प्रशासकीय विभाग
एकूण 2 महानगरपालिका

📌 नागपूर प्रशासकीय विभाग
एकूण 2 महानगरपालिका

✳️ कोकण प्रशासकीय विभाग
1) बृहन्मुंबई महानगरपालिका
2) नवी मुंबई महानगरपालिका
3) ठाणे महानगरपालिका
4) भिवंडी महानगरपालिका
5) कल्याण - डोंबिवली महानगरपालिका
6) उल्हासनगर महानगरपालिका
7) पनवेल महानगरपालिका
8)  वसई - विरार हानगरपालिका
9) मीरा - भयंदर महानगरपालिका

✳️ पुणे प्रशासकीय विभाग
1) पुणे महानगरपालिका
2) पिंपरी - चिंचवड महानगरपालिका
3) सांगली - मिरज - कुपवाडा महानगरपालिका
4) सोलापूर महानगरपालिका
5) कोल्हापूर महानगरपालिका
6) इचलकरंजी महानगरपालिका

✳️ नाशिक प्रशासकीय विभाग
1) नाशिक महानगरपालिका
2) मालेगाव महानगरपालिका
3) अहमदनगर महानगरपालिका
4) धुळे महानगरपालिका
5) जळगाव महानगरपालिका

✳️ संभाजीनगर प्रशासकीय विभाग
1) संभाजीनगर महानगरपालिका
2) नांदेड - वाघेला महानगरपालिका
3) परभणी महानगरपालिका
4) लातूर महानगरपालिका
5) जालना महानगरपालिका

✳️ अमरावती प्रशासकीय विभाग
1) अमरावती महानगरपालिका
2) अकोला महानगरपालिका

✳️ नागपूर प्रशासकीय विभाग
1) नागपूर महानगरपालिका
2) चंद्रपूर महानगरपालिका

🖌 सर्वाधिक महानगरपालिका असलेला एकमेव प्रशासकीय विभाग
कोकण विभाग = 9 महानगरपालिका

🖌 सर्वाधिक महानगरपालिका असलेला एकमेव जिल्हा
ठाणे जिल्हा..

महत्वाचे इतिहास प्रश्न

१. इबादत खाना का बांधण्यात आला?

 अ. धर्मांवर चर्चा करणे

ब. राज्याच्या चर्चेसाठी

C. लोकांशी संवाद साधण्यासाठी

D. यापैकी काहीही नाही

 उत्तर: अ

 २. खालीलपैकी कोणी हडप्पा संस्कृतीचा शोध लावला?

 अ. दयाराम साहनी

बी. राखलदास बॅनर्जी

सी. एम. एम. व्हॅट्स

D. काहीही नाही

 उत्तर: अ

 ३. कोणत्या शासकाने खऱ्या जैन भिक्षूप्रमाणे उपवास करत आपले शरीर सोडले?

 अ. बिंदुसार

बी. अशोक

सी. चंद्रगुप्त मौर्य

D. इतर

 उत्तर: क

 ४. तराईनची पहिली लढाई (इ.स. ११९१) कोणामध्ये लढली गेली?

 अ. मुहम्मद घोरी आणि भीम

बी. मुहम्मद घोरी आणि पृथ्वीराज तिसरा

सी. मुहम्मद घोरी आणि जयसिंग

डी. मुहम्मद घोरी आणि अजयपाल

 उत्तर: ब

 ५. मुघलांच्या काळात शेतीच्या स्थितीबद्दल माहितीचा सर्वात महत्त्वाचा स्रोत कोणता आहे?

 अ. ऐन-ए-अकबरी

बी. अकबरनामा

क. मुंतखब-उल-लुबाब

डी. तारिख-ए-फरिश्ता

 उत्तर: अ

 ६. बंगालला मुघल साम्राज्यापासून वेगळे करून कोणी मुक्त केले?

 ए. मुर्शिद कुली खान

बी. सआदत खान

सी. सरफराज खान

D. इतर

 उत्तर: अ

 ७. विधवा पुनर्विवाह कायदा कधी बनवण्यात आला?

 अ. १८५३ मध्ये

१८५६ मध्ये

१८६३ मध्ये सी.

१८६५ मध्ये

 उत्तर: ब

 ८. ब्रिटिशांनी 'फोडा आणि राज्य करा' हे धोरण कधी स्वीकारले?

 अ. १८७७ नंतर इ.स.

ब. १८३३ नंतर इ.स.

C. १८५८ नंतर

डी. १७९९ नंतर इ.स.

 उत्तर: क

 ९. खानवाची लढाई कोणत्या वर्षी झाली?

 अ. १५२५

बी. १५२६

सी.१५२७

डी. १५२८

 उत्तर: क

 १०. इंग्लंडमध्ये यादवी युद्ध किती वर्षे चालू राहिले?

 अ. चार वर्षे

ब. सात वर्षे

क. दोन वर्षे

D. दहा वर्षे

 उत्तर: ब

 ११. आर्य कोणत्या आशियातून भारतात आले?

 अ. पश्चिम आशियातून

पूर्व आशियातील बी.

मध्य आशियातील बी.

दक्षिण आशियातील डी.

 उत्तर: क

 १२. रामायण आणि महाभारत कोणत्या काळात रचले गेले?

 अ. सिंधू खोऱ्याचा काळ

द्रविड काळात बी.

C. वैदिक काळ

आर्य काळात डी.

 उत्तर: डी

 १३.दिल्ली सल्तनतच्या कोणत्या शासकाने इक्ता रद्द केला?

 अ. अलाउद्दीन खिलजी

बी. मुहम्मद तुघलक

C. फिरोजशाह तुघलक

डी. बलबन

 उत्तर: अ

 १४. गुप्त सोसायटीची स्थापना कोणी केली?

 अ. हर्षवर्धन

बी. चंद्रगुप्त

सी. समुद्रगुप्त

डी. ब्रह्मगुप्त

 उत्तर: ब

 १५. पानिपतचे दुसरे युद्ध कोणामध्ये झाले?

 ए. वैगम खान आणि हेमू

बी. अकबर आणि मिर्झा हकीम

सी. अकबर आणि वैगम खान

डी. अकबर आणि राणा प्रताप

 उत्तर: अ

 १६. मुहम्मद घोरी कोणत्या ठिकाणाचा शासक होता?

 अफगाणिस्तान

ब. इराक

C. पर्शिया

डी. तुर्किए

 उत्तर: अ

 १७. मस्तानी कोणत्या शासकाची प्रेयसी होती?

 अ. वाजिराव पेशवे

बी. नाना साहेब

सी. शाहू महाराज

डी. शेरशाह

 उत्तर: अ

 १८. कोणत्या मुस्लिम शासकाने प्रथम बिहार जिंकला?

 अ. वावर

बी. खिलजी

सी. तुघलक

डी. चंगेज खान

 उत्तर: ब

 १९. मुघल काळात इंग्रजांनी प्रथम कोणत्या शहरात त्यांचे कारखाने स्थापन केले?

 अ. मद्रास

B. कलकत्ता

C. मुंबई

डी. सुरत

 उत्तर: डी

२०. ज्यानंतर मुघल युगाचा नाश झाला?

 अ. जहांगीर

बी. शाहजहान

सी. औरंगजेब

D. यापैकी काहीही नाही

 उत्तर: क

चालू घडामोडी :- 16 & 17 फेब्रुवारी 2025

◆ नागपूर या ठिकाणावरून देशातील पहिल्या रोड ट्रेन ला हिरवा झेंडा दाखवण्यात आला आहे.

◆ नितीन गडकरी यांच्या हस्ते नागपूर येथुन देशातील पहिल्या रोड ट्रेन ला हिरवा झेंडा दाखवण्यात आला आहे.

◆ यानिक सिन्नर(इटली) या जागतिक टेनिस पटू वर जागतिक उत्तेजक द्रव प्रतिबंधक संस्थेनी बंदी घातली आहे.

◆ 19वे मराठी विद्रोही साहित्य संमेलन महाराष्ट्रात छत्रपती संभाजीनगर यथे होणार आहे.

◆ ब्रिक्स परिषद 2025 ब्राझील देशात होणार आहे.

◆ आयकर विधेयक 2025 चा अभ्यास करण्यासाठी लोकसभेने 31 संसदीय समितीची स्थापना केली आहे.

◆ आयकर विधेयक 2025 चा अभ्यास करण्यासाठी लोकसभेने बैजयंत जय पांडा यांच्या अध्यक्षतेखाली संसदीय समितीची स्थापना केली आहे.

◆ 71वी राष्ट्रीय महिला कबड्डी स्पर्धा हरियाणा येथे आयोजित करण्यात आली आहे.

◆ ब्लुमबर्ग रँकिंग 2025 नुसार आशियातील सर्वात श्रीमंत परिवार अंबानी परिवार आहे.

◆ अंतर्राष्ट्रीय ऊर्जा एजेंसी (IEA) ने "इंडिया गैस मार्केट रिपोर्ट: आउटलुक टू 2030" प्रकाशित केला आहे.

◆ NTPC कंपनीला Forword Sustainability Award 2025 प्रदान करण्यात आला आहे.

◆ पश्चिम बंगाल सरकारने नदी बंधन योजना सुरू केली आहे.

◆ जर्मनी मध्ये आयोजित चौथी मनी फॉर टेरर (NMFT) सम्मेलन मध्ये भारतातर्फे नित्यानंद राय उपस्थित होते.

◆ आर्ट ऑफ लिव्हिंग द्वारे आंतरराष्ट्रीय महिला संमेलन बंगळुरू येथे आयोजित करण्यात आले आहे.

◆ आर्ट ऑफ लिव्हिंग द्वारे बंगळुरू येथे आयोजित केलेल्या आंतरराष्ट्रीय महिला संमेलनाचे उद्घाटन द्रौपदी मूर्मु यांच्या हस्ते करण्यात आले.

◆ 9व्या आशियाई शितकालीन स्पर्धा 2025 मध्ये चीन देश प्रथम स्थानावर आहे.

◆ आदि महोत्सव 2025 नवी दिल्ली येथे सुरू झाला आहे.

◆ आयुष्मान भारत वय वंदन योजना पाँडिचेरी येथे सुरू करण्यात आली आहे.

◆ 24व्या दिव्य कला महोत्सवाचे उद्घाटन जम्मू येथे झाले आहे.

◆ 8व्या हिंदी महासागर संमेलन 2025 चे आयोजन ओमान येथे करण्यात आले आहे.

ठळक बातम्या 17 फेब्रुवारी 2025.

1.आशियाई हिवाळी क्रीडा स्पर्धा.

-चीनमधील हेइलोंगजियांग प्रांतातील हार्बिन येथे ९व्या आशियाई हिवाळी खेळांचे आयोजन करण्यात आले.

- 34 देशांतील खेळाडूंनी यात सहभाग घेतला.

- 64 स्पर्धांचा समावेश होता. अधिकृत शुभंकर, “बिनबिन” आणि “निनी” (वाघ), आणि “हिवाळ्याचे स्वप्न, आशियातील प्रेम” हे ब्रीदवाक्य हिवाळी खेळांसाठी एकता आणि उत्कटतेचे प्रतीक होते.

-नवीन सहभागी 

सौदी अरेबियाने अल्पाइन स्कीइंग आणि स्नोबोर्डिंगमध्ये पदार्पण केले.

कंबोडियाने प्रथमच क्रॉस-कंट्री स्कीइंगमध्ये भाग घेतला.

- पहिल्यांदाच पदक विजेते 

तैवान, थायलंड आणि फिलीपिन्सने त्यांचे पहिलेच आशियाई हिवाळी क्रीडा पदके जिंकली.

