विविध क्षेत्रांचे जनक

राष्ट्रपिता ⟶ महात्मा गांधी

आधुनिक भारताचे जनक-राजा राम मोहन रॉय

भाषिक लोकशाहीचे जनक - पोटी श्रीरामुलु

राज्यघटनेचे जनक - बी.आर.आंबेडकर

आधुनिक अर्थशास्त्राचे जनक ⟶ महादेव गोविंद रानडे

आधुनिक आर्थिक सुधारणांचे जनक - मनमोहन सिंग

विभक्त-अणू कार्यक्रमाचे जनक - होमी जे. भाभा

अवकाश कार्यक्रमाचे जनक ⟶ विक्रम साराभाई

मिसाईल प्रोग्रामचे फादर ⟶ ए. पी. जे अब्दुल कलाम

कॉमिक बुक्स फादर ⟶ अनंत पै

भूगोलाचा जनक - जेम्स रेनेल

सिनेमाचे जनक ⟶ दादासाहेब फाळके

शेतकरी चळवळीचे जनक. एन. जी. रंगा

पालेओबॉटनीचे पिता ⟶ बीरबल साहनी

निळा क्रांतीचे जनक हिरालाल चौधरी

हरित क्रांतीचे जनक ⟶ एम. एस. स्वामीनाथन

श्वेत क्रांतीचे जनक ⟶ वर्गीज कुरियन

पशुवैद्यकीय शाळेचे जनक ⟶ शालिहोत्र

नागरी उड्डाणांचे जनक. जे. आर. डी. टाटा

हवाई दलाचे जनक ⟶ सुब्रतो मुखर्जी

सिव्हिल इंजिनीअरिंगचे जनक ⟶ सर मोक्षगुंडम विश्वेश्वरैया

सर्जरीचे जनक - सुश्रुत

मायक्रोबायोलॉजीचा फादर ⟶ अँटनी फिलिप्स व्हॅन लीयूवेनहोक

मॉर्डन अ‍ॅस्ट्रॉनॉमीचे जनक - निकोलस कोपर्निकस

न्यूक्लियर फिजिक्सचे जनक - अर्नेस्ट रदरफोर्ड

कॉम्प्यूटर सायन्सचे जनक - जॉर्ज बुले आणि lanलन ट्युरिंग

वर्गीकरणाचे वडील ⟶ कार्ल लिनियस

उत्क्रांतीचा पिता - चार्ल्स डार्विन

आधुनिक ऑलिम्पिकचे पिता-पियरे डी कुबर्टीन

क्रमांकाचा पिता ⟶ पायथागोरस

जेनेटिक्सचे जनक - ग्रेगोर मेंडेल

इंटरनेटचा फादर ⟶ व्हिंट सर्फ

वनस्पतिशास्त्रज्ञ ⟶ थेओफ्रास्टसचा पिता

विजेचा पिता ⟶ बेंजामिन फ्रँकलिन

इलेक्ट्रॉनिक्स फादर ⟶ मायकेल फॅराडे

टेलीव्हिजनचा पिता ⟶ फिलो फॅन्सवर्थ

न्यूक्लियर केमिस्ट्रीचा पिता ⟶ ऑट्टो हॅन

नियतकालिक सारणीचा पिता ⟶ दिमित्री मेंडेलीव

भूमितीचा पिता ⟶ युक्लिड

आयुर्वेदाचे जनक ⟶ धनवंतरी

आधुनिक औषधाचा पिता ⟶ हिप्पोक्रेट्स

कॉम्प्यूटरचा पिता ⟶ चार्ल्स बॅबेज

खगोलशास्त्र पिता ⟶ कोपर्निकस

अर्थशास्त्रातील जनक - अ‍ॅडम स्मिथ

जीवशास्त्रातील जनक - अ‍ॅरिस्टॉटल

इतिहास पिता ⟶ हेरोडोटस

होमिओपॅथी फादर - हेनेमॅन

प्राणीशास्त्रज्ञ ⟶ अरिस्टॉटलचा पिता

रक्त गटांचे जनक ⟶ लँडस्टीनर

रक्ताभिसरणचा पिता ⟶ विल्यम हार्वे

बॅक्टेरियोलॉजीचा फादर ⟶ लुई पेस्टर

जाणून घेऊया महत्त्वपूर्ण सामान्य माहिती.

