मानव विकास निर्देशांक व इंदिरा आवास योजना (IAY)

🔲 भारतीय अर्थव्यवस्था 🔲:
मानव विकास निर्देशांक (Human Development Index)

> प्रकाशन : UNDP

> पहिला HDI : 1990

> रचना: महबूब–उल–हक व अमर्त्य सेन

> आयाम

दीर्घ व निरोगी जीवन (जन्माच्या वेळी सरासरी आयुर्मान)

ज्ञानाची सुगमता (शालेय शिक्षणातील सरासरी वर्षे,अपेक्षित शिक्षणाची वर्षे)

चांगले राहणीमान (जीएनपी-पीपीपी,आधारभूत वर्ष 2005)

> गुनांकन :
0-1 (0 = अपूर्ण मानव विकास, 1 = पूर्ण मानव विकास )

राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार कार्यक्रम

योजनेची सुरुवात 2 ऑक्टोंबर 1980

योजनेत कार्यवाई 6 वी पंचवार्षिक योजना

लक्ष रोजगार निर्मिती करणे

उद्देश ग्रामीण भागातील बेरोजगारांना रोजगाराच्या अतिरिक्त संधी उपलब्ध करण्याबरोबरच गावांमध्ये स्थिर व उत्पादक साधनसामग्री निर्माण करणे त्याचबरोबर ग्रामीण पायाभूत सुविधा मजबूत  बनवण्यासाठी सामुदायिक परिस्थिती निर्माण करणे.
राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार कार्यक्रम केंद्र सरकार व राज्य सरकार यांच्या पन्नास 50% भागीदारीतून लागू करण्यात आला सन 1989 मध्ये राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार कार्यक्रम जवाहर रोजगार योजनेत विलीन करण्यात आला.

________________________________

इंदिरा आवास योजना (IAY)

1985-86 मध्ये ही योजना सुरू करण्यात आली. एप्रिल 1989 पासून तिची अंमलबजावणी जवाहरलाल रोजगार योजनेचा भाग म्हणून करण्यास सुरुवात झाली. 1 जानेवारी 1966पासून

भारत सरकारने तिला स्वातंत्र्य दर्जा दिला आहे.

या योजेनेअतर्गत अनुसूचीत जाती, अनुसूचीत जमाती व मुक्त वेठबिगर या गटांतील दारिद्र्य रेषेखालील ग्रामीण कुटुंबीयांना घरे बांधण्यासाठी/सुधारण्यासाठी वित्तीय सहाय्य दिले जाते.

ही केंद्र पुरस्कार योजना असून वित्तीय संसाधनांची विभागणी केंद्र व राज्यांमध्ये 75:25 प्रमाणात केली जाते.पूर्वात्तर राज्यांसाठी हे प्रमाण 90:10 असे आहे.

टिकाऊ पदार्थाची घरे बांधण्यासाठी केंद्र शासनाने एप्रिल 2010 पासून प्रत्येक घराची किमत प्रत्येकी रु. 45000 इतकी निश्चित केली आहे. राज्य शासनाने ही किंमत प्रत्येकी रु. 70,000 एवढी सुधारित केली आहे.

मूल्यवर्धित करप्रणाली
(Value Added Tax:VAT)

VAT प्रणालीचे प्रतिपादन 1918 मध्ये एफ्. वान. सिमेस यांनी केले.

भारतात VAT ची शिफारस राष्ट्रीय विकास परिषदेने 1956-57 मध्ये केली.

→ 1976 च्या एल. के. झा. समितीच्या शिफारशीनुसार उत्पादन शुल्कासाठी MANVAT पद्धत लागू.

VAT चा मर्यादित प्रमाणावर वापर करणारा पहिला देश : फ्रान्स

संपूर्ण VAT चा वापर करणारा पहिला देश : ब्राझील

वस्तूच्या विक्रीच्या प्रत्येक टप्प्यावर तिचे मूल्य जेवढ्या प्रमाणात नफ्याचे मार्जिन म्हणून वाढविले जाते तेवढ्या मूल्यवर्धनावरच विक्री कर आकारला जातो. त्यामुळे VAT ला Multi-point
levy Tax' म्हणतात.

_______________________________

🔸जागतिक बँकेच्या अहवालानुसार भारतातील  गरिबीत अत्यंत १२.३% ने घट

🔹जागतिक बँकेच्या पॉलिसी रिसर्च वर्किंग पेपरनुसार भारतातील अत्यंत गरिबीचा दर 2011 मधील 22.5% वरून 2019 मध्ये 10.2% वर आला. 

🔸हे देशातील 2011 ते 2019 या कालावधीत अत्यंत गरिबीच्या संख्येत 12.3 टक्के घट दर्शवते. 