- अव्वल चीन - ८५ पदके (३२ सुवर्ण, २७ रौप्य, २६ कांस्य)

- भारताची कामगिरी 

पदके नाहीत, पण जोरदार सहभाग (आतापर्यंतचा सर्वात मोठा संघ: ५९ खेळाडू)

-पुढील होस्ट 

सौदी अरेबिया (NEOM २०२९) - पहिले पश्चिम आशियाई यजमान.

2. नवी दिल्लीत राष्ट्रीय आदिवासी महोत्सव 'आदी महोत्सव' चे उद्घाटन.

-१६ फेब्रुवारी २०२५ रोजी नवी दिल्ली येथे भारताच्या राष्ट्रपती श्रीमती द्रौपदी मुर्मू यांच्या हस्ते.

3.  TRUST उपक्रम

- भारत आणि अमेरिकेने महत्त्वाच्या खनिजे, औषधे आणि प्रगत साहित्यांसाठी पुरवठा साखळी मजबूत करण्यासाठी.

- ट्रान्सफॉर्मिंग रिलेशनशिप युटिलायझिंग स्ट्रॅटेजिक टेक्नॉलॉजी (TRUST) हा एक द्विपक्षीय करार आहे जो महत्वाच्या खनिजे, औषधनिर्माण आणि प्रगत साहित्यांमध्ये सहकार्य वाढवतो .

4. राष्ट्रीय कौशल्य विकास महामंडळ (एनएसडीसी)

- संदर्भ: राष्ट्रीय कौशल्य विकास महामंडळाने ( NSDC ) भारतात कौशल्य विकासाला चालना देण्यासाठी ५० भविष्यातील कौशल्य केंद्रे (FSCs) आणि १० NSDC आंतरराष्ट्रीय अकादमी स्थापन करण्याची योजना जाहीर केली.

- कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय (MSDE) अंतर्गत काम करते .

- कंपनी कायदा, १९५६ च्या कलम २५ (आता २०१३ कायद्याअंतर्गत कलम ८) अंतर्गत सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी (पीपीपी) मॉडेल म्हणून ३१ जुलै २००८ रोजी स्थापना झाली .

- एनएसडीसीचे उद्दिष्ट:

उद्योग-संबंधित प्रशिक्षण देऊन आणि कामगारांची तयारी वाढवून कौशल्यातील तफावत भरून काढणे .

निधी आणि सवलतीच्या दरात कर्ज देऊन उद्योग, स्टार्ट-अप आणि प्रशिक्षण संस्थांना पाठिंबा देणे.

5. जेसी बोस ग्रँट (JBG)

अनुसंधान नॅशनल रिसर्च फाउंडेशन ( ANRF ) ने अत्याधुनिक संशोधनात प्रगती करण्यासाठी वरिष्ठ भारतीय शास्त्रज्ञ आणि अभियंत्यांना पाठिंबा देण्यासाठी जेसी बोस ग्रँट (JBG) सुरू केले आहे.

- स्थापन:

भारतातील वैज्ञानिक संशोधन आणि नवोपक्रमाचे मार्गदर्शन करणारी सर्वोच्च संस्था, अनुसंधान नॅशनल रिसर्च फाउंडेशन (ANRF) द्वारे सुरू .

-ध्येय:

आघाडीच्या शास्त्रज्ञांना आणि अभियंत्यांना बाह्य निधी देऊन उच्च-गुणवत्तेच्या संशोधनाला प्रोत्साहन देणे आणि तांत्रिक नवकल्पनांना चालना देणे .

भारतीय इतिहास प्रश्नोत्तरे

👉 फॉरवर्ड ब्लाक स्थापना 

→ 1 मे 1939

👉 कांग्रेस सोशलिस्ट पार्टी स्थापना 

→ मे 1934 

👉 तृतीय गोलमेज परिषद 

→ 17 नोव्हेंबर 1932

👉 पुणे करार 

→ सप्टेंबर 1932

👉 द्वितीय गोलमेज परिषद

→ 7 सप्टेंबर 1931

👉 गांधी-इरविन करार 

→ 8 मार्च 1931

👉 प्रथम गोलमेज परिषद

→ 12 नवंबर 1930

👉 सविनय कायदेभंग 

→ 6 एप्रिल 1930

👉 मीठाचा सत्याग्रह

→12 मार्च 1930 से 5 एप्रिल 1930

👉 स्वाधीनता दिवस की घोषणा

→ 2 जनवरी 1930 

👉 लाहौर पड्यंत्र केस

→ 8 अप्रैल 1929

👉 बारदौली सत्याग्रह

→ अक्टूबर 1928

👉 नेहरू रिपोर्ट

→ अगस्त 1928 

👉 साइमन कमीशनचे भारतात आगमन

→ 3 फेब्रुवारी 1928

👉 साइमन कमीशन ची निवड 

→ 8 नोव्हेंबर 1927

👉 हिंदुस्तान रिपब्लिकन एसोसिएशन

→ ऑक्टोबर 1924 

👉 स्वराज्य पार्टी ची स्थापना

→ 1 जानेवारी 1923 

👉 चौरी-चौरा कांड

→ 5 फेब्रुवारी 1922

👉 असहयोग आंदोलन ची सुरुवात 

→ 1 अगस्त 1920 

👉 कांग्रेस चे नागपुर अधिवेशन

→ डिसेंबर 1920 

👉 हंटर कमिशन चा रिपोर्ट प्रकाशित

→ 18 मे 1920

👉 खिलाफत आंदोलन

→ 1919

👉 जालियांवाला बाग हत्याकांड

→ 13 एप्रिल 1919

👉 रौलेट एक्ट

→ 19 मार्च 1919

👉 मांटेग्यू घोषणा

→ 20 ऑगस्ट 1917

👉 लखनऊ करार 

→ डिसेंबर 1916

👉 होमरूल चळवळ 

→ 1916 

👉 कांग्रेस का बंटवारा

→ 1907

👉 मुस्लिम लीग स्थापना

→ 1906

👉 बंग-भंग आंदोलन(स्वदेशी आंदोलन)

→ 1905 

👉 भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस स्थापना

→ 1885

ठळक बातम्या 15 फेब्रुवारी 2025.

1.चीनमध्ये ज्युरासिक जीवाश्म शोधामुळे पक्ष्यांच्या उत्क्रांतीचे पुरावे💘

- ठिकाण - फुजियान प्रांत, चीन

-जीवाश्मांचे युग ~१४९ दशलक्ष वर्षे (जुरासिक)

-प्रमुख संशोधक प्राध्यापक वांग मिन (आयव्हीपीपी, चायनीज अकादमी ऑफ सायन्सेस)

-मुख्य जीवाश्म नाव बॅमिनोर्निस झेंगेन्सिस. आर्किओप्टेरिक्सच्या वर्गीकरणाला आव्हान देणारा सर्वात जुना ज्ञात लहान शेपटीचा पक्षी

2.आशियातील सर्वात श्रीमंत कुटुंबांच्या यादीत मुकेश अंबानी अव्वल स्थानावर💘

-ब्लूमबर्गच्या २०२५ च्या क्रमवारीनुसार.

3.आर्ट ऑफ लिव्हिंगच्या आंतरराष्ट्रीय महिला परिषदेचे राष्ट्रपतींच्या हस्ते उद्घाटन💘

-१४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी बेंगळुरू येथे 

-मुख्य थीम  - महिलांना सक्षम बनवणे, तंत्रज्ञान, शिक्षण आणि हवामान कृतीमध्ये मानवी मूल्यांचे जतन करणे.

4.पंतप्रधान सूर्य घर: मुफ्त बिजली योजना 💘.

-१३ फेब्रुवारी २०२४ रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या योजनेचा शुभारंभ केला.

-१३ फेब्रुवारी २०२५ रोजी तिचा पहिला वर्धापन दिन साजरा करत आहे.

-योजनेचे उद्दिष्ट मार्च २०२७ पर्यंत एक कोटी घरांमध्ये छतावरील सौर पॅनेल बसवणे, वीज खर्च कमी करणे आणि शाश्वतता वाढवणे आहे.

-अनुदान लाभ: ४०% पर्यंत अनुदान, प्रति कुटुंब सरासरी ₹७७,८०० अनुदानासह.

5.तुलसी गॅबार्ड💘

- अमेरिकन गुप्तचर यंत्रणेचे नेतृत्व करणाऱ्या पहिल्या हिंदू.

6.द न्यू आयकॉन: सावरकर अँड द फॅक्ट्स' 💘

- लेखक - अरुण शौरयी.

7.ज्येष्ठ चित्रपट निर्माते राकेश रोशन.💘

-आयफा २०२५: राकेश रोशन यांना प्रतिष्ठित पुरस्काराने सन्मानित करण्यात येणार आहे.

-पुरस्कार - भारतीय चित्रपटसृष्टीतील उल्लेखनीय कामगिरी.

-ठिकाण-जयपूर,राजस्थान (८-९ मार्च २०२५)

8.एली💘

-आशियातील पहिला अ‍ॅनिमॅट्रॉनिक हत्ती बेंगळुरूमध्ये.

-पेटा इंडियाने बेंगळुरूमध्ये आशियातील पहिली जीवन-आकाराची अ‍ॅनिमॅट्रॉनिक हत्ती एलीचे अनावरण केले.

-अभिनेत्री दिया मिर्झाने आवाज दिलेला आहे.

9.शोहेली अख्तर💘

-भ्रष्टाचाराच्या आरोपाखाली आयसीसीने बंदी घातलेली बांगलादेशची शोहेली अख्तर पहिली महिला क्रिकेटपटू ठरली.

-भ्रष्टाचाराच्या आरोपांमुळे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेने (ICC) बंदी घातलेली पहिली महिला क्रिकेटपटू ठरली आहे.

-२०२३ च्या महिला टी-२० विश्वचषकादरम्यान सामने फिक्स करण्याचा प्रयत्न केल्याबद्दल दोषी आढळून आले आणि तिच्यावर सर्व प्रकारच्या क्रिकेटमधून पाच वर्षांची बंदी घालण्यात आली.

10.राष्ट्रीय महिला दिन २०२५💘

-दरवर्षी १३ फेब्रुवारी रोजी भारत स्वातंत्र्यसेनानी, कवयित्री आणि समाजसुधारक सरोजिनी नायडू यांच्या जयंतीनिमित्त राष्ट्रीय महिला दिन साजरा करतो .

11.हर खेत-स्वस्थ खेत.💘

- हरियाणा सरकारने मातीचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आणि शाश्वत शेती पद्धती सुनिश्चित करण्यासाठी 'हर खेत-स्वस्थ खेत' मोहीम सुरू केली आहे.

11.शिखर धवन 💘

-आयसीसी चॅम्पियन्स ट्रॉफी २०२५ चा राजदूत म्हणून निवडला गेला आहे.

-१९ फेब्रुवारी ते ९ मार्च २०२५ या कालावधीत पाकिस्तान आणि दुबई येथे होणार आगामी आयसीसी चॅम्पियन्स ट्रॉफी.

-उल्लेखनीय म्हणजे, सलग दोन चॅम्पियन्स ट्रॉफी स्पर्धांमध्ये गोल्डन बॅट जिंकणारा धवन हा एकमेव खेळाडू असल्याचा अनोखा मान त्याच्याकडे आहे.

- इतर राजदूत - शिखर धवन, सरफराज अहमद, शेन वॉटसन, टीम साऊदी.