तामिळनाडू आणि कर्नाटकमध्ये कोणत्या नदीच्या पाण्यावरून वाद आहे ?
कावेरी नदी.

पेनिसिलीनचा शोध कोणी लावला ?
अलेक्झांडर फ्लेमिंग.

आधुनिक मराठी कवितेचे जनक म्हणून कोणास ओळखले जाते ?
कृष्णाजी केशव दामले.

अमेरिकेचा कार्ल लुईस कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे ?
अँथेलेटिक्स.

डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी मनुस्मृती दहन केव्हा केली ?
२५ डिसेंबर १९२७.

सात टेकड्याचे शहर कोणते आहे ?
रोम.

डायनामाइटचा शोध कोणी लावला ?
आल्फ्रेड नोबेल.

आधुनिक मराठी कांदबरीचे जनक कोणास म्हटले जाते ?
ह.ना.आपटे.

'प्लेईंग टू विन' हे पुस्तक कोणाचे आहे ?
सायना नेहवाल.

डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या कोणत्या संस्थेचे ब्रीद वाक्य शिका,संघटित व्हा,संघर्ष करा हे होते ?
बहिष्कृत हितकारिणी सभा.

साबरमती आश्रम कोठे आहे ?
अहमदाबाद.

टेलिव्हिजनचा शोध कोणी लावला ?
जाॅन लाॅगी बेअर्ड.

'शितू' या गाजलेल्या कांदबरीचे लेखक कोण आहे ?
गो.नी.दांडेकर.

' द टेस्ट ऑफ माय लाईफ' हे पुस्तक कोणाचे आहे ?
युवराज सिंग.

डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी 'मुक्ती कोन पथे' ? हे भाषण कोठे केले ?
मुंबई.

भारताची राज्यघटना – भारतीय संविधान

भारताची राज्यघटना हे भारत देशाचे संविधान किंवा पायाभूत कायदा (legal basis) आहे.
डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर हे राज्यघटनेचे शिल्पकार आहेत.
भारतीय संविधानावर विविध पाश्चात्य संविधानांचा प्रभाव आहे.
नोव्हेंबर 26 इ.स. 1949 रोजी राज्यघटनेचा स्वीकार केला गेला व जानेवारी 26 इ.स. 1950 पासून राज्यघटना अंमलात आली.
1950 साली अमलात आलेले भारतीय संविधान मुख्यत्वे 1935 च्या भारत सरकार कायद्यावर (Government of India Act of 1935) वर आधारित आहे.
ऑगस्ट 29, रोजी डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नेतृत्वाखाली संविधान समिती स्थापन झाली.

अनेक बैठकांनंतर या समितीने सादर केलेला अंतिम मसुदा नोव्हेंबर 26 इ.स. 1949 रोजी स्वीकारला गेला.
यामुळे 26 नोव्हेंबर हा दिवस ‘भारतीय संविधान दिन’ म्हणून साजरा केला जातो.
नागरिकत्व, निवडणूका व अंतरिम संसदेविषयीचे आणि इतर काही तात्पुरत्या बाबी तत्काळ लागू झाल्या.
संविधान संपूर्ण रूपानेजानेवारी 26, 1950 रोजी लागू झाले.
त्यामुळे 26 जानेवारी हा दिवस ‘भारतीय प्रजासत्ताक दिन’ म्हणून साजरा केला जातो.
भारताची राज्यघटना उद्देशिका (Preamble), मुख्य भाग व 12 पुरवण्या (परिशिष्टे) अशा स्वरूपात विभागली आहे.
मुख्य संविधानाचे 22 विभाग असून त्यांची अनेक प्रकरणांमध्ये विभागणी केलेली आहे.
सुरूवातीच्या 395 कलमांपैकीची काही कलमे आता कालबाह्य झाली आहेत.

