क्रांती व पीक

🔳पिवळी क्रांती:-तेलबिया

🔳निळी क्रांती:-मत्स्य उत्पादन

🔳शवेत क्रांती:-दुग्ध उत्पादन

🔳हरित क्रांती:-अन्नधान्य उत्पादन

🔳सोनेरी तंतू क्रांती:-ताग उत्पादन

🔳सोनेरी क्रांती:-फल उत्पादन

🔳गलाबी क्रांती:-कांदा उत्पादन

सुर्यमालेविषयी महत्वाचे प्रश्न

🪐 सुर्यमालेतील सर्वात लहान ग्रह कोणता ?
👉 बध

🪐 सुर्यमालेतील सर्वात तेजस्वी ग्रह कोणता ?
👉 शक्र

🪐 सुर्यमालेतील सर्वात मोठा ग्रह कोणता ?
👉 गरू

🪐 कोणत्या ग्रहाला पहाट तारा असेही म्हणतात ?
👉 शक्र

🪐 जलग्रह म्हणून कोणत्या ग्रहाला ओळखले जाते ?
👉 पथ्वी

🪐 सजीव सृष्टी असलेला सूर्यमालेतील एकूण ग्रह कोणता ?
👉 पथ्वी

🪐 पथ्वीच्या सर्वात जवळचा ग्रह कोणता ?
👉 शक्र

🪐 सर्यमालेतील सर्वात जवळचा ग्रह कोणता ?
👉 बध

🪐 पथ्वीच्या स्वतःभोवती फिरण्याच्या गतीस काय म्हणतात ?
👉 परिवलन

🪐 पथ्वीच्या सूर्याभोवती फिरण्याच्या गतीस काय म्हणतात ?
👉 परिभ्रमण

🪐 सर्वाधिक गुरुत्वाकर्षण असलेला ग्रह कोणता ?
👉 गरू

🪐 सर्यमालेतील सर्वात वेगवान ग्रह कोणता ?
👉 बध

🪐 सर्यमालेतील सर्वात तप्त ग्रह कोणता ?
👉 शक्र

🪐 मगळाच्या दोन उपग्रहांची नावे कोणती ?
👉 फोबोज आणि डीमोज

🪐 कोणत्या ग्रहाला लाल ग्रह म्हणून ओळखले जाते ?
👉 मगळ

🪐 गरु ग्रह पृथ्वीच्या तुलनेत किती पटीने मोठा आहे ?
👉 1397 पटीने

🪐 कोणत्या ग्रहास वादळी ग्रह म्हणून ओळखले जाते ?
👉 गरू

🪐 सर्यमालेतील सर्वात मोठा उपग्रह कोणता ?
👉 टायटन

🪐 सर्यमालेतील सर्वाधिक उपग्रह असलेला ग्रह कोणता ?
👉 शनि

🪐 यरेनस ग्रह कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
👉 परजापती व वासव

🪐 गरु ग्रह कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
👉 बहस्पति

🪐 नपच्यून ग्रह कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
👉 वरून व हर्षल

🪐 नपच्यून ग्रहावरील एक ऋतु किती वर्षाचा असतो ?
👉 41 वर्ष

🪐 सर्यमालेतील ग्रह व त्यांची उपग्रहांची संख्या ?
👉 पथ्वी      - 01
👉 मगळ     - 02
👉 गरु        - 79
👉 शनि.     - 82
👉 यरेनस   - 27
👉 नपच्यून - 14

