भारत-जपान किकने चौथा “धर्म गार्डियन” 2023 संयुक्त प्रशिक्षण सराव सुरू केला.

◆ भारत आणि जपानने 17 फेब्रुवारी ते 2 मार्च 2023 या कालावधीत जपानच्या शिगा प्रांतातील कॅम्प इमाझू येथे ‘धर्म गार्डियन’ हा सराव सुरू केला आहे. 

◆ भारतीय लष्कराची तुकडी 12 फेब्रुवारी 2023 रोजी सरावाच्या ठिकाणी पोहोचली.

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

इंडियन ओव्हरसीज बँकेने इलेक्ट्रॉनिक बँक गॅरंटी योजना सुरू केली.

◆ सार्वजनिक क्षेत्रातील इंडियन ओव्हरसीज बँकेने नॅशनल ई-गव्हर्नन्स सर्व्हिसेस लिमिटेडच्या संयुक्त विद्यमाने ई-बीजी (इलेक्ट्रॉनिक बँक गॅरंटी) योजना जारी करण्याची सुविधा सुरू केली आहे.

◆ ई-बीजी हे शहर-मुख्यालय असलेल्या बँकेद्वारे जारी केलेले साधन आहे ज्यामध्ये बँक अर्जदाराच्या काही कृती/कामगिरीची पूर्तता न झाल्यास विशिष्ट रकमेची हमी देण्याचे वचन देते.

◆ पुरातत्व खात्याने आग्रा किल्ला परिसरात शिवजयंती साजरी करण्यास परवानगी दिली आहे.

◆आग्रा किल्ल्यातील ‘दिवाण-ए-आम’ मध्ये शिवजयंती साजरी करता येईल, असं पुरातत्व खात्याकडून सांगण्यात आलं आहे.

◆ महाराष्ट्र सरकार आणि अजिंक्य देवगिरी फाऊंडेशन यांनी आग्रा किल्ला परिसरात शिवजयंती साजरी करण्याची परवानगी मागितली होती. मात्र, त्यांना वारंवार परवानगी नाकारण्यात आली होती.

5व्या खेलो इंडिया युथ गेम्स 2022 मध्ये महाराष्ट्राने पदकतालिकेत अव्वल स्थान पटकावले.

◆ खेलो इंडिया युथ गेम्सच्या पाचव्या आवृत्तीचा समारोप 11 फेब्रुवारी रोजी झाला. 

◆ खेलो इंडिया युथ गेम्स :- 2022 मध्ये, 56 सुवर्ण, 55 रौप्य आणि 50 कांस्य पदकांसह एकूण 161 पदके मिळवून महाराष्ट्र एकंदरीत चॅम्पियन. 

◆ दुसरीकडे, हरियाणा 41 सुवर्ण, 32 रौप्य आणि 55 कांस्य अशी एकूण 128 पदके मिळवून दुसऱ्या स्थानावर आहे. 

◆ यजमान मध्य प्रदेशने 39 सुवर्णांसह 96 पदकांसह तिसरे स्थान पटकावले.

मराठी भाषा विभागाचे पुरस्कार २०२२

➤ मराठी भाषा विभागाने सन 2022 चे पुरस्कार जाहीर केले असून याबाबतची अधिकृत घोषणा मराठी भाषा मंत्री दीपक केसरकर यांनी 15 फेब्रुवारी 2023 रोजी पत्रकार परिषदेत केली.

◆ विंदा करंदीकर जीवन गौरव पुरस्कार :- प्रा.चंद्रकुमार नलगे

◆ श्री. पु. भागवत पुरस्कार : ग्रंथाली प्रकाशन

◆ डॉ. अशोक रा. केळकर मराठी भाषा अभ्यासक पुरस्कार (व्यक्तींसाठी) :- डॉ. विठ्ठल वाघ

◆ डॉ. अशोक रा. केळकर मराठी भाषा अभ्यासक पुरस्कार (संस्थेसाठी) :- महाराष्ट्र साहित्य परिषद, पुणे

◆ कविवर्य मंगेश पाडगांवकर मराठी भाषा संवर्धक पुरस्कार (व्यक्तींसाठी) :- डॉ. द. ता. भोसले

◆ कविवर्य मंगेश पाडगांवकर मराठी भाषा संवर्धक पुरस्कार (संस्थेसाठी) :- कोकण मराठी साहित्य परिषद, रत्नागिरी

━━━━━━━━━━━━━━━━━

चालू घडामोडी :- 16 फेब्रुवारी 2023

◆ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते राष्ट्रीय आदि महोत्सवाचे उद्घाटन झाले.

◆ पर्यटन मंत्रालयाने प्रसाद योजनेअंतर्गत चार तीर्थक्षेत्रांची निवड केली.

◆ 18 फेब्रुवारी रोजी दक्षिण आफ्रिकेतून महत्त्वाकांक्षी चित्ता पुनर्प्रदर्शन कार्यक्रमांतर्गत 12 चित्ते आणली जातील.

◆ जागतिक बँकेचे प्रमुख डेव्हिड मालपास लवकर पायउतार होणार आहेत.

◆ रिजर्व्ह बँकेने पेमेंट एग्रीगेटर परवान्यासाठी 32 संस्थांना तत्वतः मान्यता दिली.

◆ Rolls-Royce या ब्रिटीश अभियांत्रिकी कंपनीने घोषित केले की त्यांना 68 ट्रेंट XWB-97 इंजिनांसाठी एअर इंडियाकडून ऑर्डर प्राप्त झाली आहे.

◆ भारतीय PSU रिफायनर्स 2030 पर्यंत वार्षिक 137,000 टन ग्रीन हायड्रोजन सुविधा स्थापित करतील.

◆ BHIM-UPI व्यवहारात सर्वाधिक टक्केवारी मिळवल्याबद्दल कर्नाटक बँकेला 'प्रथिस्त पुरस्कार' मिळाला.

◆ सुभाष चंद्रन यांना 'समुद्रशिला'साठी केरळचा अकबर कक्कट्टील पुरस्कार मिळाला.

◆ सौरऊर्जेवर चालणारे ड्रोन SURAJ चे अनावरण झाले.

◆ एचएएलला स्वदेशी विकसित 'ब्लॅक बॉक्स'साठी डीजीसीएकडून मंजुरी मिळाली.

◆ संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी 'iDEX इन्व्हेस्टर हब' (iIH) लाँच केले.

◆ भारत आणि अमेरिकन सैन्याने संयुक्त सराव तरकश सुरु झाला.

◆ भारतातील सर्वाधिक प्रदूषित शहर म्हणून मुंबईने दिल्लीला मागे टाकले.

◆ डॉ. मनसुख मांडविया यांनी उत्तर प्रदेशातील आओनला आणि फुलपूर येथे इफको नॅनो युरिया लिक्विड प्लांटचे उद्घाटन केले.

◆ 2022 मध्ये बेंगळुरूच्या रहदारीने वाहन चालविण्याचे जगातील दुसरे स्थान बनवले आहे.

भारतीय वंशाचे नील मोहन बनले YouTube चे नवे CEO

" सुझन डायन वोजिकी " यांनी नुकताच  आपल्या CEO पदाचा राजीनामा दिला आहे. त्यामुळे भारतीय वंशाचे " नील मोहन " यांची YouTube चे नवीन CEO म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे 

💁‍♀ नील मोहन यांच्या विषयी :-

--------------------------

◾️  नील मोहन यांनी स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातून शिक्षण घेतले आहे.

◾️ नील यांनी ग्लोरिफाइड टेक्निकल सपोर्टसह त्यांच्या करिअरची सुरुवात केली.

◾️ त्यांनी एक्सेंचरमध्ये वरिष्ठ विश्लेषक म्हणून काम केले आहे.

◾️ पुढे त्यांनी " Double Click Inc " मध्ये नोकरी केली. नील मोहन यांनी या कंपनीत ग्लोबल क्लायंट सर्व्हिसेसचे संचालक म्हणून 3 वर्षे 5 महिने काम केले. 

◾️ याशिवाय सुमारे अडीच वर्षे व्हाइस प्रेसिडेंट बिझनेस ऑपरेशनची जबाबदारी त्यांनी सांभाळली.

◾️ याआधी नील मोहन हे " यूट्यूबचे सीपीओ " होते.

◾️ 2008 पासून ते गुगल सोबत काम करत आहेत.

भूगोल प्रश्न

1. सातारा जिल्ह्यातील महाबळेश्वर येथून उगम पवणारी नदी कोणती? 

✅ - कृष्णा. 

2. वेण्णा नदी कोणत्या नदीची उपनदी आहे?

✅  - कृष्णा

3. पवना नदी कोणत्या नदीची उपनदी आहे? 

✅ - कृष्णा. 

4.  मुळा-मुठा नदीचा संगम कोठे झाला?

✅  - पुणे.

5. कृष्णा व वारणा नदीचा नदीचा संगम कोठे झाला? 

✅ - हरीपुर.

7.  कृष्णा-पंचगंगा नदीचा संगम कोठे झाला? 

✅ - नरसोबाची वाडी. 

8.  इंद्रायणी नदीच्या तीरावर वसलेले स्थळ कोणते?

✅ - देहु. 

9. शिवाजी सागर धरण कोणत्या नदीवर बांधलेले आहे?

✅  - कोयना. 

10. पुणे शहराला कोणत्या धरणातून पानी पुरवठा होतो?

✅  - खडकवासला. 

11. पानशेत धरण कोणत्या नदीवर आहे? 

✅ - मुठा.

12. कोल्हापूर जिल्ह्यातील भोगावती नदीवर कोणते धरण बांधण्यात आले आहे? 

✅ - राधानगरी. 

13.  चांदोली धरण कोणत्या नदीवर आहे? 

✅ - वारणा. 

15. पुणे जिल्ह्यातील भाटघर धरण कोणत्या नदीवर आहे? 

✅ - नीरा.

16. कोयना धरणासाठी प्रसिद्ध असलेले हेळवाक कोणत्या जिल्हयात आहे? 

✅ - सातारा. 

17.  उजणी धरण कोणत्या नदीवर आहे? 

✅ - भीमा. 

18. दुघगंगा योजनेचा फायदा कोणत्या जिल्ह्याला होतो?

✅  - कोल्हापूर.

19. भीमा सिंचन योजनेपासून कोणत्या जिल्ह्यास पानी मिळते?

✅  - पुणे. 

20. मुळशी धरण कोणत्या जिल्हयात आहे? 

✅ - पुणे. 

१. दक्षिणगंगा म्हणून ओळखली जाणारी 

नदी कोणती ? :- गोदावरी

२. महाराष्ट्राच्या विधानसभेची सदस्यसंख्या किती आहे ? :- २८८

३. सूर्यकुलात सर्वाधिक उपग्रह असणारा ग्रह कोणता ? :- गुरु 

४. कोणत्या नदीला आसामचे दुखाश्रु म्हणून संबोधले जाते ? :- ब्रह्मपुत्रा 

५. हैदराबाद मुक्तिसंग्रामाचे नेतृत्व कोणी केले ? :- स्वामी रामानंद तीर्थ 

६. हॉर्स पॉवर हे कशाचे एकक आहे ? :- शक्ती 

७. महाराष्ट्राचे आद्य क्रांतिकारक कोण ?:- वासुदेव बळवंत फडके 

८.महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण होते ? :- यशवंतराव चव्हाण 

९.कोणत्या राज्याने फणस या फळाला राज्यफळाचा दर्जा दिला आहे ? :- केरळ 

१०. शिवसमुद्रम हा धबधबा कोणत्या नदीवर स्थित आहे ? :- कावेरी 

चालू घडामोडी : 17 फेब्रुवारी 2023

▪️ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते राष्ट्रीय आदि महोत्सवाचे उद्घाटन झाले.

▪️पर्यटन मंत्रालयाने प्रसाद योजनेअंतर्गत चार तीर्थक्षेत्रांची निवड केली.

▪️18 फेब्रुवारी रोजी दक्षिण आफ्रिकेतून महत्त्वाकांक्षी चित्ता पुनर्प्रदर्शन कार्यक्रमांतर्गत 12 चित्ते आणली जातील.

▪️जागतिक बँकेचे प्रमुख डेव्हिड मालपास लवकर पायउतार होणार आहेत.

▪️रिजर्व्ह बँकेने पेमेंट एग्रीगेटर परवान्यासाठी 32 संस्थांना तत्वतः मान्यता दिली.

▪️Rolls-Royce या ब्रिटीश अभियांत्रिकी कंपनीने घोषित केले की त्यांना 68 ट्रेंट XWB-97 इंजिनांसाठी एअर इंडियाकडून ऑर्डर प्राप्त झाली आहे.

▪️भारतीय PSU रिफायनर्स 2030 पर्यंत वार्षिक 137,000 टन ग्रीन हायड्रोजन सुविधा स्थापित करतील.

▪️BHIM-UPI व्यवहारात सर्वाधिक टक्केवारी मिळवल्याबद्दल कर्नाटक बँकेला 'प्रथिस्त पुरस्कार' मिळाला.

▪️सुभाष चंद्रन यांना 'समुद्रशिला'साठी केरळचा अकबर कक्कट्टील पुरस्कार मिळाला.

काही महत्त्वपूर्ण खेळाडू व त्यांची टोपणनावे

     ★ परीक्षेसाठी अत्यंत महत्वाचे ★

◆ हॉकीचे जादूगार : ध्यानचंद

◆ मास्टर ब्लास्टर : सचिन तेंडुलकर

◆ गॉड ऑफ क्रिकेट : सचिन तेंडुलकर

◆ फ्लाईंग सीख : मिल्खा सिंह

◆ द वॉल : राहुल द्रविड 

◆ ब्लॅक मांम्बा : कोबे ब्रायंट

◆ ब्लॅक पर्ल : पेले

◆ मैसूर एक्स्प्रेस : जे श्रीनाथ

◆ धिंग एक्स्प्रेस : हिमा दास

◆ रावलपिंडी एक्स्प्रेस : शोएब अख्तर

◆ पयोली एक्स्प्रेस : पी टी उषा

◆ गोल्डन गर्ल : पी टी उषा

◆ आयर्न लेडी : करनाम मल्लेश्वरी

◆ प्रिन्स ऑफ कोलकाता : सौरव गांगुली

◆ जंम्बो : अनिल कुंबळे

◆ युनिव्हर्स बॉस : क्रिस गेल

◆ टर्मिनेटर : हरभजन सिंह 

आजार

 🦠  विषाणूमुळे होणारे आजार ➖ 

👉 कावीळ, इन्फ्लुएंझा, गोवर, डेंग्यू, रेबिज, जापनीज मेंदूज्वर, एड्स, अतिसार, चिकुनगुन्या, सर्दी, देवी, कांजण्या, गालफुगी, जर्मन गोवर.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🪳  जीवाणूमुळे होणारे आजार ➖

👉 हगवण, घटसर्प, डांग्या, खोकला, प्लेग, लेप्टोस्पायरोसिस, धनुर्वात, विषमज्वर (टायफाईड), मेंदूज्वर, कुष्ठरोग, क्षयरोग.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🦗 कीटकांद्वारे पसरणारे (डासांमार्फत) आजार ➖

👉 जापनीज मेंदूज्वर, चिकनगुनिया, हत्तीरोग (फायलोरिया),हिवताप (मलेरिया), प्लेग, डेंग्यू.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🌪 हवेमार्फत पसरणारे आजार ➖

👉 क्षयरोग, न्यूमोनिया, डांग्या खोकला, कुष्ठरोग,गालफुगी (गालगुंड), जर्मन गोवर, इन्फ्ल्युन्झा (फ्ल्यू),सर्दी, पडसे, घटसर्प, ॲथ्रक्स, पोलिओ.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🦠 कवकांमुळे (Fungus) होणारे आजार ➖ 

👉 रिंगवर्म, मदूरा फूट, ॲथलेट फूट, धोबी ईच, गजकर्ण नायटा, चिखल्या.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

♻️ आनुवंशिक आजार ➖ 

👉 हिमोफिलीया (रक्त न गोठणे), मधुमेह (डायबेटीस), दमा (अस्थमा), रंग आंधळेपणा, अल्बींनिझम.