🔹शहरी भागाच्या तुलनेत ग्रामीण भागातील घसरण खूपच जास्त होती.

🔸ग्रामीण भागातील गरिबीत 14.7 टक्क्यांनी घट झाली आहे, तर शहरी भागातील दारिद्र्य 7.9 टक्क्यांनी घसरले आहे.

➖➖➖➖️➖➖➖➖➖➖➖➖➖

पृथ्वीवरील अक्षांश व रेखांश बद्दल माहिती

🔰🔰पृथ्वीवरील अक्षांश व रेखांश बद्दल माहिती🔰🔰

🔸पृथ्वीवरील कोणत्याही ठिकाणाचे स्थान निश्चिती करण्याकरिता अक्षांश व रेखांश यांचा आधार घेतला जातो.

🔸उत्तर व दक्षिण ध्रुव – पृथ्वीच्या आसाची दोन टोके म्हणजेच उत्तर ध्रुव व दक्षिण ध्रुव होय. पृथ्वीचे जे टोक ध्रुव तार्‍याकडे आहे. त्याला उत्तर ध्रुव म्हणतात व खालच्या टोकाला असे दक्षिणध्रुव म्हणतात.

🔸उत्तर व दक्षिण गोलार्ध – पृथ्वीच्या आसाला काटकोनात छेद दिल्यास पृथ्वीचे दोन भाग तयार होतात. या दोन भागापैकी उत्तर ध्रुवाकडील भागास उत्तर गोलार्ध व दक्षिण ध्रुवाकडील भागास दक्षिण गोलार्ध असे म्हणतात.

🔸विषवृत्त – उत्तर व दक्षिण गोलार्ध जोडणार्‍या मध्यवर्ती काल्पनिक रेषेला विषुववृत्त असे म्हणतात विषुववृत्त हे पृथ्वीवरील सर्वात मोठे वर्तुळ होय. विषवृत्तालाच पृथ्वीचा परीघ असेसुद्धा म्हणतात.

🔸अक्षांश – उत्तर ध्रुवापासून ते दक्षिण ध्रुवापर्यंत विषववृत्ताला समांतर दर एका अंशावर काढलेल्या काल्पनिक वर्तुळाकार रेषांना अक्षवृत्ते म्हणतात. उत्तर गोलार्धातील रेषांना उत्तर अक्षांश व दक्षिण गोलार्धातील रेषांना दक्षिण अक्षांश असे म्हणतात. अक्षवृत्ताचे विषुववृत्तावरील स्थान 0° अक्षवृत्त मानले जाते, तर दक्षिण ध्रुवावरील स्थान 90° दक्षिण अक्षांश व उत्तर ध्रुवावरील स्थान 90° उत्तर अक्षांश असे मानले जाते.

🔸रेखांश – उत्तर ध्रुवापासून ते दक्षिण ध्रुवापर्यंत विषुववृत्ताला काटकोनात छेदून जाणार्‍या व एक अंश अंतरावर काढण्यात आलेल्या काल्पनिक अर्धवर्तुळाकार रेषेला रेखावृत्त म्हणतात. मूळ रेखावृत्त (0° रेखावृत्त) इंग्लंड जवळील ग्रीनवीच या बेटावरुन गेलेले आहे. मूळ रेखावृत्तापासून पूर्वेस व पश्चिमेस दर एक अंश अंतरावर याप्रमाणे 180° पश्चिम आणि 180° पूर्व अशी एकूण 360 रेखावृत्ते मानली गेलेली आहेत. ग्रीनवीचच्या पूर्वेकडील रेखावृत्तांना पूर्व रेखावृत्त व पश्चिमेकडील रेखावृत्तांना पश्चिम रेखावृत्त असे म्हणतात. विषुववृत्तावर दोन रेखावृत्तामधील अंतर 111 किलोमीटर असून ध्रुवाकडे जातांना हे अंतर कमी कमी होत जाते व ध्रुवावर शून्य होते. कारण सर्व रेखावृत्ते दोन्ही ध्रुवावर एकत्र येतात.

स्थाननिश्चिती – पृथ्वीवरील अक्षवृत्ते व रेखावृत्ते या दोहोंच्याही सहाय्याने पृथ्वीवरील कोणत्याही ठिकाणाचे स्थान निश्चित करता येते.