🪐 सर्यमालेतील कोणत्या ग्रहाला उपग्रह नाहीत ?
👉 बध व शुक्र

🪐  सर्यमालेतील एकूण ग्रहांची संख्या किती आहे ?
👉 आठ

🪐 सर्याचे पृथ्वीपासूनचे अंतर किती आहे ?
👉 14 कोटी 96 लाख Km

🪐 चद्राचे पृथ्वीपासूनचे अंतर किती आहे ?
👉 3 लाख 84 हजार Km

🪐 सर्य किरणे पृथ्वीवर येण्यास किती वेळ लागतो ?
👉 8 min 20 Sec

🪐 चद्रप्रकाश पृथ्वीवर पोहोचण्यास किती कालावधी लागतो ?
👉 1.3 सेकंद

🪐 सर्याच्या पृष्ठभागाचे तापमान किती आहे ?
👉 6000⁰ C

🪐 चद्रा प्रमाणेच कोणत्या ग्रहाच्या कला दिसून येतात ?
👉 शक्र

🪐 चद्र रोज मागच्या दिवसापेक्षा किती मिनिटे उशिरा उगवतो ?
👉 50 मिनिटे

🪐 गरहमालेतील सर्वात प्रकाशमान तारा कोणता ?
👉 सायरस (श्वान) सूर्यापेक्षा 24 पटीने

🪐 सर्यमालेतील कोणत्या एकमेव ग्रहावर वातावरण नाही ?
👉 बध

🪐 पथ्वीवरून चंद्राचा किती टक्के पृष्ठभाग दिसतो ?
👉 59 %

🪐 पथ्वीच्या परिवलन कालावधी किती आहे ?
👉 23 तास, 56 मिनिटे, 4 सेकंद

🪐 पथ्वीच्या परिभ्रमणाचा कालावधी किती आहे ?
👉 365 दिवस, 5 तास, 48 मिनिटे 54 सेकंद

🪐 पथ्वीचा आकार कशा प्रकारचा आहे ?
👉 धरुवा कडील बाजूस चपटी व विषुववृत्तलगत फुगीर (जिओइड)

🪐 पथ्वीचा परीक्षेत सर्वप्रथम कोणत्या संशोधकाने मोजला ?
👉 एरॅटोस्थेनिस

🪐 यरेनस या ग्रहाचा शोध कोणत्या खगोल शास्त्रज्ञाने लावला ?
👉 विल्यम हर्षल

🪐 नपच्यून या ग्रहाचा शोध कोणत्या खगोल शास्त्रज्ञाने लावला ?
👉 जॉन गेल

🪐 सर्य माले बाहेरील ग्रहांमधील मोठी अंतर मोजण्याचे एकक कोणते ?
👉 पार्सेक

MPSC सराव प्रश्न

1)कोरोना विषाणूला रोखण्यासाठी आशियाई विकास बँकेनी सदस्यांसाठी किती कर्ज मंजूर केले?
(A) 1 दशलक्ष डॉलर
(B) 4 दशलक्ष डॉलर.  √
(C) 3 दशलक्ष डॉलर
(D) 5 दशलक्ष डॉलर

2)भारताने कोणत्या देशासोबत 40 दशलक्ष डॉलर एवढ्या रकमेचा संरक्षण करार केला?
(A) संयुक्त अरब अमिराती
(B) दक्षिण आफ्रिका
(C) अर्मेनिया.  √
(D) न्युझीलँड

3)शून्य भेदभाव दिन कधी साजरा केला जातो?
(A) 1 मार्च.  √
(B) 2 मार्च
(C) 3 मार्च
(D) 29 फेब्रुवारी

4)मार्च 2020 या महिन्यात भारत सरकारने UNESCOच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीमध्ये समाविष्ट करण्यासाठी किती स्थळांचे नामांकन दिले?
(A) 1
(B) 3
(C) 2.  √
(D) 5

5)कोणत्या व्यक्तीची मुंबई विद्यापीठाच्या सल्लागार समितीच्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात आली?
(A) मुकेश अंबानी
(B) रतन टाटा.  √
(C) सी. रमेशचंद्र
(D) राघव राजपुरोहित

6)राष्ट्रीय विज्ञान दिन कधी साजरा केला गेला?
(A) 29 फेब्रुवारी 2020
(B) 3 मार्च 2020
(C) 28 फेब्रुवारी 2020. √
(D) 1 मार्च 2020

7)केंद्रीय कृषी व शेतकरी कल्याण मंत्री नरेंद्र सिंग तोमार ह्यांच्या हस्ते कितव्या राष्ट्रीय कृषी विज्ञान केंद्र (KVK) परिषदेचे उद्घाटन झाले?
(A) 7 वा
(B) 8 वा
(C) 9 वा
(D) 11 वा.  √

8)‘केंद्रीय संस्कृत विद्यापीठ विधेयक-2019’ राज्यसभेत चर्चेसाठी कधी मांडले गेले?
(A) 29 फेब्रुवारी 2020
(B) 3 मार्च 2020
(C) 28 फेब्रुवारी 2020
(D) 2 मार्च 2020.  √
9)जुन्या आयफोन संचांचा वेग कमी केल्याचा आरोपाखाली दाखल केलेला खटला निकाली काढण्यासाठी अॅपल कंपनीने किती रक्कम देण्याचे मान्य केले?
(A) 600 दशलक्ष डॉलर
(B) 300 दशलक्ष डॉलर
(C) 200 दशलक्ष डॉलर
(D) 500 दशलक्ष डॉलर.  √

10)सौदी अरबचे ‘प्रीमियम नागरिकत्व’ मिळविणारा पहिला भारतीय कोण आहे?
(A) फारुख अब्दुल्ला
(B) ख्वाजा अब्दुल घानी
(C) गुलाम मोहम्मद अब्दुल खादर
(D) युसुफ अली. 

