३१ डिसेंबर २०२३

चालू घडामोडी :- 30 डिसेंबर 2023

◆ मॅग्नस कार्लसनने 2023 FIDE वर्ल्ड रॅपिड चेस चॅम्पियनशिप जिंकली.

◆ ऑगस्ट 2023 मध्ये, मॅग्नस कार्लसनने भारतीय ग्रँडमास्टर रमेश बाबू प्रग्नानंदाचा पराभव करून FIDE विश्वचषक विजेतेपद जिंकले.

◆ वर्ल्ड रॅपिड चेस चॅम्पियनशिप 2012 पासून सुरू झाली आहे.

◆ मॅग्नस कार्लसनने विक्रमी पाचव्यांदा जागतिक वेगवान बुद्धिबळाचा मुकुट पटकावला.

◆ मॅग्नस कार्लसनने 5 रॅपिड टायटल्स, 6 ब्लिट्झ टायटल्स आणि 5 क्लासिकल टायटल्ससह एकूण 16 वर्ल्ड चॅम्पियनशिप टायटल्स जिंकले आहेत.

◆ ऑलिंपिकवीर कुस्तीपटू खाशाबा जाधव यांचा 15 जानेवारी हा जन्मदिन, दरवर्षी राज्य क्रीडा दिन म्हणून साजरा करणार.

◆ इस्रो 1 जानेवारी 2024 रोजी भारतातील पहिला एक्स-रे पोलरीमीटर उपग्रह प्रक्षेपित करणार आहे.

◆ RBI ने ICICI Pru म्युच्युअल फंडाच्या फेडरल बँक, RBL बँक आणि इक्विटास स्मॉल फायनान्स बँकेतील भागभांडवल खरेदीला मान्यता दिली.

◆ लेफ्टनंट गव्हर्नर मनोज सिन्हा यांच्या अध्यक्षतेखालील प्रशासकीय परिषदेने (AC), जम्मू आणि काश्मीर पंचायती राज कायदा, 1989 मधील महत्त्वपूर्ण बदलांना अलीकडेच मान्यता दिली.

◆ UAE कडून कच्च्या तेलाच्या खरेदीसाठी भारताने प्रथमच रुपयाचे पेमेंट केले.

◆ प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते अयोध्याधाम रेल्वे स्थानक येथून दूरदृश्यप्रणालीद्वारे  'जालना-मुंबई वंदे भारत एक्सप्रेस' चा आज शुभारंभ करण्यात आला.

◆ आयपीएस अधिकारी रश्मी शुक्ला यांची महाराष्ट्राच्या पोलीस महासंचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ आयपीएस रश्मी शुक्ला या महाराष्ट्राच्या पहिल्या महिला पोलिस महासंचालक आहेत.

◆ संयुक्त जनता दल पक्षाच्या राष्ट्रीय अध्यक्ष पदी नितीश कुमार यांची निवड झाली आहे.

◆ 67 व्या राष्ट्रीय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धा अकोला येथे पार पडल्या आहेत.

◆ 67 व्या राष्ट्रीय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने सर्वाधिक सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ 67 व्या राष्ट्रिय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने सर्वाधिक आठ सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ 67 व्या राष्ट्रीय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धेत हरियाणा राज्याने सात सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ आसाम राज्याच्या उल्फा या बंडखोर संघटनेने केंद्र सरकार सोबत शांतता करार केला आहे.

◆ उल्फा या आसाम राज्याच्या बंडखोर संघटनेने अमित शहा यांच्या उपस्थीत केंद्र सरकार सोबत शांतता करार केला आहे.

◆ उल्फा ही संघटना 1979 वर्षापासून स्वायत्त आसाम राज्याची मागणी करीत आहे.

◆ झारखंड राज्यात 50 व्या वर्षी निवृत्ती वेतन मिळणार असल्याची घोषणा तेथील राज्य सरकारने केली आहे.

◆ भारताचे श्रीलंका देशातील उच्चायुक्त म्हणुन संतोष झा यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी अयोध्या या ठिकाणावरून 2 अमृत भारत आणि 6 वंदे भारत एक्सप्रेस चे उद्घाटन करणार आहेत.

◆ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते अयोध्या येथुन उद्घाटन करण्यात येणाऱ्या 6 वंदे भारत एक्सप्रेस मध्ये महाराष्ट्र राज्यातील "जालना ते मुंबई" या वंदे भारत एक्सप्रेस चा सामावेश आहे.

◆ केंद्र सरकारने सुकन्या समृध्दी योजनेच्या सध्याच्या व्याजदरात 8 टक्क्या वरून 8.20 टक्के वाढ केली आहे.

◆ महाराष्ट्र राज्याच्या सरकारने मिशन ड्रोन प्रकल्प राबविण्याचा निर्णय घेतला आहे.

◆ महाराष्ट्र शासन पुढील पाच वर्षात मिशन ड्रोन प्रकल्प अंतर्गत 12 जिल्ह्यात ड्रोन केंद्र स्थापन करणार आहे.

◆ महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील 116 बाजार समित्यांमध्ये राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज शेतकरी भवन बांधण्याचा निर्णय घेतला आहे.

◆ कमांडर डोंग जुन यांची चीन या देशाच्या संरक्षण मंत्री पदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ Why Bharat Matters या पुस्तकाचे लेखक एस.जयशंकर हे आहेत.

◆ SLIM ही चंद्रयान मिशन मोहीम जपान या देशाची आहे.

◆ भारतीय नौदल शिवाजी महाराजांच्या आरमाराचा प्रतिबिंब असलेल्या नवीन गणवेश 01 जानेवारी 2024 पासून स्वीकारणार आहेत.

━━

31 December 2023 Current Affairs in Marathi



📘National

▪️स्वच्छ ऊर्जा आणि हवामान बदलाचा सामना करण्यासाठी उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी अधिकाऱ्यांना हरित हायड्रोजन धोरण-2023 धोरण लागू करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

▪️तांदळाच्या वाढत्या महागाईला तोंड देण्यासाठी, भारत सरकारने भारत ब्रँड नावाने स्वस्त दरात तांदूळ विकण्याचा निर्णय घेतला आहे.

▪️नागरिकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी तेलंगणा सरकारने प्रजा पालन कार्यक्रम सुरू केला आहे.

▪️आरोग्य मंत्रालयाने जारी केलेल्या डेटावरून आयुष्मान भारत योजनेच्या यशामध्ये महिलांचे महत्त्वपूर्ण योगदान दिसून येते, एकूण आयुष्मान कार्डांपैकी सुमारे 49% महिलांनी कार्डस बनवले आहेत.

▪️माजी क्रिकेटपटू अंबाती रायडू यांनी वायएस जगन मोहन रेड्डी यांच्या युवाजन श्रमिका रायथू काँग्रेस पार्टी (YSRCP) पक्षात प्रवेश केला आहे.

📔Economics

▪️भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने ICICI बँक, HDFC बँक, स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) या बँकाना देशांतर्गत प्रणालीगत महत्त्वाच्या बँका (D-SIBs -Domestic Systemically Important Banks) म्हणून जाहीर केले आहे.

📕Technology

▪️इस्रो 1 जानेवारी 2024 रोजी भारताचा पहिला एक्स-रे पोलरीमीटर उपग्रह प्रक्षेपित करणार आहे.

▪️इस्रोने आखलेल्या भारताच्या या मोहिमेला XPoSat मिशन नाव देण्यात आले आहे.

▪️सीएनएन बिझनेसच्या ‘सीईओ ऑफ द इयर’ म्हणून सत्या नडेला यांची निवड झाली आहे.

📗Sports

2024 च्या खेलो इंडिया युथ गेम्समध्ये प्रथमच स्क्वॅश खेळाचा समावेश करण्यात आला आहे.

📒 Awards

अलीकडेच IPS अधिकारी ‘नीना सिंह’ यांची CISF च्या पहिल्या महिला महासंचालकपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

📙Other

नुकतेच जर्मनचे प्रसिद्ध राजकारणी वुल्फगँग शॅकेबल यांचे 81 व्या वर्षी निधन झाले.