सध्या राज्यघटनेत 447 कलमे असून भारतीय संविधान जगातल्या सर्वांत मोठ्या संविधानांमध्ये मोडते.
भारतीय संविधानाच्या उद्देशिकेप्रमाणे भारत हे सार्वभौम (Sovereign) , समाजवादी (Socialist), धर्मनिरपेक्ष (Secular), लोकशाही (Democratic) प्रजासत्ताक(Republic) आहे.
मूळ उद्देशिकेत समाजवादी (Socialist) व धर्मनिरपेक्ष (Secular) हे शब्द नव्हते.
राज्यघटनेच्या 42 व्या दुरूस्तीद्वारे ते उद्देशिकेत घालण्यात आले.

काही महत्वपूर्ण वैशिट्ये :

मूलभूत आधिकार
सरकारसाठीची मार्गदर्शक तत्वे
संघराज्य प्रणाली
प्रत्येक भारतीय नागरिकाची मूलभूत कर्तव्ये.

विभाग :

प्रशासकीय (Executive)
विधीमंडळे (Legislative)
न्यायालयीन (Judicial)

भारतीय निवडणूक आयोग

- संविधानिक संस्था
- कलम 324
- स्थापना: 26 जानेवारी 1950
- निवडणुका: राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, संसद, राज्य विधिमंडळ
- पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त: सुकुमार सेन
- मुख्य आयुक्तांची नियुक्ती राष्ट्रपती करतात: 6 वर्षे किंवा वयाची 65 वर्षे ते पदावर राहतात

राज्यसभा
- संसदेचे उच्च सभागृह
- भारताचे उपराष्ट्रपती पदसिद्ध अध्यक्ष असतात
- एकूण जागा: 250: 238 राज्ये आणि केंद्र शासित प्रदेश + 12 राष्ट्रपती नियुक्त
- सध्या जागा: 245: 233 राज्ये आणि केंद्र शासित प्रदेश + 12 राष्ट्रपती नियुक्त (कलम 80 नुसार ही नियुक्ती)
- महाराष्ट्रात राज्यसभेच्या 19 जागा
- मणिपूर, मेघालय, मिझोरम, नागालॅड, त्रिपुरा, अरुणाचल प्रदेश, सिक्कीम, पाॅडेचरी, गोवा या राज्यांना राज्यसभेवर प्रत्येकी 1 जागा

लोकसभा
- एकूण जागा: 552 (कलम 81 & 331 नुसार)
- पहिल्या लोकसभेची स्थापना: 2 एप्रिल 1952

पंतप्रधान संग्रहालय

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बाबासाहेब भीमराव आंबेडकर यांच्या 131 व्या जयंतीनिमित्त 14 एप्रिल 2022 रोजी दिल्लीतील तीन मूर्ती भवन येथे पंतप्रधान संग्रहालयाचे उद्घाटन केले.

पूर्वी हे संग्रहालय नेहरू मेमोरियल म्युझियम म्हणून ओळखले जात होते. त्याचे नाव बदलून पंतप्रधान संग्रहालय असे करण्यात आले आहे.

नेहरू मेमोरियल म्युझियमचे पंतप्रधान संग्रहालयात रूपांतर करण्यास केंद्र सरकारने 2018 मध्ये मान्यता दिली होती.

यापूर्वी देशाचे पहिले पंतप्रधान पं. नेहरू यांच्याशी संबंधित आठवणी त्यात ठेवण्यात आल्या होत्या. आता त्यात देशाच्या सर्व 14 पंतप्रधानांची माहिती आहे.

या संग्रहालयासाठी सुमारे 271 कोटी रुपये खर्च आला आहे. संग्रहालयात दोन ब्लॉक आहेत. त्यांचे एकूण क्षेत्रफळ 15,600 चौरस मीटरमध्ये आहे.