12.लोकसभेने आणखी ६ भाषांमध्ये भाषांतर सेवांचा विस्तार केला.💘

- लोकसभेचे अध्यक्ष ओम बिर्ला यांनी सभागृहाच्या भाषांतर सेवांमध्ये बोडो, डोगरी, मैथिली, मणिपुरी, संस्कृत आणि उर्दू यांचा समावेश करण्याची घोषणा केली.

-आतापर्यंत, भाषांतर १० भाषांमध्ये उपलब्ध होते - आसामी, बंगाली, गुजराती, कन्नड, मल्याळम, मराठी, ओडिया, तमिळ, तेलगू, हिंदी आणि इंग्रजी.

13.नोडी बंधन योजना💘

-पश्चिम बंगाल सरकारने २०२५-२६ च्या अर्थसंकल्पात "नोदी बंधन" योजना सुरू केली आहे.

- योजना नैसर्गिक आपत्तींशी लढण्यास मदत करेल आणि त्याचबरोबर रोजगाराच्या संधी निर्माण करेल.

Join: @MpscMadeSimple

फेब्रुवारी २०२५ | चालू घडामोडी

१. १० फेब्रुवारी ते १४ फेब्रुवारी दरम्यान भारतात एअरो इंडिया शो कुठे आयोजित केला जाईल?

अ. नोएडा

बी. नवी दिल्ली

सी. बेंगळुरू ✅

डी. चेन्नई

स्पष्टीकरण: एअरो इंडिया शो हा भारतात आयोजित एक प्रमुख एरोस्पेस आणि संरक्षण प्रदर्शन आहे, जो यावेळी बेंगळुरूमध्ये होणार आहे.

२. कोणत्या देशाने अलीकडेच गुगलविरुद्ध अँटी-ट्रस्ट चौकशी सुरू करण्याची घोषणा केली आहे?

अ. रशिया

ब. चीन ✅

C. भारत

D. जपान

स्पष्टीकरण: चीनने बाजारपेठेतील आपल्या मक्तेदारीच्या पदाचा गैरवापर केल्याच्या आरोपाखाली गुगलविरुद्ध विश्वासघातविरोधी चौकशी सुरू केली आहे.

४. अलीकडेच कोणत्या देशाने आठवड्यातून कर्मचाऱ्यांचे कामाचे तास (४० ऐवजी ३७.५ तास) कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे?

अ. नॉर्वे

B. स्वित्झर्लंड

C. फिनलंड

ड. स्पेन ✅

स्पष्टीकरण: कामगारांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी स्पेनने त्यांच्या कर्मचाऱ्यांसाठी आठवड्याचे कामाचे तास कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

५. कोणत्या राज्याने अलीकडेच गुन्री येथील अंतर्देशीय खारफुटीच्या जंगलाला राज्यातील पहिले जैवविविधता वारसा स्थळ म्हणून घोषित केले ?

अ. कर्नाटक

बी. तामिळनाडू

क. गुजरात ✅

D. पश्चिम बंगाल

स्पष्टीकरण: गुजरात सरकारने अंतर्देशीय खारफुटीच्या गुन्री स्थळाला राज्यातील पहिले जैवविविधता वारसा स्थळ म्हणून घोषित केले आहे.

६. मतदार जागरूकता वाढवण्यासाठी भारतीय निवडणूक आयोगाने (ECI) 'चांद्रयान से चुनव तक' हा उपक्रम कोठे सुरू केला?

अ. महाराष्ट्र

ब. दिल्ली ✅

क. पश्चिम बंगाल

डी. ओडिशा

स्पष्टीकरण: मतदार जागरूकता वाढवण्याच्या उद्देशाने निवडणूक आयोगाने दिल्लीत 'चांद्रयान से चुनव तक' उपक्रम सुरू केला.

७. 'एकुवेरिन' लष्करी सरावाची १३ वी आवृत्ती कोठे आयोजित केली जात आहे?

अ. भारत

ब. मालदीव ✅

क. श्रीलंका

D. इंडोनेशिया

स्पष्टीकरण: 'एकुवेरिन' हा भारत आणि मालदीव यांच्यातील द्विपक्षीय लष्करी सराव आहे, जो यावेळी मालदीवमध्ये आयोजित केला जात आहे.

चालू घडामोडी :- 14 फेब्रुवारी 2025

◆ मणिपूर राज्यात राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली आहे.

◆ सेंद्रिय खत उत्पादनात देशात पंजाब राज्य प्रथम स्थानावर आहे.[महाराष्ट्र :- दुसरा]

◆ नविन प्राप्तिकर विधेयक 2025 हे आयकर कायदा 1961 कायद्याची जागा घेणार आहे.

◆ नविन प्राप्तिकर विधेयक 2025 लोकसभेत निर्मला सीतारामन यांनी सादर केले आहे.

◆ नविन प्राप्तिकर विधेयक 2025, 01 एप्रिल 2025 पासून लागू होणार आहे.

◆ आशियाई ट्रायथलॉन स्पर्धा चेन्नई येथे सुरु होत आहे.

◆ 38व्या राष्ट्रीय क्रिडा स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याच्या स्वाती शिंदे(कोल्हापूर) ने 53 किलो वजनी गटात कुस्ती मध्ये सुवर्ण पदक जिंकले.

◆ उत्तराखंड येथे पार पडलेल्या 38व्या राष्ट्रीय क्रिडा स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने एकूण 53 सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ 38व्या राष्ट्रीय क्रिडा स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने पदकतालिकेत दुसरा क्रमांक मिळवला आहे.

◆ 38व्या राष्ट्रीय क्रिडा स्पर्धेत सेनादल संघाने सर्वाधिक 67 सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ 38व्या राष्ट्रीय क्रिडा स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने एकूण 195 पदके जिंकले आहेत.

◆ 38वी राष्ट्रीय क्रिडा स्पर्धा 2025 उत्तराखंड राज्यात पार पडली आहे.

◆ रजत पाटीदार याची RCB आयपीएल संघांच्या कर्णधार पदी नियुक्ती झाली आहे.

◆ ICC प्लेयर ऑफ मंथ जानेवारी 2025 अवॉर्ड जोमेल अँड्रेल वॉरिकन(वेस्ट इंडिज) ला जाहीर करण्यात आला आहे.

◆ "आई एम?(I am?)" या पुस्तकाचे लेखक गोपीचंद पी. हिंदुजा हे आहेत.

◆ जागतिक रेडिओ दिन 13 फेब्रुवारी रोजी साजरा करण्यात आला.[राष्ट्रीय महिला दिन :- 13 फेब्रुवारी]

◆ सामाजिक न्याय वर पहिला क्षेत्रीय संवाद नवी दिल्ली येथे आयोजित करण्यात येणार आहे.

◆ कॉन्सन्टेटाइन तसुलास यांची ग्रीस देशाच्या राष्ट्रपती पदी नियुक्ती झाली आहे.

◆ ICC ने भ्रष्टाचाराच्या कारणावरून शोहेली अख्तर या महिला क्रिकेटपटूला निलंबित केले आहे.

◆ रोमानिया देशाचे राष्ट्रपती क्लाऊस इओहानिस यांनी राजीनामा दिला आहे.

महाराष्ट्राच्या 2011 च्या जनगणनेनुसार

- एकूण लोकसंख्या: 11,23,74,333

- पुरूष लोकसंख्या: 5.82 कोटी

- स्त्रियांची लोकसंख्या: 5.41 कोटी

- ग्रामीण लोकसंख्या: 54.77%

- शहरी लोकसंख्या: 45.23%

- पुरूष-स्त्री प्रमाण: 1000:929

- एकूण साक्षरता: 82.3%

- पुरूष साक्षरता: 88.4%

- स्त्री साक्षरता: 75.9%

- घनता: 365 (प्रती चौ.कि.मी.)

➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🔴विशेष माहिती:

- सर्वात जास्त साक्षरता असणारा जिल्हा: मुंबई उपनगर (89.90%)

- सर्वात कमी साक्षरता असणारा जिल्हा: नंदुरबार (64.4%)

- सर्वात जास्त स्त्रियांचे प्रमाण असणारा जिल्हा: रत्नागिरी (1000:1123)

- सर्वात कमी स्त्रियांचे प्रमाण असणारा जिल्हा: मुंबई शहर (1000:832)

- सर्वाधिक लोकसंख्येची घनता असलेला जिल्हा: मुंबई उपनगर

- सर्वात कमी लोकसंख्येची घनता असलेला जिल्हा: गडचिरोली

- सर्वाधिक ठाणे लोकसंख्या असलेला जिल्हा (विभाजनपूर्व-2011): पुणे

- सर्वात कमी लोकसंख्या असलेला जिल्हा: सिंधुदूर्

भ्रष्टाचार धारणा निर्देशांक 2024

 ⭕️♦️⚠️भ्रष्टाचार धारणा निर्देशांक (CPI) 2024

          👉भारत- 96 वा क्रमांक 

          👉एकूण देश - 180 देश

          👉भारताचा गुण= 38 

          👉भारत =93 वा (2023)

                        

🎯 सर्वात कमी भ्रष्टाचार करणारे देश 

         1)पहिला देश= डेन्मार्क 

         2) दुसरा देश =  फिनलंड 

         3)तिसरा देश =सिंगापूर

🎯 सर्वात जास्त भ्रष्टाचार करणारे देश 

        1) दक्षिण सुदान =  (8 गुण)

        2)सोमालिया = 9 गुण

        3)व्हेनेझुएला = 10 गुण

राज्य पुनर्रचना आयोग -1953

सदस्य - 

1) फझल अली ( अध्यक्ष)

2) के एम पन्नीकर

3) हच. कुंझरू 

➡️अहवाल - 30 सप्टेंबर 1955 सादर 

➡️या राज्य पुनर्रचना कायद्यानुसार 14 राज्ये व 6 केंद्रशासित प्रदेशांची निर्मिती झाली.

✅आयोगाच्या शिफारशी -

1. यात मुख्यतः भाषावार पुनर्रचनेला पाठिंबा. त्या आधारावर 16 राज्ये व 3 केंद्रशासित प्रदेश निर्माण करावे.

2. उत्तर भारत-बिहार, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश आणि राजस्थान असे चार भाग करावे.

3. थोडे बदल करून पूर्वेकडील राज्ये आहे तशीच राहू दिली. बिहार आणि आसाम मधून 'ट्रायबल' राज्ये बनवावीत, ही मागणी आयोगाने फेटाळून लावली.

4. मुंबई व पंजाब यांच्या विभाजनाला आयोगाचा विरोध, गुजरात व महाराष्ट्र मिळून मुंबईचे द्विभाषिक राज्य निर्माण करावे.

5. एकभाषी राज्यातील अल्पसंख्याकांवर अन्याय होऊ नये म्हणून प्रत्येकाला मातृभाषेतून प्राथमिक शिक्षण द्यावे.

6. राष्ट्रऐक्यासाठी अखिल भारतीय सेवांमध्ये निम्मे (अर्धे) उमेदवार राज्याबाहेरील असावेत. त्यांच्या केंद्रातून प्रांतात व प्रांतातून केंद्रात बदल्या व्हाव्यात.

7. उच्च न्यायालयातील 1/3 न्यायाधीश राज्याबाहेरील असावेत.

Remote Sensing (दूरसंवेदन) – संपूर्ण माहिती 🚀

1. Remote Sensing म्हणजे काय? 🛰️

Remote Sensing म्हणजे पृथ्वीवरील किंवा इतर कोणत्याही वस्तूंची त्यांच्याशी थेट संपर्क न साधता माहिती गोळा करण्याची प्रक्रिया. हे मुख्यतः उपग्रह (satellites), विमाने (aircrafts), ड्रोन (UAVs) आणि इतर सेन्सर उपकरणांवर आधारित असते.