नदीकाठची शहरे व भारतातील प्रमुख आदिवासी जमाती‌‌ आणि महाराष्ट्रातील विविध गोष्टींची संख्या ,महाराष्ट्र धरणे व त्यांच्या जलाशयांची नावे

🌺नदीकाठची शहरे🌺

◆ नळगंगा – मलकापूर
◆ तिस्तूर -चाळीसगाव
◆ पांझरा – धुळे, पवनार
◆ कान – साक्री
◆ बुराई – सिंदखेड
◆ गोमती – शहादा
◆ मास – शेगाव
◆ तापी-गोमती – प्रकाशे (नंदुरबार)
◆ तापी-पूर्णा – चांगदेव (जळगाव)
◆ भोगावती – पेण
◆ उल्हास – कर्जत
◆ गड – कणकवली
◆ आंबा – पाली
◆ जोग – दापोली
◆ वाशिष्ठी – चिपळूण

_________________________________

♻️ भारतातील प्रमुख आदिवासी जमाती ♻️

✏आसाम - गारो, खासी, जैतिया, धुतिया, मिकीर

✏गुजरात -भिल्ल

✏झारखंड -गोंड, मुंडा, कोरबा, संथाल, कुरुख

✏त्रिपुरा - चकमा, लुसाई

✏उत्तरांचल - भुतिया

✏केरळ - मोपला, उरली

✏छत्तीसगड - कोरबा, भिल्ल, मुरिया, बैगा, उराब

✏नागालँड - नागा, खासी, गारो, आओ, अंगामी

✏आंध्रप्रदेश - कोळम, चेंचू

✏पश्चिम - बंगाल संथाल, ओरान

✏महाराष्ट्र - भिल्ल, गोंड, वारली

✏मेघालय - गारो, खासी, जैतिया

✏सिक्कीम - लेपचा

✏तामिळनाडू - तोडा, कोट, बदगा

___________________________________

🚩🚩 महाराष्ट्रातील विविध गोष्टींची संख्या 🚩🚩

महाराष्ट्रात जिल्हे - 36

महाराष्ट्रात तालुके - 358

महाराष्ट्रात प्रशासकीय विभाग - 6

महाराष्ट्रात महानगरपालिका - 27

महाराष्ट्रात विधानसभा जागा - 288

महाराष्ट्रात विधानपरिषद जागा - 78

महाराष्ट्रात लोकसभा जागा - 48

महाराष्ट्रात राज्यसभा जागा - 19

महाराष्ट्रात आंतरराष्ट्रीय विमानतळे-3

महाराष्ट्रात कृषी विद्यापीठे - 4

महाराष्ट्रात युनेस्को वारसास्थळे - 5

महाराष्ट्रात रामसर स्थळे - 2

महाराष्ट्रात राष्ट्रीय उद्याने - 6

महाराष्ट्रात रेल्वे विभाग - 2

महाराष्ट्रात व्याघ्र राखीव क्षेत्र - 6

महाराष्ट्रात वाघ : एकुण - 312

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

महाराष्ट्र : धरणे व त्यांच्या जलाशयांची नावे

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
🏝जायकवाडी         नाथसागर
🏝पानशेत              तानाजी सागर
🏝भंडारदरा          ऑर्थर लेक/विल्सन डॅम  
🏝गोसिखुर्द           इंदिरा सागर
🏝वरसगाव               वीर बाजी पासलकर
🏝तोतलाडोह            मेघदूत जलाशय
🏝भाटघर                  येसाजी कंक
🏝मुळा                      ज्ञानेश्वर सागर
🏝माजरा                   निजाम सागर
🏝कोयना                   शिवाजी सागर
🏝राधानगरी                लक्ष्मी सागर
🏝तानसा                     जगन्नाथ शंकरशेठ
🏝तापी प्रकल्प            मुक्ताई सागर
🏝माणिक डोह            शहाजी सागर
🏝चांदोली                   वसंत सागर
🏝उजनी                     यशवंत सागर
🏝दूधगंगा                  राजर्षी शाहू सागर
🏝विष्णुपुरी             शंकर सागर
🏝वैतरणा                 मोडक सागर

महाराष्ट्र केसरी कुस्ती 2022 आणि महत्त्वाचे चालू घडामोडी प्रश्न

❇️ महाराष्ट्र केसरी कुस्ती 2022 ❇️

◆ ठिकाण :- छत्रपती शाहू महाराज मैदान, सातारा.

◆ यंदाची महाराष्ट्र केसरीची 64 वी आवृत्ती आहे.

◆ महाराष्ट्र केसरीची (Maharashtra Kesari) पहिली आवृत्ती 1961 मध्ये झाली.

◆ स्पर्धा 5 एप्रिल 2022 पासून सुरू झाली.

◆ अंतिम सामना आज, 9 एप्रिल 2022 रोजी पृथ्वीराज पाटील विरुद्ध विशाल बनकर.
यांच्यात.

◆ महाराष्ट्र केसरी कुस्ती फायनल 2022 चे विजेता :- पृथ्वीराज पाटील.

◆ उपविजेता :- विशाल बनकर.