३० डिसेंबर २०२३

चालू घडामोडी :- 29 डिसेंबर 2023

◆ अयोध्या रेल्वे स्टेशन चे नाव बदलून "अयोध्या धाम" नाव देण्यात आले आहे.

◆ केंद्रीय अद्योगिक सुरक्षा दलाच्या महासंचालक पदी नियुक्ती होणाऱ्या नीना सिंह या पहिल्या महिला आहेत.

◆ देशातील एकूण विदेशी गुंतवणूकीत महाराष्ट्र राज्याचा वाटा 30 टक्के आहे.

◆ प्रसिध्द तमिळ अभिनेते आणि नेते विजयकांत यांचे निधन झाले. ते DMDK राजकीय पक्षाचे संस्थापक अध्यक्ष होते.

◆ युएई ची राजधानी अबुधाबी येथे बांधण्यात आलेल्या स्वामीनारायण यांच्या मंदिराचे उद्घाटन नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते करण्यात येणार आहे.

◆ इस्रो कृष्णविवर चा अभ्यास करण्यासाठी एक्स्पो SAT मोहीमीचे प्रक्षेपण करणार आहे.

◆ इंडो तिबेट पोलीस दलाच्या प्रमुख पदी राहुल रसगोत्रा यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ 27 वा राष्ट्रीय युवा महोत्सव-2024 नाशिक येथे होणार आहे.

◆ प्रबीर मजुमदार यांचे निधन झाले. ते फुटबॉल खेळाशी संबंधित होते.

◆ देशातील पहिला मध महोत्सव-2024 महाराष्ट्र राज्यात आयोजित करण्यात येणार आहे.

◆ कोटक महिंद्रा बँकेच्या अध्यक्षपदी CS राजन यांची निवड झाली आहे.

◆ 2018 ते 2022 या काळातल्या आकडेवारीनुसार जगभरातल्या शस्त्रास्त्र निर्यातीत सर्वात मोठा वाटा(40%) अमेरिकेचा आहे.

◆ अमेरिकेतून निर्यात होणाऱ्या शस्त्रास्त्रांचे सर्वात मोठे खरेदीदार आहेत सौदी अरेबिया आणि जपान.

◆ इंडो-तिबेट सीमा पोलिस दलाचे प्रमुख अनिश दयाल सिंह यांची केंद्रीय राखीव पोलिस दलाच्या (सीआरपीएफ) महासंचालकपदी नियुक्ती झाली.

◆ IPS अधिकारी नीना सिंह यांची CISF च्या महासंचालकपदी नियुक्ती केली आहे.

◆ नीना सिंग या राजस्थान केडरमधील पहिल्या महिला IPS अधिकारी आहेत.

◆ उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी महाराष्ट्र परकीय गुंतवणुकीत नंबर एक राज्य असल्याचा दावा केला आहे.

◆ राज्यात एप्रिल 2022 ते सप्टेंबर 2023 या काळात 01 लाख 83 हजार 924 कोटी रुपयांची परकीय गुंतवणूक आली असून, परदेशी गुंतवणूकदारांची सर्वाधिक पसंती ही महाराष्ट्राला आहे.

◆ केंद्र सरकारचा मोठा निर्णय; मुस्लिम लीग जम्मू-काश्मीर संघटनेवर UAPA अंतर्गत बंदी.

◆ अयोध्या विमानतळ आता 'महर्षी वाल्मिकी' नावाने ओळखले जाणार आहे.

◆ भारत आणि रशिया यांनी कुडनकुलम अणु प्रकल्प युनिट्ससाठी करार केला.

◆ RBI ने परकीय चलन सेवा वाढवण्यासाठी फॉरेक्स करस्पॉन्डंट स्कीमचे अनावरण केले.

◆ भारतीय कुस्तीपटू पूजा धांडा या आंतरराष्ट्रीय पुरस्काराने सुशोभित झालेली ऍथलीट हिला नॅशनल अँटी-डोपिंग एजन्सी (NADA) ने तीन ठिकाणी अयशस्वी झाल्यामुळे एका वर्षासाठी निलंबित केले आहे.

◆ चॅट जीपीटी च्या धर्तीवर देशात भारत जीपीटी तंत्रज्ञान विकसित करण्यात येत आहे.

◆ राष्ट्रीय विधी सेवा प्राधिकरण च्या कार्यकारी अध्यक्ष पदी संजीव खन्ना यांची नियुक्ती झाली आहे.

━━━━━

Daily चालू घडामोडी

प्रश्न – अलीकडेच FY23 NREGS मध्ये महिलांचा सहभाग किती वाढला आहे?
उत्तर – ५९%

प्रश्न – अलीकडे 1500 हून अधिक लोकांनी तबला वाजवून गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड कुठे केला?
उत्तर - ग्वाल्हेर

प्रश्न – अलीकडेच, भारताने कोणत्या देशाकडून खरेदी केलेल्या कच्च्या तेलासाठी रुपयात पैसे दिले आहेत?
उत्तर - UAE

प्रश्न – नुकताच आंतरराष्ट्रीय महामारी तयारी दिन कधी साजरा करण्यात आला?
उत्तर - 27 डिसेंबर

प्रश्न – अलीकडेच कोणत्या राज्याने 2023 मध्ये 40 लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त गुंतवणूक केली?
उत्तर - उत्तर प्रदेश

प्रश्न – अलीकडे कोणत्या राज्यात ADB ने पर्यटन पुनरुज्जीवित करण्यासाठी 100 दशलक्ष डॉलर्सचे कर्ज दिले आहे?
उत्तर - त्रिपुरा

प्रश्न – नुकत्याच सापडलेल्या बॅक्टेरियाचे नाव काय ठेवले आहे?
उत्तर - रवींद्रनाथ टागोर

प्रश्न – मोबाईल कंपनी टेक्नोने अलीकडेच ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून कोणाची नियुक्ती केली आहे?
उत्तर - दीपिका पदुकोण

प्रश्न – अलीकडे कोणता देश जगातील सर्वात मोठा अणु प्रकल्प पुन्हा सुरू करण्याच्या मार्गावर आहे?
उत्तर - जपान

Important information

1) ✅️ हाडांची संख्या  =  206

2) ✅️ स्नायूंची संख्या  = 639

3) ✅️ मूत्रपिंडांची संख्या =  2

4) ✅️ दुधाच्या दातांची संख्या = 20

5) ✅️  फासांची संख्या  = 24 (12 जोड्या)

6) ✅️ हार्ट चेंबर क्रमांक  = 4

7) ✅️  मोठी धमनी   = महाधमनी

8) ✅️ सामान्य रक्तदाब = 120/80 मिमीएचजी

9) ✅️ रक्त पीएच =  7.4

10)✅️  पाठीच्या स्तंभात कशेरुकाची संख्या  = 33

11) ✅️ मान मध्ये कशेरुकांची संख्या = 7

12) ✅️ मध्यम कानात हाडांची संख्या =6

13) ✅️ चेहर्यावरील हाडांची संख्या = 14

14) ✅️ कवटीतील हाडांची संख्या =  22

15) ✅️ छातीत हाडांची संख्या =  25

16) ✅️ हात मध्ये हाडांची संख्या = 6

17) ✅️ मानवी हातातील स्नायूंची संख्या =  72

18) ✅️ हृदयातील पंपांची संख्या = 2

19) ✅️  सर्वात मोठा अवयव = त्वचा

20) ✅️ सर्वात मोठी ग्रंथी =  यकृत

21) ✅️ सर्वात मोठा सेल  = मादी अंडाशय

22) ✅️  सर्वात लहान सेल = शुक्राणू

23) ✅️ सर्वात लहान हाड =  मध्यवर्ती कान

24) ✅️  प्रथम प्रत्यारोपण केलेले अवयव  = मूत्रपिंड

25) ✅️ लहान आतड्याची सरासरी लांबी =  7 मी

26) ✅️  मोठ्या आतड्याची सरासरी लांबी  = 1.5 मी

27) ✅️  नवजात बाळाचे सरासरी वजन =  3 किलो

28 )✅️  एका मिनिटात नाडी दर  = 72 वेळा

29) ✅️शरीराचे सामान्य तापमान = 37 से ° (98.4 फ °)