2. Remote Sensing चे प्रकार

🟢 (A) सक्रिय (Active) Remote Sensing

✅ स्वतःचा ऊर्जा स्रोत असतो.

✅ ऊर्जा किरण (microwave, radar waves) सोडून त्याचा परावर्तित सिग्नल मोजला जातो.

🔹 उदाहरणे: RADAR (📡), LiDAR (🔦).

🔵 (B) निष्क्रिय (Passive) Remote Sensing

✅ सूर्यप्रकाश किंवा नैसर्गिक ऊर्जा स्रोतावर अवलंबून असतो.

✅ उष्णता, प्रकाश किंवा इतर इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक किरणांचे निरीक्षण केले जाते.

🔹 उदाहरणे: Optical sensors, Thermal sensors, Infrared imaging.

3. Remote Sensing मधील प्रमुख घटक

🛰️ सेंसर (Sensors): डेटा गोळा करणारी उपकरणे (Active/Passive).

🚀 प्लॅटफॉर्म्स (Platforms): जिथे हे सेंसर बसवले जातात (Satellite, Drone, Aircraft).

💻 डेटा प्रक्रिया (Data Processing): संकलित माहितीचे विश्लेषण करण्यासाठी सॉफ्टवेअर.

📊 डेटा इंटरप्रिटेशन (Data Interpretation): प्रतिमा व माहितीचे विश्लेषण व उपयोग.

4. Remote Sensing चा स्पेक्ट्रम (Spectrum) आणि बँड्स (Bands)

🌈 Visible (दृश्य प्रकाश): लाल, निळा, हिरवा रंग (RGB).

🔴 Infrared (IR): वनस्पती आरोग्य मापन, उष्णता निरीक्षण.

📡 Microwave: ढगांच्या पलीकडील निरीक्षण (Radar Imagery).

🔥 Thermal Imaging: उष्णता मापन (उदा. जंगलातील आगी, भूपृष्ठाचे तापमान).

5. Remote Sensing चे उपयोग (Applications)

🌱 (A) पर्यावरण व हवामानशास्त्र (Environment & Meteorology)

🌍 हवामान बदल निरीक्षण

🌊 समुद्रपातळी वाढ व ग्लेशियर वितळणे निरीक्षण

⛈️ दुष्काळ, पूर, चक्रीवादळ यांचा अंदाज

🌾 (B) शेती व अन्नसुरक्षा (Agriculture & Food Security)

🌱 पीक निरीक्षण

🌍 मृदा आर्द्रता व सुपीकता परीक्षण

📉 अन्नधान्य उत्पादनाचा अंदाज

🏙️ (C) शहरे व नागरी विकास (Urban Planning & Infrastructure)

🚦 वाहतूक व्यवस्थापन व नियोजन

🏭 प्रदूषण निरीक्षण व नियंत्रण

📐 बांधकामे आणि भूमापन

⚠️ (D) आपत्ती व्यवस्थापन (Disaster Management)

🌋 ज्वालामुखी स्फोट निरीक्षण

🌊 पूर, भूकंप व्यवस्थापन

🔥 वने व जंगल आगी नियंत्रण

🛡️ (E) संरक्षण व गुप्तचर माहिती (Defense & Intelligence)

🛰️ सीमावर्ती हालचाली निरीक्षण

🔍 शत्रूच्या हालचालींवर नजर ठेवणे

📡 सॅटेलाइट आधारित संचार यंत्रणा (https://t.me/scienceprecall)

6. Remote Sensing मध्ये वापरले जाणारे प्रमुख उपग्रह

🇮🇳 भारतीय उपग्रह (ISRO)

🛰 Cartosat Series: उच्च रिझोल्यूशन इमेजिंग.

📡 RISAT (Radar Imaging Satellite): रडार आधारित इमेजिंग.

🌊 Oceansat: समुद्र निरीक्षण.

🌾 Resourcesat: नैसर्गिक संसाधने व पर्यावरण निरीक्षण.

🌦️ INSAT: हवामान अंदाज आणि दळणवळण.

🌍 जागतिक उपग्रह (International)

🛰 Landsat (NASA/USGS, USA): पृथ्वी निरीक्षणाचा सर्वात जुना उपग्रह.

🌍 Sentinel (ESA, Europe): वातावरण व पर्यावरण निरीक्षण.

📷 SPOT (France): उच्च रिझोल्यूशन इमेजिंग.

🔥 Terra & Aqua (NASA): हवामानशास्त्र व पर्यावरण मॉनिटरिंग.

7. Remote Sensing आणि GIS (Geographic Information System)

📍 GIS म्हणजे भौगोलिक माहिती प्रणाली, जी Remote Sensing मधून मिळालेल्या डेटाचे साठवण व विश्लेषण करते.

✅ उपयोग:

🗺️ नकाशे तयार करणे

🏞️ जमिनीचा वापर विश्लेषण

🚗 वाहतूक मार्ग नियोजन

8. भविष्यातील ट्रेंड आणि संशोधन

🤖 AI आणि मशीन लर्निंग: डेटा प्रोसेसिंग आणि विश्लेषण सुधारण्यासाठी.

📡 हायपरस्पेक्ट्रल इमेजिंग: अधिक अचूक डेटा मिळवण्यासाठी विस्तृत स्पेक्ट्रममध्ये निरीक्षण.

🛰 CubeSats: लहान उपग्रह तंत्रज्ञान स्वस्त व कार्यक्षम बनत आहे.

☁️ Cloud Computing: डेटा प्रक्रिया व संग्रहण जलद व व्यापक होणार. (https://t.me/scienceprecall)

🌍 Remote Sensing चे प्रकार (Types of Remote Sensing) 🛰️

1️⃣ सक्रिय (Active) Remote Sensing 🚀

🔹 Active Remote Sensing म्हणजे काय?

✅ स्वतःचा ऊर्जा स्रोत (Light, Microwave, Laser) वापरतो.

✅ ऊर्जा टार्गेटवर सोडली जाते आणि परावर्तित किंवा पसरलेला सिग्नल सेन्सरद्वारे टिपला जातो.

✅ रात्री आणि ढगाळ हवामानात देखील कार्यक्षम असतो. (https://play.google.com/store/apps/details?id=co.rogers.nctku)

🔍 प्रमुख उदाहरणे:

📡 1. RADAR (Radio Detection and Ranging)

➡️ रेडिओ तरंगलहरींचा वापर करून पृथ्वीचे निरीक्षण केले जाते.

✔️ वापर: हवामान अंदाज ⛈️, सैन्य 🪖, भूगर्भीय सर्वेक्षण 🌎.

🔦 2. LiDAR (Light Detection and Ranging)

➡️ लेसर बीम वापरून पृथ्वीच्या पृष्ठभागाची माहिती गोळा करतो. (https://play.google.com/store/apps/details?id=co.rogers.nctku)

✔️ वापर: जंगलांचे घनत्व मोजणे 🌳, भू-संपत्ती मापन 📏, 3D नकाशे तयार करणे 🗺️.

🌊 3. SONAR (Sound Navigation and Ranging)

➡️ ध्वनी लहरी वापरून समुद्राच्या तळाचा अभ्यास केला जातो. (https://play.google.com/store/apps/details?id=co.rogers.nctku)

✔️ वापर: पाण्याखालील वस्तू 🔍, समुद्र तळ मापन 🌊, पाण्याखालील भूभाग निरीक्षण 🐠.

2️⃣ निष्क्रिय (Passive) Remote Sensing 🌞

🔹 Passive Remote Sensing म्हणजे काय?

✅ स्वतःचा ऊर्जा स्रोत नसतो, परंतु सूर्यप्रकाश किंवा नैसर्गिक ऊर्जा वापरतो.

✅ परावर्तित किंवा उत्सर्जित झालेल्या किरणांचे निरीक्षण केले जाते.

🔍 प्रमुख उदाहरणे:

📸 1. Optical Remote Sensing (दृश्य प्रकाश आधारित)

➡️ सूर्यप्रकाशातून परावर्तित झालेली दृश्य किरणे वापरून निरीक्षण केले जाते.

✔️ वापर: शेती निरीक्षण 🌾, पर्यावरण अभ्यास 🌍, जमिनीचा प्रकार मापन 🏜️. (https://play.google.com/store/apps/details?id=co.rogers.nctku)

🔥 2. Thermal Remote Sensing (उष्णता आधारित निरीक्षण)

➡️ वस्तू किंवा पृष्ठभागाकडून उत्सर्जित उष्णतेच्या किरणांचे निरीक्षण.

✔️ वापर: ज्वालामुखी निरीक्षण 🌋, जंगलातील आगी शोधणे 🔥, पाणी तापमान निरीक्षण 🌡️.

🌿 3. Infrared Remote Sensing (इन्फ्रारेड किरणे आधारित)

➡️ अवरक्त (Infrared) किरणांचे निरीक्षण करून वनस्पती आरोग्य आणि ओलावा मोजला जातो.

✔️ वापर: कृषी संशोधन 🌾, पर्यावरण मॉनिटरिंग 🌍, हवामान अंदाज ⛅️.

📶 4. Microwave Remote Sensing (सूक्ष्मतरंगलहरी आधारित निरीक्षण)

➡️ पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरून परावर्तित झालेल्या Microwave लहरी सेन्सरद्वारे टिपल्या जातात.

✔️ वापर: वातावरण निरीक्षण 🌪️, समुद्र पातळी निरीक्षण 🌊, वादळे शोधणे 🌀. (https://play.google.com/store/apps/details?id=co.rogers.nctku)

3️⃣ इतर Remote Sensing प्रकार (Secondary Classifications) 🛰️

A. Spatial Remote Sensing (अंतरिक्ष आधारित निरीक्षण) 🚀

🛰️ 1. Satellite Remote Sensing (उपग्रह आधारित)

➡️ पृथ्वीच्या निरीक्षणासाठी उपग्रह वापरले जातात.

✔️ उदाहरणे:

ISRO चे Cartosat 🌏

NASA चे Landsat 🛰️

ESA चे Sentinel 🌍

✈️ 2. Aerial Remote Sensing (विमान आधारित)

➡️ विमानांवरील कॅमेरे आणि सेन्सर वापरून निरीक्षण केले जाते. (https://play.google.com/store/apps/details?id=co.rogers.nctku)

🚁 3. Drone Remote Sensing (UAV-based)

➡️ ड्रोनच्या मदतीने प्रत्यक्ष निरीक्षण.

✔️ वापर: जमिनीचा सर्वेक्षण 📏, शेती निरीक्षण 🌾, नागरी नियोजन 🏙️.

B. Multi-Spectral & Hyper-Spectral Remote Sensing 🎨

🌈 1. Multispectral Imaging (बहुवर्णीय प्रतिमा)

➡️ 3-10 बँडमध्ये डेटा संकलन.

✔️ वापर: वनस्पती आरोग्य निरीक्षण 🌿, भूगर्भीय संशोधन ⛏️. (https://t.me/scienceprecall)

🎭 2. Hyperspectral Imaging (अत्याधुनिक वर्णीय प्रतिमा)

➡️ 100+ बँडमध्ये डेटा संकलन.

✔️ वापर: खनिज शोध ⛏️, प्रदूषण निरीक्षण 🌫️, हवामान अभ्यास ⛅️.

C. Geophysical Remote Sensing (भू-भौतिकीय निरीक्षण)

⚖️ 1. Gravimetric Remote Sensing

➡️ गुरुत्वाकर्षण बदल मोजणे.