_______________________________________

♻️ वाचा - महत्त्वाचे चालू घडामोडी प्रश्न

प्र. 1. अलीकडेच पहिला लता दीनानाथ मंगेशकर पुरस्कार कोणाला दिला जाईल?
उत्तर –  PM नरेंद्र मोदी

प्रश्न 2. जागतिक आवाज दिन नुकताच कधी साजरा करण्यात आला?
उत्तर – १६ एप्रिल २०२२

प्र. 3. पोयला बैशाख हा नवीन वर्षाचा सण अलीकडे कोठे साजरा करण्यात आला?
उत्तर – बांगलादेश

प्र. 4. अलीकडेच कोणत्या राज्याने 71 वी वरिष्ठ राष्ट्रीय बास्केटबॉल स्पर्धा जिंकली आहे?
उत्तर -  तमिळनाडू

प्रश्न 5. हुनर ​​हाटची 40 वी आवृत्ती अलीकडे कोठे सुरू झाली आहे?
उत्तर – मुंबई

प्रश्न 6. अलीकडेच प्रभात पटनायक यांना कोणत्या पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे?
उत्तर –  माल्कम आदिसेशिया पुरस्कार २०२२

प्र. 7. अलीकडेच जेथे पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी हनुमानजींच्या 108 फूट उंच पुतळ्याचे अनावरण केले आहे.
उत्तर –गुजरात

प्र. 8. अलीकडेच चर्चेत असलेली नेपच्यून क्षेपणास्त्र प्रणाली कोणत्या देशाशी संबंधित आहे?
उत्तर – युक्रेन

प्र. 9. अलीकडे कोणत्या देशाने आयर्न बीम लेझर क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी केली आहे?
उत्तर – इस्राईल

प्र. 10. अलीकडेच कोणत्या राज्य सरकारने 14 एप्रिल हा समता दिवस म्हणून साजरा करण्याची घोषणा केली आहे?
उत्तर -   तमिळनाडू

प्र. ११. अलीकडेच कोणत्या राज्य/केंद्रशासित प्रदेशाच्या लेफ्टनंट गव्हर्नरने बीच फेस्टिव्हल २०२२ चे उद्घाटन केले?
उत्तर –  पाँडिचेरी

प्रश्न 12. अलीकडेच कोणत्या देशांपैकी तीन अवकाशयत्री अवकाशातून म्हणजेच अवकाशातून १८३ दिवसांनी परतले आहेत?
उत्तर – चीन

प्र. 13. अलीकडेच इंडिया एज्युकेशन समिट 2022 चे अध्यक्षपद कोणी भूषवले आहे?
उत्तर – धर्मेंद्र प्रधान

सुर्यमालेविषयी महत्वाचे प्रश्न Question & Answers

🌍 सुर्यमालेविषयी महत्वाचे प्रश्न 🌍

🪐 सुर्यमालेतील सर्वात लहान ग्रह कोणता ?
👉 बध

🪐 सुर्यमालेतील सर्वात तेजस्वी ग्रह कोणता ?
👉 शक्र

🪐 सुर्यमालेतील सर्वात मोठा ग्रह कोणता ?
👉 गरू

🪐 कोणत्या ग्रहाला पहाट तारा असेही म्हणतात ?
👉 शक्र

🪐 जलग्रह म्हणून कोणत्या ग्रहाला ओळखले जाते ?
👉 पथ्वी

🪐 सजीव सृष्टी असलेला सूर्यमालेतील एकूण ग्रह कोणता ?
👉 पथ्वी

🪐 पथ्वीच्या सर्वात जवळचा ग्रह कोणता ?
👉 शक्र

🪐 सर्यमालेतील सर्वात जवळचा ग्रह कोणता ?
👉 बध

🪐 पथ्वीच्या स्वतःभोवती फिरण्याच्या गतीस काय म्हणतात ?
👉 परिवलन

🪐 पथ्वीच्या सूर्याभोवती फिरण्याच्या गतीस काय म्हणतात ?
👉 परिभ्रमण

🪐 सर्वाधिक गुरुत्वाकर्षण असलेला ग्रह कोणता ?
👉 गरू

🪐 सर्यमालेतील सर्वात वेगवान ग्रह कोणता ?
👉 बध

🪐 सर्यमालेतील सर्वात तप्त ग्रह कोणता ?
👉 शक्र

🪐 मगळाच्या दोन उपग्रहांची नावे कोणती ?
👉 फोबोज आणि डीमोज

🪐 कोणत्या ग्रहाला लाल ग्रह म्हणून ओळखले जाते ?
👉 मगळ

🪐 गरु ग्रह पृथ्वीच्या तुलनेत किती पटीने मोठा आहे ?
👉 1397 पटीने

🪐 कोणत्या ग्रहास वादळी ग्रह म्हणून ओळखले जाते ?
👉 गरू

🪐 सर्यमालेतील सर्वात मोठा उपग्रह कोणता ?
👉 टायटन

🪐 सर्यमालेतील सर्वाधिक उपग्रह असलेला ग्रह कोणता ?
👉 शनि

🪐 यरेनस ग्रह कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
👉 परजापती व वासव