महाराष्ट्राची 4 नवी पुस्तकांची गावे

🔹भिलार :-वाई तालुका, जिल्हा सातारा (राज्यातील पहिले पुस्तकाचे गाव.

1)औदुंबर :- जिल्हा सांगली

2)नवेगाव बांध :- जिल्हा गोंदिया

3)वेरूळ :- जिल्हा औरंगाबाद

(4)पोंभुर्ले :-सिंधुदुर्ग जिल्हा.

लक्षात ठेवा

🟠कुवेत बनले पृथ्वीवरील सर्वात उष्ण ठिकाण, 53.2 अंश सेल्सिअसची नोंद

🔹कुवेतचे तापमान 53.2 अंश सेल्सिअस (127.7 अंश फॅरेनहाइट) पर्यंत पोहोचले , ज्यामुळे ते पृथ्वीवरील सर्वात उष्ण ठिकाणांपैकी एक बनले. 

🔸कुवेतमध्ये गेल्या उन्हाळ्यात इतकी उष्णता होती की आकाशातून पक्षी मेले. समुद्रातील घोडे खाडीत मरण पावले. 

🔹मृत क्लॅम्सने खडकांचा लेप लावला होता, त्यांचे कवच वाफवल्यासारखे उघडले होते.

MPSC सराव प्रश्न By

1)कोरोना विषाणूला रोखण्यासाठी आशियाई विकास बँकेनी सदस्यांसाठी किती कर्ज मंजूर केले?
(A) 1 दशलक्ष डॉलर
(B) 4 दशलक्ष डॉलर.  √
(C) 3 दशलक्ष डॉलर
(D) 5 दशलक्ष डॉलर

2)भारताने कोणत्या देशासोबत 40 दशलक्ष डॉलर एवढ्या रकमेचा संरक्षण करार केला?
(A) संयुक्त अरब अमिराती
(B) दक्षिण आफ्रिका
(C) अर्मेनिया.  √
(D) न्युझीलँड

3)शून्य भेदभाव दिन कधी साजरा केला जातो?
(A) 1 मार्च.  √
(B) 2 मार्च
(C) 3 मार्च
(D) 29 फेब्रुवारी

4)मार्च 2020 या महिन्यात भारत सरकारने UNESCOच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीमध्ये समाविष्ट करण्यासाठी किती स्थळांचे नामांकन दिले?
(A) 1
(B) 3
(C) 2.  √
(D) 5

5)कोणत्या व्यक्तीची मुंबई विद्यापीठाच्या सल्लागार समितीच्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात आली?
(A) मुकेश अंबानी
(B) रतन टाटा.  √
(C) सी. रमेशचंद्र
(D) राघव राजपुरोहित

6)राष्ट्रीय विज्ञान दिन कधी साजरा केला गेला?
(A) 29 फेब्रुवारी 2020
(B) 3 मार्च 2020
(C) 28 फेब्रुवारी 2020. √
(D) 1 मार्च 2020

7)केंद्रीय कृषी व शेतकरी कल्याण मंत्री नरेंद्र सिंग तोमार ह्यांच्या हस्ते कितव्या राष्ट्रीय कृषी विज्ञान केंद्र (KVK) परिषदेचे उद्घाटन झाले?
(A) 7 वा
(B) 8 वा
(C) 9 वा
(D) 11 वा.  √

8)‘केंद्रीय संस्कृत विद्यापीठ विधेयक-2019’ राज्यसभेत चर्चेसाठी कधी मांडले गेले?
(A) 29 फेब्रुवारी 2020
(B) 3 मार्च 2020
(C) 28 फेब्रुवारी 2020
(D) 2 मार्च 2020.  √
9)जुन्या आयफोन संचांचा वेग कमी केल्याचा आरोपाखाली दाखल केलेला खटला निकाली काढण्यासाठी अॅपल कंपनीने किती रक्कम देण्याचे मान्य केले?
(A) 600 दशलक्ष डॉलर
(B) 300 दशलक्ष डॉलर
(C) 200 दशलक्ष डॉलर
(D) 500 दशलक्ष डॉलर.  √