नवीन नेमणुका

नितीन गुप्ता - केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळाचे (CBDT) अध्यक्ष

दिनकर गुप्ता - राष्ट्रीय तपास संस्थेचे (NIA) प्रमुख

श्याम सरन - इंडिया इंटरनॅशनल सेंटरचे (IIC) अध्यक्ष

सामंतकुमार गोयल - संशोधन आणि विश्लेषण शाखेचे (RAW) प्रमुख (मुदतवाढ)

नवीन नेमणुका :-

नितीन गुप्ता - केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळाचे (CBDT) अध्यक्ष

दिनकर गुप्ता - राष्ट्रीय तपास संस्थेचे (NIA) प्रमुख

श्याम सरन - इंडिया इंटरनॅशनल सेंटरचे (IIC) अध्यक्ष

सामंतकुमार गोयल - संशोधन आणि विश्लेषण शाखेचे (RAW) प्रमुख (मुदतवाढ)

चालू घडामोडी

भारतीय वंशाचे अभियंता विवेक लाल यांना अमेरिकेच्या राष्ट्रपतींकडून लाइफ टाइम अचिव्हमेंट पुरस्कार

भारतीय वंशाचे एरोस्पेस अभियंता विवेक लाल यांना अमेरिकेच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते लाइफ टाईम अचिव्हमेंट पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.

ठळक मुद्दे

विवेक लाल यांना अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन यांनी स्वाक्षरी केलेल्या प्रशस्तिपत्रासह जीवनगौरव पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

डॉ. लाल अमेरिकन कंपनी जनरल अॅटोमिक्समध्ये मुख्य कार्यकारी म्हणून काम करतात. या कंपनीने गार्डियन ड्रोनसारखी अत्याधुनिक मानवरहित हवाई वाहने (UAV) विकसित केली आहेत.

जनरल अॅटॉमिक्सचे प्रमुख होण्यापूर्वी, डॉ. लाल यांनी NASA, Raytheon, Boeing आणि Lockheed Martin सारख्या इतर मोठ्या संस्थांमध्ये काम केले आहे.

भारतीय कर्णधार हरमनप्रीत कौरने केली कमाल, बनली ICC पुरस्कार जिंकणारी पहिली भारतीय महिला क्रिकेटपटू!

आयसीसीने सप्टेंबर महिन्यासाठी सर्वोत्तम खेळाडूचा पुरस्कार जाहीर केला आहे.

महिला आणि पुरुष अशा दोन्ही प्रकारात दिल्या जाणाऱ्या या पुरस्कारावरही भारताचे वर्चस्व आहे.

भारतीय महिला क्रिकेट संघाची कर्णधार हरमनप्रीत कौर हिला ‘आयसीसी प्लेयर ऑफ द मंथ अवॉर्ड’ हा सन्मान देण्यात आला आहे.

आयसीसी पुरस्कार जिंकणारी ती पहिली भारतीय महिला क्रिकेटपटू ठरली आहे.

सामान्य ज्ञान

        

महाराष्ट्राला किती कि‌‌.मी चा समुद्रकिनारा लाभला आहे?
  उत्तर- 720 कि.मी

राष्ट्रपती पदाची निवडणूक लढविण्यास पात्र होण्यासाठी उमेदवाराचे किमान वय किती असणे आवश्यक आहे?
उत्तर- 35

महाराष्ट्रात कोणत्या ठिकाणी कुंभमेळा भरतो?
उत्तर- नाशिक

इस्राइल या देशाला भेट देणारे पहिले भारतीय पंतप्रधान कोण?
उत्तर- नरेंद्र मोदी

व्हॅलेंन्टाईन डे कोणत्या दिवशी असतो?
उत्तर- 14 फेब्रुवारी

हत्तीरोग (हत्तीपाय रोग) कोणता डास चावल्याने होतो ?
उत्तर- क्युलेक्स

रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी झाले असता कोणता रोग होतो?
उत्तर- ॲनिमिया (पंडुरोग)