🪐 गरु ग्रह कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
👉 बहस्पति

🪐 नपच्यून ग्रह कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
👉 वरून व हर्षल

🪐 नपच्यून ग्रहावरील एक ऋतु किती वर्षाचा असतो ?
👉 41 वर्ष

🪐 सर्यमालेतील ग्रह व त्यांची उपग्रहांची संख्या ?
👉 पथ्वी      - 01
👉 मगळ     - 02
👉 गरु        - 79
👉 शनि.     - 82
👉 यरेनस   - 27
👉 नपच्यून - 14

🪐 सर्यमालेतील कोणत्या ग्रहाला उपग्रह नाहीत ?
👉 बध व शुक्र

🪐  सर्यमालेतील एकूण ग्रहांची संख्या किती आहे ?
👉 आठ

🪐 सर्याचे पृथ्वीपासूनचे अंतर किती आहे ?
👉 14 कोटी 96 लाख Km

🪐 चद्राचे पृथ्वीपासूनचे अंतर किती आहे ?
👉 3 लाख 84 हजार Km

🪐 सर्य किरणे पृथ्वीवर येण्यास किती वेळ लागतो ?
👉 8 min 20 Sec

🪐 चद्रप्रकाश पृथ्वीवर पोहोचण्यास किती कालावधी लागतो ?
👉 1.3 सेकंद

🪐 सर्याच्या पृष्ठभागाचे तापमान किती आहे ?
👉 6000⁰ C

🪐 चद्रा प्रमाणेच कोणत्या ग्रहाच्या कला दिसून येतात ?
👉 शक्र

🪐 चद्र रोज मागच्या दिवसापेक्षा किती मिनिटे उशिरा उगवतो ?
👉 50 मिनिटे

🪐 गरहमालेतील सर्वात प्रकाशमान तारा कोणता ?
👉 सायरस (श्वान) सूर्यापेक्षा 24 पटीने

🪐 सर्यमालेतील कोणत्या एकमेव ग्रहावर वातावरण नाही ?
👉 बध

🪐 पथ्वीवरून चंद्राचा किती टक्के पृष्ठभाग दिसतो ?
👉 59 %

🪐 पथ्वीच्या परिवलन कालावधी किती आहे ?
👉 23 तास, 56 मिनिटे, 4 सेकंद

🪐 पथ्वीच्या परिभ्रमणाचा कालावधी किती आहे ?
👉 365 दिवस, 5 तास, 48 मिनिटे 54 सेकंद

🪐 पथ्वीचा आकार कशा प्रकारचा आहे ?
👉 धरुवा कडील बाजूस चपटी व विषुववृत्तलगत फुगीर (जिओइड)

🪐 पथ्वीचा परीक्षेत सर्वप्रथम कोणत्या संशोधकाने मोजला ?
👉 एरॅटोस्थेनिस

🪐 यरेनस या ग्रहाचा शोध कोणत्या खगोल शास्त्रज्ञाने लावला ?
👉 विल्यम हर्षल

🪐 नपच्यून या ग्रहाचा शोध कोणत्या खगोल शास्त्रज्ञाने लावला ?
👉 जॉन गेल

🪐 सर्य माले बाहेरील ग्रहांमधील मोठी अंतर मोजण्याचे एकक कोणते ?
👉 पार्सेक

वाचा :- महत्वाच्या शासकीय योजना आणि काही प्रश्न

♻️  वाचा :- महत्वाच्या शासकीय योजना

◆ *वंदे भारत मिशन* - कारोणामुळे परदेशात अडकलेल्या भारतीयांना मायदेशी आणण्यासाठी विमानाची व्यवस्था..

◆ *कुपोशित मा अभियान* - गर्भवती महिला व नवजात बालकांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी तसेच 2022 पर्यंत भारत कुपोषणमुक्त करण्यासाठी अभियान..

◆ हिमाचल प्रदेश सरकारची ग्रामीण भागातील वृद्धांसाठी  *'पंचवटी' नावाची योजना..*
प्रत्येक विकास खंडात  बागांची निर्मिती करण्यात येणार आहे, ही निर्मिती मनेरगा च्या अंतर्गत करण्यात येणार आहे.

◆ *अरुणवोदय योजना* - आसाम सरकारची आहे.
या अंतर्गत गरीब कुटुंबातील महिलेच्या खात्यावर मासिक 830 रुपये मदत पाठवली जाणार आहे.