10)सौदी अरबचे ‘प्रीमियम नागरिकत्व’ मिळविणारा पहिला भारतीय कोण आहे?
(A) फारुख अब्दुल्ला
(B) ख्वाजा अब्दुल घानी
(C) गुलाम मोहम्मद अब्दुल खादर
(D) युसुफ अली.  √

Current affair

🟠RBI गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी बेंगळुरू येथे RBIH चे उद्घाटन केले

🔹RBI गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी बेंगळुरूमध्ये रिझर्व्ह बँक इनोव्हेशन हब (RBIH) चे उद्घाटन केले.

🔸ज्याची स्थापना आर्थिक नवकल्पना वाढवण्यासाठी आणि त्यांचे पालनपोषण करण्यासाठी 100 कोटी रुपयांच्या प्रारंभिक भांडवली योगदानासह करण्यात आली होती.

स्टेटिक जीके के साथ परीक्षा संबंधित करेंट अफेयर्स: 28 मार्च 2022

1) भारत की डबल ओलंपिक पदक विजेता पीवी सिंधु ने फाइनल में थाईलैंड की बुसानन ओंगबामरुंगफान को हराकर स्विस ओपन सुपर 300 बैडमिंटन टूर्नामेंट 2022 में महिला एकल खिताब जीता।
➠यह सिंधु का 2022 का दूसरा खिताब है। वर्ल्ड नंबर 7 ने जनवरी में सैयद मोदी इंडिया इंटरनेशनल जीता था।
▪️भारतीय बैडमिंटन संघ (बीएआई) :-
President - Himanta Biswa Sarma
Founded - 1934
Headquarters - New Delhi

2) केंद्रीय गृह मंत्री अमित शाह ने चंडीगढ़ में अत्याधुनिक इंटीग्रेटेड कमांड एंड कंट्रोल सेंटर (ICCC) का शुभारंभ किया।

3) प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी ने पश्चिम बंगाल के कोलकाता में विक्टोरिया मेमोरियल हॉल में बिप्लोबी भारत गैलरी का उद्घाटन किया।
➠इस नई गैलरी का उद्देश्य 1947 तक की घटनाओं का समग्र दृष्टिकोण प्रदान करना और क्रांतिकारियों द्वारा निभाई गई महत्वपूर्ण भूमिका को उजागर करना है।
▪️पश्चिम बंगाल :-
➠CM - Mamata Banerjee
➠GOVERNOR - Jagdeep Dhankhar
➠लोक नृत्य - लाठी, गंभीर, धाली, जात्रा, बाउल, छऊ, संथाली नृत्य
➠कालीघाट मंदिर

4) कांग्रेस के वरिष्ठ नेता और पूर्व विधायक और सांसद थेलेकुन्निल बशीर का निधन हो गया।  श्री बशीर 79 वर्ष के थे।

5) भारत सरकार और विश्व स्वास्थ्य संगठन ने गुजरात के जामनगर शहर में ग्लोबल सेंटर फॉर ट्रेडिशनल मेडिसिन की स्थापना के लिए एक समझौते पर हस्ताक्षर किए।
▪️गुजरात:-
➨CM -  Bhupendra Patel
➨Governor - Acharya Devvrat
➨Nageshwar Temple
➨Somnath Temple
▪️ विश्व स्वास्थ्य संगठन :-
Headquarters - Geneva, Switzerland
Founded - 7 April 1948
Director-general - Tedros Adhanom

6) केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालय ने 5 अक्टूबर को राष्ट्रीय डॉल्फिन दिवस के रूप में नामित किया है, जिसे इस वर्ष से हर साल मनाया जाएगा।
➠ राष्ट्रीय डॉल्फिन दिवस को नामित करने का निर्णय राष्ट्रीय वन्यजीव बोर्ड (NBWL) की स्थायी समिति द्वारा लिया गया था।

7) जम्मू-कश्मीर के श्रीनगर में एशिया का सबसे बड़ा ट्यूलिप गार्डन जनता के लिए खोल दिया गया।
▪️जम्मू और कश्मीर :-
➨L. Governor of J&K - Manoj Sinha
➨Rajparian  Wildlife Sanctuary
➨Hirapora  Wildlife Sanctuary
➨Gulmarg  Wildlife Sanctuary
➨Dachigam National Park
➨Salim Ali National Park