महाराष्ट्रातील महत्वाचे प्रकल्प

❇️ महाराष्ट्रातील जलविद्युत प्रकल्प :-

◆ खोपोली - रायगड              

◆ भिरा अवजल प्रवाह - रायगड                              

◆ कोयना - सातारा                

◆ तिल्लारी - कोल्हापूर          

◆ पेंच - नागपूर                      

◆ जायकवाडी - औरंगाबाद

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

❇️ महाराष्ट्रातील अणुविद्युत प्रकल्प :-

              

◆ तारापुर - ठाणे                    

◆ जैतापुर - रत्नागिरी              

◆ उमरेड - नागपूर(नियोजित)

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

❇️ महाराष्ट्रातील पवन विद्युत प्रकल्प :-

                   

◆ जमसांडे - सिंधुदुर्ग             

◆ चाळकेवाडी - सातारा           

◆ ठोसेघर - सातारा               

◆ वनकुसवडे - सातारा           

◆ ब्रह्मनवेल - धुळे                 

◆ शाहजापूर - अहमदनगर

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

UNDP आणि महासागर क्लीनअप यांनी महासागरातील प्लास्टिक प्रदूषण दूर करण्यासाठी सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली

🎆🌠युनायटेड नेशन्स डेव्हलपमेंट प्रोग्राम (UNDP) आणि 'द ओशन क्लीनअप' यांनी जगातील महासागर आणि नद्यांमधील प्लास्टिक प्रदूषण दूर करण्यासाठी एकत्र काम करण्यासाठी सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली.

🌹❣️महत्त्वाचे मुद्दे:👉

🎀♣️ प्रभावी प्लास्टिक कचरा व्यवस्थापन प्रणाली विकसित करून आणि एकूण प्लास्टिक प्रदूषण कमी करण्याच्या उद्देशाने धोरणे आणि वर्तनातील बदलांना प्रोत्साहन देऊन सागरी परिसंस्थेतील प्लास्टिकची गळती कमी करणे हे भागीदारीचे उद्दिष्ट आहे.

⬛️🪩 हे सागरी प्लास्टिक प्रदूषण कमी करण्यासाठी नद्यांमध्ये इंटरसेप्शन तंत्रज्ञानाच्या अंमलबजावणीला गती देईल.

🎆🏞 प्लास्टिक प्रदूषणामुळे जगातील महासागर तसेच अन्न आणि उत्पन्नासाठी सागरी संसाधनांवर अवलंबून असलेल्या अब्जावधी लोकांच्या आरोग्याला धोका निर्माण होतो.

रिन्यू पॉवर त्याचे नवीन रीब्रँडिंग आणि डीकार्बोनायझेशन फोकस अनावरण करते

🟣🔘ReNew Power ने स्वतःचे ReNew म्हणून रीब्रँड करण्याचा धोरणात्मक निर्णय घेतला आणि शुद्ध प्ले रिन्युएबल स्वतंत्र उर्जा उत्पादकाकडून डीकार्बोनायझेशन सोल्यूशन्सच्या एंड- टू- एंड प्रदात्याकडे संक्रमण करण्यासाठी नवीन ब्रँड ओळख असलेला नवीन कंपनी लोगो सादर केला.

🔴🔹ग्रीन हायड्रोजन, एनर्जी स्टोरेज, कार्बन मार्केट्स आणि सोलर मॅन्युफॅक्चरिंग यांसारख्या आगामी डिकार्बोनायझेशन सोल्यूशन्सच्या विकासाचे नेतृत्व करून एंटरप्राइजेसचे निव्वळ- शून्य संक्रमण उद्दिष्टे पुढे नेण्यासाठी रिन्यू तयार आहे.

☑️⚫️ हरित ऊर्जेतील संक्रमणाला गती देण्यासाठी आणि भारतातील B2B (बिझनेस- टू- बिझनेस) मार्केटच्या विशिष्ट गरजा पूर्ण करण्यासाठी रिन्यू डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर करत आहे.

👁‍🗨🔵उद्योगाच्या अंदाजानुसार, जसे विद्युतीकरण आणि जीवनमान वाढेल, 2050 पर्यंत जगातील विजेचा वापर कदाचित तिप्पट होईल.

🌀🌟शाश्वत विकास उद्दिष्टे (SDGs) गाठण्यासाठी आणि जागतिक हवामान कृती मजबूत करण्यासाठी डी- कार्बोनायझेशन महत्त्वपूर्ण असेल.

नीति आयोगाचा एसडीजी इंडिया इंडेक्स 2020-21

◆ जून 2021 मध्ये नीति आयोगाने एसडीजी इंडिया इंडेक्स 2020-21 आणि डॅशबोर्ड प्रसिद्ध केला.

◆ अहवालाचे नाव :- "Partnerships in the Decade of Action"

➤ सुरुवात :- 2018

➤ अहवालाची आवृत्ती :- तिसरी

➤ संयुक्त राष्ट्रांच्या सहकार्याने विकसित.

➤ उद्दिष्ट :- डेटा-आधारित मूल्यांकनद्वारे देशाच्या शाश्वत विकास उद्दीष्टांबाबत केलेल्या प्रगतीचे परीक्षण करणे.

◆ उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यासाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये स्पर्धात्मक भावना वाढवणे.

◆ उद्दिष्ट क्रमांक 17 च्या गुणात्मक मूल्यांकनासह 2020-21 चा निर्देशांक 16 उद्दिष्टांबाबत 115 निर्देशकांचे मोजमाप करतो.

➤ SDGs बाबत केलेली प्रगती 0 ते 100 या मोजपट्टीवर मोजली जाते आणि त्यानुसार 4 प्रकारांत वर्गीकरण :-

1) Aspirant (0-49), 2) Performer (50-64)

3) Front-Runner (65-99), 4) Achiever (100)

भारत-पाकिस्तान सीमेवर छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा :-

◆ शत्रूंशी लढणाऱ्या जवानांना छत्रपती शिवाजी महाराजांचा आदर्श आणि नैतिक मूल्ये त्यांच्या पुतळ्याकडे पाहून दररोज मिळावीत तसेच शिवरायांचे शौर्य स्मरून शत्रूंसोबत लढण्याचे बळ मिळावे, यासाठी पुणेकर संस्थेच्या वतीने छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा थेट भारत-पाकिस्तानच्या सीमेवर उभारण्यात येणार आहे.

◆ काश्मीरच्या किरण आणि तगधर-टिटवाल खोऱ्यात दोन ठिकाणी नियंत्रण रेषेजवळ छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पुतळ्याची प्रतिकृती स्थापन करण्यात येणार आहे.

◆ काश्मीर मधील कुपवाडा जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी डॉ. सागर दत्तात्रय डोईफोडे यांच्या पुढाकाराने मूर्ती साकारण्यात येणार आहे.

◆ छत्रपती शिवाजी महाराज अटकेपार स्मारक समितीचे प्रमुख अभयराज शिरोळे आणि आम्ही पुणेकर संस्थेचे अध्यक्ष हेमंत जाधव यांनी या उपक्रमासाठी नियोजन केले आहे.

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

एअर इंडिया 34 अब्ज डॉलर्समध्ये 220 बोईंग विमाने खरेदी करणार आहे.

◆ युनायटेड स्टेट्सचे अध्यक्ष जो बिडेन यांनी बोईंगकडून 220 हून अधिक विमाने खरेदी करण्याच्या एअर इंडियाच्या निर्णयाचे स्वागत केले. 

◆ एअर इंडिया बोईंगकडून USD 34 बिलियनमध्ये तब्बल 220 विमाने खरेदी करेल, आणखी 70 विमाने विकत घेण्याच्या पर्यायासह एकूण व्यवहार मूल्य USD 45.9 अब्ज पर्यंत नेले जाईल.

भारतीय लष्कराला ‘जगातील पहिली’ पूर्णपणे कार्यरत SWARM ड्रोन प्रणाली मिळाली.

◆ न्यूस्पेस रिसर्च, बेंगळुरू-आधारित स्टार्ट-अपने भारतीय सैन्याला SWARM ड्रोन दिले आहेत, त्यामुळे या उच्च-घनतेच्या SWARM ड्रोन्सचे संचालन करणारी लष्कर जगातील पहिली मोठी सशस्त्र सेना बनली आहे. 

◆ ही डिलिव्हरी कदाचित लष्करी ऍप्लिकेशन्ससाठी जगातील पहिले ऑपरेशनल हाय डेन्सिटी स्वॉर्मिंग UAS (मानवरहित एरियल सिस्टीम) इंडक्शन असू शकते, विशेषत: जगभरात ड्रोन संशोधन अद्याप कार्यान्वित होणे बाकी आहे.

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने दुसरी ग्लोबल हॅकाथॉन “HARBINGER 2023” जाहीर केली.

◆ रिझर्व्ह बँकेने 'समावेशक डिजिटल सेवा' या थीमसह 'हार्बिंगर 2023 - इनोव्हेशन फॉर ट्रान्सफॉर्मेशन' या दुसऱ्या जागतिक हॅकाथॉनची घोषणा केली.

 

◆ हॅकाथॉनसाठी नोंदणी 22 फेब्रुवारी 2023 पासून सुरू होत आहे. यात भारतातील आणि यूएस, यूके, स्वीडन, सिंगापूर, फिलीपिन्स आणि इस्रायलसह इतर 22 देशांमधून 363 प्रस्ताव सादर करण्यात आले होते.

परीक्षेसाठी महत्वाचे

◾️ ग्रामपंचायतीचा प्रशासकीय प्रमुख - ग्रामसेवक

◾️  ग्रामपंचायतीचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - सरपंच

◾️  ग्रामपंचायतीचा सचिव - ग्रामसेवक

◾️  ग्रामसभेचे अध्यक्षस्थान - सरपंच

◾️ सरपंचाच्या अनुपस्थित - उपसरपंच

◾️  पंचायत समितीच्या प्रशासकीय प्रमुख - गटविकास अधिकारी

◾️  पंचायत समितीचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - सभापती

◾️ पंचायत समितीचे सचिव - गटविकास अधिकारी

◾️  पंचायत समितीच्या स्थायी समितीचा पदसिद्ध सचिव - BDO

◾️  सरपंच समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष - पं. समितीचे उपसभापती

◾️  सरपंच समितीचे पदसिद्ध सचिव - विस्तार अधिकारी

◾️  जिल्हा परिषदेचे प्रशासकीय प्रमुख - CEO

◾️  जिल्हा परिषदेचे वास्तू कार्यकारी प्रमुख - जि. प. अध्यक्ष

◾️  जिल्हा परिषदेचे पदसिद्ध सचिव - Dy. CEO

◾️  जि. प. स्थायी समिती पदसिद्ध अध्यक्ष - जि. प. अध्यक्ष

◾️  जि. प. स्थायी समिती पदसिद्ध सचिव - Dy. CEO

◾️  जिल्हा आमसभेचे अध्यक्ष - पालकमंत्री

◾️  जिल्हा आमसभेचे सचिव - जिल्हाधिकारी

◾️  जिल्हा नियोजन व विकास मंडळाचे अध्यक्ष - पालकमंत्री

◾️  जिल्हा नियोजन व विकास मंडळाचे सचिव - जिल्हाधिकारी

◾️  नगरपालिकेचा प्रशासकीय प्रमुख - मुख्याधिकारी

◾️  नगरपालिकेचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - नगराध्यक्ष

◾️  नगरपालिकेचा पदसिद्ध सचिव - मुख्याधिकारी

◾️  महानगरपालिकेचा प्रशासकीय प्रमुख - आयुक्त

◾️  महानगरपालिकेचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - महापौर

◾️  महानगरपालिकेचा सचिव - आयुक्त

चालु घडामोडी :- 15 फेब्रुवारी 2023

♻️ नमामि गंगे मिशन - II 2026 पर्यंत 22,500 कोटीच्या अर्थसंकल्पीय खर्चासह मंजूर. (NGM I - जून 2014 पासून 31 मार्च 2021 पर्यंत 20,000 कोटी)

♻️ NCSM द्वारे राजस्थान मधील कोटा येथे विज्ञान केंद्र आणि तारांगण बांधले जाणार आहे.

♻️ केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी हरियाणा पोलिसांना प्रेसिडंटस कलर प्रदान केला.

♻️ रिझर्व्ह बँकेने ‘समावेशक डिजिटल सेवा’ या थीमसह ‘हार्बिंगर 2023 – इनोव्हेशन फॉर ट्रान्सफॉर्मेशन’ या दुसऱ्या जागतिक हॅकाथॉनची घोषणा केली.

♻️ Paytm Payments Banks Limited (PPBL) ने युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) LITE लाँच केले आहे.

♻️ एअर इंडिया 34 अब्ज डॉलर्समध्ये 220 बोईंग विमाने खरेदी करणार आहे.

♻️ IIT इंदूरच्या विद्यार्थ्यांना इजिप्तच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते ग्लोबल बेस्ट M-GOV पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

♻️ भारतीय लष्कराला ‘जगातील पहिली’ पूर्णपणे कार्यरत SWARM ड्रोन प्रणाली मिळाली.

♻️ बेकायदेशीर खाणकाम रोखण्यासाठी कोळसा मंत्रालयाने ‘खानन प्रहारी’ मोबाईल अँप लाँच केले.