◆ *आंध्र प्रदेश सरकारचा नेडू - नेडू कार्यक्रम...*
या अंतर्गत सरकारी शाळांमध्ये पायाभूत सुविधा मध्ये सुधारणा करून त्यांना स्पर्धात्मक संस्था बनवण्याच्या उद्देशाने.

◆ भारतीय रेल्वेने महिलेच्या सुरक्षितेसाठी *'मेरी सहेली' नावाचा उपक्रम* सुरू केला आहे.

___________________________________

काही प्रश्न

📚कोणत्या कंपनीने स्टार्टअप कंपन्यांना समर्थन देवून त्यांची क्षमता वाढविण्याच्या उद्देशाने "AI इनोव्हेट प्रोग्राम" नावाने एका कार्यक्रमाचा प्रारंभ केला?
(A) गुगल
(B) आयबीएम
(C) डेल
(D) मायक्रोसॉफ्ट✅

📚कोणत्या संस्थेच्यावतीने ‘NPCI टोकनायझेशन सिस्टीम (NTS)’ सादर करण्यात आली?
(A) भारतीय राष्ट्रीय देयके महामंडळ✅
(B) भारतीय माहिती सुरक्षा परिषद
(C) A आणि B
(D) यापैकी नाही

📚कोणत्या राज्य सरकारने सरकारी कामकाजासाठी ‘भास्करब्दा चंद्र-सौर दिनदर्शिका’ याचा उपयोग केला जाणार असल्याविषयीची घोषणा केली?
(A) आसाम✅
(B) बिहार
(C) कर्नाटक
(D) केरळ

📚केंद्रीय सरकारच्या कर्मचारी आणि निवृत्तीवेतनधारकांसाठी महागाई भत्ता (DA) यात _ वाढ सरकारने मंजूर केली.
(A) 4 टक्के
(B) 3 टक्के✅
(C) 2 टक्के
(D) 1 टक्का

📚INSACOG हा __ अंतर्गत स्थापन करण्यात आलेला एक मंच आहे.
(A) इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय
(B) आयुष मंत्रालय
(C) आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय✅
(D) कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय

📚कोणत्या राज्यातील कुशीनगर आंतरराष्ट्रीय विमानतळाचे उद्घाटन पंतप्रधान मोदी यांच्या हस्ते झाले?
(A) मध्य प्रदेश
(B) उत्तर प्रदेश✅
(C) गुजरात
(D) उत्तराखंड