✔️ वापर: भूगर्भीय संशोधन 🌍.

🧭 2. Magnetic Remote Sensing

➡️ भूचुंबकीय क्षेत्र निरीक्षण.

✔️ वापर: खनिज संशोधन ⛏️, पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राचा अभ्यास 🌎.

नागरिकत्व

👉घटनेत तरतुदी: भाग II मधील कलम 5 ते 11 मध्ये दिले आहेत.

👉विषय : घटनेतील संघराज्य सूचीतील विषय आहे. 

म्हणून केवळ संसदेला नागरिकत्वाबाबत नियम करण्याचा व प्रशासनाचा अधिकार आहे.

👉नागरिकत्वाची व्याख्या घटनेत दिलेली नाही.

👉नागरिकत्वाबाबतच्या तरतूदी 26 नोव्हेंबर 1949 पासून लागू झाल्या आहेत.

👉 'नागरिक 'म्हणजे : राज्यसंस्थेचा सदस्य व 'नागरिकत्व' म्हणजे राज्यसंस्थेचे सदस्यत्व होय.

👉भारताचे राष्ट्रपती भारताचे प्रथम नागरिक असतात.

👉 नागरिकत्व कायदा- 1955 चा आहे. यानुसार-

🌸भारतात एकेरी नागरिकत्व मिळते. या कायदयात नागरिकत्व मिळवणे, त्याचे नियम व रद्द करण्याबाबत विस्तृत माहिती दिली आहे. तसेच यात 9 वेळा (1957, 1960, 1985, 1986, 1992, 2003, 2005, 2015, 2019) दुरुस्ती करण्यात आली.

🌸 एकेरी नागरिकत्व भारतात आहे ते ब्रिटनकडून घेतले आहे.

ठळक बातम्या 13 फेब्रुवारी 2025

1. भ्रष्टाचार धारणा निर्देशांक (CPI) २०२४ मध्ये भारताचा क्रमांक.

-ट्रान्सपरन्सी इंटरनॅशनलने प्रसिद्ध केलेल्या करप्शन परसेप्शन इंडेक्स (CPI) २०२४ मध्ये भारत १८० देशांपैकी ९६ व्या स्थानावर आहे, ज्याचा गुणांक ३८ आहे. 

-सर्वात कमी भ्रष्ट देश म्हणजे डेन्मार्क (पहिला) , त्यानंतर फिनलंड (दुसरा) आणि सिंगापूर (तिसरा) आहे.

-दक्षिण सुदान, सोमालिया, व्हेनेझुएला आणि सीरिया हे सर्वात भ्रष्ट देशांमध्ये स्थान मिळवतात.

2.जागतिक बँकेच्या लॉजिस्टिक्स परफॉर्मन्स इंडेक्स (LPI) 2023

-आंतरराष्ट्रीय शिपमेंट श्रेणीमध्ये २२ वे स्थान मिळवले आहे आणि १३९ देशांमध्ये एकूण ३८ वे स्थान मिळवले आहे .

-भारत सागरी अमृत काल व्हिजन २०४७ अंतर्गत लॉजिस्टिक्समध्ये दीर्घकालीन सुधारणांची योजना आखत आहे , ज्याचा उद्देश देशाला जागतिक लॉजिस्टिक्स हब म्हणून स्थान देणे आहे.

3.मेघालय २०२७ च्या राष्ट्रीय खेळांचे आयोजन करणार आहे.

-भारतीय ऑलिंपिक असोसिएशन (IOA) ने फेब्रुवारी/मार्च २०२७ मध्ये होणाऱ्या ३९ व्या राष्ट्रीय खेळांचे यजमानपद मेघालयाला दिले आहे.

-उत्तराखंडमध्ये सुरू असलेल्या 38 व्या राष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धेच्या समारोप समारंभात मेघालयला आयओएचा ध्वज प्रदान केला जाईल.

- अलीकडील ठिकाणे -

३८ वी आवृत्ती (२०२४): उत्तराखंड (सात शहरांमध्ये आयोजित, मुख्य ठिकाण: डेहराडून)

३७ वी आवृत्ती (२०२३) : गोवा (पाच शहरांमध्ये आयोजित)

३६ वी आवृत्ती (२०२२): गुजरात

३५ वी आवृत्ती (२०१५): केरळ

३९ वी आवृत्ती (२०२७): मेघालय

4.सृजनम ऋग

- केंद्रीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्र्यांनी नवी दिल्लीतील एम्स येथे भारतातील पहिला स्वदेशी स्वयंचलित बायोमेडिकल वेस्ट ट्रीटमेंट प्लांट, सृजनम, सुरू केला.

-सृजनम हे एक स्वयंचलित, पर्यावरणपूरक जैव वैद्यकीय कचरा प्रक्रिया उपकरण आहे जे रोगजनक वैद्यकीय कचरा जाळल्याशिवाय निर्जंतुक करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे.

-स्थळ: एम्स, नवी दिल्ली.

-विकसित: CSIR-NIIST (नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर इंटरडिसिप्लिनरी सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी), तिरुवनंतपुरम.

-मंत्रालयाच्या अंतर्गत: विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालय.

5.शक्ती सेमी-कंडक्टर चिप्स

- भारतातील पहिली स्वदेशी एरोस्पेस-ग्रेड सेमीकंडक्टर चिप, 'शक्ती', आयआयटी मद्रास आणि इस्रोने डिजिटल इंडिया आरआयएससी-व्ही उपक्रम (डीआयआरव्ही) अंतर्गत विकसित केली आहे.

-शक्ती हा RISC-V ओपन-सोर्स इंस्ट्रक्शन सेट आर्किटेक्चर (ISA) वर आधारित एक स्वदेशी मायक्रोप्रोसेसर आहे 

-हे भारताच्या अवकाश, संरक्षण आणि संगणकीय उद्योगांच्या उच्च-विश्वसनीयता आणि सुरक्षा गरजा पूर्ण करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे .

-डिजिटल इंडिया RISC-V (DIRV) उपक्रमांतर्गत इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय (MeitY) द्वारे समर्थित, ISRO च्या सहकार्याने IIT मद्रास .

6. भारत प्रथमच प्रशासनावरील आंतरराष्ट्रीय परिषदेचे आयोजन करत आहे.

-भारत पहिल्यांदाच आंतरराष्ट्रीय प्रशासकीय विज्ञान संस्थेच्या (IIAS ) वार्षिक परिषदेचे आयोजन करत आहे. IIAS-DARPG (प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रार विभाग) भारत परिषद २०२५ ही परिषद १०-१४ फेब्रुवारी २०२५ दरम्यान नवी दिल्ली येथे आयोजित केली जात आहे . 

-ही परिषद आंतरराष्ट्रीय प्रशासकीय विज्ञान संस्था (IIAS) आणि भारत सरकारच्या प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रार निवारण विभाग (DARPG) यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित केली जात आहे .

-उद्घाटन केंद्रीय राज्यमंत्री (स्वतंत्र प्रभार) पीएमओ, कार्मिक, सार्वजनिक तक्रार आणि निवृत्ती वेतन डॉ. जितेंद्र सिंह यांच्या हस्ते झाले.

42वी घटनादुरुस्ती 1976: या घटनादुरुस्तीला लघु राज्यघटना म्हणून ओळखले जाते

1)  प्रस्तावनेमध्ये समाजवादी, धर्मनिरपेक्ष, अखंडता या तीन नवीन शब्दांचा समावेश केला.

2) नागरिकांसाठी मूलभूत कर्तव्ये हा नवीन भाग कलम ५१ (अ) मध्ये समाविष्ट केला.

3) राष्ट्रपतीने मंत्रिमंडळाच्या सल्ल्यानेच कारभार करण्याचे बंधनकारक केले.

4) प्रशासकीय न्यायासन आणि इतर विषयांसाठी न्यायासनाची तरतूद

5) 1971 च्या जनगणनेच्या आधारावर २००१ पर्यंत लोकसभा आणि विधानसभेच्या जागांची निश्चिती

6) घटनादुरुस्त्या ह्या न्यायालयीन पुनर्विलोकनाच्या कक्षेबाहेर ठेवल्या.

7) न्यायालयीन पुनर्विलोकन आणि सर्वोच्च व उच्च न्यायालयाचा आदेश, अधिकार क्षेत्राचा संकोच केला.

8) लोकसभा आणि विधानसभा यांचा कार्यकाळ 5 वरून 6 वर्षे करण्यात आला.

9) मार्गदर्शक तत्वांची अंमलबजावणी करण्यासाठी केलेल्या कायद्यांमुळे काही मूलभूत हक्कांचे उल्लंघन होते. या आधारावर न्यायालये त्यांना अवैध घोषित करू शकत नाही.

10) देश विघातक कारवायांना हाताळण्यासाठी कायदे करण्याचा अधिकार संसदेला देण्यात आला आणि अशा कायद्यांचे मूलभूत हक्कांवर देखील श्रेष्ठत्व असेल.

11) तीन नवीन मार्गदर्शक तत्वांची भर घालण्यात अली. उदा. समान न्याय आणि मोफत कायदेशीर मदत; उद्योगांच्या व्यवस्थापनामध्ये कामगारांचा सहभाग आणि पर्यावरण, जंगले व प्राण्यांचे संरक्षण

12) भारताच्या कोणत्याही भागामध्ये राष्ट्रीय आणीबाणीची घोषणा करणे सुकर केले.

13) घटक राज्यातील राष्ट्रपती राजवटीचा एकवेळ (सलग) कालावधी ६ महिन्यांवरून १ वर्ष करण्यात आला.

14) राज्यसूचीतील ५ विषय समवर्तीसूची मध्ये स्थानांतरित केले.

शिक्षण ,जंगले, जंगली प्राणी आणि पक्षांचे संरक्षण , वजन आणि मापे आणि न्यायाचे प्रशासन, सर्वोच्च आणि उच्च न्यायालये वगळता इतर सर्व न्यायालयांची स्थापना आणि संरचना.

15) संसद आणि राज्य विधिमंडळातील गणपूर्तीची आवश्यकता रद्द केली.

16) अखिल भारतीय न्यायिक सेवेच्या निर्मितीसाठी तरतूद

भारतीय भूगोलवर वनलाइनर क्विझ

● क्षेत्रफळाच्या बाबतीत जगात भारताचे स्थान काय आहे - सातवे

● लोकसंख्येच्या बाबतीत भारताचे जगात स्थान काय आहे - दुसरे

●भारताच्या उत्तरेला कोणते देश आहेत - चीन, नेपाळ, भूतान

● भारताच्या पूर्वेस कोणता देश आहे - बांगलादेश

● भारताच्या पश्चिमेस कोणता देश आहे - पाकिस्तान

●भारताच्या नैऋत्येस कोणता समुद्र आहे - अरबी समुद्र

● भारताच्या आग्नेयेस कोणता उपसागर आहे - बंगालचा उपसागर

● भारताच्या दक्षिणेस कोणता महासागर आहे - हिंदी महासागर

● पूर्वांचलच्या टेकड्या भारताला कोणत्या देशापासून वेगळे करतात - म्यानमार

● मन्नारचे आखात आणि पाल्क सामुद्रधुनी भारताला कोणत्या देशापासून वेगळे करतात - श्रीलंका

● संपूर्ण भारताची अक्षांश लांबी किती आहे - ८° ४' ते ३७° ६' उत्तर अक्षांश

● भारताच्या मध्यभागी कोणती रेषा जाते - कर्क वृषभ

● भारताचा उत्तरेकडून दक्षिणेकडे विस्तार किती आहे - ३२१४ किमी

● भारताचा पूर्वेकडून पश्चिमेकडे विस्तार किती आहे - २९३३ किमी

बंगालच्या उपसागरात - अंदमान-निकोबार बेटे कुठे आहेत?