♻️ प्रख्यात भारतीय चित्रकार ललिता लाजमी यांचे निधन.

♻️ ज्येष्ठ अभिनेते जावेद खान अमरोही यांचे निधन.

लक्षात ठेवा

🔸१)पृथ्वीपृष्ठालगत असणाऱ्या वातावरणाच्या थरास .... असे म्हणतात.

-तपांबर

🔹२)तापस्तब्धीच्या वर असलेल्या १३ ते ५० कि. मी. जाडीच्या थरात हवेची हालचाल होत नाही.या थरास कोणते नाव आहे?

-स्थितांबर

🔸३)तपांबराच्या वरच्या भागातील सुमारे ३ कि. मी. जाडीच्या थरात तापमान स्थिर असते. या थरास कोणती संज्ञा आहे ?

- तापस्तब्धी

🔹४) स्थितांबर व आयनांबर यांच्या दरम्यान असलेल्या वातावरणाच्या थरास कोणत्या नावाने ओळखले जाते ?

- मध्यांबर

🔸५) मध्यांबराच्या वर असलेल्या ८० ते ५०० कि. मी. जाडीच्या .... या थराचा संदेशवहनासाठी उपयोग होतो.

- आयनांबर

🔸१) वातावरणातील सर्वांत उंचीवरील .... या थरात हायड्रोजनसारखे हलके वायू आढळतात. 

- बाह्यांवर

🔹२) .... या ग्रहाभोवती असलेल्या विरळ वातावरणात हायड्रोजन, हेलिअम नायट्रोजन व मिथेन हे वायू आढळून आले आहेत.

- गुरू

🔸३) .... या ग्रहांभोवती असलेल्या वातावरणाच्या विरळ थरात कार्बन-डाय-ऑक्साइड या वायूचे अस्तित्व आढळून आले आहे.

- मंगळ व शुक्र

🔹४) सूर्यमालेतील ज्ञात ग्रहांपैकी .... हा सूर्यापासून सर्वाधिक अंतरावर असलेला ग्रह होय. 

- नेपच्यून (वरुण)

🔸५) जर्मन शास्त्रज्ञ.... यांनी 'युरेनस' किंवा 'प्रजापती' या ग्रहाचा शोध लावला.

- सर विल्यम हर्शल

🔸१) २९ मार्च, १८५७ रोजी मंगल पांडे या हिंदी शिपायाने मेजर ह्यूसनवर झाडलेल्या पहिल्या गोळीने क्रांतीची ठिणगी पडली. ही घटना कोठे घडली?

- बराकपूरच्या छावणीत

🔹२) 'बराकपूर' हे ठिकाण सध्याच्या .... या राज्यात येते.

- पश्चिम बंगाल

🔸३) १८ एप्रिल, १८५९ रोजी तात्या टोपेंना .... येथे जाहीररीत्या फाशी दिली गेली.

- शिप्री

🔹४) “If the 'Sindhia' joins the Mutiny, I shall have to pack off tomorrow. " हे उद्गार कोणी काढले होते ?

- लॉर्ड कॅनिंग

🔸५) इस्लाम धर्मतत्त्वात गुलामगिरीला थारा नाही हे स्पष्ट करून देश ब्रिटिशांच्या जोखडातून मुक्त करण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आलेल्या 'वहाबी' चळवळीचे प्रणेते म्हणजे ....

- सय्यद अहमदवरेलवी

केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाच्या वतीने LHMC येथे 'सायकल फॉर हेल्थ' सायक्लेथॉनचे आयोजन करण्यात आले आहे

🔹केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने 14 फेब्रुवारी 2023 रोजी नवी दिल्लीतील लेडी हार्डिंग मेडिकल कॉलेजमध्ये 'सायकल फॉर हेल्थ' या सायकलथॉनचे आयोजन केले होते.

🔸नोव्हेंबर 2022 मध्ये सुरू झालेल्या 'स्वस्थ मन, स्वस्थ घर' या वर्षभर चाललेल्या मोहिमेचा एक भाग म्हणून याचे आयोजन करण्यात आले होते ज्याचा उद्देश निरोगी जीवनाविषयी जागरूकता वाढवणे आणि वाढवणे आहे.

🔹या कार्यक्रमात केंद्रीय आरोग्य मंत्री मनसुख मांडविया देखील सहभागी झाले होते.

पीएम श्री योजना राज्यात लागू करण्याचा निर्णय महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने घेतला आहे

🔹महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने 14 फेब्रुवारी 23 रोजी राज्यात प्रधानमंत्री स्कूल फॉर रायझिंग इंडिया (पीएम श्री) लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

🔹पहिल्या टप्प्यात 856 शाळा अपग्रेड केल्या जाणार आहेत.

🔸प्रत्येक शाळेला 5 वर्षांसाठी 1 कोटी 88 लाख रुपये दिले जातील.

🔹यासाठी केंद्र आणि राज्याचा वाटा ५ वर्षांसाठी ६०:४० असेल.

🔸या शाळा प्रामुख्याने 6 खांबांवर अपग्रेड केल्या जाणार आहेत.

अनधिकृत खाणकाम रोखण्यासाठी केंद्र सरकारने 'खानन प्रहारी' आणि CMSMS लाँच केले

🔸अनधिकृत कोळसा खाण उपक्रमांची तक्रार करण्यासाठी सरकारने 'खानन प्रहारी' हे मोबाइल अॅप आणि वेब अॅप कोळसा खाण सर्वेक्षण आणि व्यवस्थापन प्रणाली सुरू केली आहे. 

🔹बेकायदेशीर खाणकामाला आळा घालण्यासाठी आणि अंतराळ तंत्रज्ञानाच्या वापरावर सरकारचा ई-गव्हर्नन्स उपक्रम म्हणून पारदर्शक कारवाई करण्यासाठी हे सुरू करण्यात आले.

🔸जानेवारी 2023 पर्यंत, अॅप्सवर 462 प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत.

राष्ट्रपतीपदाचे महत्व

🟢भारतीय संसदीय शासन पद्धतीमध्ये लोकसभा, राज्यसभा, आणि राष्ट्रपती मिळून संसद तयार झालेली आहे.

🔵 त्यामुळे राष्ट्रपती हा संसदेचा अविभाज्य घटक म्हणून ओळखला जातो.

⚫️भारतीय घटना कलम 52 मध्ये भारताला एक राष्ट्रपती असेल असा स्पष्ट उल्लेख केले आहे.

🔴राष्ट्रपती भारतीय संविधानामध्ये अतिशय महत्वाचे स्थान आहे.

🟢राष्ट्रपती हे पद देशाचे सर्वात श्रेष्ठ अधिकारपद आहे. 

🔵राष्ट्रपतीचे घटनात्मक स्थान अतिशय उच्च दर्जाचे आहे. 

⚫️घटनेने राष्ट्रपतीला सर्वोच्च पद देऊन त्याला व्यापक प्रमाणावर अधिकार दिले आहे.

🔴राष्ट्रपती हे राष्ट्रप्रमुख असल्याने त्याला अनेक प्रकारची कार्ये पार पडावी लागतात.

🟢 अनेक प्रकारचे अधिकार राष्ट्रपतीला प्राप्त होतात.

🔵भारतीय शासन व्यवस्थेने दोन प्रमुख आहेत एक नामधारी प्रमुख तर एक वास्तविक प्रमुख आहे.

⚫️ राष्ट्रपती हा नामधारी व प्रंतप्रधान हा वास्तविक शासनप्रमुख आहे.

🔴राष्ट्रपती स्वेच्छेने आपल्या अधिकाराच्या जोरावर आणीबाणी जाहीर करू शकतो.

🔵राष्ट्रपती स्वअधिकाराच्या जोरावर गुन्हेगाराला दयरा दाखवून त्याची शिक्षा स्थगित करू शकतो किंवा कमी करू शकतो.

❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣

नकाराधिकार (Veto Power)

आधुनिक राष्ट्रांमध्ये राष्ट्राध्यक्षांना प्राप्त असलेल्या नकाराधिकार यांचे चार प्रकार पडतात...

1) पूर्ण किंवा शुद्ध नकाराधिकार

2) गुणात्मक नकाराधिकार

3) निलंबनात्मक नकाराधिकार

4) पॉकेट नकराधिकर

1) पूर्ण किंवा शुद्ध नकाराधिकार-

याचा अर्थ संसदेने संमत केलेल्या विधेयकाला संमती पूर्णपणे रोखून धरणे असा होतो.

2) गुणात्मक नकाराधिकार-

याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्षांनी संसदेकडे पुनर विचारार्थ पाठवलेल्या विधेयकास संसदेने पूर्वीपेक्षा अधिक बहुमताने पारित केल्यास राष्ट्राध्यक्षांना त्यासंबंधी द्यावीच लागेल.

3) निलंबनात्मक नकाराधिकार-

याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्षांनी संसदेकडे पुनर्विचार पाठवलेल्या विधेयकास संशोधने पुन्हा साध्या बहुमताने पारित केले तरी राष्ट्राध्यक्षांना त्यास संमती द्यावी लागेल.

4) पॉकेट नकाराधिकार-

याचा अर्थ संसदेने पारित केलेल्या विधेयकावर कोणताही निर्णय न घेता ते तसेच पडून देणे.

👉🏻वरील चार प्रकारांपैकी भारतीय राष्ट्रपतींना गुणात्मक नकाराधिकार उपलब्ध नाही.

(अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष यांना मात्र प्राप्त आहे)

महाराष्ट्राविषयी माहिती

▪️  महाराष्ट्रातील सर्वात उंच पर्वत शिखर- कळसुबाई (1646 मी.) ता. अकोले, जि - अहमदनगर.

▪️महाराष्ट्राला 720 कि.मी. लांबीचा समुद्रकिनारा लाभलेला आहे.

▪️महाराष्ट्राची राजधानी - मुंबई

▪️उपराजधानी - नागपूर.

▪️महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांची संख्या - 36

▪️महाराष्ट्राने भारताचा 9.7 टक्के भाग व्यापलेला आहे.

▪️महाराष्ट्राच्या वायव्य भागात गुजरात राज्य व दादरा-नगर हवेलीच्या सीमारेषा आहे.

▪️महाराष्ट्रास लागून मध्य प्रदेश राज्याची सीमा सर्वात लांब आहे.

▪️ महाराष्ट्रात कोकण प्रदेश उत्तरेकडे डहाणूपर्यंत तर दक्षिणेकडे तेरेखोल खाडीपर्यंत आहे.

▪️ विदर्भातील तलाव मालगुजारी नावाने ओळखले जातात.

▪️विदर्भातील गोंदिया जिल्ह्यात मोठय़ा संख्येने तलाव आहे.

▪️महाराष्ट्रात मोठय़ा प्रमाणात मासेमारी रत्नागिरी जिल्ह्यात चालते.

▪️महाराष्ट्रातील तलावांचा जिल्हा गोंदिया आहे, तर शहर ठाणे आहे.

▪️महाराष्ट्राचे पठार बेसॉल्ट या खडकाने बनलेले आहे.

▪️महाराष्ट्रातील पश्चिम घाटाला सह्याद्री म्हणून ओळखतात.

▪️महाराष्ट्रातील मुंबई जिल्हा आकाराने लहान पण लोकसंख्येने मोठा आहे

▪️महाराष्ट्रातील रत्नागिरी जिल्ह्यात पुरुषांपेक्षा स्त्रियांचे प्रमाण अधिक आहे.

▪️महाराष्ट्रात गडचिरोली जिल्ह्यात लोकसंख्येची घनता सर्वात कमी आहे.

▪️महाराष्ट्रातील 100 टक्के साक्षर जिल्हा- सिंधुदुर्ग, तालुका पन्हाळा.

▪️महाराष्ट्रात संपूर्ण विद्युतीकरण झालेला प्रथम जिल्हा- वर्धा.

▪️महाराष्ट्रातील पहिला सहकारी साखर कारखाना प्रवरानगर, जिल्हा नगर.

▪️भारतात सर्वात जास्त कापड गिरण्या महाराष्ट्रात आहे.

▪️भारतात सर्वात जास्त विद्युत निर्मिती महाराष्ट्रात होते.

▪️महाराष्ट्रात चलनी नोटांचा कारखाना नाशिक येथे आहे.

▪️महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त अवर्षणग्रस्त जिल्हा अहमदनगर.

▪️भारतातील पहिले पक्षी अभयारण्य कर्नाळा रायगड जिल्ह्यात आहे.

▪️ महाराष्ट्रातील सर्वाधिक पाऊस आंबोली (सिंधुदुर्ग) येथे पडतो.

▪️पंढरपूर शहर भीमा नदीकाठी आहे. महाराष्ट्राची काशी म्हणतात.

▪️गोदावरी नदीला दक्षिण भारताची गंगा म्हणतात.

▪️प्रवरा नदीच्या खोऱ्यात उसाचे पीक मोठय़ा प्रमाणात घेतले जाते.

▪️गरम पाण्याचे झरे ठाणे जिल्ह्यात वज्रेश्वरी येथे आहेत.

▪️जगप्रसिद्ध लोणार सरोवर बुलढाणा जिल्ह्यात आहे.

▪️औरंगाबाद शहर बावन्न दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते.

▪️पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर शहर बटाटय़ाच्या व्यापारासाठी प्रसिद्ध आहे.

▪️महाराष्ट्रातील जायकवाडी प्रकल्पाला नाथसागर म्हणतात.

▪️कोयना प्रकल्पावर वीज निर्मिती केली जाते म्हणून महाराष्ट्राची भाग्य लक्ष्मी असे म्हणतात.

▪️कोयना धरणाच्या जलाशयाला शिवाजी सागर म्हणतात.

▪️विदर्भातील नंदनवन असे चिखलदरा थंड हवेच्या ठिकाणाला म्हणतात.

▪️विदर्भातील कॅलिफोर्नियाचा असे वरुड व चांदूरबाजार तालुक्याला म्हणतात. कारण तेथे जास्तीत जास्त संत्रा पिकविला जातो.

▪️महाराष्ट्रातील कापसासाठी प्रसिद्ध बाजारपेठ अमरावती येथे आहे.

▪️विदर्भातील प्रसिद्ध आनंद सागर शेगाव येथे आहे.

▪️संत गजानन महाराजांची समाधी शेगाव जि - बुलढाणा येथे आहे.

▪️ संत गाडगेबाबा विद्यापीठ अमरावती येथे आहे.

▪️राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांची समाधी मोझरी, जि - अमरावती येथे आहे.

▪️ संत गाडगेबाबांची समाधी अमरावती येथे आहे.