विरुद्ध अर्थी शब्द

🌸विरुद्ध अर्थी शब्द 🌸

🌷ऐच्छिक     x     अनैच्छिक

🌷गुण          x      अवगुण

🌷अनुकूल    x      प्रतिकूल

🌷उत्तीर्ण      x      अनुत्तीर्ण

🌷यश          x      अपयश

🌷आरंभ      x      अखेर

🌷रसिक      x      अरसिक

🌷उंच          x      सखल

🌷आवक     x      जावक

🌷कमाल     x      किमान

🌷उच्च        x      नीच

🌷आस्तिक  x     नास्तिक

🌷अल्पायुषी x    दीर्घायुषी

🌷अर्वाचीन  x     प्राचीन

🌷उगवती    x     मावळती

🌷अपराधी  x     निरपराधी

🌷उपद्रवी   x      निरुपद्रवी

🌷कृतज्ञ     x     कृतघ्न

🌷खरेदी     x     विक्री

🌷उपयोगी  x     निरुपयोगी

🌷उत्कर्ष    x     अपकर्ष

🌷उचित    x     अनुचित

🌷जहाल   x     मवाळ

🌷जमा     x     खर्च

🌷चढ      x     उतार

🌷कर्णमधुर x  कर्णकर्कश

🌷गोड      x    कडू

🌷कच्चा   x    पक्का

🌷चंचल   x    स्थिर

🌷चढाई   x    माघार

🌷जलद   x   सावकाश

🌷तीक्ष्ण   x   बोथट

🌷दृश्य     x   अदृश्य

🌷समता  x    विषमता

🌷सफल  x    निष्फल

🌷शोक   x    आनंद

🌷पौर्वात्य x   पाश्चिमात्य

🌷विधवा  x   सधवा

🌷अज्ञान  x   सज्ञान

🌷पोक्त    x   अल्लड

🌷लायक  x   नालायक

🌷सजातीय x विजातीय

🌷सजीव    x  निर्जीव

🌷सगुण     x  निर्गुण

🌷साक्षर    x   निरक्षर

🌷प्रकट     x   अप्रकट

🌷नफा      x   तोटा

🌷सुशिक्षित x  अशिक्षित

🌷सुलभ     x   दुर्लभ

🌷सदाचरण x  दुराचरण

🌷सह्य        x  असह्य

🌷सधन      x   निर्धन

🌷बंडखोर   x  शांत

🌷संकुचित  x  व्यापक

🌷सुधारक   x  सनातनी

🌷सुदिन      x  दुर्दिन

🌷ऋणको    x धनको

🌷क्षणभंगुर   x चिरकालीन

🌷अबोल      x वाचाळ

🌷आसक्त     x अनासक्त

🌷उत्तर        x  प्रत्युत्तर

🌷उपकार    x  अपकार

🌷घाऊक    x  किरकोळ

🌷अवजड   x  हलके

🌷उदार       x अनुदार

🌷उतरण     x  चढण

🌷तारक      x  मारक

🌷दयाळू     x  निर्दय

🌷नाशवंत   x अविनाशी

🌷धिटाई     x  भित्रेपणा
T.me/guttemadammarathivyakaran
🌷पराभव   x  विजय

🌷राव         x रंक

🌷रेलचेल    x  टंचाई

🌷सरळ      x  वक्र

🌷सधन      x  निर्धन

🌷वियोग     x  संयोग

🌷राकट      x नाजुक

🌷लवचिक   x ताठर

🌷वैयक्तिक   x सामुदायिक

🌷सुकीर्ती     x  दुष्कीर्ती

🌷रुचकर      x  बेचव

🌷प्रामाणिक  x अप्रामाणिक

🌷विवेकी      x  अविवेकी

समानार्थी शब्द मराठी व्याकरण-वाक्यप्रचार व अर्थ

MPSC मराठी व्याकरण व लेखन:
समानार्थी शब्द :