लक्षद्वीप कुठे आहे - अरबी समुद्रात

भारताच्या दक्षिण टोकाला काय म्हणतात - इंदिरा पॉइंट

● इंदिरा पॉइंटला दुसऱ्या नावानेही ओळखले जाते - पिग्मॅलियन पॉइंट

● जगाच्या क्षेत्रफळाच्या तुलनेत भारताचे क्षेत्रफळ किती आहे - २.४२%

●जगाच्या एकूण लोकसंख्येच्या किती टक्के लोक भारतात राहतात - १७%

● भारताचे एकूण क्षेत्रफळ किती आहे - ३२,८७,२६३ चौरस किमी?

● भारताशी कोणत्या देशांची सीमा आहे - बांगलादेश, चीन, पाकिस्तान, नेपाळ, बर्मा, भूतान

●भारताची सागरी सीमा कोणत्या देशांशी आहे - मालदीव, श्रीलंका, बांगलादेश, म्यानमार आणि पाकिस्तान

● कर्कवृत्त कोणत्या राज्यांमधून जाते - राजस्थान, गुजरात, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, झारखंड, पश्चिम बंगाल, त्रिपुरा आणि मिझोरम

●भारताच्या मुख्य भूमीच्या दक्षिणेकडील सीमेचे अक्षांश किती आहे - ८° ४'

●भारताची प्रमाणवेळ कुठून घेतली जाते - अलाहाबादजवळील नैनी नावाच्या ठिकाणावरून

● भारताच्या प्रमाण वेळेत आणि ग्रीनविच वेळेत काय फरक आहे - ५ १/२

● विषुववृत्तापासून भारताच्या दक्षिण टोकापर्यंतचे अंतर किती आहे - ८७६ किमी

● भारताच्या भू-सीमेची लांबी किती आहे - १५२०० किमी

● भारताच्या मुख्य भूमीच्या किनारपट्टीची लांबी किती आहे - ६१०० किमी

महत्वपूर्ण वनलायनर

✏️मानवी शरीरातील सर्वात मोठा स्नायू कोणता ?    👉 Gluteus Maximus ( मांडीमध्ये ) 

✏️  मानवी हृदयाचे वजन सामान्यता किती असते ? 👉  360 ग्रॅम 

✏️ पक्ष्यांचे हृदय किती ( Chamber ) चेंबर मध्ये विभागलेले असते ? 👉 4 चेंबर  

✏️   वनस्पती आणि प्राणी यांना जोडणारा दुवा म्हणून कशाचा उल्लेख कराल ?  👉 युग्लिना

✏️ चिंच आणि द्राक्ष मध्ये कोणते आम्ल असते ?  👉 टॉर्टरिक आम्ल

✏️  अन्न पचवण्यासाठी _ आम्लाचा उपयोग होतो ?  👉  हायड्रोक्लोरिक आम्ल ( HCL )

✏️ ' बेकिंग पावडर ' तयार करण्यासाठी कोणते आम्ल वापरले जाते ?  👉 टोर्टरिक आम्ल

✏️ ' तडीत वाहक ' बनवण्यासाठी कशाचा वापर करतात ?  👉 तांबे

✏️ ' तडीत वाहकाचा ' शोध कोणी लावला ?  👉 बेंजामिन फ्रँकलिन

✏️ विद्युत परिपथातील रोध कमी करण्यासाठी कोणती जोडणी वापरतात ? 👉  समांतर जोडणी 

✏️  विद्युत परिपथातील रोध वाढविण्यासाठी कोणती जोडणी वापरतात ? 👉 एकसर जोडणी 

✏️ लिटमस कागद किंवा त्याचे द्रावण हे लायकेन या वनस्पती पासून मिळवले जाते ही वनस्पती कोणत्या विभागात मोडते ?  👉 थॅलोफायटा 

✏️  पुढीलपैकी काय गडद रंगाच्या बाटलीत व सूर्यप्रकाशापासून दूर साठवतात ? 👉  पोटॅशियम फेरोसायनाईट  

✏️  वीजयुक्त तार आणि तटस्थ तार यांच्यातील विभवांतर हे किती असते ?  👉  220 ते 250 व्होल्ट 

✏️  ' दंत वैद्याचे आरसे ' बनवण्यासाठी कोणता आरसा वापरला जातो ?   👉 अंतर्वक्र आरसा

✏️  ' दाढीचे आरसे ' बनवण्यासाठी कोणता आरसा वापरला जातो ?  👉 अंतर्वक्र आरसा 

✏️  ' अन्ननलिकेचा ' सर्वात लांब भाग कोणता ? 👉 लहान आतडे

👮महाराष्ट्रातील सर्वाधिक अंतर धावणारी रेल्वे कोणती ? ⇒ महाराष्ट्र एक्सप्रेस    

👮महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त साखरकारखाने असणारा जिल्हा कोणता ? ⇒ अहमदनगर

🙏महाराष्ट्रातील सर्वात मोठी नदी कोणती ? ⇒ गोदावरी

🙏 महाराष्ट्रातील सर्वात मोठी लाकूडपेठ कोणती ? ⇒ बल्लारपूर 

🙏 महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त क्षेत्र असलेली मृदा (माती) कोणती ? ⇒ रेगूर मृदा

🙏 महाराष्ट्रातील सर्वाधिक साक्षरतेचे प्रमाण असलेला जिल्हा कोणता ? ⇒ मुंबई उपनगर 

🙏 महाराष्ट्रातील सर्वात कमी साक्षरतेचे प्रमाण असलेला जिल्हा कोणता ? ⇒ गडचिरोली 

🙏 महाराष्ट्रातील पहिली स्त्री मुख्याध्यापिका कोण? ⇒ सावित्रीबाई फुले 

🙏 महाराष्ट्रातील सर्वात पहिला साक्षर जिल्हा ⇒ सिंधुदुर्ग 

🙏महाराष्ट्रातील स्त्रियांचे सर्वात जास्त प्रमाण असणारा जिल्हा कोणता ? ⇒ रत्नागिरी  

🙏सर्वाधिक वनांचे प्रमाण असणारा महाराष्ट्रातील जिल्हा कोणता ? ⇒ गडचिरोली 

🙏भारताचे प्रवेशद्वार कोणत्या शहरास म्हणतात ? ⇒ मुंबई 

🙏 भारताची आर्थिक राजधानी कोणती ? ⇒ मुंबई 

🙏 सात बेटांचे शहर कोणते ? ⇒ मुंबई  

🙏 महाराष्ट्रातील साखरकारखान्यांचा जिल्हा कोणता ? ⇒ अहमदनगर 

🙏 महाराष्ट्रातील गुळाचा जिल्हा कोणता ? ⇒ कोल्हापूर 

🙏 महाराष्ट्रातील कुस्तीगीरांचा जिल्हा कोणता ? ⇒ कोल्हापूर 

🙏 महाराष्ट्रातील जंगलांचा जिल्हा कोणता ? ⇒ गडचिरोली 

🙏 अजिंठा लेण्याचे प्रवेशद्वार कोणत्या शहरास म्हणतात ? ⇒ जळगाव 

🙏 महाराष्ट्रातील संत्र्याचा जिल्हा कोणता ? ⇒ नागपूर 

🙏 महाराष्ट्रातील संस्कृत कवींचा जिल्हा कोणता ? ⇒ नांदेड 

🙏मुंबईचा परसबाग कोणत्या शहरास म्हणतात  ⇒ नाशिक 

🙏आपल्या देशाचे नाव काय आहे ? ⇒ भारत

दादासाहेब फाळके आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव पुरस्कार 2024

 - सर्वोत्कृष्ट चित्रपट: "जवान"

- सर्वोत्कृष्ट अभिनेता: शाहरुख खान "जवान" साठी

- सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री: "मिसेस चॅटर्जी विरुद्ध नॉर्वे" साठी राणी मुखर्जी

- सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक: संदीप रेड्डी वंगा "ॲनिमल" साठी

- सर्वोत्कृष्ट संगीत दिग्दर्शक: अनिरुद्ध रविचंदर, "जवान"

- सर्वोत्कृष्ट गीतकार: जावेद अख्तर, 'निकले दी कभी हम घर से'

- सर्वोत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय फीचर फिल्म: "ओपनहायमर"

- वर्षातील दूरदर्शन मालिका: "घुम है किसीके प्यार में"

- सर्वोत्कृष्ट वेब सिरीज: "फर्जी" 

महत्त्वपूर्ण खेळाडू व त्यांचे आत्मचरित्र

  ✔️ परीक्षेसाठी अत्यंत महत्वाचे :

◆ अ शॉर्ट अँट हिस्ट्री : अभिनव बिंद्रा 

◆ स्ट्रेट फ्रॉम द हर्ट : कपिल देव

◆ अनब्रेकेबल : मेरी कॉम 

◆ द रेस ऑफ माय लाईफ : मिल्खा सिंह

◆ गोल्डन गर्ल : पी टी उषा 

◆ प्लेयिंग ईट माय वे : सचिन तेंडुलकर

◆ प्लेयिंग टु वीन : सायना नेहवाल

◆ द टेस्ट ऑफ माय लाईफ : युवराज सिंह 

◆ सनी डेज् : सुनील गावसकर 

◆ द ग्रेटेस्ट : मोहम्मद अली 

◆ अँट द क्लोस ऑफ प्ले : रीकी पॉटींग 

◆ नो स्पिन : शेन वॉर्न

◆ 281 अँन्ड बियॉन्ड : वी वी एस लक्ष्मण

◆ गेम चेंजर : शाहिद आफ्रिदी

◆ माईंड मास्टर : विश्वनाथन आनंद

◆ शटलिंग टु द टॉप : पी वी सिंधू 

◆ अ सेंच्युरी इज नॉट इनफ : सौरव‌ गांगुली

◆ एस अगेन्सट ऑड्स : सानिया मिर्झा

◆ बिलीव्ह - सुरेश रैना

थोडक्यात महत्वाचे भारतीय जनक.....