▪️ब्रह्मदेशाच्या थिबा राजाचा राजवाडा रत्नागिरी येथे आहे.

▪️  यशवंतराव चव्हाण मुक्त विद्यापीठ नाशिक येथे आहे.

▪️ महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ नाशिक येथे आहे.

▪️ महाराष्ट्र राज्यात तोफखाना प्रशिक्षण शाळा देवळाली, जि - नाशिक.

▪️पुणे ही पेशव्यांची राजधानी आहे.

▪️कोल्हापूर येथे देशातील गुळाची बाजारपेठ आहे.

▪️आद्य क्रांतीकारक वासुदेव बळवंत फडके यांचा जन्म शिरढोण, जि. रायगड येथे झाला.

▪️ मुंबई शहराला भारताचे पॅरिस असे म्हणतात

▪️यशवंतराव चव्हाणांच्या समाधी स्थळास प्रीतीसंगम असे म्हणतात.

▪️ महाराष्ट्र पोलीस अॅकॅडमी नाशिक येथे आहे.

▪️नॅशनल डिफेन्स अकॅडमी खडकवासला येथे आहे.

▪️महात्मा गांधीजींचा सेवाग्राम आश्रम व विनोबा भावेंचा पवनार आश्रम वर्धा जिल्ह्यात आहे.

▪️शिखांची दक्षिण काशी म्हणून नांदेड शहर प्रसिद्धी आहे.

▪️महाराष्ट्रात नाशिक येथे कुंभमेळा भरतो.

▪️शिवाजी महाराजांचे जन्मस्थान शिवनेरी येथे आहे.

▪️ ज्ञानेश्वरांनी नेवासे या ठिकाणी ज्ञानेश्वरी लिहिली.

▪️तारापूर हे भारतातील पहिले अणुशक्ती केंद्र आहे.

▪️भारतातील पहिला पेट्रोरसायन प्रकल्प तुर्भे या ठिकाणी आहे.

▪️महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त महानगरपालिका असलेला जिल्हा ठाणे.

▪️रायगड जिल्ह्यात - कातकरी, ठाणे जिल्ह्यात - वारली, यवतमाळ जिल्ह्यात- कोलाम या आदिवासी जमाती प्रामुख्याने आढळतात.

निकोस क्रिस्टोडोलाइड्स(Nikos Christodoulides) 51.9% मतांसह सायप्रसचे नवीन अध्यक्ष म्हणून निवडून आले.

49 वर्षीय क्रिस्टोडौलाइड्सने 51.9% मते घेतली, तर रनऑफ प्रतिस्पर्धी आंद्रियास मॅवरोयॅनिस, 66, यांनी 48.1% मते घेतली. क्रिस्टोडौलाइड्स मध्यवर्ती आणि केंद्राच्या उजव्या पक्षांच्या पाठिंब्याने अपक्ष म्हणून उभे राहिले.

सायप्रस हे पूर्व भूमध्य सागरातील ग्रीसच्या पूर्वेला, तुर्कस्तानच्या दक्षिणेला, सीरिया आणि लेबनॉनच्या पश्चिमेला असलेले एक द्वीपराष्ट्र आहे.

👉सायप्रस देशाची राजधानी -निकोसिया

येणाऱ्या राज्यसेवा पूर्व परीक्षेकरिता अर्थव्यवस्था महत्वाचे मुद्दे

⚠️ 👇👇👇 हे करा 10-12 मार्क्स हमखास येतील.

♦️ राष्ट्रीय उत्पन्न मोजणी :-

♦️ राष्ट्रीय उत्पन्न मोजणीच्या पध्दती :-

➡️ उत्पाद पद्धत ,उत्पन्न पद्धत  खर्च पद्धत 

♦️राष्ट्रीय उत्पन्न मोजणीशी संबंधित संकल्पना :-

➡️ GDP GNP NNP NDP

♦️GDP मोजमाप पद्धती :-

➡️स्थिर ,चालू किंमत, घटक किंमत, बाजारमूल्य

♦️आधारभूत वर्ष (समिती) :- 

➡️2011-12

➡️2017-18

♦️GREEN GDP ,GNH, PCI ,PPP

♦️CURRENT:-

➡️GDP GROWTH RATE, GDP मधील क्षेत्रनिहाय वाटा 

➡️PRIMARY SECOnDARY TERTIARY

⭕️✔️चलनवाढ :-

➡️ संकल्पना .

➡️ तेजीचे चक्र व मंदीचे चक्र.

♦️इतर संकल्पना :- 

➡️ delation disinflation ,reflation stagflation .

♦️चलनवाढीचे प्रकार :-

➡️ दरानुसार ,कारणांनुसार 

♦️चलनवाढीचे मोजमापसाठी निर्देशांक :-

➡️WPI ,CPI, GDP DEFLECTOR, NHB

♦️चलनवाढीचे परिणाम:- 

चांगले , वाईट ,शुन्य

♦️चलनवाढ नियंत्रणात ठेवण्याचे उपाय(3-5%) :- 

➡️ मौद्रीक उपाय .

➡️ राजकोशीय उपाय .

➡️ प्रत्यक्ष उपाय.

➡️ Angels law

➡️ Say चा नियम

➡️ जिफेन वस्तू

➡️ व्यापरचक्र

➡️ फिलिप्स curve

➡️ पैशाचे प्रकार :-m0,m1 m2,m3

➡️ पैसा गुणक 

पैशाचा संख्यात्मक सिद्धांत

⭕️✔️पैसा व चलन:-

 ➡️ पैसे व चलन मधील फरक

➡️ पैशाची कार्य :-SUMS

➡️ नोटा व नाणी उत्क्रांती :-कायदे

➡️SPMCIL .

♦️कागदी चलनाचे प्रकार :- 

➡️ परिवर्तनीय अपरिवर्तनीय

⭕️✔️Rbi व मौद्रीक धोरण :-

➡️ RBI ची उत्क्रांती .

➡️RBI ची रचना.

➡️पतनियंत्रण ची साधने :- 

➡️संख्यात्मक .

➡️गुणात्मक.

➡️अग्रक्रम क्षेत्र कर्ज पुरवठा :-

♦️ बँकांचे वर्गीकरणलक्ष्य :-40%.

♦️उत्क्रांती.

♦️भांडवल पर्याप्तता.

⚠️⚠️हे जरी केले तरी मार्क्स जाणार नाही ही शाश्वती 😍😍 👇👇👇

✔️सार्वजनिक वित्त :

➡️ अर्थसंकल्प ची सुरुवात आणी उत्क्रांती.

➡️ राजकोष धोरण :- उद्दिष्ट

➡️ अर्थसंकल्प रचना

➡️ भारत शासनाचे निधी :- 3 

➡️ वित्तमंत्रालाय रचना

➡️ अर्थसंकल्प निर्मिती ची प्रक्रिया

➡️ अनुदानाचे प्रकार 

➡️ तुटीचे प्रकार

➡️ अर्थसंकल्प प्रकार

➡️ प्रारूपे :-GENDER BUDGET

➡️ संसदीय समित्या

➡️ CAG ,CGA

⚠️⚠️हे जरी केले तरी मार्क्स जाणार नाही100% शाश्वती 👇👇👇👇

✔️कररचना:-

➡️ करकसोट्या.

➡️ करांचे प्रकार

➡️लाफर CURVe

➡️भारतातील महत्वाचे प्रकार

♦️वित्त आयोग :-

➡️ 13,14,15

➡️ बाकी अध्यक्ष

⭕️ उद्योग:-

♦️ IIP

♦️गाभा उद्योग :- 8

♦️ओद्योगिक धोरण:- 1948 ,1956,1969,1973,1977,1991

♦️राष्ट्रीय उत्पादन धोरण 2011

♦️Make in india

⭕️✔️ आर्थिक सुधारणा:-

➡️Lpg  fullform

➡️IMF ,WTO, WORLD BANK (BASIC ONLY)

⭕️✔️परकीय व्यापार:-

♦️अनुकूल व प्रतिकूल वर्ष

♦️भारतीय आयात निर्यातपरिवर्तनीय व अवमूल्यन 

♦️EPZ, SEZ

♦️परकीय गुंतवणूक:-

FDI 

⭕️✔️ दारिद्र्य व बेरोजगार:-

♦️समित्या व आकडेवारी

♦️पंचवार्षिक योजना

♦️योजना आयोग

♦️NDC 

♦️NITI आयोग

♦️⭕️ चालू घडामोडी

⭕️✔️पायाभूत सुविधा

➡️ कृषिशी संबंधित :-

➡️ आकडेवारी व योजना 

➡️ सामाजिक योजना

👆👆👆👆वरील दिलेले सर्व मुद्दे जरी cover केले तरी येणाऱ्या संयुक्त पूर्वपरीक्षा मध्ये 10-12 मार्क्स हमखास 100% शाश्वती ने मिळतील नसतील केले तर नुसते बघू नका करून घ्या😍😍

UP सरकारने फॅमिली आयडी - एक कुटुंब एक ओळख पोर्टल सुरू केले.

▪️उत्तर प्रदेश सरकारने 'कौटुंबिक आयडी - One Family One Identity' तयार करण्यासाठी पोर्टल सुरू केले आहे, 'प्रति कुटुंब एक नोकरी' प्रस्तावाची अंमलबजावणी करण्यासाठी कुटुंबांना एक युनिट म्हणून ओळखण्यासाठी याची सुरवात होणार आहे. 

▪️राज्य सरकारच्या म्हणण्यानुसार, राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा योजनेसाठी पात्र नसलेली अशी सर्व कुटुंबे ओळखपत्राचा लाभ घेऊ शकतील, तर ज्या कुटुंबांचा रेशनकार्ड आयडी असेल, त्यांचा कुटुंब ओळखपत्र मानला जाईल.

2023 मध्ये अंतराळ मोहिमेवर जाणारी सौदी अरेबियातील पहिली महिला अंतराळवीर.

▪️सौदी अरेबियाची पहिली-वहिली महिला अंतराळवीर या वर्षी अंतराळात जाणार आहे, सौदी महिला अंतराळवीर रायना बर्नावी या वर्षी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) 10 दिवसांच्या मोहिमेवर सहकारी सौदी अली अल-कर्नी यांच्यासोबत सामील होतील.

ओडिशाच्या मुख्यमंत्र्यांनी राउरकेला येथे जगातील सर्वात मोठ्या हॉकी स्टेडियमचे उद्घाटन केले

▪️ओडिशाचे मुख्यमंत्री नवीन पटनायक यांनी 5 जानेवारी 2023 रोजी राउरकेला येथे अत्याधुनिक हॉकी स्टेडियमचे उद्घाटन केले.

▪️महान स्वातंत्र्यसैनिक भगवान बिरसा मुंडा यांच्या नावावरून या स्टेडियमला   नाव देण्यात आले आहे.

▪️हे स्टेडियम जगातील सर्वात मोठे हॉकी स्टेडियम म्हणून नोंदवले जात आहे.

▪️2023 पुरुषांचा FIH हॉकी विश्वचषक, दुसऱ्यांदा ओडिशाद्वारे आयोजित केला जात आहे, तो देखील येथे खेळला जाईल.

HDFC म्युच्युअल फंडाने HDFC S&P BSE 500 ETF, HDFC NIFTY मिडकॅप 150 ETF, HDFC NIFTY स्मॉलकॅप 250 ETF लाँच केले

🎆🌼HDFC म्युच्युअल फंड / HDFC अॅसेट मॅनेजमेंट कंपनी (AMC) लिमिटेडने 3 ओपन- एंडेड योजना सुरू केल्या आहेत. HDFC S&P BSE 500 ETF, HDFC NIFTY मिडकॅप 150 ETF आणि HDFC NIFTY स्मॉलकॅप 250 ETF जे S&P BSE 500 निर्देशांक, NIFTY मिडकॅप 150 निर्देशांक आणि NIFTY स्मॉलकॅप निर्देशांक 250 ची प्रतिकृती बनवतात.

🔮📯नवीन फंड ऑफर (NFO) शीर्षक 30 जानेवारी 2023 रोजी उघडेल आणि 13 फेब्रुवारी 2023 रोजी बंद होईल.

🎀🤵‍♂👨‍💼 योजनेचे व्यवस्थापन अभिषेक मोर, निर्माण मोरखिया   आणि अरुण अग्रवाल करतील.

🏦📯एचडीएफसी अॅसेट मॅनेजमेंट कंपनी (एएमसी) लिमिटेड बद्दल:👉

👨‍💼व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी- नवनीत मुनोत

टाटा समूह त्याच्या इतिहासातील सर्वोच्च वाढ नोंदवणार आहे, असूचीबद्ध आणि सूचीबद्ध दोन्ही संस्था 20% च्या वर वाढणार आहेत.

◆ टाटा समूह त्याच्या इतिहासातील सर्वोच्च वाढ नोंदवणार आहे, असूचीबद्ध आणि सूचीबद्ध दोन्ही संस्था 20% च्या वर वाढणार आहेत.

◆ पारंपारिक आणि नवीन दोन्ही व्यवसायांनी मोठ्या कॅपेक्स योजना तयार केल्या आहेत. 

◆ पारंपारिक व्यवसाय त्यांच्या स्वत: च्या वाढीसाठी अंतर्गत जमा करून निधी देतील. 

◆ समूह कंपन्या चांगल्या भांडवली ताळेबंदांसह फोकस आणि स्केलचे फायदे मिळवत आहेत, आतापर्यंतची सर्वोच्च वाढ नोंदवत आहेत आणि अंतर्गत जमा आणि चांगल्या रोख प्रवाहाद्वारे वाढ निधी देखील देत आहेत.

चालु घडामोडी :- 14 फेब्रुवारी 2023

♻️ किनारी शिपिंग मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्यासाठी केंद्राने किनारी शिपिंग मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्यासाठी केंद्राने समिती गठित केली आहे.

♻️ देशातील सर्वात कडक कॉपी विरोधी कायदा उत्तराखंडमध्ये लागू केला.

🌊 गॅब्रिएल चक्रीवादळाने न्यूझीलंडमधील ऑकलंडला धडक दिली.

♻️ निकोस क्रिस्टोडोलाइड्स 51.9% मतांसह सायप्रसचे नवीन अध्यक्ष म्हणून निवडून आले. केंद्राच्या उजव्या पक्षांच्या पाठिंब्याने अपक्ष म्हणून उभे राहिले.

♻️ मोहम्मद शहाबुद्दीन बांगलादेशचे 22 वे राष्ट्रपती म्हणून बिनविरोध निवडून आले.( 21 वे मोहम्मद अब्दुल हमीद)

♻️ सामान्य विमा व्यवसायातील विद्यमान संरक्षणातील तफावत दूर करण्यासाठी सरकार बिमा सुगम पोर्टल स्थापन करणार आहे.