30 ) ✅️ रक्ताची सरासरी मात्रा  = 4 ते 5 लिटर

31) ✅️ लाइफटाइम लाल रक्तपेशी  =  १२० दिवस

32) ✅️ लाइफटाइम पांढऱ्या रक्त पेशी =  10 ते 15 दिवस

33 ) ✅️ गरोदरपण =  280 दिवस (40 आठवडे)

34) ✅️  मानवी पायात हाडांची संख्या =  33

35) ✅️ प्रत्येक मनगटात हाडांची संख्या  =  8

36) ✅️  हातात हाडांची संख्या =  27

37) ✅️ सर्वात मोठी अंतःस्रावी ग्रंथी  =  थायरॉईड

38 ) ✅️  सर्वात मोठे लिम्फॅटिक अवयव =  प्लीहा

२७ डिसेंबर २०२३

26 डिसेंबर 2023 चालू घडामोडी

Q.1 अलीकडेच, ग्रामीण विकास मंत्रालयाने स्वयं-सहायता गटांची पोहोच वाढवण्यासाठी कोणाशी करार केला आहे?
उत्तर - जिओ मार्ट

Q.2 नुकताच टागोर साहित्य पुरस्कार कोणाला मिळाला आहे?
उत्तर - सुकृता पॉल

Q.3 UNESCO ने नुकताच रामबाग गेट आणि रामपार्ट यांना कुठे पुरस्कार दिला आहे?
उत्तर - अमृतसर

Q.4 नुकत्याच जाहीर झालेल्या LEADS रँकिंगमध्ये कोण अव्वल आहे?
उत्तर - तामिळनाडू

Q.5 अलीकडेच प्रतिष्ठित FIH पुरस्कार कोणी जिंकले आहेत?
उत्तर - सविता पुनिया

Q.6 नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या स्किल्स रिपोर्ट 2024 नुसार, भारतात काम करण्यासाठी सर्वात पसंतीचे राज्य कोणते बनले आहे?
उत्तर - केरळ

Q.7 दोन दिवसीय आदिवासी केंद्रित कार्यक्रम इत्यादी व्याख्यानांचे उद्घाटन नुकतेच कोणी केले?
उत्तर - अर्जुन मुंडा

Q.8 अलीकडे T2 कोणत्या विमानतळाला जागतिक स्तरावर सर्वात सुंदर विमानतळ म्हणून ओळखले गेले आहे?
उत्तर - बेंगळुरू विमानतळ

Q.9 अलीकडील WHO अहवालानुसार, कोणत्या देशात 10 लाखांहून अधिक मुले कुपोषणाचा सामना करत आहेत?
उत्तर - अफगाणिस्तान

Q.10 VGGS 2024 प्री समिट सेमिनार ऑन केमिकल्स नुकताच कुठे आयोजित केला जाईल?
उत्तर - गुजरात

Q.11 भारतीय नौदलाने अलीकडे कोणत्या जलक्षेत्रात स्वदेशी मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र तैनात केले आहे?
उत्तर - एडनचे आखात

Q.12 अलीकडेच कोणत्या राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी आठवीच्या वर्गातील विद्यार्थ्यांना टॅबचे वाटप सुरू केले?
उत्तर - आंध्र प्रदेश

Q.13 जागतिक बँकेने अलीकडेच कोणत्या राज्यात $300 दशलक्ष कार्यक्रम मंजूर केला आहे?
उत्तर - तामिळनाडू

Q.14 अलीकडेच, 2024 मध्ये भारताच्या प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्यासाठी कोणत्या देशाच्या राष्ट्रपतींना आमंत्रित करण्यात आले होते?
उत्तर - फ्रान्स

चालू घडामोडी :- 26 डिसेंबर 2023

◆ ओडिशातील सिमिलीपाल व्याघ्र प्रकल्प हा भारतातील एकमेव व्याघ्र प्रकल्प आहे जिथे देशातील सर्व काळे किंवा 'मेलेनिस्टिक' वाघ आहेत.[जगातील 75% वाघ भारतात]

◆ NTPC कांती ला "औद्योगिक पाणी वापर कार्यक्षमता" श्रेणी अंतर्गत FICCI जल पुरस्कार 2023 च्या 11 व्या आवृत्तीने सन्मानित करण्यात आले आहे.

◆ तिबेटी अध्यात्मिक नेते दलाई लामा यांनी बिहारमधील बोधगया येथे तीन दिवसीय आंतरराष्ट्रीय संघ मंच 2023 चे उद्घाटन केले.

◆ Razorpay आणि Cashfree ला रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाकडून पेमेंट ॲग्रीगेटर (PAs) म्हणून काम करण्यासाठी अंतिम अधिकृतता प्राप्त झाली आहे.

◆ दुसऱ्या राज्यातील प्रमाणपत्र असल्याने एखाद्याला केंद्रीय विद्यालयात आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटक (ईडब्ल्यूएस) कोट्यातून प्रवेश नाकारला जाऊ शकत नाही, असे दिल्ली उच्च न्यायालयाने स्पष्ट केले आहे.

◆ सर्वाधिक बेरोजगारी असलेल्या दहा देशांत दक्षिण आफ्रिका पहिल्या क्रमांकांवर असून यामध्ये भारत सातव्या क्रमांकावर आहे.

◆ FDI बाबत महाराष्ट्र देशात पहिल्या क्रमांकावर असून कर्नाटक व गुजरात अनुक्रमे दुसऱ्या व तिसऱ्या स्थानी आहेत.

◆ जपानच्या कोयासन विद्यापीठाकडून फडणवीसांना मानद डॉक्टरेट प्रदान केली असून संध्याकाळी मुंबई विद्यापीठाच्या दिक्षांत सभागृहात हा सोहळा पार पडला.

◆ जपानच्या कोयासन विद्यापीठाने 120 वर्षांच्या इतिहासात प्रथमच मानद डॉक्टरेट बहाल करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

◆ तानसेन संगीत समारोह दरवर्षी डिसेंबर महिन्यात ग्वाल्हेर येथे साजरा केला जातो.

◆ राष्ट्रपती द्रोपद्री मूर्मू यांच्या हस्ते क्रॉम्प्टन ग्रीव्हज या कंपनीला ऊर्जा संवर्धन पुरस्कार 2023 प्रदान करण्यात आला आहे.

◆ 85 व्या वरिष्ठ राष्ट्रीय बॅडमिंटन स्पर्धेचे विजेतेपद चिराग सेन याने पटकावले असून हि स्पर्धा गुवाहटी येथे पार पडली.

◆ वीर बाल दिवस 26 डिसेंबर रोजी साजरा करण्यात येतो.

◆ 100 व्या अखिल भारतीय मराठी नाट्य संमेलनाचा प्रारंभ तंजावर, तामिळनाडू येथून होणार असून याचे अध्यक्ष डॉ. जब्बार पटेल आहेत.

◆ BBC sport personality of the years 2023 साठी "मैरी ईअर्स" ची निवड करण्यात आली आहे.

◆ जगातील सर्वाधिक सुरक्षित शहर ठरलेल्या अबुधाबी शहराचा सुरक्षा निर्देशांक 88.8 आहे.

◆ जगातील सर्वात सुरक्षित 50 शहराच्या यादीत भारतातील कर्नाटक राज्यातील मंगळूरु शहराचा सामावेश आहे.

◆ जगभरातील सर्वात सुरक्षित 50 शहराच्या यादीत पहिल्या 5 पैकी युएई देशातील 4 शहराचा सामावेश आहे.