भारतीय अंतराळ संशोधनाचे जनक ➖ डॉ. विक्रम साराभाई

भारतीय क्षेपणास्त्राचे जनक  ➖ डॉ. APJ अब्दुल कलाम

भारतीय महासंगणकाचे जनक ➖ विजय भटकर

भारतीय अनुविज्ञानाचे जनक ➖ डॉ.लो होमी भाभा

भारतीय हरितक्रांतीचे जनक ➖ डॉ. M.S. स्वामीनाथन

भारतीय उद्योगाचे जनक ➖ जमशेदजी टाटा

भारतीय चित्रपटसृष्टीचे जनक ➖ दादासाहेब फाळके

आधुनिक भारताचे जनक ➖ राजा राममोहन रॉय

भारतीय असंतोषाचे जनक ➖ लोकमान्य टिळक

भारतीय राष्ट्रवादाचे जनक ➖ सुरेंद्रनाथ बॅनर्जी

भारतीय अर्थशास्त्राचे जनक ➖ दादाभाई नौरोजी

भारतीय ग्रंथालयाचे जनक ➖ S.R. रंगनाथन

आधुनिक भारताचे शिल्पकार ➖ पंडीत नेहरू

भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार ➖डॉ. B. R. आंबेडकर

पाणी पंचायतीचे जनक ➖ विलासराव साळुंखे

भूदान चळवळीचे जनक ➖ विनोबा भावे

पंचायतराज पद्धतीचा जनक ➖ बलवंतराय मेहता

भारतीय दूरसंचार क्रांतीचे जनक ➖ सॅम पित्रोदा

आर्थिक राष्ट्रवादाचे जनक ➖ दादाभाई नौरोजी

मराठी वृत्तपत्रसृष्टीचे जनक ➖ बाळशास्त्री जांभेकर

भारतीय आरमाराचे जनक ➖ छ. शिवाज महाराज

आधुनिक महाराष्ट्राचे जनक ➖ बाळशास्त्री जांभेकर

महाराष्ट्र हरितक्रांतीचे  जनक ➖ वसंतराव नाईक

भारताच्या एकीकरणाचे जनक ➖ सरदार पटेल

आधुनिक मराठी कवितेचे जनक ➖ केशवसुत

Mpsc Notes

►1904 ~ भारतीय विश्वविद्यालय अधिनियम पारित
►1905 ~ बंगाल का विभाजन
►1906 ~ मुस्लिम लीग की स्थापना
►1907 ~ सूरत अधिवेशन, कांग्रेस में फूट
►1909 ~ मार्ले-मिंटो सुधार
►1911 ~ ब्रिटिश सम्राट का दिल्ली दरबार
►1916 ~ होमरूल लीग का निर्माण
►1916 ~ मुस्लिम लीग-कांग्रेस समझौता (लखनऊ पैक्ट)
►1917 ~ महात्मा गाँधी द्वारा चंपारण में आंदोलन
► 1918 ~ खेड़ा सत्याग्रह
►1919 ~ रौलेट अधिनियम
►1919 ~ जलियाँवाला बाग हत्याकांड
►1919 ~ मांटेग्यू-चेम्सफोर्ड सुधार
►1920 ~ खिलाफत आंदोलन
►1920 ~ असहयोग आंदोलन
► 1921 ~ एका आंदोलन
►1922 ~ चौरी-चौरा कांड
►1927 ~ साइमन कमीशन की नियुक्ति
►1928 ~ साइमन कमीशन का भारत आगमन
► 1928 ~ बारडोली सत्याग्रह
►1929 ~ भगतसिंह द्वारा केन्द्रीय असेंबली में बम विस्फोट
►1929 ~ कांग्रेस द्वारा पूर्ण स्वतंत्रता की माँग
►1930 ~ सविनय अवज्ञा आंदोलन
►1930 ~ प्रथम गोलमेज सम्मेलन
►1931 ~ द्वितीय गोलमेज सम्मेलन
►1932 ~ तृतीय गोलमेज सम्मेलन
►1932 ~ सांप्रदायिक निर्वाचक प्रणाली की घोषणा
►1932 ~ पूना पैक्ट
►1942 ~ भारत छोड़ो आंदोलन
►1942 ~ क्रिप्स मिशन का आगमन
►1943 ~ आजाद हिन्द फौज की स्थापना
► 1946 ~ तेभागा आंदोलन
►1946 ~ कैबिनेट मिशन का आगमन
►1946 ~ भारतीय संविधान सभा का निर्वाचन
►1946 ~ अंतरिम सरकार की स्थापना
►1947 ~ भारत के विभाजन की माउंटबेटन योजना
►1947 ~ भारतीय स्वतंत्रता प्राप्ति
► 1948-50 ~ देशी रियासतों का विलय
► 26 जन. 1950 ~ भारतीय गणराज्य का गठन

वाचा :- हंटर कमीशनचे भारतीय सदस्य

√ १८५४ च्या वुडच्या खलित्याने
   सुचवलेल्या सुचनांची झालेली
   अंमलबजावणी पाहणे आणि प्राथमिक
   शिक्षणांसदर्भात सुधारणा
   सुचविण्यासाठी १८८२ साली नेमण्यात
   आलेल्या विल्यम हंटर साहेबांच्या
   कमिशन मधे भारतीय मंडळींचा
   सहभाग होता.

√ हि भारतीय मंडळी या कमिशनच्या
   कामात सहभागी झाली आणि त्यांनी
   महत्वपूर्ण योगदान दिले..

√१) के.टी.तेलंग

√२) सय्यद महमुद (सय्यद अहमद खान
       यांच्या ऐवजी)

√३) आनंद मोहन बोस

√४) भुदेव सिंह मुखर्जी

√५) पी.रंगनाथ मुदलीयार

√६) हाजी गुलाम

√७) महाराज जितेंद्र मोहन टागोर

√ या कमीशन चे अध्यक्ष हंटर साहेब तर
   सेक्रेटरी बी.एल.राईस होते.

√ हे कमीशन लाॕर्ड रिपन यांच्या काळात
   आले होते..

लॉर्ड कर्झन (1899 - 1905)

●लाॅर्ड कर्झन म्हणजे भारतातील सर्वात वादग्रस्त व्हाइसराॅय.... 

●1899 मध्ये भारतासाठी चांदी ऐवजी सुवर्ण परिमाण लाॅर्ड कर्झन याने अवलंबिले.

●1901 मध्ये काश्मिर व पंजाब यांचा काही भाग मिळुन वायव्य सरहद्द प्रांत निर्माण केला.

●1901 मध्ये भारतीय राजपुत्रांना उच्च शिक्षण देण्यासाठी लाॅर्ड कर्झन याने Imperial Cadet Core  ची स्थापना केली.

●23 जानेवारी 1901 रोजी महाराणी व्हिक्टोरीया हिचे निधन झाले. पुढे 1921 मध्ये महाराणी व्हिक्टोरिया हिच्या स्मरणार्थ कलकत्ता येथे व्हिक्टोरिया हॉल बांधण्यात आला.

●1902 मध्ये सर थॉमस रॅले यांच्या अध्यक्षतेखाली 'युनिव्हर्सिटी कमिशन' नेमण्यात आले.

 

●1902 मध्ये सर अँन्ड फ्रेजर यांच्या अध्यक्षतेखाली पोलिस खात्याची समिती नेमण्यात आली. यानुसारच criminal investigation bureau ची सुरुवात झाली. 

●1902 रोजी कर्झनने दुष्काळ निवारणासाठी 'मॅकडोनाल्ड दुष्काळ आयोग' स्थापन केला.

●1903 मध्ये लाॅर्ड कर्झन याने दिल्ली येथे भव्य दरबार भरवुन राणीच्या वारसाला भारत सम्राट घोषित केले.

●1903 मध्ये सर ॲन्ड्र्यु फ्रेजर यांनी बंगालच्या फाळणीची योजना तयार केली. 

●1904 मध्ये पहिला सहकारी कायदा पारित करण्यात आला. 

●1904 मध्ये प्राचीन स्मारक संरक्षण कायदा पारीत केला.

 

●लाॅर्ड कर्झन याने व्यापार व उद्योगधंदे खाते निर्माण केले.

 

●1901 मध्ये बंगालमध्ये पुसा येथे कृषी संशोधन संस्थेची स्थापना लाॅर्ड कर्झन यांनी केली. 

●लाॅर्ड कर्झनच्या काळात DSP व Dysp यांची थेट नेमणूक सुरु झाली. 

●ब्रिटीश शासनासोबत झालेल्या मतभेदांमुळे (कर्झन - किचनर विवाद) कर्झन 1905 मध्ये मायदेशी परतला.

●कर्झन याने रेल्वे कारभाराच्या चौकशी साठी सर रॉबर्टसन यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमली. 

● भारतात रेल्वेचे विस्तृत जाळे पसरविण्याचे श्रेय कर्झन कडे जाते.

●लाॅर्ड कर्झन याने टाटा इंस्टिट्युट ऑफ सायन्स, बेंगलोर येथील संशोधन कार्यासाठी स्थापन करण्यात आलेल्या संस्थेला देणगी दिली.

●19 आॅगस्ट 1905 रोजी केसरी वृत्तपत्रामध्ये लिहिलेल्या आपल्या लेखात लोकमान्य टिळकांनी कर्झनची कारकीर्द औरंगजेबाची प्रतिकृती होती असे म्हटले होते. 

●लोकमान्य टिळक आणि नामदार गोखले यांनी लाॅर्ड कर्झन याची तुलना औरंगाजेबाशी केली.

●कृष्णाजी प्रभाकर खाडीलकर लिखित  'किचकवध' नाटकात किचक ची तुलना कर्झन सोबत केली गेली.

●कर्झनची कारकीर्द आपल्या दुष्कृत्यामुळे खुप गाजली. लंडन मध्ये मदनलाल धिंग्रा याने कर्झनला मारण्याचा अयशस्वी प्रयत्न केला.

● 'व्हाइसराॅय पदाचा राजीनामा  दिल्यानंतर कलकत्त्याचा महापौर होण्यास मला आवडेल' असे कर्झन म्हणत.

भारतीय संविधानाची निर्मिती

📜 कॅबिनेट मिशन योजना:

- एकूण जागा: ३८९

  - ब्रिटिश भारत: २९६ जागा (२९२ जागा ११ राज्यपाल प्रांतांमधून, ४ मुख्य आयुक्त प्रांतांमधून)

  - संस्थाने: ९३ जागा (मुस्लिम लीग सदस्यांच्या माघारीमुळे ७० जागा)

🏛️ संविधान सभेची रचना:

- मूळ जागा: २९९

- ब्रिटिश भारत प्रांत: २२९ जागा

- संस्थाने: ७० जागा

⚖️ सार्वभौम संस्था:

- पूर्णपणे सार्वभौम आणि विधायी अधिकार असलेली संस्था.

- अध्यक्षता करणारे:

  - विधायी सत्र: जी.व्ही. मावळंकर

  - संविधान सत्र: डॉ. राजेंद्र प्रसाद

🗓️ महत्वाच्या तारखा:

- पहिलं सत्र: ९ डिसेंबर १९४६

- अंतिम सत्र: २४ जानेवारी १९५०

- स्वीकारणे: २६ नोव्हेंबर १९४९

- अंमलबजावणी: २६ जानेवारी १९५०

📝 मसुदा समिती:

- अध्यक्ष: डॉ. बी.आर. आंबेडकर

- सदस्य:

  - एन. गोपालस्वामी आयंगार

  - अलादी कृष्णस्वामी अय्यर

  - डॉ. के.एम. मुंशी

  - सैयद मोहम्मद सादुल्लाह

  - एन. माधव राव

  - टी.टी. कृष्णमाचारी

📘 संविधानाची माहिती:

- प्रारंभिक सामग्री: उद्देशिका, ३९५ कलमे, ८ अनुसूचियां

- सभेचे अध्यक्ष: डॉ. राजेंद्र प्रसाद

- उपाध्यक्ष: एच.सी. मुखर्जी, वी.टी. कृष्णमाचारी

- तात्पुरते अध्यक्ष: डॉ. सच्चिदानंद सिन्हा

- प्रतीक: 🐘

- संवैधानिक सल्लागार: बी.एन. राव

- सचिव: एच.व्ही.आर. आयंगार

- मुख्य मसुदाकार: एस.एन. मुखर्जी

- कॅलिग्राफर: प्रेम बिहारी नारायण रायझादा

- सजावट: नंदलाल बोस, ब्योहर राममनोहर सिन्हा

🗳️ मतदान आणि प्रतिनिधित्व:

- मुसलमान, शीख, आणि सामान्य श्रेणींना जागा वाटप.

- प्रातिनिधिक मतदान प्रणालीद्वारे मतदान.

- संस्थानामधून नामांकित सदस्य होते.

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स

.