♻️ कौन्सिल ऑफ द इन्स्टिट्यूट ऑफ चार्टर्ड अकाउंटंट ऑफ इंडियाच्या अध्यक्षपदी अनिकेत सुनील तलाटी आणि उपाध्यक्षपदी रणजीत कुमार अग्रवाल यांची नियुक्ती.

♻️ यास्तिका भाटिया , रेणुका सिंग ठाकूर , स्मृती मानधना, शफाली वर्मा आणि जेमिमाह रॉड्रिग्स या भारतीय महिलांची Hyundai Motors India ने राजदूत म्हणून स्वाक्षरी.

♻️ RBI चा आर्थिक साक्षरता सप्ताह 13 ते 17 फेब्रुवारी 2023 कालावधीत आयोजित. थीम - “Go Digital Go Secure” (सुरूवात : 2016)

CBDT सह आगाऊ किंमत करारावर स्वाक्षरी करणारी GAIL ही भारतातील पहिली तेल, वायू PSU बनली आहे

🔷🔶GAIL (इंडिया) लिमिटेड ने केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळासोबत (CBDT) दीर्घकालीन एलएनजी (लिक्विफाइड नॅचरल गॅस) सोर्सिंग करारावर युनायटेड स्टेट्समधून 5 वर्षांसाठी देय हस्तांतरण किंमतीचे मार्जिन निश्चित करण्यासाठी एक आगाऊ किंमत करार केला आहे. (यूएस) एक करार (APA) केला.

🟪🟦GAIL हे APA वर यशस्वीपणे स्वाक्षरी करणारे भारतातील पहिले तेल आणि वायू सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम (PSU) क्षेत्र बनले.

🔳एपीए प्रोग्राम बद्दल:⚫️

🟦🔳 APA योजना 2022 मध्ये गैर- विरोधी कर प्रणालीला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि भारतातील व्यवसाय सुलभता सुधारण्याचे सरकारचे उद्दिष्ट वाढविण्यासाठी सुरू करण्यात आली.

🟥🔳एपीए कार्यक्रम कॅनडा, यूएसए, जपान आणि यूके सारख्या अनेक देशांमध्ये जवळपास 30 वर्षांपासून चालू आहेत.

🟨▪️APA हस्तांतरणाच्या किंमतींच्या समस्यांना आगाऊ संबोधित करेल, म्हणजे, समूह घटकांमध्ये वस्तू आणि सेवांची किंमत प्रत्यक्षात हस्तांतरित होण्यापूर्वी कर अधिकारी आणि करदात्यांनी क्रॉस- बॉर्डर संबंधित पक्ष व्यवहार आगाऊ सेटल केले जातात.

गोलने नॅनो- डीएपीच्या व्यावसायिक प्रकाशनास मान्यता दिली

🌾👩‍🌾कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने (MoA&FW) नॅनो- डायमोनियम फॉस्फेट (नॅनो- डीएपी) च्या व्यावसायिक प्रकाशनास मान्यता दिली आहे, ज्याचा उद्देश खत अनुदान आणि आयात अवलंबित्व कमी करणे आहे.

🪐💫नॅनो- डीएपी इंडिया फार्मर्स फर्टिलायझर कोऑपरेटिव्ह (IFFCO) आणि कोरोमंडल इंटरनॅशनल द्वारे उत्पादित केले जाईल.

🔥💥पार्श्वभूमी👉

📯🌟भारतीय कृषी संशोधन परिषदेने (ICAR) जैवसुरक्षा आणि विषारीपणाचा अभ्यास पूर्ण केल्यानंतर, एका वर्षासाठी नॅनो- डीएपीच्या तात्पुरत्या प्रकाशनास मान्यता दिली आहे.

🌀♋️सहकारी IFFCO ने पारंपरिक युरियाला पर्याय म्हणून जून 2021 मध्ये लिक्विड नॅनो युरिया आणला.

🌀🪅IFFCO आणि राष्ट्रीय केमिकल्स आणि फर्टिलायझर्सने 1 ऑगस्ट 2021 रोजी नॅनो युरियाचे व्यावसायिक उत्पादन सुरू केले.

सौदी अरेबिया 2027 च्या आशियाई चषकाचे यजमानपद भूषवणार आहे.

🔹आशियाई फुटबॉल कॉन्फेडरेशन (AFC) ने जाहीर केले की किंगडम ऑफ सौदी अरेबियाने (KSA) 1956 मध्ये स्थापन झाल्यापासून, त्याच्या इतिहासात प्रथमच 2027 आशियाई राष्ट्र चषक स्पर्धेचे यजमानपद जिंकले. 

🔸हे 33 व्या कॉंग्रेसच्या कार्यादरम्यान घडले . आशियाई फुटबॉल महासंघ (AFC) चे , 1 फेब्रुवारी, बहरीनची राजधानी मनामा येथे.

🔹 डिसेंबर २०२२ मध्ये भारताने माघार घेतल्यानंतर मनामा येथील काँग्रेसमध्ये सौदी अरेबिया ही एकमेव बोली होती.

चालू घडामोडी

प्रश्नः कोणत्या राज्याने अलीकडेच 05 डिसेंबर रोजी 'शौर्य दिन' साजरा केला?

उत्तर : राजस्थान

प्रश्न: नुकतीच भारताच्या अध्यक्षतेखाली पहिली 'G-20 शेर्पा' बैठक कोणत्या शहरात होत आहे?

उत्तर : उदयपूर.

प्रश्नः कोणत्या राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी अलीकडेच स्वतंत्र दिव्यांग विभाग स्थापन करण्याची घोषणा केली आहे?

उत्तर : महाराष्ट्र.

प्रश्न: अलीकडे कोणत्या राज्याच्या विधानसभेने आरक्षणाबाबत 2 दुरुस्ती विधेयके मंजूर केली आहेत?

उत्तर : छत्तीसगड

प्रश्न: नुकतीच निओसने ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून कोणाची नियुक्ती केली आहे?

उत्तरः विराट कोहली.

प्रश्न: अलीकडेच अनिश थोपानीने बॅडमिंटन 'आशिया ज्युनियर चॅम्पियनशिप'मध्ये अंडर-15 गटात कोणते पदक जिंकले आहे?

उत्तर: सिल्व्हर.

प्रश्न: नुकतेच अंधांसाठीच्या तिसऱ्या टी-२० विश्वचषक स्पर्धेचे उद्घाटन कुठे झाले?

उत्तर: गुरुग्राम.

प्रश्न: नुकताच न्यूयॉर्क क्रिटिक्स सर्कलमध्ये सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शकाचा पुरस्कार कोणाला मिळाला?

उत्तर: एस. s राजामौली

प्रश्न: एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये भारतासाठी सर्वाधिक धावा करणारा सहावा फलंदाज कोण बनला आहे?

उत्तर: रोहित शर्मा.

प्रश्न: भारतातील पहिले 'डार्क नाईट स्काय रिझर्व्ह' नुकतेच कोठे बांधले जाईल?

उत्तर : लडाख

ICAI ने अनिकेत सुनील तलाटी यांना नवीन अध्यक्ष म्हणून नियुक्त केले.

🔹कौन्सिल ऑफ द इन्स्टिट्यूट ऑफ चार्टर्ड अकाउंटंट ऑफ इंडिया (ICAI) ने आपले नवीन अध्यक्ष आणि उपाध्यक्ष निवडले.

🔸 2023-24 टर्मसाठी, अनिकेत सुनील तलाटी हे ICAI चे अध्यक्ष म्हणून काम पाहतील, तर रणजीत कुमार अग्रवाल हे अकाउंटिंग बॉडीचे उपाध्यक्ष असतील. 

🔹ICAI च्या कौन्सिलच्या प्रमुखपदी, तलाटी आणि अग्रवाल हे त्रिस्तरीय CA परीक्षा आयोजित करण्यासाठी आणि सर्व प्रशासकीय कामकाज पाहण्यासाठी जबाबदार असतील.

Imp इन्फॉर्मशन देत आहे. सर्वांनी नक्की वाचा.

1) प्रश्न - भारताचे सध्याचे राष्ट्रपती कोण आहेत?

उत्तर - द्रौपदीजी मुर्मु (15 व्या)

2) प्रश्न - भारताचे सध्याचे उपराष्ट्रपती कोण आहेत?

उत्तर - जगदीपजी धनखड (14 वे)

3) प्रश्न - भारताचे सध्याचे पंतप्रधान कोण आहेत?

उत्तर - नरेंद्रजी दामोदरदास मोदी (15 वे)

4) प्रश्न - भारताचे सध्याचे गृहमंत्री कोण आहेत?

उत्तर - अमितजी शहा (29 वे)

5) प्रश्न - भारताचे सध्याचे संरक्षणमंत्री कोण आहेत?

उत्तर - राजनाथजी सिंग (27 वे)

6) प्रश्न - सध्या लोकसभेचे अध्यक्ष कोण आहेत?

उत्तर - ओम प्रकाश बिर्लाजी (17 वे  )

7) प्रश्न - भारताचे सध्याचे अर्थमंत्री कोण आहेत?

उत्तर - निर्मलाजी सीतारमन (23 वे)

8) प्रश्न - सर्वोच्च न्यायालयाचे सर न्यायाधीश कोण आहेत?

उत्तर - धनंजयजी वाय.चंद्रचूड (50वे)

9) प्रश्न - रिजर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) चे सध्याचे गव्हर्नर कोण आहेत?

उत्तर - शक्तीकांतजी दास (25 वे)

10) प्रश्न - भारताचे चीफ ऑफ डिफेन्स कोण आहेत?

उत्तर - अनिल चव्हाण ( 2 रे) १ ले -  बिपिंजी रावत

11) प्रश्न - भारताचे राष्ट्रीय सुरक्षा सलहाकार कोण आहेत?

उत्तर - अजित डोवाल

12) प्रश्न - भारताचे उपराष्ट्रीय सुरक्षा सलहाकार कोण आहेत?

उत्तर - दत्ता पडसलगीकर

13) प्रश्न - सध्या भारताचे रेल्वे मंत्री कोण आहेत?

उत्तर - अश्र्विन कुमार वैष्णव

14) प्रश्न - भारतात सध्या किती राज्य व केंद्रशासित प्रदेश आहेत?

उत्तर - राज्य 28 केंद्रशासित प्रदेश 8

15) प्रश्न - सध्या भारताचे मुख्य निवडणूक आयुक्त कोण आहेत?

उत्तर - राजीव कुमार

16) प्रश्न - महाराष्ट्र राज्याचे मुख्य निवडणूक आयुक्त कोण आहेत?

उत्तर - यु.पी.एस.मदान

17) प्रश्न - सध्या भारतातील सर्वात मोठा जिल्हा कोणता आहे?

उत्तर - गुजरात मधील ( कच्छ ) जिल्हा

18) प्रश्न - भारताचे थलसेना चे अध्यक्ष कोण आहेत?

उत्तर - मनोज पांडे ( 29 वे)

19) प्रश्न - भारताचे वायुसेना चे अध्यक्ष कोण आहेत?

उत्तर -  विवेक राम चौधरी

20) प्रश्न - भारताच्या नौसेना चे अध्यक्ष कोण आहेत?

उत्तर - आर. हरिकुमार

जनरल नॉलेज (सा.ज्ञान) विशेष सराव प्रश्न....

१) महाबळेश्वरचे कोणते फळ प्रसिद्ध आहे ?

» स्ट्रॉबेरी

२) 'कथकली' 

हा कोणत्या राज्याचा नृत्यप्रकार आहे ?

» केरळ 

३) गौतम बुद्धाचा जन्म कोठे झाला ?

» लुंबिनी (नेपाळ)

४) घोड्याच्या निवार्‍याला काय म्हणतात ?

» तबेला

५) जगातील सर्वात जास्त पाऊस पडणारे ठिकाण कोणते ?

» मौसिनराम

६) भारताला स्वातंत्र्य कधी मिळाले ?

» 15 ऑगस्ट 1947

७) 'आद्य क्रांतिकारक' म्हणून कोणाला ओळखले जाते ?

» वासुदेव बळवंत फडके

८) संपूर्ण स्वातंत्र्याची घोषणा केव्हा करण्यात आली ?

» 1929

९) माळढोक पक्षी अभयारण्य हे कोणत्या जिल्ह्यात आहे ?

» सोलापूर

१०) प्रसिद्ध समाजसेवक अण्णा हजारे यांचे मूळ गाव कोणते ?

» राळेगणसिद्धी (अहमदनगर)

न्यूटनचे गतीविषयक नियम

🔹पहिला नियम :

‘जर एखाद्या वस्तूवर कोणतेही बाह्य असंतुलित बल कार्यरत नसेल तर तिच्या विराम अवस्थेत किंवा सरल रेषेतील एकसमान गतीमध्ये सातत्य राहते’. यालाच ‘जडत्वाचा नियम’ असे म्हणतात.

उदा. बस अचानक सुरू होते तेव्हा प्रवाशांना मागच्या दिशेला धक्का बसतो.

🔸दूसरा नियम :

‘संवेग परिवर्तनाचा दर प्रयुक्त बलाशी समाणूपाती असतो आणि संवेगाचे परिवर्तन बलाच्या दिशेने होते’.

उदा. गच्चीवरून समान आकाराचे बॉल खाली टाकणे.

⚜संवेग –

वस्तूमध्ये सामावलेली एकूण गती म्हणजे संवेग होय.

     p=mv

🔹तिसरा नियम :

‘प्रत्येक क्रिया बलास समान परिमानाचे एकाच वेळी घडणारे प्रतिक्रिया बल अस्तित्वात असते व त्याच्या दिशा परस्पर विरुद्ध असतात’.

उदा. जेव्हा बंदुकीतून गोळी मारली जाते तेव्हा बंदूक गोळीवर बल प्रयुक्त करते आणि त्यामुळे गोळीला अधिक वेग प्राप्त होतो.