8) राष्ट्रपति राम नाथ कोविंद ने भारतीय नौसेना के जहाज (INS) वलसुरा को प्रतिष्ठित राष्ट्रपति रंग से सम्मानित किया।
➠ राष्ट्रपति का रंग एक सैन्य इकाई को शांति और युद्ध दोनों में राष्ट्र को प्रदान की गई असाधारण सेवा के सम्मान में दिया जाता है।

9) प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी 30 मार्च को सात देशों के बिम्सटेक समूह के एक आभासी शिखर सम्मेलन में भाग लेंगे, जिसके सदस्य देशों के बीच आर्थिक जुड़ाव के विस्तार पर ध्यान केंद्रित करने की उम्मीद है।
➠शिखर सम्मेलन की मेजबानी श्रीलंका द्वारा बिम्सटेक (बहु-क्षेत्रीय तकनीकी और आर्थिक सहयोग के लिए बंगाल की खाड़ी पहल) के अध्यक्ष के रूप में की जा रही है।
➠भारत और श्रीलंका के अलावा, बिम्सटेक में बांग्लादेश, म्यांमार, थाईलैंड, नेपाल और भूटान शामिल हैं।

10) बंगाली अभिनेता अभिषेक चटर्जी का 57 वर्ष की आयु में बड़े पैमाने पर कार्डियक अरेस्ट के कारण निधन हो गया है।
➠ वह 1980 के दशक के अंत और 1990 के दशक की शुरुआत में बंगाली फिल्म उद्योग की प्रमुख हस्तियों में से एक थे।

11) नागरिकों को आराम से स्वास्थ्य और मनोरंजक गतिविधियों का आनंद लेने के लिए अपने घरों से बाहर निकलने के लिए प्रोत्साहित करने के लिए, मुंबई पुलिस ने प्रत्येक सप्ताह के अंत में कुछ घंटों के लिए कुछ सड़कों को वाहनों की आवाजाही के लिए बंद रखने के लिए एक 'संडे स्ट्रीट' पहल शुरू की।
▪️ महाराष्ट्र :-
CM - Uddhav Thackeray
➨ Sanjay Gandhi (Borivali) National Park
➨ Tadoba National Park
➨Nawegaon National Park
➨Gugamal National Park
➨Chandoli National Park

12) विल स्मिथ ने 94वें अकादमी पुरस्कारों में "किंग रिचर्ड" में अपने प्रदर्शन के लिए अग्रणी भूमिका में सर्वश्रेष्ठ अभिनेता का ऑस्कर जीता।

13) उत्तराखंड पुलिस ने सेना और अर्धसैनिक बलों के जवानों के परिवारों की शिकायतों को दूर करने के लिए रक्षा बल हेल्प डेस्क की स्थापना की है।

▪️उत्तराखंड के मुख्यमंत्री :- पुष्कर सिंह धामी
राज्यपाल :- गुरमीत सिंह
➠Asan Conservation Reserve
➠Country's first moss garden
➠Country's first Pollinator Park
➠Integrated Model Agriculture Village Scheme
➠Rajaji Tiger Reserve  🐅
➠Jim Corbett National Park

Current affair

11).मतांची जनगणना करणारे पहिले राज्य :- *कर्नाटक*

12).विशेष व्याघ्र दल गठित करणारे पहिले राज्य :-  *कर्नाटक*

13).भूमी सेना गठित करणारे पहिले राज्य :- *उत्तरप्रदेश*

14).मध्यान्ह भोजन योजनेला सुरुवात करणारे पहिले राज्य :- *तामिळनाडू*

15). महिला बँकेची स्थापना करणारे पहिले राज्य : *महाराष्ट्र मुंबई*

16). रोजगार हमी योजना सरू करणारे पहिले राज्य : *महाराष्ट्र*

17).राष्ट्रीय रोजगार हमी योजना (एनआरईजीए) लागू करणारे पहिले राज्य :- *आंध्रप्रदेश 2 फेब्रुवारी, 2006, बंदला पल्ली येथून*