1) ब्राह्मो समाज —- 1828 —— राजाराम मोहन रॉय

2) आदी ब्राह्मो समाज —— 1865 —--- देवेंद्रनाथ टागोर

3) भारतीय ब्राह्मो समाज —--- 1865 —— केशवचंद्र सेन

4) तरुण ब्राह्मो समाज —— 1923----वि.रा.शिंदे

5) प्रार्थना समाज —--- 1867 —— आत्माराम पांडुरंग तर्खडकर

6) आर्य समाज —— 1875 —— स्वामी दयानंद सरस्वती

7) आर्य समाज शाखा कोल्हापूर —--1918--- शाहू महाराज

8) आर्य महिला समाज —— 1889 —— पंडिता रमाबाई

9) सत्यशोधक समाज —-1873----महात्मा फुले

10) सत्यशोधक समाज कोल्हापूर —— 1911---- शाहू महाराज

11) सार्वजनिक समाज —— 1872----आनंदमोहन बोस

12) नवविधान समाज —--1880--- केशवचंद्र सेन

13) भारत सेवक समाज---1905---- गोपाळ कृष्ण गोखले

14) भारत कृषक समाज —--1955---- पंजाबराव देशमुख

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 2)

15) डेक्कन एजुकेशन सोसायटी —- 1884- —--आगरकर,टिळक,चिपळूणकर

16) डेक्कन सभा —— 1893 —— न्या.म.गो.रानडे

17) डेक्कन रयत शिक्षण संस्था —-1916---- शाहू महाराज

18) रयत शिक्षण संस्था —-1919---- कर्मवीर भाऊराव पाटील

19) श्री शिवाजी शिक्षण संस्था —-1932--- पंजाबराव देशमुख

20) मनवधर्म सभा —— 1844----दादोबा पांडुरंग तर्खडकर

21) परमहंस सभा —— 1849---- दादोबा पांडुरंग /ईश्वरचंद्र विद्यासागर

22) ग्यानप्रसारक सभा —— 1848 —- दादोबा पांडुरंग

23) मद्रास महाजन सभा —— 1884 —— पी.आनंद चार्लू / सुब्रमण्यम अय्यर

24) हिंदू महासभा —- 1915 —— मदन मोहन मलविय

25) वृद्धांसाठी संगत सभा —— वि.रा.शिंदे

26) वकतरीत्वा उत्तेजक सभा —--न्या.म.गो.रानडे

27) सार्वजनिक सभा —-1870---- ग.वा.जोशी

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 3)

28) ग्रँट मेडिकल कॉलेज —1838--जगन्नाथ शंकर सेठ

29) ग्रँट मेडिकल सोसायटी —1852--भाऊ दाजी लाड

30) बंगाल असियाटीक सोसायटी--1784 —विलीयम जोन्स 

31) असियाटीक सोसायटी —1789--विलीयम जोन्स

32) बॉम्बे नेटीव स्कूल बुक सोसायटी —1822— जगन्नाथ शंकर सेठ

33) सायन्तिफिक सोसायटी — 1862— सर सय्यद अहमद खान

34) मोहमदम लिटररी सोसायटी —1863— नवाब अब्दुल लतीफ

35) ट्रॅन्स्लेशन सोसायटी — 1864— सर सय्यद अहमद खान

36) लंडन इंडियन सोसायटी — 1865— दादाभाई नवरोजी / उमेशचंद्र बॅनर्जी

37) थेओसोफिकॅल सोसायटी — 1875— मॅडम ब्लावाट्सक्यी / कर्नल अल्कोट

38) मराठा एजुकेशन सोसायटी — 1901— शाहू महाराज

39) इंडियन होमरूल सोसायटी — लंडन —1905 —श्यामजी कृष्ण वर्मा

40) पीपल्स एजुकेशन सोसायटी —1945— बाबासाहेब आंबेडकर

41) किंग एड्वर्ड मोहमद्न एजुकेशन सोसायटी —1906— शाहू महाराज

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 4)

42) निष्काम कर्ममठ —1910— महर्षी धो.के.कर्वे

43) निष्काम कर्मयोगी — वि.रा.शिंदे

44) हिंदुस्तान चे बुकर टी वॉशिंग्टन —महात्मा फुले

45) महारष्ट्राचे चे बुकर टी वॉशिंग्टन — कर्मवीर भाऊराव पाटील

46) हिंदुस्तान चे मार्टिन लुथर किंग — राजाराम मोहन रॉय 

47) महारष्ट्रा चे मार्टिन लुथर किंग — महात्मा फुले

48) अहिल्याश्रम (स्त्रियांसाठी) — 1923— वि.रा.शिंदे

49) पवनार आश्रम (वर्धा) —1921— विनोबा भावे

50) अनाथ बालिका आश्रम —1899— महर्षि धो.के.कर्वे

51) विक्टोरीया अनाथाश्रम —- महात्मा फुले

52) विक्टोरीया मराठा बोर्डींग —1901— शाहू महाराज 

53) सेवा समिती — 1910— हृदयनाथ कुंझर

54) सेवा सदन — वि.रा.शिंदे

55) पूना सेवा सदन — रमाबाई रानडे

56) शारदा सदन मुंबई —1889 — पंडिता रमाबाई

57) मुक्ती सदन केडगाव —1898— पंडिता रमाबाई 

58) कृपा सदन, प्रीती सदन —- पंडिता रमाबाई

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 5)

59) केसरी — लोकमन्या टिळक

60) महारष्ट्र केसरी —— पंजाबराव देशमुख

61) महारष्ट्र धर्म —- विनोबा भावे

62) अमरावती अंबाबाई मंदिर सत्याग्रह —- पंजाबराव देशमुख

63) पंढरपूर विठ्ठल मंदिर सत्याग्रह — साने गुरुजी

64) नाशिक काळाराम मंदिर सत्याग्रह — बाबासाहेब आंबेडकर

65) पुणे पर्वती मंदिर सत्याग्रह —- एस.एम.जोशी

66) कुसाबाई शी पुनार्वीवाह केला (1874) —- विष्णू शास्त्री पंडित

67) गोदुबाई शी पुनार्वीवाह केला (1893) —- महर्षी धो.के.कर्वे

68) स्वतहाच्या मुलीचा पुनार्वीवाह करवून दिला —— रा.गो.भांडारकर

69) विधवा विवाह उत्तेजक मंडळी —- (1893) ——  महर्षी धो.के.कर्वे

70) पुनार्वीवाह उत्तेजक मंडळी (1865) —- न्या.म.गो.रानडे

71) विधवा विवाह पुस्तक —- विष्णू शास्त्री पंडित

72) विधवा विवाहाचा कायदा व पुनार्वीवाह कायदेशीर मान्यता (1917) — शाहू महाराज

73) आंतर जातीय विवाहास मान्यता कायदा (1918) — शाहू महाराज

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 6)

74) मराठी ग्रंथ उत्तेजक मंडळी —--नाशिक —- न्या.म.गो.रानडे

75) देशी व्यापार उत्तेजक मंडळी —(1882) —- ग.वा.जोशी

76) आर्य महिला समाज कौटुंबिक उपासना मंडळ — (1937) — वि.रा.शिंदे

77) महार मांग इत्यादी लोकास विद्या शिकॅवणारी मंडळी —- 1853--- महात्मा फुले

78) दूधगाव विद्यार्थी प्रसारक मंडळ —1910— कर्मवीर भाऊराव पाटील

79) गुरुदेव सेवा मंडळ (मोझरी) —- संत तुकडोजी महाराज

80) भिल्ल सेवा मंडळ — 1922 — ठक्कर बाप्पा

81) ग्रामोउद्धार मंडळ —- पंजाबराव देशमुख

82) महाराष्ट्र ग्रामशिक्षण मंडळ —- महर्षि धो.के.कर्वे

83) ग्रामरचना (ग्रंथ) — गो.ह.देशमुख (लोकहीतवादी) 

84) ग्रामगीता (साहित्य) —- संत तुकडोजी महाराज

85) गीता प्रवचने —- विनोबा भावे

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 7)

86) मानवी समता (मासिक) —- 1937— महर्षी धो.के.कर्वे

87) समता (वृत्तपत्र) — 1927 — बाबासाहेब आंबेडकर

88) समता संघ / मंच — 1944 — महर्षी धो.के.कर्वे

89) समाज समता संघ — 1927 — बाबासाहेब आंबेडकर

90) जाती निर्मूलन संघ — 1948 — महर्षी धो.के.कर्वे

91) शेतकरी संघ — 1927 — पंजाबराव देशमुख

92) प्राथमिक शिक्षण संघ — पंजाबराव देशमुख

93) तरुण आस्तिकांचा संघ — 1905 — वि.रा.शिंदे

94) अस्पृश्यता निवारन संघ — 1918 — वि.रा.शिंदे

95) मराठा राष्ट्रीय संघ — 1918 — वि.रा.शिंदे

96) अखिल भारतीय दलित संघ — 1956 — पंजाबराव देशमुख

97) आल इंडिया शेड्यूल कास्ट फेडरेशन — 1942 — बाबासाहेब आंबेडकर

98) डिप्रेसड क्लासेस मिशन — 1906 — मुंबई — वि.रा.शिंदे

99) ब्रह्म पोस्टल मिशन — वि.रा.शिंदे

100) रामकृष्ण मिशन — 1897 — स्वामी विवेकानंद

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 8)

101) लोकहीतवादी (मासिक) — गो.ह.देशमुख

102) हितवदी (दैनिक) — गोपाळ कृष्ण गोखले

103) बहिष्कृत भारत (ग्रंथ) — वि.रा.शिंदे

104) बहिष्कृत भारत (पक्षिक)  — बाबासाहेब आंबेडकर

105) बहिष्कृत हितकारिणी सभा —1924 — बाबासाहेब आंबेडकर

106) संवाद कौमूदी — राजा राम मोहन रॉय

107) तत्व कौमूदी — साधारण ब्राह्मो समाजाचे मुखपत्र

108) तत्व बोधिनी सभा — देवेंद्रनाथ टागोर

109) यंग इंडिया - - महात्मा गांधी

110) न्यू इंडिया (साप्ताहिक) — अँनी बेज़ंट 

111) गुलामगिरी (ग्रंथ) — महात्मा फुले

112) गुलामंचे राष्ट्र (पुस्तक) — गो.ग,आगरकर

113) अनटचबल इंडिया — वि.रा.शिंदे

114) द अनटचबल्स — बाबासाहेब आंबेडकर

समाजसुधारक व आधुनिक भारतीय इतिहासातील काही फॅक्ट्स (भाग 9)

115) आद्य इतिहास संशोधक — बाळशास्त्री जांभेकर 

116) पहिले इतिहास  संशोधक — रा.गो.भांडारकर

117) प्राचीन इतिहासाचे संशोधक — रा.गो.भांडारकर

118) इतिहासाचार्य — वि.का.राजवाडे

119) चतु:श्लोकी भागवत — संत एकनाथ

120) चतु:श्लोकी भागवताचा अर्थ — विष्णुबुवा ब्रह्मचारी

121) शेषाद्रई प्रकरण — बाळशास्त्री जांभेकर

122) पंचहौद मिशन प्रकरण — न्या.म.गो.रानडे

123) बर्वे प्रकरण — गो.ग.आगरकर / टिळक

124) वेदोक्त प्रकरण — शाहू महाराज / टिळक

125) वेदोक्त धर्म प्रकाश (ग्रंथ) — विष्णुबुवा ब्रह्मचारी

126) सत्यतर्थ धर्मप्रकाश — स्वामी दयानंद सरस्वती