◆ ग्वाल्हेर या ठिकाणच्या तानसेन महोत्सवात 1600 तबला वादकानी एकाच वेळी तबला वादनाच्या विक्रमाची नोंद गिनीज बुकमध्ये झाली आहे.

◆ UN ने 2024 हे वर्ष उंटाचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष म्हणून घोषित केले तर 2023 आंतरराष्ट्रीय बाजरीचे वर्ष म्हणून घोषित केलेले आहे.

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

२६ डिसेंबर २०२३

तलाठी परीक्षा प्रश्न पत्रिका


१. खालीलपैकी कोणत्या शास्त्राला सामाजिक शास्त्र मानले जाते?

अ) पदार्थ विज्ञान ब) राज्यशास्त्र✅ क) प्राणी शास्त्र द) रसायनशास्त्र


२………………या भारतीय वेज्ञानिकाने वनस्पती संबंधी केलेल्या संशोधनाला जागतिक मान्यता मिळाली.

वनस्पतींनाही संवेदना असतात, असे त्यांनी आपल्या संशोधनाद्वारे सिद्ध केले.

अ) प्रफुल्लचंद्र राय ब) सी.व्ही. रमन क) जगदीशचंद्र बोस✅ द) डॉ. सुब्रह्मण्यम भारती


३. रोगनिदान करण्याकरिता शरीरातील एखाद्या भागाचा तुकडा काढून त्याची तपासणी करणे यांस खालीलपैकी कोणती सज्ञा आहे?

अ) एलिझा टेस्ट ब) बायोप्सी✅ क) अन्जिओ ब्लास्ट द) वेस्टर्न ब्लॉक टेस्ट


४. धवलक्रांती जनक म्हणून खालीलपैकी कोणाचा निर्देश करता येईल?

अ) डॉ. एम.एस. स्वामिनाथन ब) वर्गीस कुरियन✅

क) डॉ. रघुनाथ माशेलकर द) डॉ. राजा रामण्णा


५. जनागणना २०११ च्या प्राथमिक आकडेवारीनुसार भारतात व महाराष्ट्रात ०-६ वयोगटातील दर हजार मुलामागे मुलींचे प्रमाण अनुक्रमे …………..व …………….आहे.

अ) ९१४ व ८८३ ब) ९२७ व ९१३✅ क) ९४५ व ९४६ द) यापैकी नाही


६…………….रोजी ग्याट चे रुपांतर जागतिक व्यापार संघटने मध्ये केले गेले.

अ) १ जानेवारी १९९४ ब) १ एप्रिल १९९४ क) १ जानेवारी १९९५✅ द) १ एप्रिल १९९५


७. खालीलपैकी कोणता कर एखाद्या वस्तूंची किंमत वाढण्यास प्रत्यक्षरित्या कारणीभूत ठरत नाही.

अ) विक्रीकर ब) आयात कर क) स्थानिक कर द) प्राप्तिकर✅


८. पंचायत समिती पातळीवर ( तालुका पातळीवर ) ग्रामीण विकास कार्याची जबाबदारी प्रमुख्याने पुढीलपैकी कोणावर असते?

अ) ग्रामसेवक ब) ग्रामविकास अधिकारी

क) गट विकास अधिकारी✅ द) जिल्हा परिषदेचा मुख्य कार्यकारी अधिकारी


९. महाराष्ट्र …………हे पद लोकायुक्तांच्या कार्यक्षेत्राबाहेर ठेवण्यात आले आहे.

अ) राज्यपाल ब) मुख्यमंत्री क) जिल्हाधिकारी✅ द) लोकायुक्त


१०. भारताची स्थानिक वेळ ग्रीनिच प्रमाणवेळेपेक्षा …………तासांनी पुढे आहे.

अ) अडीच ब) साडेचार क) साडेपाच✅ द) साडेसात


११. खाली भारतातील काही राज्ये व त्यांच्या राजधान्या यांच्या जोड्या दिल्या आहेत, त्यापैके कोणती जोडी चुकीची आहे?

अ) नागालँड : कोहिमा ब) मेघालय : शिलॉंग

क) अरुणाचल प्रदेश : इटानगर द) त्रिपुरा : इम्फाळ✅


१२. पंतप्रधानाचा राजीनामा म्हणजे संपूर्ण मंत्रिमंडळाचा राजीनामा होय हे विधान………..

अ) संपूर्णत : बरोबर आहे✅ ब) संपूर्णत : चुकीचे आहे

क) अंशत : बरोबर आहे द) असंदिग्ध स्वरूपाचे आहे


१३. मंडोलेच्या तुरुंगात असताना लोकमान्य टिळकांनी………….. हा ग्रंथ लिहिला

अ) अर्कीक होम इन द वेदाज ब) गीता रहस्य✅

क) ओरायन द) प्रतियोगिता सहकार


१४. ” जय जवान, जय किसान” हि घोषणा खालीलपैकी कोणी दिली होती?

अ) जवाहरलाल नेहरू ब) लालबहादूर शास्त्री✅

क) इंदिरा गांधी द) जयप्रकाश नारायण


१५. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या संदर्भात खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे?

अ) ते भारताच्या घटना समितीचे अध्यक्ष होते.

ब) ते भारताच्या घटना समितीचे सचिव होते.

क) त्यांनी भारताच्या घटना समितीचा राजीनामा दिला.

द) ते भारताच्या घटना समितीच्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष होते.✅


१६. संयुक्त राष्ट्र संघाच्या सुरक्षा समितीतील…………या पाच कायम सदस्य राष्ट्रांना नकाराधिकार (VETO) वापरता येतो.

अ) अमेरिका, रशिया, चीन, ब्रिटन व फ्रांस✅

ब) अमेरिका, रशिया, तेवान, ब्रिटन व फ्रांस

क) अमेरिका, रशिया, जर्मनी, ब्रिटन व फ्रांस

द) अमेरिका, रशिया, चीन, इस्त्रायल व ब्रिटन


१७. सन २०११ सालासाठीचा म्यागसेस पुरस्कार बचत गटाच्या माध्यमातून कार्य करणा-या …….यांना जाहीर करण्यात आला?

अ) हरीश हांडे ब) प्रकाश आमटे क) किरण बेदी द) नीलिमा मिश्रा✅


१८. मुंबई क्रिकेट असोशिएशन चे अध्यक्ष ………..हे आहेत.

अ) शरद पवार✅ ब) शशांक मनोहर क) विलासराव देशमुख द) यापैकी नाही.


१९. परभणी जिल्ह्याचे पालकमंत्री……….आहेत.

अ) फौजिया खान ब) प्रकाश सोळंके क) राजेंद्र गावित द) वर्षा गायकवाड इ) दिवाकर रावते✅


२०. महाराष्ट्र शासनाने मानव विकास मिशनची व्याप्ती वाढवून नुकतेच त्यामध्ये …….जिल्हे व …..तालुक्यांचा समावेश केला आहे.

अ) २२ व १२५ ब) १२ व २५✅ क) सर्व जिल्हे व तालुके द) यापैकी नाही


२१. सन २०११ च्या जनगणनेनुसार महाराष्ट्रातील साक्षरतेचे प्रमाण वाढून…….. झालेले आहे.

अ) ८२.९ %✅ ब) ७६.९ % क) ८६.० % द) ६७ %


२२. भारताचा व्यापारशेष (Balance of trade) मुख्यत्वे या वस्तूच्या आयातीमुळे अनुकूल नाही.

अ) खाद्य तेल ब) सिमेंट क) अन्नधान्य द) खनिज तेल✅


२३. खेड्यातून महसूल गोळा करण्याचे काम कोणाकडून केले जाते?

अ) ग्रामसेवक ब) तलाठी✅ क) पोलीस पाटील द) सरपंच


1)) गडी *गावरानात* गुरे घेउन गेला आहे. अधोरेखित शब्द कोनत्या प्रकारात येतो?