चिकन गुणिया हा रोग कशापासून होतो?
उत्तर- विषाणू

मानवी आहारातील कोणत्या घटका पासून शरीरास ऊर्जा मिळते?
उत्तर- कार्बोहायड्रेट

ग्लुकोमिया हा रोग कोणत्या अवयवास होतो?
उत्तर- डोळे

रशियाने औपचारिकपणे युक्रेनचे चार क्षेत्र जोडले

रशिया औपचारिकपणे युक्रेनमधील चार प्रदेश ताब्यात घेईल जिथे त्यांनी सार्वमत घेतले होते. लुहान्स्क, डोनेस्तक, खेरसन आणि झापोरिझिया हे प्रदेश आहेत. रशियाचा दावा आहे की या प्रदेशांतील रहिवाशांनी रशियन राजवटीत राहण्यासाठी मतदान केले आहे.

ठळक मुद्दे

रशियन राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी 30 सप्टेंबर रोजी क्रेमलिन येथे एका समारंभात युक्रेनच्या या चार प्रदेशांना जोडण्याची औपचारिक घोषणा केली.

हे प्रदेश रशियाने क्राइमियाच्या जोडणीनंतर आठ वर्षांनी ताब्यात घेतले आहेत. क्रिमिया हा युक्रेनियन प्रदेश आहे जो 2014 मध्ये रशियाने जोडला होता.

यापूर्वी रशियाने या भागात सार्वमत घेतले होते. रशियाच्या मते, या प्रदेशांतील रहिवाशांनी रशियाचा भाग होण्याचे औपचारिक समर्थन केले.

युक्रेनियन सरकार आणि पाश्चात्य देशांनी सार्वमत बेकायदेशीर म्हटले आहे आणि या प्रदेशांवरील रशियन दाव्यांना कधीही मान्यता न देण्याची शपथ घेतली आहे.

रशियाने संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेत पाश्चात्य देशांनी युक्रेनच्या भूभागांच्या विलयीकरणाचा निषेध करणाऱ्या ठरावावर व्हेटो केला. हा प्रस्ताव अमेरिका आणि अल्बेनियाने आणला होता. ठरावात रशियाने युक्रेनमधून आपले सैन्य तात्काळ मागे घेण्याची मागणी करण्यात आली होती.

युनायटेड नेशन्स सिक्युरिटी कौन्सिल, 15 देशांचे सदस्यत्व असलेल्या, ठरावावर मतदान केले, परंतु रशियाच्या व्हेटोमुळे ठराव मंजूर होऊ शकला नाही.

5 ऑक्टोबर घडामोडी

राष्ट्रीय डॉल्फिन दिवस

5 ऑक्टोबर 2022 रोजी भारतात पहिला राष्ट्रीय डॉल्फिन दिवस साजरा करण्यात आला. डॉल्फिनच्या संवर्धनासाठी जनजागृती करण्यासाठी केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालयाने यावर्षी मार्चमध्ये हा दिवस साजरा करण्याची घोषणा केली होती.

केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालयाच्या घोषणेनुसार, राष्ट्रीय डॉल्फिन दिवस दरवर्षी 5 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जाईल. या दिवशी डॉल्फिनच्या संवर्धनासाठी लोकसहभागाकडेही लक्ष दिले जाणार आहे.

डॉल्फिन हे निरोगी जलीय परिसंस्थेचे एक आदर्श सूचक म्हणून काम करतात, त्यामुळे डॉल्फिनचे संवर्धन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

5 ऑक्टोबर : जागतिक शिक्षक दिनासंदर्भात महत्त्वाची माहिती

जागतिक शिक्षक दिन दरवर्षी ५ ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. या दिवशी शिक्षकांना सर्वसाधारणपणे सन्मानित केले जाते आणि काही कार्यरत आणि सेवानिवृत्त शिक्षकांना त्यांच्या विशेष योगदानाबद्दल सन्मानित केले जाते.