18). अन्न सुरक्षा कार्यक्रम लागू करणारे पहिले राज्य :- *छत्तीसगड*

19). मानव विकास अहवाल जाहीर करणारे पहिले राज्य :-  *मध्यप्रदेश*

घटना आणि देशातील पहिले राज्य*

1).प्लास्टिक बंदी लागू करणारे पहिले राज्य :- *हिमाचल प्रदेश*

2). माहितीचा अधिकार लाग करणारे पहिले राज्य :- *तामिळनाडू*

3). सेवेचा अधिकार लागू करणारे पहिले राज्य :- *राजस्थान*

4).पंचायत राजची अंमलबजावणी करणारे पहिले राज्य :- *राजस्थान*

5).संस्कृतला राजकीय भाषेचा दर्जा देणारे पहिले राज्य :- *उत्तराखंड*

6).मूल्यवर्धित करप्रणाली लागू करणारे पहिले राज्य :- *हरियाणा*

7).भाषेच्या आधारावर गठित झालेले पहिले राज्य :- *आंध्रप्रदेश*

8). जागतिक बँकेला कार्बन क्रेडिट विकणारे पहिले राज्य :- *हिमाचल प्रदेश*

9).संपूर्ण साक्षर असलेले पहिले राज्य :- *केरळ*

10).देशात सर्वप्रथम राष्ट्रपती राजवट लागू झालेले पहिले राज्य :- *पंजाब*

वाचा :- मानवी शरीर प्राथमिक माहिती

1 मानवी डोके वजन: - 1400 ग्रॅम असते.

2 सामान्य रक्तदाब: - 120/80 मि. मी.

3 शरीरातील सर्वात मोठे स्नायू: - न्यूरॉन

4 रक्तामध्ये एकूण रक्त: - 5 ते 6 लिटर

5 सर्वात लहान हाड: - स्थिती (कान हाड)

6 सर्वात मोठी हाड: -फिमर / थाई बोन

7 लाल रक्तपेशींचे आयुष्यः - 120 दिवस.

8 पांढरे रक्त पेशी: 5000 ते 10000 प्रति सें.मी. सेमी

9. पांढऱ्या रक्त पेशींचे आयुष्यः - 2 ते 5 दिवस.

10 रक्तातील प्लेटलेटचे माउंटः -2 लाख ते 4 मिलियन क्यूबिक सेंटीमीटर

11. सामान्य हृदयगती: - 72 ते 75 मिनिटे प्रति मिनिट

12. पल्स दर (नाडीचा दर): - 72 प्रति मिनिट.

13 सर्वात मोठी अंतःस्रावी ग्रंथी: - थायरॉईड ग्रंथी.

14 सर्वात मोठे स्नायू - ग्लुटियस मायक्मीस

15 एकूण सेल प्रकारांची संख्या - 63 9

16 प्रौढांमध्ये दातांची संख्या - 32

17 मुलांमध्ये दातांची संख्या - 20 दात ते दुध.

18. सर्वात पातळ त्वचा - पापणी

PRITZKARE PRIZE 2022

  प्रितझ्कर पारितोषिक 2022

📗सुरुवात :- 1979

📕Architecture क्षेत्रातील सर्वोच्च सन्मान.

📗2022 चे विजेते :- वास्तूविशारद, शिक्षणतज्ज्ञ आणि सामाजिक कार्यकर्ते डिबेडो फ्रँसिस केरे यांना.

📕डिबेडो फ्रॅंसिस केरे हे पारितोषिक मिळवणारे पहिले कृष्णवर्णीय व्यक्ती.

📗हे पारितोषिक मिळवणारे 51 वे व्यक्ती.

📕2021 प्रितझ्कर पारितोषिक विजेता -अँन लॅकटन, जीन फिलिप व्हसन.

📗2020:- शेली मॅकनमारा, यव्हान फॅरेल.

अर्थसंकल्पाचे प्रकार

* समतोल अर्थसंकल्प – जेव्हा सरकारचे अंदाजित उत्पन्न व अंदाजित खर्च दोन्ही सारखे असतात तेव्हा त्या अर्थसंकल्पास समतोल अर्थसंकल्प असे म्हणतात.

* शिलकीचा अर्थसंकल्प – जेव्हा सरकारचे अंदाजित उत्पन्न अंदाजित खर्चापेक्षा जास्त असते तेव्हा त्या अर्थसंकल्पास शिलकी अर्थसंकल्प म्हणतात.

* तुटीचा अर्थसंकल्प – जेव्हा सरकारच्या अंदाजित उत्पन्नापेक्षा अंदाजित खर्च जास्त असतो, तेव्हा त्या अर्थसंकल्पास तुटीचा अर्थसंकल्प म्हणतात.