१) सामासिक शब्द✔️

२) अभ्यस्त शब्द

३) तत्सम शब्द

४) तद्भव शब्द


2) पर्यायातील " तोळवा " या शब्दाचा समानार्थी नसलेले शब्द कोनता?

१) धष्टपुष्ट शरिर

२) तोष✔️

३) लंबक

४) तुळई


3) ' हेमाने दारापुढे सुंदर रांगौळी काढली. या वाक्यातील अव्यय प्रकार ओळखा?

१) शब्दयोगी अव्यय✔️

२) उभयान्वयी अव्यय

३) क्रियाविशेशन अव्यय

४) केवलप्रयोगी


4) पुढील वाक्याचा प्रयोग सांगा.

" पारीजातकाची योजना करनारा कवी खरोखरच कल्पक असला पाहिजे."

१) कर्तरी प्रयोग✔️

२) कर्मनी प्रयोग

३) भावे प्रयोग

४) संकिर्ण प्रयोग


5) " भाकरी " हा शब्द मराठीत कोनत्या भाषेतुन आला आगे?

१) कानडी✔️

२) डच

३) पोर्तुगीज

४) अरबी


6) हल्ली *सज्जन मित्र* मिळने कठीन झाले आहे. अधोरेखित शब्दाचा विशेषन प्रकार ओळखा.

१) साधित विशेषन

२) नामसाधित विशेषन✔️

३) अविकारी विशेषन

४) परिनाम दर्शक विशेशन


7) ' घरी ' या शब्दाची विभक्ती कोनती?

१) षष्ठी

२) प्रथमा

३) द्वितिया

४)सप्तमी✔️


8) मुलांनी शिस्तित चालावे.प्रयोग ओळखा.

१) कर्मनी

२) अकर्मक कर्तरी

३) भावे✔️

४) सकर्मक कर्तरी


9) ' गजानन ' या शब्दाचा समास ओळखा.

१) तत्पुरुष

२) बहुव्रिही✔️

३) द्विगु

४) मध्यमपदलोपी


10) ' जो अभ्यास करील तो उत्तीर्ण होइल ' वाक्याचा प्रकार ओळखा.

१) केवल वाक्य

२) संयुक्त वाक्य

३) मिश्रवाक्य✔️

४) आज्ञार्थी वाक्य


11) 'लक्ष्मीकांत ' या शब्दाचा समास ओळखा.

१) बहुव्रिही✔️ 

२) कर्मधार्य

३) तत्पुरुष 

४) अव्ययीभाव


12) कपिलाषष्ठीचा योग येणे या वाक्याचा अर्थ ओळखा.

१) अत्यंत उत्सुक असने

२) जबाबदारी स्विकारने

३) दुर्मिळ संधी मिळने✔️

४) माघार घेने


13) कवितेचे रस किती आहेत?

१) चार

२) पाच

३) नऊ✔️

४) सात


14) " भाटी " शब्दाच्या विरुद्धलिंगी शब्द कोनता.

१) भट

२) भाट

३) कुत्रा

४)बोका✔️


15) खालीलपैकी दंततालव्य वर्ण कोनता.

१) ज्

२) र

३) ग

४) म्


16) खालील संयुक्त वाक्य कोनत्या प्रकारचे आहे

" सगळे काही त्याला माहित आहे, पण लक्षात कोन घेतो?

१) न्युनत्वबोधक✔️

२) परिनामबोधक

३) विकल्पबोधक

४) समुच्तयबोधक


17) " र् " या व्यंजनाची जोडाक्षरे लिहन्याच्या किती पद्धती आहेत.

१) पाच 

२) चार✔️

३) एक

४) तिन


18) खालील शब्दातुन " कटक " या अर्थाचा शब्द कोनता?

१) युद्ध✔️

२) सैन्य

३) राजा

४) सेनापती


19) समानार्थी शब्द ओळखा. " *अभिनिवेश* "

१) जोम✔️

२) अभिनय

३) प्रवेश 

४) अभियान


20) ---- Yamuna is ---- tributary of the gangas.

1) The , A✔️

2) no article ,a

3) The , an

4) The, the


21) I met him ----- accident during my visit ------ Mumbai.

1) in , to

2) by ,to✔️

3) on,in

4) an,in


22) Use correct word in the sentence .

We ------ obey our parents.

1) should

2) will

3) can

4) must✔️


23) The meaning of beech--

1) sea shore

2) a tree✔️

3) an animal

4) a vegetable


24) choose the correct word from the following.

1) commutes

2) committee✔️

3) committing

4) committee


25) The important thing is ------ listen ------ them and change our ways.

1) to , to✔️

2) to, for

3) to, with

4) to, no article


26) Select the correct meaning of the word " error"

1) wrong

2) true

3) incorrect

4) mistake✔️


27) महाराष्ट्रात एकुण किती जिल्हा परिषदा आहेत?

१) ३६

२) ३४✔️

३) ३५

४) ३३


२८) वातावरनात ऑक्सीजन वायुचे प्रमान किती टक्के असते?

१) २३%

२) ४०%

३) ९८%

४) २१%✔️


२९)़मलेरिया आणि डास यांच्यातील संबंध कोन्या शास्त्रज्ञाने स्पष्ट केला?

१) लुई पाष्चर

२) रोनॉल्डरॉस✔️

३) बेनडेर

४) डिओडर श्वान


३०) मानवी नाडीचे प्रती मिनीट किती ठोके पजतात?

१) ७२✔️

२) ६०

३) ४०

४) ३०


३१) टंगस्टन धातू किती अंश तापमानास वितळतो?

१) २०००°

२) १०००°

३) ३०००°✔️

४) १५००°


३२) कोनत्या रोगाचा प्रसार पान्यामार्फत होतो?

१) काविळ

२) अतिसार

३) विषमज्वर

४) यापैकी सर्व✔️


३३) नॉनस्टीक भांड्यावर कशाचा थर असतो?

१)टेफ्लॉन✔️

२) जिप्सम

३) इथिलीन

४) फॉक्झिन


३४) मानवी शरीरात पान्याचे प्रमान किती असते?

१) ६५%✔️

२) ८०%

३) ६०%

४) ४०%


३५) मानवी़ शरिरातील सर्वात मोठी ग्रंथी कोनती?

१) यकृत✔️

२) किडनी 

३) फुफ्फुस

४) र्हदय


३६) भारताचे गवर्नर जनरल केंव्हापासुन व्हॉइसरॉ़य म्हनुन ओळखले जाउ लागले?

१) १८५५

२) १८५६

३) १८५७

४) १८५८✔️


३७) सत्यशौधक समाजाचे मुखपत्र कोनते?

१) सुधारक

२) केसरी

३)दिनबंधू✔️

४) प्रभाकर


३८) डॉ.आंबेडकरांनी मनुस्मृतिचे दहन कोठे केले?

१) नाशिक 

२) मुंबई

३) रत्नागिरी

४) महाड✔️


३९)पुन्याचा प्लेग कमिशनर रँड याची हत्या १८९७ मध्ये कोणी केली?

१) वासुदेव बळवंत फडके

२) अनंत कान्हेरे

३) दामोदर हरीचाफेकर✔️

४) सुरेंद्र बोस


४०) सह्याद्रीच्या पुर्वेकडील प्रदेश काय म्हनुन ओळखला जातो?

१) अति पर्जन्याचा प्रदेश

२) पर्जन्य छायेचा प्रदेश✔️


महाराष्ट्रातील पंचायत राज....!!



आधूनिक महाराष्ट्राचे शिल्पकार वसंतराव नाईक यांच्या अथक , लोककल्याणकारी व पारदर्शक विचारकृतीमधुन जन्मास आलेले पंचायत राज........सध्या संपूर्ण राज्यात चर्चेस आहे.


🌸1. कोणत्या संस्थांना ‘लोकशाहीचा पाळणा’ म्हणून ओळखतात ?

==> स्थानिक स्वराज्य संस्था


🌸2.  राष्ट्रीय विस्तार कार्यक्रमाची (National Extension Programme) सुरुवात कधी झाली होती ?