पर्वत = डोंगर, गिरी, अचल 
पक्षी = पाखरू, खग, विहंग
प्रकाश = उजेड 
प्रवास = सफर, फेरफटका, पर्यटन
प्रवासी = वाटसरू
प्रजा = लोक 
प्रत - नक्कल
प्रदेश = प्रांत 
प्रवास = यात्रा    
प्राण = जीव 
पान = पत्र, पत्ता 
प्रासाद = वाडा 
पाखरू = पक्षी
पाऊल = पाय, चरण
पाऊलवाट = पायवाट
प्रार्थना = स्तवन 
प्रामाणिकपणा = इमानदारी
प्रारंभ = सुरुवात, आरंभ  
प्रेम = प्रीती, माया, जिव्हाळा
प्रोत्साहन = उत्तेजन
पाऊस = वर्षा, पर्जन्य 
पाणी = जल, नीर, तोय, उदक
पिशवी = थैली 
पुस्तक = ग्रंथ
पुतळा = प्रतिमा, बाहुले
पुरातन = प्राचीन 
पृथ्वी = धरणी, जमीन, वसुंधरा, वसुधा  
फलक = फळा   
फांदी शाखा 
फूल = पुष्प, सुमन, कुसुम
बदल = फेरफार, कलाटणी 
बर्फ = हिम  
बहीण = भगिनी
बक्षीस = पारितोषिक, पुरस्कार 
बाग = बगीचा, उद्यान, वाटिका 
बासरी = पावा
बेत = योजना
बाळ = बालक 
बाप = पिता, वडील, जनक 
बादशाहा = सम्राट
बुद्धी = मती 
ब्रीद = बाणा   
भरवसा = विश्वास 
भरारी = झेप, उड्डाण 
भव्य = टोलेजंग
भाट = स्तुतिपाठक 
भारती = भाषा, वैखरी
भांडण = तंटा  
भाळ = कपाळ 
भाऊ = बंधू, सहोदर
भेसळ = मिलावट
भेदभाव = फरक
भोजन = जेवण   
मदत = साहाय्य 
ममता = माया, जिव्हाळा, वात्सल्य 
मन = चित्त, अंतःकरण
मजूर = कामगार 
महिना = मास
महिला = स्त्री, बाई, ललना 
मजूर = कामगार
मस्तक = डोके, शीर, माथा  
मानवता = माणुसकी 
मान = गळा  
मंगल = पवित्र 
मंदिर = देऊळ, देवालय  
मार्ग = रस्ता, वाट
म्होरक्या = पुढारी, नेता  
मित्र = दोस्त, सोबती, सखा, सवंगडी
मिष्टान्न = गोडधोड
मुलगा = पुत्र, सुत, तनय 
मुलगी = कन्या, तनया  
मुद्रा = चेहरा, मुख, तोंड, वदन 
मुख = तोंड, चेहरा 
मुलुख = प्रदेश, प्रांत, परगणा 
मेहनत = कष्ट, श्रम, परिश्रम
मैत्री = दोस्ती
मौज = मजा, गंमत
यश = सफलता 
युक्ती = विचार, शक्कल 
युद्ध = लढाई, संग्राम, लढा, समर 
योद्धा = लढवय्या 
रक्त = रुधिर 
रणांगण = रणभूमी, समरांगण 
र्हास = हानी    
राग = क्रोध, संताप, चीड 
राजा = नरेश, नृप 
राष्ट्र = देश 
रांग = ओळ 
रात्र = निशा, रजनी, यामिनी
रान = वन, जंगल, अरण्य, कानन
रूप = सौंदर्य
रुबाब = ऐट, तोरा  
रेखीव = सुंदर, सुबक 
लग्न = विवाह, परिणय  
लाट = लहर 
लाज = शरम, 
लोभ = हाव
वस्त्र = कपडा 
वारा = वात, पवन, अनिल, मारुत, समीर, वायू 
वाट = मार्ग, रस्ता 
वाद्य = वाजप 
वातावरण = रागरंग
वेग = गती
वेळ = समय, प्रहर
वेळू = बांबू 
वेश = सोशाख
वेदना = यातना  
विश्रांती = विसावा, आराम
वितरण = वाटप, वाटणी 
विद्या = ज्ञान 
विनंती = विनवणी 
विरोध = प्रतिकार, विसंगती
विसावा = विश्रांती, आराम  
विश्व = जग, दुनिया  
वीज = विद्युर, सौदामिनी 
वृत्ती = स्वभाव 
वृद्ध = म्हातारा 
वैराण = ओसाड, भकास, उजाड 
वैरी = शत्रू, दुष्मन 
वैषम्य = विषाद 
व्यवसाय = धंदा 
व्याख्यान = भाषण  
शरीर = देह, तनू, काया, कुडी, अंग
शक्ती = सामर्थ्य, जोर, बळ 
शर्यत = स्पर्धा, होड, चुरस 
शहर = नगर
शंकर = चंद्रचूड  
श्वापद = जनावर 
शास्त्रज्ञ = वैज्ञानिक 
शाळा = विद्यालय 
शाळुंका = शिविलिंग
शेत = 
शिवार, वावर, क्षेत्र
शिवार = शेत, वावर 
शीण = थकवा 
शील = चारित्र्य
शीतल = थंड, गार 
शिक्षा = दंड, शासन  
श्रम = कष्ट, मेहनत  
सकाळ = प्रभात, उष:काल
सचोटी = खरेपणा 
सफाई = स्वच्छता 
सवलत = सूट 
सजा = शिक्षा 
सन्मान = आदर 
संकट = आपत्ती
संधी = मोका
संत = सज्जन, साधू
संपत्ती = धन, दौलत, संपदा
सायंकाळ = संध्याकाळ 
सावली = छाया   
साथी = सोबती, मित्र, दोस्त, सखा 
स्तुती = प्रशंसा 
स्पर्धा = चुरस, शर्यत, होड, पैज
स्थान = ठिकाण, वास, ठाव  
स्त्री = बाई, महिला, ललना
संध्याकाळ = सायंकाळ, सांज 
स्फूर्ती = प्रेरणा 
स्वच्छता = झाडलोट
सुवास = सुगंध, परिमल, दरवळ 
सुंदर = सुरेख, रमणीय, मनोहर, छान 
सागर = समुद्र, सिंधू, रत्नाकर, जलधी
सावली = छाया  
सामर्थ्य = शक्ती, बळ
साहित्य = लिखाण
सेवा = शुश्रूषा    
सिनेमा = चित्रपट, बोलपट 
सिंह = केसरी, मृगराज, वनराज
सुविधा = सोय 
सुगंध = सुवास, परिमळ, दरवळ
सूत = धागा, दोरा
सूर = स्वर  
सूर्य = रवी, भास्कर, दिनकर, सविता 
सोने = सुवर्ण, कांचन, हेम
सोहळा = समारंभ 
हद्द = सीमा, शीव 
हल्ला = चढाई 
हळू चालणे = मंदगती
हकिकत = गोष्ट, कहाणी, कथा 
हात = हस्त, कर, बाहू 
हाक = साद 
हित = कल्याण 
हिंमत = धैर्य 

_______________________________

❇️ मराठी व्याकरण-वाक्यप्रचार व अर्थ ❇️

◆ प्रादूर्भूत होणे - दिसू लागणे

◆ दंडेली करणे - जबरदस्ती करणे

◆ दिवा विझणे - मरण येणे

◆ मूठमाती देणे - शेवट करणे

◆ सुगावा लागणे - अंदाज लागणे

◆ प्रतारणा करणे - फसवणूक करणे

◆ डोक्यावर घेणे - कौतुक करणे

◆ कानाशी लागणे - चहाडी करणे

◆ किटाळ करणे - आरोप होणे

◆ देव्हारे माजविणे - महत्व वाढविणे