किंमतवाढ / चलनवाढ

एखाद्या विशिष्ट कालावधीमध्ये वस्तू आणि सेवांच्या किमतीच्या पातळीत होणारी अनियंत्रित वाढ म्हणजे किंमतवाढ होय. किंमतवाढीमुळे वस्तू व सेवांच्या किमती वाढतात, मात्र चलनाची खरेदीशक्ती कमी होत असते.चलनवाढीत..

चलनाची खरेदीशक्ती कमी होते.

वस्तू व सेवांची मागणी वाढलेली असते.

रोजगार निर्मितीची क्षमता वाढलेली असते. बेरोजगारी कमी होते.

चलनवाढीचा फायदा ऋणकोंना (कर्ज घेणारा) होतो तर धनकोंना ( कर्ज देणारा) नुकसान होते, ऋणको व्यक्ती जेव्हा कर्ज घेतात, तेव्हा चलनाची क्रयशक्ती अधिक असते मात्र तो जेव्हा कर्जाची परतफेड करतो तेव्हा तो धनकोला कमी क्रयशक्ती परत करत असतो.

आरबीआय’चे चलनविषयक धोरण (Monetary Policy of the RBI )

‘भारतीय रिझव्‍‌र्ह बँक’ ही भारताची मध्यवर्ती बँक आहे. या बँकेच्या विविध कार्यापकी पतनियंत्रण हे एक महत्त्वाचे कार्य आहे. भारतातील व्यापारी बँॅकांच्या ठेवी स्वीकारणे, कर्जे देणे किंवा पतपुरवठा करणे या आपल्या व्यवहारातून रिझव्‍‌र्ह बँक पतपेढीची निर्मिती करीत असते.

देशातील पसा आणि पतपसा यांचा एकूण पुरवठा अर्थव्यवस्थेच्या गरजेच्या प्रमाणात ठेवण्याची जबाबदारी रिझव्‍‌र्ह बँकेवर आहे; कारण पसा, पतपसा यांचा पुरवठा अर्थव्यवस्थेच्या गरजेच्या तुलनेत जास्त झाल्यास चलनवाढ आणि कमी झाल्यास चलनघट होण्याचा धोका असतो. त्यामुळेच भारतीय रिझव्‍‌र्ह बँक अधिनियम, १९३४ आणि भारतीय बँॅकिंग नियमन अधिनियम, १९४९ या दोन्ही कायद्यांन्वये व्यापारी बँकांच्या पतपशावर नियंत्रण ठेवण्याचा अधिकार रिझव्‍‌र्ह बँकेला प्रदान करण्यात आला. या दोन्ही कायद्यांतील तरतुदींनुसार संख्यात्मक आणि गुणात्मक पतनियंत्रण साधनांचा उपयोग रिझव्‍‌र्ह बँक करू शकते.

वैधानिक रोखता प्रमाण (एस. एल. आर)

सर्व बँकांवर (एस. एल. आर) बँकिंग नियमन कायदा १९४९च्या सेक्शन २४नुसार बंधन टाकण्यात आलेले आहे.

प्रत्येक व्यापारी बँकेला स्वतजवळ जमा झालेल्या एकूण ठेवींपकी (मागणी ठेवी व मुदत ठेवी) काही प्रमाणात ठेवी स्वत:कडे रोख स्वरूपात किंवा सोन्याच्या स्वरूपात किंवा मान्यताप्राप्त सरकारी रोख्यांच्या स्वरूपात ठेवाव्या लागतात. जर बँकांनी सर्व ठेवी कर्ज रूपाने वाटून टाकल्या तर बँकेची पत धोक्यात येऊन बँक बुडण्याची शक्यता निर्माण होऊ शकते, म्हणून सर्व बँकांवर एस.एल.आरचे बंधन टाकण्यात आले आहे. बँकांना एस.एल.आर.च्या ठेवी कर्ज देण्यासाठी वापरता येत नाही.

‘आरबीआय’ने एस.एल.आर. वाढवल्यास बँकांजवळील कर्ज देण्याजोगी रक्कम कमी होऊन पतसंकोच घडून येते. ‘आरबीआय’ने एस.एल.आर.कमी केल्यास बँकांजवळील कर्ज देण्याजोगी रक्कम वाढून पतविस्तार घडून येतो.

महत्त्वाचे प्रश्न

❇️सतीबंदी कायद्याच्या निवेदनावर राममोहन रॉय व ...... यांची सही होती.
- जगन्नाथ शंकर शेठ (मुंबईतील व्यक्ती)

❇️ गुलामगिरीचे अस्त्र या ग्रंथाचे लेखक........ - -गो. ग. आगरकर.