==> 2 ऑक्टोबर 1953


🌸3. बलवंतराय मेहता समितीची केंद्र शासनाने नेमणूक कधी केली ?

==> 16 जानेवारी 1957


🌸4. बलवंतराय मेहता समितीच्या शिफारशीवर विचार करून त्यावर अहवाल सादर करण्यासाठी राज्य सरकारने कोणत्या समितीची नियुक्ती केली होती ?

==> वसंतराव नाईक समिती


🌸5. वसंतराव नाईक समिती कधी नेमली गेली होती ?

==> 27 जून 1960


🌸6.  वसंतराव नाईक त्याकाळी कोणत्या पदावर कार्यरत होते ?

==> महसूल मंत्री


🌸7.  वसंतराव नाईक समितीने एकूण किती शिफारसी केल्या होत्या ?

==>226


🌸8. वसंतराव नाईक समितीने कोणत्या स्तराला सर्वाधिक महत्त्व देण्याची शिफारस केली होती. त्याचा परिपाक म्हणून महाराष्ट्रातील पंचायतराज व्यवस्था वेगळ्या धाटणीची ठरली ?

==> जिल्हा परिषद


🌸9. पंचायत राज व्यवस्थेत एकूण किती स्तर आहेत ?

==> तीन (ग्रामपंचायत-पंचायत समिती-जिल्हा परिषद)


🌸10. महाराष्ट्रात पंचायत राजव्यवस्थेचा प्रारंभ कधी झाला ?

==>  1  मे 1962


🌸11. ‘महसुली खेड्या’ची व्याख्या कोणत्या कायद्यान्वये करण्यात आली आहे ?

==> महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम,1966


🌸12. महाराष्ट्रात ग्रामपंचायतींची सदस्य संख्या किती असते ?

==> 7 ते 17


🌸13.  ग्रामपंचायतींची सदस्य संख्या किती असावी हे राज्यशासनाच्या वतीने कोण ठरविते ?

==>जिल्हाधिकारी


🌸14. ग्रामपंचायतींचे आरक्षण ठरविण्याचा अधिकार कोणाला आहे  ?

==> जिल्हाधिकारी


🌸15. ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ किती असतो ?

==> 5 वर्षे


🌸16. ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ  कधी पासून मोजला जातो ?

==> पहिल्या सभेपासून


🌸17. ग्रामपंचायतीच्या पहिल्या बैठकीचे अध्यक्ष/पीठासन अधिकारी कोण असतात?

==> तहसीलदार


🌸18. सरपंच/उपसरपंच यांच्या निवडणूकीबाबतच्या वादावर अंतिम निर्णय कोण घेते ?

==> विभागीय आयुक्त


🌸19. उपसरपंच आणि इतर ग्रामपंचायत सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> सरपंच


🌸20. सरपंच आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

=पंचायत समिती सभापती


🌸21. पुरुष सरपंच/उप-सरपंच यांच्यावरील अविश्वास ठराव पारित होण्यासाठी किती बहुमताची आवश्यकता असते ?

==> दोन तृतीयांश (2/3)


🌸22. महिला सरपंच/उप-सरपंच यांच्यावरील अविश्वास ठराव पारित होण्यासाठी किती बहुमताची आवश्यकता असते ?

==> तीन चतुर्थांश (3/4)


🌸23. पंचायत समिती उप-सभापती आणि इतर पंचायत समिती  सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> पंचायत समिती सभापती


🌸24. पंचायत समिती सभापती आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> जिल्हा परिषद अध्यक्ष


🌸25. जिल्हा परिषद सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> संबंधित विषय समिती सभापती


🌸26. जिल्हा परिषद उपाध्यक्ष आणि विषय समितींचे सभापती आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> जिल्हा परिषद अध्यक्ष


🌸27. जिल्हा परिषद अध्यक्ष आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> विभागीय आयुक्त


🌸28. कोण ग्रामपंचायतीचा सचिव असतो मात्र ग्रामपंचायतीचा नोकर नसतो ?

==> ग्रामसेवक


🌸29. ग्रामसेवक कोणाचा नोकर असतो ?

==> जिल्हा परिषदेचा


🌸30.  ग्रामसेवकाचे वेतन कशातून दिले जाते ?

==> जिल्हा परिषदेच्या जिल्हानिधी तून


🌸31. ग्रामीण भागात ‘बालविवाह प्रतिबंधक अधिकारी’ म्हणून कोण कार्य पाहतो ?

==> ग्रामसेवक


🌸32. ग्रामसेवक प्रशिक्षण केंद्र कोठे आहेत ?

==> शिंदेवाही (चंद्रपूर) आणि मांजरी (पुणे)


🌸33. ग्रामपंचायतीचे कर निश्चित करण्याचा अधिकार कोणाला आहे ?

==> राज्यशासनाला


🌸34.  सरपंच समितीचा पदसिध्द सचिव म्हणून कोण काम पाहते ?

==> विस्तार अधिकारी


🌸35.  गटविकास  अधिकारी कोणत्या खात्याचा अधिकारी आहे  ?

==> ग्रामविकास खाते


🌸36. जिल्हा नियोजन मंडळाचे अध्यक्ष कोण असतात ?

==> जिल्ह्याचे पालकमंत्री


🌸37. जिल्हा नियोजन मंडळाचे सचिव कोण असतात ?

==> जिल्हाधिकारी


🌸38. जिल्हा परिषदेच्या एकूण किती समित्या असतात ?

==> दहा (स्थायी+9 विषय समित्या)


🌸39. जिल्हा परिषदेच्या  समित्या  कोणत्या आहेत ?

==> स्थायी, कृषी,समाजकल्याण, शिक्षण, बांधकाम, वित्त, आरोग्य, पशुसंवर्धन व दुग्धविकास, महिला व बालकल्याण, जलसंधारण व पेयजल पुरवठा


🌸40. जिल्हा परिषदेच्या स्थायी समितेचे पदसिध्द अध्यक्ष  कोण असतात ?

==> जिल्हा परिषद अध्यक्ष


🌸41.महाराष्ट्र पंचायत राजचे जनक कोण आहे.?

==> वसंतराव नाईक

ग्रामसेवक / सचिव.


🧩निवड :

🅾जिल्हा निवडमंडळाकडून केली जाते.

🧩नेमणूक :

🅾 मुख्य कार्यकारी अधिकारी

🧩नजीकचे नियंत्रण :

🅾गट विकास अधिकारी

🧩कर्मचारी :

🅾ग्रामविकास खात्याचा वर्ग-3 चा

🧩कामे :

1. ग्रामपंचायतीचा सचिव म्हणून काम करतो.

2. ग्रामपंचायतीचे दफ्तर सांभाळणे

3. कर्मचार्‍यांवर नियंत्रण ठेवणे.

4. ग्रामपंचायतीचा अहवाल पंचायत समिती व जिल्हा परिषदेला देणे.

5. व्हिलेज फंड सांभाळणे.

6. ग्रामसभेचा सचिव म्हणून काम पाहणे.

7. ग्रामपंचातीच्याबैठकांना हजर राहणे व इतिबृत्तांत लिहणे.

8. गाव पातळीवर बाल विवाह प्रतिबंधक अधिकारी म्हणून काम करणे.

9. जन्म-मृत्यूची नोंद करणे.

🧩ग्रामपंचातीची कामे व विषय :

1. कृषी

2. समाज कल्याण

3. जलसिंचन

4. ग्राम संरक्षण

5. इमारत व दळणवळण

6. सार्वजनिक आरोग्य व दळणवळण सेवा

7. सामान्य प्रशासन

🧩ग्रामसभा :

🅾 मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम 1958 नुसार निर्मिती करण्यात आली आहे.

🧩बैठक :

🅾आर्थिक वर्षात (26 जानेवारी, 15 ऑगस्ट, 2 ऑक्टोंबर)

🧩सभासद :

🅾गावातील सर्व प्रौढ मतदार यांचा समावेश होता.