2022 च्या जागतिक शिक्षक दिनाची थीम (मुख्य थीम) 'शिक्षणाच्या परिवर्तनाची सुरुवात शिक्षकांपासून होते' अशी आहे. भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती आणि दुसरे राष्ट्रपती डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जन्मदिनी दरवर्षी ५ सप्टेंबर रोजी देशभरात राष्ट्रीय शिक्षक दिन साजरा केला जातो.

भारतीय वंशाचे अभियंता विवेक लाल यांना अमेरिकेच्या राष्ट्रपतींकडून लाइफ टाइम अचिव्हमेंट पुरस्कार

भारतीय वंशाचे एरोस्पेस अभियंता विवेक लाल यांना अमेरिकेच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते लाइफ टाईम अचिव्हमेंट पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.

ठळक मुद्दे

विवेक लाल यांना अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन यांनी स्वाक्षरी केलेल्या प्रशस्तिपत्रासह जीवनगौरव पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

डॉ. लाल अमेरिकन कंपनी जनरल अॅटोमिक्समध्ये मुख्य कार्यकारी म्हणून काम करतात. या कंपनीने गार्डियन ड्रोनसारखी अत्याधुनिक मानवरहित हवाई वाहने (UAV) विकसित केली आहेत.

जनरल अॅटॉमिक्सचे प्रमुख होण्यापूर्वी, डॉ. लाल यांनी NASA, Raytheon, Boeing आणि Lockheed Martin सारख्या इतर मोठ्या संस्थांमध्ये काम केले आहे.

चालू घडामोडी

अर्थशास्त्राचा नोबेल पारितोषिक 2022: फेडचे माजी अध्यक्ष बर्नान्के यांच्यासह यूएस त्रिकुटाने जिंकले

अर्थशास्त्राचे नोबेल पारितोषिक 2022: बेन एस. बर्नान्के, डग्लस डब्ल्यू. डायमंड आणि फिलिप एच. डायबविग या यूएस त्रिकूट यांना आल्फ्रेड नोबेल बँकेच्या संशोधनासाठी स्मरणार्थ 2022 (अर्थशास्त्राचे नोबेल पारितोषिक 2022) अर्थशास्त्रातील स्वेरिगेस रिक्सबँक पारितोषिक मिळाले.

2022 च्या अर्थशास्त्राच्या नोबेल पुरस्कारासाठी एकूण 10 दशलक्ष स्वीडिश क्रोनर किंवा अंदाजे $900,000 देण्यात येते

मुलायम सिंह यादव: सपा चे संस्थापक आणि यूपीचे माजी मुख्यमंत्री यांचे निधन

समाजवादी पक्षाचे (एसपी) संस्थापक आणि उत्तर प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री मुलायम सिंह यादव यांचे १० ऑक्टोबर रोजी गुरुग्रामच्या एका खाजगी रुग्णालयात निधन झाले. 

 मुलायम सिंह यादव यांची राजकीय कारकीर्द:-

1967 मध्ये मुलायम सिंह यादव पहिल्यांदाच उत्तर प्रदेश विधानसभेवर निवडून आले.

1989 मध्ये यादव यांनी उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्रिपदाची पहिली निवडणूक जिंकली.

1992 मध्ये त्यांनी समाजवादी पक्षाची स्थापना केली.

मुलायमसिंह यादव यांनी उत्तर प्रदेशातील मैनपुरी जिल्ह्याचे खासदार म्हणून प्रतिनिधित्व केले.

1989 ते 1991, 1993 ते 1995 आणि 2003 ते 2007 असे तीन वेळा त्यांनी हे पद भूषवले होते.

1996 ते 1998 पर्यंत त्यांनी केंद्रीय संरक्षण मंत्री म्हणून काम केले.

मुलायम सिंह यादव यांनी लोकसभेच्या सात आणि उत्तर प्रदेश (यूपी) विधानसभेच्या 10 निवडणुका जिंकल्या होत्या.