Important Lakes in India

🔹डल झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹वुलर झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹बैरीनाग झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹मानस बल झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹नागिन झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹शेषनाग झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹अनंतनाग झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹राजसमंद झील :- राजस्थान

🔹पिछौला झील :- राजस्थान

🔹सांभर झील :- राजस्थान

🔹जयसमंद झील :- राजस्थान

🔹फतेहसागर झील :- राजस्थान

🔹डीडवाना झील :- राजस्थान

🔹लूनकरनसर झील :- राजस्थान

🔹सातताल झील :- उत्तराखंड

🔹नैनीताल झील :- उत्तराखंड

🔹राकसताल झील :- उत्तराखंड

🔹मालाताल झील :- उत्तराखंड

🔹देवताल झील :- उत्तराखंड

🔹नौकुछियाताल झील :- उत्तराखंड

🔹खुरपताल झील :- उत्तराखंड

🔹हुसैनसागर झील :- आंध्रप्रदेश

🔹कोलेरू झील :- आंध्रप्रदेश

🔹बेम्बनाड झील :- केरल

🔹अष्टमुदी झील :- केरल

🔹पेरियार झील :- केरल

🔹लोनार झील :- महाराष्ट्र

🔹पुलीकट झील :- तमिलनाडु एवं आँध्रप्रदेश

🔹लोकटक झील :- मणिपुर

🔹चिल्का झील :- उड़ीसा

व्ही.पी. नंदकुमार, मणप्पुरम फायनान्स यांना हुरुन इंडिया पुरस्कार मिळाला.

🔹मणप्पुरम फायनान्स लिमिटेडचे   व्यवस्थापकीय संचालक आणि सीईओ, व्हीपी नंदकुमार यांना व्यवसायाच्या जगात त्यांच्या उल्लेखनीय कामगिरीबद्दल हुरुन इंडियाचा पुरस्कार मिळाला आहे . 

🔸मुंबई येथे आयोजित एका कार्यक्रमात त्यांना हुरुन इंडियाच्या उच्च अधिकार्‍यांकडून हुरुन इंडस्ट्री अचिव्हमेंट अवॉर्ड 2022 मिळाला. 

🔹आदि गोदरेज, गोदरेज ग्रुपचे अध्यक्ष, सायरस एस. पूनावाला, व्यवस्थापकीय संचालक, सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया लिमिटेड, क्रिस गोपालकृष्णन, सह-संस्थापक, इन्फोसिस लिमिटेड आणि आरपीजी ग्रुपचे संजीव गोयंका हे यापूर्वी हा पुरस्कार प्राप्तकर्ते होते.

इस्रोने श्रीहरिकोटा येथून लहान उपग्रह प्रक्षेपण वाहन SSLV-D2 प्रक्षेपित केले

🔹भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने 10 फेब्रुवारी 2023 रोजी, श्रीहरीकोटा, आंध्र प्रदेश येथे स्मॉल सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल (SSLV-D2) च्या दुसऱ्या आवृत्तीचे यशस्वी प्रक्षेपण केले.

🔸SSLV-D2 ची लांबी ३४ मीटर तर रुंदी २ मीटर आहे. ते सुमारे 120 टन वजनासह उडू शकते.

🔹इस्रोचे सर्वात लहान नवीन रॉकेट SSLV-D2 मागणीनुसार प्रक्षेपण करण्याच्या तंत्रज्ञानावर काम करते.

रमेश बैस महाराष्ट्राचे नवे राज्यपाल म्हणून नियुक्ती

 🔷  राज्यपाल भगतसिंग कोश्यारी यांचा राजीनामा राष्ट्रपती द्रोपदी मुर्मु यांनी स्वीकारला, रमेश बैस महाराष्ट्राचे नवे राज्यपाल म्हणून नियुक्ती :-

◆ राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी भगतसिंग कोश्यारी यांचा राजीनामा स्वीकारला आहे. झारखंडचे राज्यपाल रमेश बैस यांची महाराष्ट्राच्या राज्यपालपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे. याशिवाय 13 राज्यांचे राज्यपालही बदलण्यात आले आहेत.

➤ 13 नवीन नियुक्त राज्यपाल :-

(1) लेफ्टनंट जनरल कैवल्य त्रिविक्रम पारनाईक :- अरुणाचलप्रदेश

(2) श्री. लक्ष्मण प्रसाद आचार्य :- सिक्कीम

(3) श्री. सी. पी. राधाकृष्णन :- झारखंड

(4) श्री. शिव प्रताप शुक्ला :- हिमाचल प्रदेश

(5) श्री. गुलाबचंद कटारिया : आसाम

(6) न्यायमूर्ती (निवृत्त) एस. अब्दुल नझीर :- आंध्र प्रदेश

(7) श्री. विश्व भूषण हरिचंदन :- छत्तीसगड

(8) श्रीमती अनुसुया उकिये :- मणिपूर

(9) श्री. गणेशन :- नागालँड

(10) श्री. फागू चौहान :- मेघालय

(11) श्री. राजेंद्र विश्वनाथ आर्लेकर :- बिहार

(12) श्री. रमेश बैस :- महाराष्ट्र

(13) लेफ्टनंट ब्रिगेडियर (निवृत्त) डॉ. बी. डी. मिश्रा :- लडाख

13 फेब्रुवारी : राष्ट्रीय महिला दिवस

▪️भारतात दरवर्षी 13 फेब्रुवारी हा राष्ट्रीय महिला दिवस म्हणून साजरा केला जातो. देशातील महिलांच्या कर्तृत्वाचा सन्मान करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो.

▪️ भारताच्या ज्येष्ठ स्वातंत्र्यसेनानी कवयित्री आणि गानकोकिळा सरोजिनी नायडू यांचा जन्मदिवस राष्ट्रीय महिला दिवस म्हणून साजरा केला जातो. भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यात सरोजिनी नायडू यांचे विशेष योगदान आहे.

▪️सरोजिनी नायडू यांचा जन्म 13 फेब्रुवारी 1879 रोजी बंगाली कुटुंबात हैदराबाद येथे झाला. त्यांनी चेन्नई, लंडन आणि केंब्रिज येथे शिक्षण घेतले. 

▪️12 व्या वर्षापासूनच त्या कविता लिहायच्या. त्यांनी स्वातंत्र्यलढ्यात सहभाग घेतला. त्याचबरोबर महिलांच्या हक्कासाठी त्यांनी खूप संघर्ष केला. भारताच्या महिला राज्यपाल म्हणून काम करणाऱ्या त्या पहिल्या महिला आहेत. सरोजिनी नायडू यांनी साहित्य क्षेत्रात देखील योगदान दिले आहे.

⏭️ जागतिक महिला दिवस :  8 मार्च

आजच्या चालू घडामोडी

प्रश्न -  कोणत्या राज्याने अलीकडेच 05 डिसेंबर रोजी 'शौर्य दिन' साजरा केला ?

उत्तर - राजस्थान

प्रश्न - नुकतीच भारताच्या अध्यक्षतेखाली पहिली 'G-20 शेर्पा' बैठक कोणत्या शहरात होत आहे ?

उत्तर - उदयपूर

प्रश्न-  कोणत्या राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी अलीकडेच स्वतंत्र दिव्यांग विभाग स्थापन करण्याची घोषणा केली आहे?

उत्तर - महाराष्ट्र

प्रश्न - अलीकडे कोणत्या राज्याच्या विधानसभेने आरक्षणाबाबत 2 दुरुस्ती विधेयके मंजूर केली आहेत?

उत्तर -  छत्तीसगड

प्रश्न - नुकतीच निओसने ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून कोणाची नियुक्ती केली आहे?

उत्तर- विराट कोहली

प्रश्न-  अलीकडेच अनिश थोपानीने बॅडमिंटन 'आशिया ज्युनियर चॅम्पियनशिप'मध्ये अंडर-15 गटात कोणते पदक जिंकले आहे?

उत्तर - सिल्व्हर

प्रश्न -  नुकतेच अंधांसाठीच्या तिसऱ्या टी-२० विश्वचषक स्पर्धेचे उद्घाटन कुठे झाले?

उत्तर- गुरुग्राम

प्रश्न - नुकताच न्यूयॉर्क क्रिटिक्स सर्कलमध्ये सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शकाचा पुरस्कार कोणाला मिळाला?

उत्तर - एस. s राजामौली

प्रश्न -  एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये भारतासाठी सर्वाधिक धावा करणारा सहावा फलंदाज कोण बनला आहे?

उत्तर -  रोहित शर्मा

प्रश्न -  भारतातील पहिले 'डार्क नाईट स्काय रिझर्व्ह' नुकतेच कोठे बांधले जाईल?

उत्तर  - लडाख

द चिल्ड्रन्स क्लायमेट रिस्क इंडेक्स :-

◆ ऑगस्ट 2021 मध्ये संयुक्त राष्ट्रांच्या युनिसेफ (UNICEF) या संस्थेने The Climate Crisis Is a Child Rights Crisis: Introducing the Children's Climate Risk Index' हा अहवाल प्रकाशित केला.

◆ युनिसेफने हा अहवाल Fridays for Future या संघटनेच्या सहाय्याने तयार केला आहे.

➤ उद्दिष्ट :- हवामान बदलांचा लहान मुलांवर होणारा परिणाम लक्षात घेत हा निर्देशांक अहवाल तयार करण्यात आला आहे.

◆ निर्देशांकात सर्वात वरचे स्थान म्हणजेच सर्वात जास्त धोका. 

◆ चिल्ड्रन्स क्लायमेट रिस्क इंडेक्स नुसार भारत 26व्या स्थानावर आहे.

➤ भारताचे शेजारील देश :-

14) पाकिस्तान, 15) बांग्लादेश, 25) अफगाणिस्तान 51) नेपाळ, 61) श्रीलंका, 111) भूतान

➤ सर्वात कमी धोका :- 

163) आईसलँड, 162) लक्झम्बर्ग, 161) न्युझीलंड

➤ सर्वाधिक धोका असणारे देश :-

1) सेन्ट्रल आफ्रिकन रिपब्लिक

2) चाड

3) नायजेरिया

━━━━━━━━━━━━━

चालू घडामोडी : 11 फेब्रुवारी 2023

◆ पंतप्रधान मोदींनी मुंबईत अरबी अकादमीचे उद्घाटन केले.

◆ Meta ने G20 मोहिमेसाठी MeitY च्या भागीदारीत #DigitalSuraksha मोहीम सुरू केली.

◆ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मुंबईहून दोन नवीन वंदे भारत ट्रेनला हिरवा झेंडा दाखवला.

◆ हिमाचल प्रदेशच्या मुख्यमंत्र्यांनी दिल्लीत 'हिमाचल निकेतन'ची पायाभरणी केली.

◆ उत्तर प्रदेश सरकारने फॅमिली आयडी - एक कुटुंब एक ओळख पोर्टल सुरू केले.

◆ जम्मू-काश्मीरमध्ये प्रथमच लिथियमचा साठा सापडला.

◆ ऍपलच्या माजी मुख्य डिझायनरने किंग चार्ल्सचे राज्याभिषेक चिन्ह प्रसिद्ध केले. 

◆ 3 फेब्रुवारी रोजी भारताचा परकीय चलन साठा $1.5 अब्जने घसरून $575.3 अब्ज झाला.

◆ केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांच्या हस्ते 'डिजिटल पेमेंट्स उत्सव' सुरू झाला.

◆ उज्जीवन स्मॉल फायनान्स बँकेने हॅलो उज्जीवन हे भारतातील पहिले मोबाइल बँकिंग अँप्लिकेशन लाँच केले आहे.

◆ SBI ने गुरुग्राममध्ये तिसरी विशेष स्टार्टअप शाखा उघडली. 

◆ 2023 मध्ये, राजा राम मोहन रॉय राष्ट्रीय पुरस्कार पत्रकार ए. बी. के प्रसाद यांना त्यांच्या पत्रकारितेतील योगदानाबद्दल प्रदान केल्या गेला.

◆ रोहित शर्मा सर्व 3 फॉरमॅटमध्ये शतकांचा विक्रम करणारा पहिला भारतीय कर्णधार ठरला.

◆ वर्ल्ड गव्हर्नमेंट समिट 2023 दुबईमध्ये सुरू होणार आहे.

◆ पीबीआयचे अध्यक्ष रेने झोंडाग यांच्या हस्ते पुण्यातील टेनिस सेंटरचे उद्घाटन केले.

◆ नियामक DGCA नुसार भारताने ICAO च्या एव्हिएशन सेफ्टी ओव्हरसाइट रँकिंगमध्ये पूर्वीच्या 112 वरून 55 व्या स्थानावर झेप घेतली आहे.

◆ विज्ञानातील महिला आणि मुलींचा आंतरराष्ट्रीय दिवस 11 फेब्रुवारी रोजी साजरा केला जातो.

◆ राष्ट्रीय जंतनाशक दिन 10 फेब्रुवारी रोजी साजरा केला जातो.

◆ दिग्गज अमेरिकन पॉप संगीतकार बर्ट बाचारच यांचे निधन झाले.

◆ अलीबाबा समुहाने भारतीय डिजिटल पेमेंट फर्म पेटीएममधील आपला उर्वरित हिस्सा सुमारे $167.14 दशलक्षला ब्लॉक डीलद्वारे विकला आहे.

◆ एअरबस, बोईंग आणि एअर इंडियाने इतिहासातील सर्वात मोठ्या खरेदीसाठी करार केला.

उत्तर प्रदेश सरकारने 'वन फॅमिली वन आयडी' पोर्टल सुरू केले

🔸उत्तर प्रदेश सरकारने फेब्रुवारी 2023 मध्ये “एक कुटुंब एक ओळख” तयार करण्यासाठी पोर्टल सुरू केले.

🔹'प्रति कुटुंब एक नोकरी' या प्रस्तावाची अंमलबजावणी करण्यासाठी कुटुंबांना एक युनिट म्हणून ओळखण्यासाठी हे सुरू करण्यात आले.

🔸राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा योजनेसाठी पात्र नसलेली अशी सर्व कुटुंबे ओळखपत्राचा लाभ घेऊ शकतील, तर कुटुंबांचा रेशनकार्ड ओळखपत्र हा त्यांचा कौटुंबिक ओळखपत्र मानला जाईल.