🧩अध्यक्ष :

🅾सरपंच नसेल तर उपसरपंच

🧩ग्रामसेवकाची गणपूर्ती :

🅾एकूण मतदारांच्या 15% सभासद किंवा एकूण100 व्यक्तींपैकी जी संख्या कमी असेल.

🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋

ग्रामीण प्रशासन प्रश्न व उत्तरे.



1)पंचायत समितीची पहिली बैठक कोण बोलवतो??

1)सभापती

2)विस्तार अधिकारी

3)राज्य शासन

4)जिल्हा अधिकारी✅


2)सरपंच समितीचा सचिव कोण असतो?

1)सरपंच

2)उपसरपंच

3)विस्तार अधिकारी

4)ग्रामसेवक ✅


3)वित्त आयोगाची मुदत किती वर्षाची असते??

1)3

2)4

3)5 ✅

4)6


4)महाराष्ट्रात जिल्हापरिषद केव्हा स्थापन करण्यात आली?

1)1958

2)1968

3)1962✅

4)1661


5)ग्रामपंचायतीचा प्रशासकीय अधिकारी कोण असतो???

1)सरपंच

2)गटविकास अधिकारी

3)ग्रामसेवक ✅

4)उपसरपंच


6)GST चे दर किती प्रकारचे असतात?

1)2

2)4

3)5 ✅

4)6


7)ग्रामपंचायतीमध्ये कमीत कमी किती सभासद संख्या असते??

1)5

2)11

3)9

4)7✅


8)राजा केळकर हे प्रसिद्ध संग्रहालय कोठे आहे??

1)नांदेड

2)पिंपरी

3)पुणे ✅

4)नाशिक


9)झिरो माईल  स्थान कोणत्या शहरात आहे??

1)मुंबई

2)पुणे

3)नागपूर✅

4)नाशिक


10) सातारा आणि सांगली ता दोन जिल्ह्यांत ------हे मसाल्याचे पीक जास्त होते???

1)मिरची

2)हळद ✅

3)धणे

4)लसुण


चालू घडामोडी :- 25 डिसेंबर 2023

◆ भारताचे माजी केंद्रीय कृषि मंत्री डॉ. पंजाबराव देशमुख यांच्या जयंती निमित्त केंद्र सरकार 125 रुपयांचे नाणे काढणार आहे.

◆ इंग्लिश प्रीमिअर लीग फुटबॉल स्पर्धेत रेफ्रीची भूमिका बजावणारी रेबेका वेल्च ही पहिली महिला ठरली आहे.

◆ केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार गेल्या 5 वर्षात देशात 140 खाजगी विद्यापीठाची स्थापना झाली असून गुजरात राज्यात सर्वाधिक 28 खाजगी विद्यापीठ आहेत.

◆ केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार महाराष्ट्र राज्यात एकूण 15 खाजगी विद्यापीठे आहेत.

◆ महाराष्ट्र सरकारने राज्यात दिव्यांग विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी डॉ. मुरलीधर चांदेकर यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती स्थापन केली आहे.

◆ चेन्नई बुद्धिबळ ग्रँडमास्टर्स स्पर्धा 2023 चे विजेतेपद डी. गुकेश याने पटकावले आहे.

◆ ओपेक या संघटनेतून अंगोला देश बाहेर पडला आहे.

◆ 2024 मध्ये तामिळनाडू मध्ये होणारी खलो इंडिया युथ स्पर्धा सहाव्या क्रमांकाची असणार आहे.

◆ कवयित्री सुकृता पॉल कुमार यांना 'मीठ आणि मिरपूड' साठी रवींद्रनाथ टागोर साहित्य पुरस्कार जाहीर.

◆ वस्त्रोद्योग मंत्रालयाने जूट शेतकऱ्यांसाठी 'पाट-मित्रो ॲपचे अनावरण केले.

◆ प्रोफेसर मविता लाडगे यांना रसायनशास्त्र शिक्षणातील उत्कृष्टतेसाठी नायहोम पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.

◆ पूनम खेत्रपाल सिंग यांना 'नॅशनल ऑर्डर ऑफ मेरिट गोल्ड मेडल ने सन्मानित.

◆ 2022 आणि 2023 चे SASTRA - रामानुजन पुरस्कार बर्कले येथील कॅलिफोर्निया विद्यापीठाशी संलग्न असलेल्या युनकिंग तांग आणि रुईीझयांग झांग या गणितज्ञांना प्रदान करण्यात आले.

◆ नौदलाच्या 'इंफाळ' या स्टील्थ गाईडेड क्षेपणास्त्र विनाशिकेचा संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांच्या उपस्थितीत नेव्हल डॉकयार्ड येथे  मंगळवारी मुंबईमध्ये लोकार्पण सोहळा होणार आहे.

◆ इंफाळ ही स्वदेशी बनावटीची सर्वात मोठ्या विनाशिकेपैकी ही एक असून विशाखापट्टणम श्रेणीच्या विनाशिकेतील तिसरी आहे.

◆ इंफाळची बांधणी मुंबईच्या माझगाव डॉक लिमिटेड येथे झाली आहे.

◆ महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी आपल्या दालनातील पाटीवर वडिलांच्या नावाआधी आईचे नाव लिहिले आहे.

◆ मुलाला आपल्या आईचे आडनाव लावण्याचा अधिकार आहे, त्याबाबत त्या मुलाचे वडील सक्ती करू शकत नाहीत, असा महत्त्वपूर्ण निर्णय दिल्ली उच्च न्यायालयाने दिलेला आहे.

◆ 25 डिसेंबर हा माजी पंतप्रधान अटल बिहारी वाजपेयी यांचा जन्मदिन आहे. त्यांच्या देदीप्यमान नेतृत्वाचा सन्मान करण्यासाठी भारतात हा दिवस 'सुशासन दिन' म्हणून पाळण्याचे ठरविण्यात आले.

◆ 2014 साली भारतीय जनता पक्षाद्वारे दरवर्षी भारतात 25 डिसेंबरला सुशासन दिवसाच्या रूपात साजरा करण्याची घोषणा केली गेली होती.

◆ 2023 सालचे साहित्य अकादमी पुरस्कार 9 कविता संग्रह, 6 कादंबऱ्या, 5 लघुकथा, 3 निबंध आणि 1साहित्यिक अभ्यासाला मिळाले आहेत.

२३ डिसेंबर २०२३

23 डिसेंबर 2023 चालू घडामोडी

Q.1) भारतीय कुस्ती महासंघाचे अध्यक्ष पदी कोणाची निवड झाली आहे?
✅ संजय सिंग
 
Q.2) 2023 चा मराठी भाषेसाठीचा साहित्य अकादमी पुरस्कार कोणाला जाहीर झाला आहे?
✅ कृष्णात खोत
  
Q.3) नुकतेच कोणत्या भारतीय क्रिकेटपटूला अर्जुन पुरस्कार 2023 जाहीर झालेला आहे?
✅ मोहम्मद शमी
  
Q.4) अलीकडेच भारतीय सशस्त्र दलांना कोणत्या देशाने “Golden Owl” देऊन सन्मानित केले?
✅ श्रीलंका

Q.5) रॉयल सोसायटी ऑफ केमिस्ट्रीद्वारे निओहोम पुरस्कार-2023 कोणाला प्रदान करण्यात आला?
✅ सविता लाडेज
 
Q.6) अलीकडेच कोणाला भूतानच्या प्रतिष्ठित नॅशनल ऑर्डर ऑफ मेरिट गोल्ड मेडलने सन्मानित करण्यात आले?
✅ डॉ. पूनम खेत्रपाल सिंग
 
Q.7) अलीकडेच कोणत्या राज्याने शालेय दप्तरांचे ओझे 50 टक्क्याने कमी करण्याची घोषणा केली आहे?
✅ कर्नाटक

Q.8) अलीकडेच वायुसेने अस्र शक्ती-2023 चा सराव कोणत्या राज्यात आयोजित केला होता?
✅ आंध्र प्रदेश
 
Q.9) संयुक्त राष्ट्रांनी 2024 हे वर्ष काय म्हणून घोषित केले आहे?
✅ कॅमेलीडर्सचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष

Q.10) राष्ट्रीय गणित दिवस दरवर्षी केंव्हा साजरा करण्यात येत असतो?
✅ 22 डिसेंबर

लेक लाडली योजना


महाराष्ट्र शासनाने माझी कन्या भाग्यश्री योजना अधिक्रमित करून 1 एप्रिल 2023 पासून लेक लाडकी या नावाने नवीन योजना सुरु केली आहे


योजनेचे उद्दिष्ट –


मुलींच्या जन्मास प्रोत्साहन देऊन मुलींचा जन्मदर वाढवणे.