❇️ बालविवाहावर टिका करून, स्वयंवर पद्धतीचा आग्रह .... यांनी धरला.
-गो. ग. आगरकर (स्त्रीशिक्षणाचा आग्रह)

❇️मराठा सत्तेचा उत्कर्ष आणि भारतीय अर्थशास्त्रावरील निबंध लेखन....?
- न्या.म. गो. रानडे (या लेखनामुळे इतिहासतज्ज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ अशी ओळख)

❇️छ. शाहूंनी ...... यांची नेमणूक डॉक्टर म्हणून मेमोरियल हॉस्पिटल कोल्हापूरमध्ये केली.
-डॉ. कृष्णाबाई केळवकर (१९०२ मध्ये महिला डॉक्टर म्हणून कोल्हापूर येथे नेमणूक)

❇️भगवंतराव पाळेकरांनी जागृती येथून सुरू केले. - बडोदा येथून (२५ ऑक्टोबर १९१७)

❇️विजय मराठा हे पुण्यातून यांनी सुरू केले होते? -श्रीपतराव शिंदे (१ डिसेंबर १९१९)

❇️छ. शाहूंनी..... यांना शिवचरित्र लिहिण्यास २००० रु. ची मदत देवू केली ?
-कृष्णाजी अर्जुन केळुस्कर (मराठा समाजातील व्यक्ती)

❇️सेवासदनच्या संस्थपिका ..... या होत. - रमाबाई रानडे (पूर्वीचे नांव - यमुनाबाई चिपळूणकर)

❇️......ही मराठीतील पहिली कादंबरी म्हणून ओळखली जाते. यामध्ये विधवांच्या दुःस्थितीबाबत वर्णन केले आहे ती ओळखा. - यमुना पर्यटन-बाबा पद्मनजी (१८५७ मध्ये लेखन)

❇️.....१८७२ मध्ये यांनी स्वदेशी व्यापारावर अभ्यासपूर्ण व्याख्याने दिली? न्या. म. गो. रानडे.

❇️सन १९०५ मध्ये तरूण अस्तिकांचा संघ .....
यांनी स्थापला.
-महर्षी वि. रा. शिंदे - तरूण ब्रह्मसंघ (पत्राद्वारे धर्मप्रसारासाठी)

❇️ युवक ब्राह्मोसंघाची स्थापना कोणी केली?
- वि. रा. शिंदे, १९२३ मध्ये, प्रार्थना समाजातून जावून ब्राह्मो समाजात कार्य)

❇️ 'भारतीय अस्पृश्यतेचा प्रश्न' हा प्रबंध वि. रा. शिंदेनी..... येथून प्रसिद्ध केला. - कोल्हापूर १९३३

❇️पं. श्या. कृ. वर्मांची शिवाजी शिष्यवृत्ती मिळवून .... हे इंग्लंडला बॅरिस्टरची पदवी घेण्यासाठी गेले होते? - वि. दा. सावरकर.

❇️ स्त्री-पुरुष तुलना नावाचे पुस्तक कोणी लिहिले? - ताराबाई शिंदे १८८२

❇️अस्पृश्यांची कैफियत या पुस्तकाचे लेखन..... यांनी केले. - महात्मा फुले.

❇️सार्वजनिक सत्यधर्म हा ग्रंथ प्रकाशित करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य .... केले. - मोरो विठ्ठल वाळवेकर.

❇️ सन १९२७ मध्ये जेधे जवळकर या नावाची पुस्तिका कोणी लिहिली?- अच्युत बळवंत कोल्हटकर.

❇️ दीनबंधू सार्वजनिक सभेची स्थापना .... यांनी केली.
- कृष्णराव भालेकर-१८८४ (दीनबंधू वृत्तपत्र चालविले)

❇️पुण्यात महिला सेवा मंडळातर्फे ..... यांनी १८५२ मध्ये महिला तिळगूळ वाटपाचा कार्यक्रम ठेवला होता.-सावित्रीबाई फुले (सार्वजनिक तिळगुळ वाटप कार्यक्रम, अध्यक्षा-ई. जी. जोन्स)

❇️ भांबुर्डे येथे हितोपदेशक भजन समाज व छोटे ग्रंथालय .......यांनी सुरू केले.
- कृष्णराव भालेकर (पुणे सुशिक्षणगृहाची स्थापना केली होती.)

🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