स्टेटिक जीके के साथ परीक्षा संबंधी करंट अफेयर्स: 11 फरवरी 2023

1) इंदौर नगर निगम ग्रीन बांड जारी करने वाला देश का पहला निकाय बन गया है।

➨पर्यावरण में सकारात्मक योगदान देने वाली परियोजनाओं के वित्तपोषण या पुनर्वित्त के उद्देश्य से एक संगठन द्वारा ग्रीन बांड जारी किया जाता है।

▪️मध्य प्रदेश  

➨CM - Shivraj Singh Chouhan

➨राज्यपाल - मंगूभाई छगनभाई

➨भीमबेटका गुफाएं

➨सांची में बौद्ध स्मारक

➨खजुराहो मंदिर

2) केरल सरकार ने त्रिवेंद्रम और कोच्चि में ग्रीन हाइड्रोजन हब विकसित करने के लिए 200 करोड़ रुपये की योजना की घोषणा की।

➨ केरल का लक्ष्य 2040 तक 100 प्रतिशत नवीकरणीय ऊर्जा पर निर्भर राज्य और 2050 तक शुद्ध कार्बन तटस्थ राज्य बनना है।

▪️केरल :- 

➠अनामुडी शोला राष्ट्रीय उद्यान

➠एराविकुलम राष्ट्रीय उद्यान

➠साइलेंट वैली नेशनल पार्क

➠चेराई बीच

➠पेरियार नदी पर इडुक्की बांध

➠कुमारकोम राष्ट्रीय उद्यान

3) भारत की सबसे बड़ी डिजिटल भुगतान कंपनी PhonePe ने घोषणा की कि उसने "UPI अंतर्राष्ट्रीय" भुगतानों के लिए समर्थन शुरू कर दिया है।

➨ यह सुविधा PhonePe के भारतीय उपयोगकर्ताओं को विदेश यात्रा करने की अनुमति देती है ताकि वे UPI का उपयोग करके विदेशी व्यापारियों को तुरंत भुगतान कर सकें।

4) बाल अधिकारों के संरक्षण के लिए दिल्ली आयोग ने लोगों और बाल अधिकार पैनल के बीच दो-तरफ़ा संचार को सक्षम करने के लिए अपना "बाल मित्र" व्हाट्सएप चैटबॉट लॉन्च किया।

5) भारतीय-अमेरिकी स्कूली छात्रा नताशा पेरियानायगम को लगातार दूसरे वर्ष जॉन्स हॉपकिन्स सेंटर फॉर टैलेंटेड यूथ की "दुनिया के सबसे प्रतिभाशाली" छात्रों की सूची में नामित किया गया है।

6) वीपी नंदकुमार को व्यापार की दुनिया में उनकी उल्लेखनीय उपलब्धियों के लिए हुरुन इंडिया का पुरस्कार मिला है। 

➨ उन्होंने मुंबई में आयोजित एक समारोह में हुरुन इंडिया के शीर्ष अधिकारियों से हुरुन इंडस्ट्री अचीवमेंट अवार्ड 2022 प्राप्त किया।

7) लेखिका राखी कपूर को उनकी किताब "नाउ यू ब्रीथ" के लिए गोल्डन बुक अवार्ड्स 2023 से सम्मानित किया गया है।

➨गोल्डन बुक अवार्ड्स एशिया के प्रतिष्ठित पुरस्कार कार्यक्रमों में से एक है जो साहित्य पर सर्वश्रेष्ठ कार्यों का जश्न मनाता है।

8) लेखक डॉ पैगी मोहन को मातृभूमि इंटरनेशनल फेस्टिवल ऑफ लेटर्स (MBIFL 2023) के चौथे संस्करण में 'मातृभूमि बुक ऑफ द ईयर' पुरस्कार से सम्मानित किया गया है।

9) भारत और यूरोपीय संघ ने आज भारत-यूरोपीय संघ व्यापार और प्रौद्योगिकी परिषद, टीटीसी और उनके संदर्भ की शर्तों के तहत तीन कार्य समूहों की स्थापना की घोषणा की।

10) फूड एंड एग्रीकल्चर ऑर्गनाइजेशन कॉरपोरेट स्टैटिस्टिक्स डेटाबेस (FAOSTAT) के उत्पादन आंकड़ों के अनुसार, भारत दुनिया का सबसे बड़ा दूध उत्पादक है, जो वर्ष 2021-22 में वैश्विक दूध उत्पादन में 24 प्रतिशत का योगदान देता है।

11) भारतीय रिजर्व बैंक (RBI) ने आज तत्काल प्रभाव से तरलता समायोजन सुविधा (LAF) के तहत रेपो दर को 25 आधार अंकों से बढ़ाकर 6.50 प्रतिशत कर दिया।

◾️भारतीय रिजर्व बैंक:- 

➨मुख्यालय:- मुंबई, महाराष्ट्र

➨Established:- 1 April 1935, 1934 Act. 

➨हिल्टन यंग कमीशन

➨ प्रथम गवर्नर - सर ओसबोर्न स्मिथ

➨ प्रथम भारतीय राज्यपाल - चिंतामन द्वारकानाथ देशमुख

➨वर्तमान राज्यपाल:- शक्तिकांत दास

12) प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी ने शहर में उच्च दांव वाले नगरपालिका चुनावों से पहले मुंबई के सबसे प्रभावशाली समुदायों में से एक के लिए दाऊदी बोहरा मुसलमानों के एक शैक्षणिक संस्थान के एक नए परिसर का उद्घाटन किया।

13) भारतीय नौसेना के हल्के लड़ाकू विमान (LCA) और मिग-29K विमानों ने स्वदेशी विमानवाहक पोत (IAC) INS विक्रांत पर पहली बार लैंडिंग और टेक-ऑफ ऑपरेशन सफलतापूर्वक किए हैं।

14) Reliance Jio और GSMA ने व्यापक GSMA Connected Women Commitment पहल के तहत एक संयुक्त पहल, अपने डिजिटल कौशल कार्यक्रम के राष्ट्रीय रोल-आउट की घोषणा की है।

15) कर्नाटक के मुख्यमंत्री बसवराज बोम्मई ने ब्रुहत बेंगलुरु महानगर पालिके (बीबीएमपी) की नगरपालिका सीमा के भीतर 108 नम्मा क्लीनिक का शुभारंभ किया।

▪️कर्नाटक:- 

मुख्यमंत्री :- बसवराज बोम्मई

राज्यपाल :- थावरचंद गहलोत

पोर्ट :- न्यू मैंगलोर पोर्ट

अंशी राष्ट्रीय उद्यान

बन्नेरघाटा राष्ट्रीय उद्यान

नागरहोल राष्ट्रीय उद्यान

बांदीपुर राष्ट्रीय उद्यान

कुद्रेमुख राष्ट्रीय उद्यान

भाषा - कन्नड़

गठन - 1 नवंबर 1956

उज्जीवन SFB ने 'डिजिटल अपंगांसाठी' भारतातील पहिले व्हॉइस, व्हिज्युअल, व्हर्नाक्युलर बँकिंग अॅप "हॅलो उज्जीवन" लाँच केले

🟤🔲उज्जीवन स्मॉल फायनान्स बँक (SFB) ने मर्यादित वाचन आणि लेखन कौशल्य असलेल्या लोकांना बँकिंग प्रवेश देण्यासाठी तीन V- व्हॉइस, व्हिज्युअल आणि स्थानिक- सक्षम वैशिष्ट्यांसह भारतातील पहिले मोबाइल बँकिंग अॅप्लिकेशन "हॅलो उज्जीवन" लाँच केले आहे.

⚫️🔷"हॅलो उज्जीवन" हे अॅप Navana.AI च्या सहकार्याने विकसित करण्यात आले आहे.

🔴☑️'हॅलो उज्जीवन' अॅपचे महत्त्व✔️

🔸◾️'हॅलो उज्जीवन' अॅप मायक्रो- बँकिंग आणि डिजिटली आव्हान असलेल्या ग्रामीण ग्राहकांमध्ये बँकिंग सवयी लावण्यासाठी डिझाइन केले आहे.

➿🔜 हे अॅप हिंदी, मराठी, बंगाली, तमिळ, गुजराती, कन्नड, ओरिया आणि आसामी या ८ प्रादेशिक भाषांमध्ये आवाजाद्वारे उपलब्ध आहे.

🔺🟠App Engine देखील वेगवेगळ्या बोलीभाषांशी जुळवून घेऊ शकते.

पत्रकार एबीके प्रसाद यांची राजा राम मोहन रॉय राष्ट्रीय पुरस्कारासाठी निवड

🔹ज्येष्ठ पत्रकार डॉ. एबीके प्रसाद यांची पत्रकारितेतील उत्कृष्टतेसाठी प्रतिष्ठित “राजा राम मोहन रॉय राष्ट्रीय पुरस्कार” साठी निवड करण्यात आली आहे.

🔸प्रसाद यांना आंध्र प्रदेशातील सर्व मुख्य प्रवाहातील नियतकालिकांचे संपादक होण्याचा मान आहे.

🔹त्यांनी 2004 ते 2009 दरम्यान संयुक्त आंध्र प्रदेशात राजभाषा आयोगाचे अध्यक्ष म्हणून काम केले.

🔸28 फेब्रुवारी 23 रोजी प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडियातर्फे हा पुरस्कार प्रदान करण्यात येईल.

जनरल नॉलेज सराव प्रश्नसंच

Q1. खालीलपैकी _ राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियान (NFSM) मध्ये समाविष्ट आहे?

(a) गहू

(b) कडधान्ये

(c) तांदूळ

(d) वरील सर्व✅

Q2. आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समितीचे मुख्यालय कोठे आहे?

(a) लॉसने (स्वित्झर्लंड)✅

(b) मॉस्को

(c) लॉस एंजल्स

(d) न्यूयॉर्क

Q3. शेरशाहची समाधी कोठे आहे?

(a) सासाराम✅

(b) दिल्ली

(c) कालिंजर

(d) सोनारगाव

Q4. खालीलपैकी कोणत्या कलमाला डॉ. बी. आर. आंबेडकर यांनी ‘संविधानाचे हृदय आणि आत्मा’ म्हटले आहे?

(a) कलम 14

(b) कलम 25

(c) कलम 29

(d) कलम 32✅

Q5. खान अब्दुल गफार खान यांनी इंग्रजांविरुद्ध सुरू केलेल्या चळवळीचे नाव काय होते?

(a) लाल शर्ट✅

(b) छोडो भारत

(c) खिलाफत

(d) यापैकी नाही

Q6. बेकिंग पावडर मध्ये ____ समाविष्ट आहे.

(a) सोडियम क्लोराइड

(b) सोडियम-बेंझोएट

(c) सोडियम बायकार्बोनेट✅

(d) सोडियम हायड्राईड

Q7. ‘तमाशा’ हा संगीत नाटकाचा प्रसिद्ध लोककला प्रकार कोणत्या राज्यातील आहे?

(a) उत्तर प्रदेश

(b) पंजाब

(c) महाराष्ट्र✅

(d) बिहार

Q8. खालीलपैकी कोणता देश जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा ऊस उत्पादक देश आहे?

(a) ब्राझील

(b) क्युबा

(c) भारत✅

(d) चीन

Q9. खालीलपैकी कोणाला ‘सरहद्द गांधी’ म्हणून ओळखले जाते?

(a) मौलाना अबुल कलाम आझाद

(b) खान अब्दुल गफार खान✅

(c) जतीन दास

(d) मौलाना मुहम्मद अली

Q10. बटाट्याच्या चिप्स तळून घेतल्यास कोणत्या कार्सिनोजेनची निर्मिती होते?

(अ) ऍक्रिलामाइड✅

(b) ऍसेफामाइड

(c) फॉर्मामाइड

(d) अँटिऑक्सिडन

भारत दक्षिण कोरियातील 108 बौद्ध यात्रेकरूंचे यजमानपद भूषवणार आहे

🔹9 फेब्रुवारी ते 23 मार्च 2023 या कालावधीत प्रजासत्ताक कोरियाच्या सांगवोल सोसायटीतर्फे भारत आणि नेपाळमधील पवित्र बौद्ध स्थळांचा 43 दिवसांचा चालण्याचा दौरा आयोजित करण्यात आला आहे.

🔸108 बौद्ध यात्रेकरू पायी यात्रेचा भाग म्हणून 43 दिवसांत 1,100 किलोमीटरचा प्रवास करतील.

🔹दोन्ही देशांमधील मैत्री आणि सहकार्य वाढवणे हा यात्रेचा उद्देश आहे.

पेरूमध्ये बर्ड फ्लूच्या प्रादुर्भावानंतर सुमारे 600 समुद्री सिंहांचा मृत्यू झाला

🔹पेरूने जाहीर केले की फेब्रुवारी 2023 मध्ये जवळपास 600 समुद्री सिंह आणि 55,000 वन्य पक्षी H5N1 बर्ड फ्लू विषाणूमुळे मरण पावले आहेत.

🔸मृत पक्ष्यांमध्ये पेलिकन, विविध प्रकारचे गुल आणि पेंग्विन यांचा समावेश आहे.

पेरूने जैविक दक्षता प्रोटोकॉल जाहीर केला आहे.

🔹बर्ड फ्लू हा एक अत्यंत संसर्गजन्य विषाणूजन्य रोग आहे जो अन्न-उत्पादक पक्ष्यांच्या प्रजाती तसेच पाळीव पक्षी आणि वन्य प्राण्यांना प्रभावित करतो.

ISRO-NASA ने बनवलेला NISAR उपग्रह भारतातून सप्टेंबर 2023 मध्ये प्रक्षेपित केला जाईल.

🔹नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस अॅडमिनिस्ट्रेशन (NASA) आणि भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) यांनी संयुक्तपणे विकसित केलेला पृथ्वी-निरीक्षण उपग्रह NISAR सप्टेंबर 2023 मध्ये संभाव्य प्रक्षेपणासाठी फेब्रुवारी 2023 मध्ये भारतात पाठवला जाईल.

🔸NASA-ISRO सिंथेटिक अपर्चर रडार (NISAR) उपग्रह पृथ्वीचे कवच, बर्फाचे आवरण आणि परिसंस्थेबद्दल महत्त्वाची माहिती प्रदान करेल.

राज्यघटनेतील समित्या व उपसमित्या

✍️ मसुदा समिती :- डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

✍️ संचालन समिती :- डॉ. राजेंद्र प्रसाद

✍️ कार्यपद्धती नियम समिती :-डॉ. राजेंद्र प्रसाद. 

✍️ वित्त व स्टाफ समिती :- डॉ. राजेंद्र प्रसाद

✍️ राष्ट्रध्वज संबंधी तदर्थ समिती :- डॉ. राजेंद्र प्रसाद

✍️ संघराज्य संविधान समिती :- पं जवाहरलाल नेहरू

✍️ संघराज्य अधिकार समिती :- पं जवाहरलाल नेहरू. 

✍️ प्रांतिक संविधान समिती :- स. वल्लभभाई पटेल

✍️ झेंडा समिती :- जे.बी. कृपलानी

✍️ सुकाणू समिती :- के.एम. मुंशी

✍️ मूलभूत अधिकार उपसमिती :- जे.बी. कृपलानी

✍️ अल्पसंख्यांक हक्क उपसमिती :- एच.सी. मुखर्जी. 