मुलींच्या शिक्षणास चालना देणे, मृत्यूदर कमी करणे, बालविवाह रोखणे, मुलींमधील कुपोषण कमी करणे.

शाळाबाह्य मुलींचे प्रमाण शून्यावर आणणे.


योजनेचा लाभ


या योजनेत मुलीच्या जन्मानंतर 5 हजार रुपये, इयत्ता पहिलीत 6 हजार रुपये, सहावीत 7 हजार रुपये, अकरावीत 8 हजार रुपये आणि लाभार्थी मुलीचे वय 18 वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर 75 हजार रुपये याप्रमाणे 1 लाख 1 हजार रुपयांची रक्कम देण्यात येई


अटी व शर्ती


गरीब कुटुंबात जन्मलेल्या मुलींना शासकीय योजनेचा लाभ मिळेल.

ज्यांच्याकडे पिवळे किंवा केशरी शिधापत्रिका आहे.

1 एप्रिल 2023 नंतर जन्मलेल्या मुलींना योजनेचा लाभ मिळेल.

जर कोणाला मुलगा आणि मुलगी असेल तर फक्त मुलीलाच लाभ मिळेल.


दुसऱ्या प्रसुतीच्यावेळी जुळी अपत्ये जन्माला आल्यास व एक मुलगा, एक मुलगी किंवा दोन्ही मुली झाल्यास त्या मुलींना योजनेचा लाभ मिळू शकेल. 

त्यानंतर माता/ पित्याने कुटुंब नियोजनाची शस्त्रक्रिया करणे आवश्यक राहील.

लाभार्थी कुटुंब महाराष्ट्र राज्याचे रहिवाशी असणे आवश्यक

लाभार्थी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 1 लाख रुपयांपेक्षा अधिक नसावे.



माझी कन्या भाग्यश्री योजना


सुरुवात - एप्रिल 2016 (महाराष्ट्र शासन)


उद्देश - मुलींचा जन्मदर वाढण्यासाठी तसेच सुधारणा करण्यासाठी योजना सुरू करण्यात आली.

लाभ - या योजनेंतर्गत महाराष्ट्र सरकार मुलींच्या जन्मानंतर 50,000 रुपये दिले जात होते.


करोनाचा नवा JN.1 उपप्रकार


करोनाचा उपप्रकार असलेल्या BA.2.86 च्या जातीतील JN.1 हा नवा विषाणू केरळच्या काही भागांमध्ये पसरत आहे.


INSACOG (Indian SARS-CoV-2 Genomics Consortium) या प्रयोगशाळेने केरळमध्ये सध्या अमेरिका आणि चीनमध्ये पसरत असलेल्या करोनाचा JN.1 हा नवा उपप्रकार आढळून आल्याचे स्पष्ट केले आहे. त्यावर आयसीएमआरचे डीजी डॉ. राजीव बहल म्हणाले की, केरळमधील काराकुलम, तिरुवनंतपुरम येथे ८ डिसेंबर रोजी झालेल्या RT-PCR चाचण्यांमध्ये पॉझिटिव्ह नमुन्यात JN.1 हा विषाणूचा नवा उपप्रकार आढळून आला. त्यानंतर १८ नोव्हेंबर रोजी काही नमुन्यांची RT-PCR चाचणीही पॉझिटिव्ह आली. रुग्णामध्ये इन्फ्लूएंझासारखी सौम्य लक्षणे होती. परंतु, काही दिवसांनी हे रुग्ण बरे झाले आहेत.


JN.1 हा विषाणू नेमका काय आहे?


करोनाचा JN.1 हा उपप्रकार BA.2.86 प्रकाराशी संबंधित आहे. सामान्यतः तो पिरोला म्हणून ओळखला जातो. करोनाचा हा नवा उपप्रकार आधीच्या उपप्रकारांच्या तुलनेत स्पाइक प्रोटीनमध्ये फक्त एक अतिरिक्त उत्परिवर्तन करत आहे. पिरोलाचे आधीच्या उपप्रकारांच्या तुलनेत स्पाइक प्रोटीनमध्ये ३९ पेक्षा जास्त उत्परिवर्तन होत आहे. यामुळे शास्त्रज्ञ त्यावर लक्ष ठेवून होते. Sars-CoV-2 च्या स्पाइक प्रोटीनवरील उत्परिवर्तने महत्त्वपूर्ण आहेत. कारण ते मानवी पेशींवरील रिसेप्टर्सला जोडतात आणि व्हायरसला त्यात प्रवेश करू देतात.


JN.1 मुळे रुग्णसंख्या वाढ होऊ शकते का?

पिरोला अधिक प्रभावीपणे प्रतिकारशक्तीला शह देत त्वरीत पसरू शकतो, अशी चिंता व्यक्त केली जात होती, मात्र, तसे झालेले नाही. यूएस सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन (CDC) च्या मते, देशात उपलब्ध अद्ययावत लसींमुळे पिरोला संसर्ग प्रभावीपणे रोखता येऊ शकला. पण तरीही लोकांनी JN.1 पासूनही स्वत:चे संरक्षण केले पाहिजे.


JN.1 उपप्रकाराचे रुग्ण का वाढत आहेत?

जागतिक आरोग्य संघटनेने म्हटलेय की, GISAID या जागतिक डेटाबेसवर अपलोड केलेल्या Sars-CoV-2 अनुक्रमांपैकी पिरोला आणि त्यांच्या वंशजांचा वाटा १७ टक्के आहे. त्यापैकी निम्म्याहून अधिक रुग्ण डिसेंबरच्या सुरुवातीस JN.1 चे होते. जागतिक डेटाबेसवर JN.1 च्या किमान तीन हजार रुग्णांची माहिती अपलोड केली गेली होती. त्यातील बहुतेक रुग्ण अमेरिका, कॅनडा आणि युरोपीय देशांमधून आले होते. “BA.2.86 आणि JN.1 सारखी नवीन रूपे लक्ष वेधून घेत असताना, सध्या SARS-CoV-2 प्रकारांपैकी ९९ टक्के भाग हा XBB गटाचा भाग आहे, असेही US CDC ने म्हटले आहे.


JN.1 उपप्रकारापासून कसे कराल स्वतःचे संरक्षण?

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे, की Sars-CoV-2 चे नवीन उपप्रकार येतच राहतील. श्वासोच्छवासाच्या विषाणूपासून संरक्षण करणे महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे स्थानिक पातळीवर प्रकरणांची संख्या वाढत असल्यास गर्दीच्या ठिकाणी जाणे बंद करा आणि जाणारच असल्यास मास्क घाला. हवेशीर जागेत राहिल्याने संसर्गाचा प्रसार कमी होतो. संसर्ग टाळण्यासाठी वारंवार हात धुवा आणि सामाजिक अंतर ठेवा.

Latest post

यशाचा राजमार्ग प्रश्नसंच

 खालील विधाने विचारात घ्या? अ  पोर्तुगीजांनी भारतात पहिला छापखाना 1556 ला गोवा येथे स्थापित केला. ब  मुंबई ला पहिला छापखाना आणण्याचा प्रयत्न...