लक्षात ठेवा

               
भारतीय घटनेच्या तरतुदींनुसार महाराष्ट्राच्या मंत्रिपरिषदेत मंत्री, राज्यमंत्री, उपमंत्री यांची कमाल संख्या मर्यादा .... इतकी आहे.
- ४३

निवडणूक यंत्रणेतील एक महत्त्वाचा घटक या नात्याने तालुका स्तरावरील जबाबदारी पार पाडतो ....
- तहसीलदार

जिल्ह्यातील कायदा व सुव्यवस्थेची जबाबदारी जिल्हा धिकाऱ्यांवर असून जिल्हाधिकारी हाच असतो.
- जिल्हा दंडाधिकारी

तालुक्यातील शांतता व सुव्यवस्थेची जबाबदारी तहसील दारावर असून तहसीलदार हाच .... असतो.
- तालुका दंडाधिकारी

महिला पोलिसांची नेमणूक देशात सर्वप्रथम महाराष्ट्र राज्यात मुंबई येथे केली गेली. कोणत्या वर्षी ?
- इ.स. १९५५

.... या प्राचीन भारतीय राजघराण्याने स्थानिक स्वराज्य संस्थांना विशेष उत्तेजन दिले होते, असे इतिहास सांगतो.
- चोल

'मनुस्मृती' व 'नारदस्मृती' यांमध्ये ग्रामस्तरावर कार्य करणाऱ्या ग्रामपंचायतसदृश .... या संस्थांचा उल्लेख आला आहे.
- न्यायपंचायत

आधुनिक भारताच्या इतिहासात लॉर्ड रिपनने स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या स्थापनेबाबत केलेले प्रयत्न व त्याने संमत केलेला इ. स. १८८२ चा स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा कायदा लक्षात घेता त्यास यथार्थतेने म्हटले जाते ....
- स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा जनक

स्वातंत्र्योत्तर काळात व्यवस्थेचे स्वरूप व कल्पना सुनिश्चित करण्यासाठी मध्यवर्ती शासनाने १६ जानेवारी, १९५७ रोजी .... यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमली होती.
- बलवंतराय मेहता

बलवंतराय मेहता समितीने लोकशाहीच्या विकेंद्रीकरणावर भर दिला व स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या त्रिस्तरीय रचनेची शिफारस केली. बलवंतराय मेहता समितीने आपला अहवाल केंद्र शासनाला केव्हा सादर केला ?
- २४ नोव्हेंबर, १९५७

आरक्षण गरज की अधिकार?