✍️ वित्त व स्टाफ उपसमिती  :- ए.एल. सिन्हा

Important Lakes in India

🔹डल झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹वुलर झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹बैरीनाग झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹मानस बल झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹नागिन झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹शेषनाग झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹अनंतनाग झील :- जम्मू-कश्मीर

🔹राजसमंद झील :- राजस्थान

🔹पिछौला झील :- राजस्थान

🔹सांभर झील :- राजस्थान

🔹जयसमंद झील :- राजस्थान

🔹फतेहसागर झील :- राजस्थान

🔹डीडवाना झील :- राजस्थान

🔹लूनकरनसर झील :- राजस्थान

🔹सातताल झील :- उत्तराखंड

🔹नैनीताल झील :- उत्तराखंड

🔹राकसताल झील :- उत्तराखंड

🔹मालाताल झील :- उत्तराखंड

🔹देवताल झील :- उत्तराखंड

🔹नौकुछियाताल झील :- उत्तराखंड

🔹खुरपताल झील :- उत्तराखंड

🔹हुसैनसागर झील :- आंध्रप्रदेश

🔹कोलेरू झील :- आंध्रप्रदेश

🔹बेम्बनाड झील :- केरल

🔹अष्टमुदी झील :- केरल

🔹पेरियार झील :- केरल

🔹लोनार झील :- महाराष्ट्र

🔹पुलीकट झील :- तमिलनाडु एवं आँध्रप्रदेश

🔹लोकटक झील :- मणिपुर

🔹चिल्का झील :- उड़ीसा

तुर्की आणि सीरियाच्या मदतीसाठी भारताने 'ऑपरेशन दोस्त' सुरू केले आहे

🔹ऑपरेशन दोस्त हे 6 फेब्रुवारी 2023 रोजी दोन्ही देशांमध्ये भूकंप झाल्यानंतर सीरिया आणि तुर्कस्तानला मदत करण्यासाठी भारत सरकारने सुरू केलेली बचाव मोहीम आहे.

🔸ऑपरेशन अंतर्गत, भारताने तुर्की आणि सीरिया या भूकंपग्रस्त देशांमध्ये फील्ड हॉस्पिटल, पुरवठा आणि बचाव कर्मचारी तैनात केले आहेत.

🔹भारतीय हवाई दलाचे C17 ग्लोबमास्टर विमानही या मोहिमेत तैनात करण्यात आले आहे.

प्रसिद्ध लेखक सलमान रश्दी यांची नवीन कादंबरी 'व्हिक्टरी सिटी' प्रकाशित

🔹लेखक सलमान रश्दी यांनी त्यांची नवीन कादंबरी “विक्ट्री सिटी” फेब्रुवारी २०२३ मध्ये प्रकाशित केली.

🔸पुस्तकात तरुण अनाथ मुलगी पम्पा कंपनाची कहाणी सांगितली आहे जिला जादुई शक्ती असलेल्या देवीने संपन्न केले आहे आणि आधुनिक काळातील भारतातील बिस्नागा शहर शोधले आहे, ज्याचे भाषांतर विजय शहर असे केले जाते.

🔹त्यांच्या इतर उल्लेखनीय कादंबरीत 'मिडनाइट्स चिल्ड्रन'चा समावेश आहे, ज्याने त्यांना बुकर पारितोषिक आणि सर्वोत्कृष्ट बुकर जिंकले.

भारतात प्रथमच, J&K मध्ये लिथियमचे साठे सापडले

🔹भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण (GSI) ला प्रथमच भारतात लिथियमचे साठे सापडले आहेत.

🔸GSI नुसार, जम्मू आणि काश्मीरच्या रियासी जिल्ह्यातील सलाल-हैमाना भागात 5.9 दशलक्ष टन लिथियम संसाधने सापडली आहेत.

🔹भारतासाठी लिथियमचे साठे अत्यंत गंभीर आहेत कारण सरकार इलेक्ट्रिक कारवर लक्ष केंद्रित करत आहे.

🔸लिथियम हा नॉन-फेरस धातू आहे आणि ईव्ही बॅटरीचा मुख्य घटक आहे.

.-----------------------------------------------------------

चालू घडामोडी : 10 फेब्रुवारी 2023

◆ भारताच्या नवीन पायाभूत सुविधा संस्थांची योजना $610 दशलक्ष बॉण्डची सुरुवात केली.

◆ निरुपणकार आप्पासाहेब धर्माधिकारी यांना ‘महाराष्ट्र भूषण’ पुरस्कार जाहीर झाला.

◆ किरकोळ विक्रीसाठी भारतातील पहिला म्युनिसिपल बाँड इश्यू लाँच केल्या गेला आहे.

◆ पाकिस्तानी पंतप्रधानांनी तपशील न देता IMF कराराला मंजुरी दिली.

◆ क्वाड नेशन्सने सायबर सुरक्षा सुधारण्यासाठी सार्वजनिक मोहीम सुरू केली.

◆ Tokamak Energy ने आण्विक संयंत्रात चाचणीसाठी पहिले सुपर मॅग्नेट तयार केले.

◆ वीज संकटामुळे दक्षिण आफ्रिकेने ‘स्टेट ऑफ डिझास्टर’ घोषित केले.

◆ औषध निर्माता Pfizer Ltd ने भारतातील व्यवसायाचे नेतृत्व करण्यासाठी मीनाक्षी नेवातिया यांची नियुक्ती केली.

◆ 10 देशांतील अनिवासी भारतीयांना UPI सेवा मिळेल.

◆ सॅमसंग रिसर्च युनिट आणि IISc ने भारत सेमीकंडक्टर R&D ला चालना देण्यासाठी भागीदारी केली.

◆ उच्च न्यायालयाच्या दोन मुख्य न्यायमूर्तींची सर्वोच्च न्यायालयात नियुक्ती झाली.

◆ नव्याने लाँच झालेल्या Google Bard ने एका चुकीने $100bn गमावले.

◆ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी लखनौ येथे उत्तर प्रदेश ग्लोबल इन्व्हेस्टर्स समिट 2023 चे उद्घाटन केले.

◆ भारतीय गोल्फर अदिती अशोकने केनिया लेडीज ओपन 2023 चे विजेतेपद पटकावले.

◆ ख्रिस्तियानो रोनाल्डोने त्याच्या क्लब कारकिर्दीत 500 लीग गोलचा टप्पा पार केल्यामुळे अल नासरचे सर्व गोल सौदी लीगमध्ये अल वेहदाला 4-0 ने पराभूत केले.

◆ रविचंद्रन अश्विन हा सर्वात जलद 450 कसोटी बळी घेणारा भारतीय ठरला आहे.

◆ जगातील शीर्ष पाच क्वालिटी इन्फ्रास्ट्रक्चर इंडेक्समध्ये भारताचा क्रमांक लागतो.

◆ इस्रोचे नवीन रॉकेट SSLV-D2 श्रीहरीकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून प्रक्षेपित केले.

◆ नासा ब्लू ओरिजिनच्या न्यू ग्लेनवर ‘मार्स मिशन’ प्रक्षेपित करणार आहे.

◆ जागतिक कडधान्य दिन 10 फेब्रुवारी रोजी साजरा केला जातो.

◆ लोकप्रिय कलाकार बी. के. एस. वर्मा यांचे निधन झाले.

◆ लोकसभेत आदिवासी व्यवहार मंत्रालयाने उघड केले आहे की अनुसूचित जमातींसाठी राष्ट्रीय आयोग (NCST) सध्या त्याच्या मंजूर संख्याबळाच्या 50% पेक्षा कमी काम करत आहे.

◆ विश्वचषक स्कीइंग पदक विजेती एलेना फॅन्चिनी यांचे वयाच्या 37 व्या वर्षी निधन झाले.

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

तलाठी सराव प्रश्नपत्रिका

1)) गडी *गावरानात* गुरे घेउन गेला आहे. अधोरेखित शब्द कोनत्या प्रकारात येतो?

१) सामासिक शब्द✔️

२) अभ्यस्त शब्द

३) तत्सम शब्द

४) तद्भव शब्द

2) पर्यायातील " तोळवा " या शब्दाचा समानार्थी नसलेले शब्द कोनता?

१) धष्टपुष्ट शरिर

२) तोष✔️

३) लंबक

४) तुळई

3) ' हेमाने दारापुढे सुंदर रांगौळी काढली. या वाक्यातील अव्यय प्रकार ओळखा?

१) शब्दयोगी अव्यय✔️

२) उभयान्वयी अव्यय

३) क्रियाविशेशन अव्यय

४) केवलप्रयोगी

4) पुढील वाक्याचा प्रयोग सांगा.

" पारीजातकाची योजना करनारा कवी खरोखरच कल्पक असला पाहिजे."

१) कर्तरी प्रयोग✔️

२) कर्मनी प्रयोग

३) भावे प्रयोग

४) संकिर्ण प्रयोग

5) " भाकरी " हा शब्द मराठीत कोनत्या भाषेतुन आला आगे?

१) कानडी✔️

२) डच

३) पोर्तुगीज

४) अरबी

6) हल्ली *सज्जन मित्र* मिळने कठीन झाले आहे. अधोरेखित शब्दाचा विशेषन प्रकार ओळखा.

१) साधित विशेषन

२) नामसाधित विशेषन✔️

३) अविकारी विशेषन

४) परिनाम दर्शक विशेशन

7) ' घरी ' या शब्दाची विभक्ती कोनती?

१) षष्ठी

२) प्रथमा

३) द्वितिया

४)सप्तमी✔️

8) मुलांनी शिस्तित चालावे.प्रयोग ओळखा.

१) कर्मनी

२) अकर्मक कर्तरी

३) भावे✔️

४) सकर्मक कर्तरी

9) ' गजानन ' या शब्दाचा समास ओळखा.

१) तत्पुरुष

२) बहुव्रिही✔️

३) द्विगु

४) मध्यमपदलोपी

10) ' जो अभ्यास करील तो उत्तीर्ण होइल ' वाक्याचा प्रकार ओळखा.

१) केवल वाक्य

२) संयुक्त वाक्य

३) मिश्रवाक्य✔️

४) आज्ञार्थी वाक्य

11) 'लक्ष्मीकांत ' या शब्दाचा समास ओळखा.

१) बहुव्रिही✔️ 

२) कर्मधार्य

३) तत्पुरुष 

४) अव्ययीभाव

12) कपिलाषष्ठीचा योग येणे या वाक्याचा अर्थ ओळखा.

१) अत्यंत उत्सुक असने

२) जबाबदारी स्विकारने

३) दुर्मिळ संधी मिळने✔️

४) माघार घेने

13) कवितेचे रस किती आहेत?

१) चार

२) पाच

३) नऊ✔️

४) सात

14) " भाटी " शब्दाच्या विरुद्धलिंगी शब्द कोनता.

१) भट

२) भाट

३) कुत्रा

४)बोका✔️

15) खालीलपैकी दंततालव्य वर्ण कोनता.

१) ज्

२) र

३) ग

४) म्

16) खालील संयुक्त वाक्य कोनत्या प्रकारचे आहे

" सगळे काही त्याला माहित आहे, पण लक्षात कोन घेतो?

१) न्युनत्वबोधक✔️

२) परिनामबोधक

३) विकल्पबोधक

४) समुच्तयबोधक

17) " र् " या व्यंजनाची जोडाक्षरे लिहन्याच्या किती पद्धती आहेत.

१) पाच 

२) चार✔️

३) एक

४) तिन

18) खालील शब्दातुन " कटक " या अर्थाचा शब्द कोनता?

१) युद्ध✔️

२) सैन्य

३) राजा

४) सेनापती

19) समानार्थी शब्द ओळखा. " *अभिनिवेश* "

१) जोम✔️

२) अभिनय

३) प्रवेश 

४) अभियान

20) ---- Yamuna is ---- tributary of the gangas.

1) The , A✔️

2) no article ,a

3) The , an

4) The, the

21) I met him ----- accident during my visit ------ Mumbai.

1) in , to

2) by ,to✔️

3) on,in

4) an,in

22) Use correct word in the sentence .

We ------ obey our parents.

1) should

2) will

3) can

4) must✔️

23) The meaning of beech--

1) sea shore

2) a tree✔️

3) an animal

4) a vegetable

24) choose the correct word from the following.

1) commutes

2) committee✔️

3) committing

4) committee

25) The important thing is ------ listen ------ them and change our ways.

1) to , to✔️

2) to, for

3) to, with

4) to, no article

26) Select the correct meaning of the word " error"

1) wrong

2) true

3) incorrect

4) mistake✔️

27) महाराष्ट्रात एकुण किती जिल्हा परिषदा आहेत?

१) ३६

२) ३४✔️

३) ३५

४) ३३

२८) वातावरनात ऑक्सीजन वायुचे प्रमान किती टक्के असते?

१) २३%

२) ४०%

३) ९८%

४) २१%✔️

२९)़मलेरिया आणि डास यांच्यातील संबंध कोन्या शास्त्रज्ञाने स्पष्ट केला?

१) लुई पाष्चर

२) रोनॉल्डरॉस✔️

३) बेनडेर

४) डिओडर श्वान

३०) मानवी नाडीचे प्रती मिनीट किती ठोके पजतात?

१) ७२✔️

२) ६०

३) ४०

४) ३०

३१) टंगस्टन धातू किती अंश तापमानास वितळतो?

१) २०००°

२) १०००°

३) ३०००°✔️

४) १५००°

३२) कोनत्या रोगाचा प्रसार पान्यामार्फत होतो?

१) काविळ

२) अतिसार

३) विषमज्वर

४) यापैकी सर्व✔️

३३) नॉनस्टीक भांड्यावर कशाचा थर असतो?

१)टेफ्लॉन✔️

२) जिप्सम

३) इथिलीन

४) फॉक्झिन

३४) मानवी शरीरात पान्याचे प्रमान किती असते?

१) ६५%✔️

२) ८०%

३) ६०%

४) ४०%

३५) मानवी़ शरिरातील सर्वात मोठी ग्रंथी कोनती?

१) यकृत✔️

२) किडनी 

३) फुफ्फुस

४) र्हदय

३६) भारताचे गवर्नर जनरल केंव्हापासुन व्हॉइसरॉ़य म्हनुन ओळखले जाउ लागले?

१) १८५५

२) १८५६

३) १८५७

४) १८५८✔️

३७) सत्यशौधक समाजाचे मुखपत्र कोनते?

१) सुधारक

२) केसरी

३)दिनबंधू✔️

४) प्रभाकर

३८) डॉ.आंबेडकरांनी मनुस्मृतिचे दहन कोठे केले?

१) नाशिक 

२) मुंबई

३) रत्नागिरी

४) महाड✔️

३९)पुन्याचा प्लेग कमिशनर रँड याची हत्या १८९७ मध्ये कोणी केली?

१) वासुदेव बळवंत फडके

२) अनंत कान्हेरे

३) दामोदर हरीचाफेकर✔️

४) सुरेंद्र बोस

४०) सह्याद्रीच्या पुर्वेकडील प्रदेश काय म्हनुन ओळखला जातो?

१) अति पर्जन्याचा प्रदेश

२) पर्जन्य छायेचा प्रदेश✔️