खर तर हा आज बनलेला संवेदनशील विषय आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतीय राज्यघटनेमध्ये मागासवर्गीय जातींसाठी आरक्षणाची तरतूद केली ती करत असताना त्यांनी सर्व समाज घटकाचा एकंदरीत अभ्यास केला जाती-जातील उतरंड संपुष्टात आणणे आवश्यक आहे या मतावर ते ठाम होते परंतु ही व्यवस्था बदलण्यासाठी बराचसा कालावधी लागेल याची देखील त्यांना जाण होती म्हणून त्यांनी आर्थिक दृष्ट्या सक्षम करण्याच्या हेतूने काही मागासवर्गीय जातींना मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी आरक्षणाची तरतूद केली ती करत असताना त्यांनी ह्या गोष्टी कायमस्वरूपी राहणार नाहीत याची देखील दक्षता घेतली कारण आरक्षण हे मुख्य प्रवाहात आणण्याचे एक माध्यम आहे. ते कुठल्याही समाजासाठी कायमस्वरूपी असू शकत नाही हे देखील त्यांनी निदर्शनास आणून दिलं होतं परंतु इथल्या राजकीय व्यवस्थेने आपल्या राजकारणासाठी वर्षानुवर्ष आरक्षणाची मुदत वाढवत आपल्या राजकारणाची पोळी शेकली. गेली 70 वर्ष एकही समाज आरक्षणातून सुदृढ झाला नाही का? आणि जर झाला नसेल तर का? या प्रश्नाची उत्तर अनुत्तरीत राहिली नाही तर ती जाणून बुजून अनुत्तरीत  ठेवण्यात आली ज्या समाजाचा आर्थिक विकास आरक्षणातून झाला त्या समाजातील किती लोकांनी आरक्षण सोडून दिले? ते मुख्य प्रवाहात आल्यानंतर त्यांनी आरक्षण खरंतर सोडायला हवं होतं कारण त्याचा लाभ त्याच समाजातील इतर घटकालाही मिळाला असता परंतु असे झाले नाही वर्षानुवर्ष पिढ्यान पिढ्या आरक्षणाचा लाभ घेत श्रीमंत त्यातील श्रीमंत होत गेले आणि त्याच समाजातील गरीब वर्ग हा गरीबच राहिला. भारतीय राज्यघटनेनुसार भारतातील प्रत्येक नागरिकाला स्वतःचा विकास करण्याचा अधिकार आहे परंतु आरक्षणाच्या नावाखाली किती दिवस आपण ह्याच गोष्टी करणार हे कुठेतरी थांबायला हवं आणि हे थांबवण्यासाठी ज्या समाजातील आरक्षित वर्ग सुदृढ झाला आर्थिक दृष्ट्या सक्षम झाला त्यांनी स्वतः आरक्षणाचा त्याग करावा अन्यथा प्रत्येक समाजात गरीब वर्ग कायमस्वरूपी गरीबच राहील तुम्ही माझ्या मताशी सहमत असालच असे नाही परंतु भारताचा नागरिक या नात्याने डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांना अभिप्रेत असणाऱ्या विचारांनी सर्व मागासवर्गीय समाजांनी खर तर याचा सारासार विचार करावा

चालू घडामोडी

हिमाचल प्रदेशला मंडी येथे पहिले जैवविविधता उद्यान 

लुप्तप्राय हिमालयीन वनौषधींच्या संवर्धनासाठी योगदान देणारे पहिले जैवविविधता उद्यान हिमाचल प्रदेशला मिळाले आहे. 

हे उद्यान मंडीच्या भुला व्हॅलीमध्ये उभारण्यात येणार आहे. 

HP च्या वनविभागातर्फे नॅशनल मिशन ऑन हिमालयन स्टडीज (NMHS) अंतर्गत 1 कोटी रुपये खर्च करून जैवविविधता उद्यान उभारण्यात आले आहे. 

नोबेल शांतता पुरस्कार 2022: युक्रेन, रशिया आणि बेलारूसमधील मानवाधिकार प्रचारकांना सन्मानित

बेलारूसमधील मानवाधिकार रक्षक एलेस बिलियात्स्की, जो आता तुरुंगात आहे, मेमोरियल , एक रशियन मानवाधिकार संस्था, आणि सेंटर फॉर सिव्हिल लिबर्टीज, एक युक्रेनियन मानवाधिकार संस्था, या सर्वांना संयुक्तपणे यावर्षीचा नोबेल शांतता पुरस्कार 2022 देण्यात आला आहे.

रशियन मानवाधिकार संघटना मेमोरियल ही या वर्षीचे शांततेचे नोबेल पारितोषिक मिळालेल्या दोन संस्थांपैकी एक आहे.

गंभीर आवाजांविरुद्ध दडपशाहीच्या लाटेदरम्यान स्मारक बंद करण्याचा आदेश देण्यात आला होता आणि "पुतिनच्या नेतृत्वाखाली रशियाची विवेकबुद्धी प्रतिबंधित" म्हणून त्याचा संदर्भ देते.

युक्रेनमधील अशांततेच्या काळात, 2007 मध्ये तेथे लोकशाही आणि मानवी हक्क वाढवण्यासाठी सेंटर फॉर सिव्हिल लिबर्टीजची स्थापना करण्यात आली.