०१ मार्च २०२२

नियंत्रक आणि महालेखा परीक्षक


🅾नियंत्रक आणि महालेखाकार (कॅग) भारत लेख 148 स्थापना करून एक अधिकार आहे, भारतीय संविधानाच्या , जे ऑडिट सर्व पावत्या आणि खर्च या भारत सरकारच्या आणि राज्य सरकार , संस्था आणि अधिकारी सेवनाने यांनी आर्थिक त्या सरकार.

🅾 कॅग ही सरकारी मालकीच्या कंपन्यांचे बाह्य ऑडिटरही आहेआणि सरकारी कंपन्यांचे पूरक लेखापरीक्षण करते, म्हणजेच कोणतीही नॉन-बँकिंग / बिगर-विमा कंपनी ज्यात केंद्र सरकारची इक्विटी हिस्सा कमीतकमी 51१ टक्के किंवा विद्यमान सरकारी कंपन्यांच्या सहाय्यक कंपन्यांचा हिस्सा आहे.

🅾 कॅगचे अहवाल संसद / विधिमंडळात मांडले जातात आणि लोकलेखा समित्यांनी (पीएसी) आणि सार्वजनिक उपक्रमांवरील समित्यांनी (सीओपीयू) विचारात घेतल्या आहेत, ज्या भारतीय संसदेत आणि राज्य विधानमंडळातील विशेष समित्या आहेत . 

🅾कॅग भारतीय ऑडिट अँड अकाउंट्स विभागाचे प्रमुख देखील आहेत, ज्याचे कामकाज भारतीय ऑडिट आणि अकाउंट्स सर्व्हिसेसच्या अधिका by ्यांमार्फत केले जातात आणि देशभरात (०१.०3.२०२० पर्यंत), 43,576 employees कर्मचारी आहेत.

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

💠💠नियुक्ती.💠💠

🅾नियंत्रक आणि भारत महालेखापरीक्षक नियुक्त केले राष्ट्रपती भारत  एक शिफारसीचे अनुसरण पंतप्रधान . 

🅾भेटीनंतर, त्याने / तिला राष्ट्रपतींसमोर शपथ किंवा कबुली द्यावी लागेल.

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

💠💠शपथ किंवा पुष्टीकरणसंपादन.💠💠

🅾"मी, (नियुक्त केलेल्या व्यक्तीचे नाव), भारताचे नियामक आणि महालेखा परीक्षक नियुक्त केल्यावर मी देवाच्या नावाने शपथ घेतो / कायद्याने स्थापित केल्यानुसार मी भारतीय संविधानाविषयी खरा विश्वास आणि निष्ठा बाळगू शकतो," मी भारतीय सार्वभौमत्व आणि अखंडतेचे समर्थन करीन, की मी योग्य रीतीने आणि विश्वासूपणाने आणि माझ्या योग्यतेनुसार, ज्ञान व निर्णयाने माझ्या पदाचे कार्य निर्भयपणे किंवा निष्ठेने, आपुलकीने किंवा वाईट इच्छाशक्तीशिवाय करेन आणि राज्यघटनेचे समर्थन करीन. आणि कायदे.

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

संसदेविषयीे काही शब्दावली


1) गणपूर्ती (Quorram) :-

◆ कलम 100 अनुसार सदनाच्या बैठकी करिता गणपूर्तीची आवश्यकता असेल.

◆ लोकसभा भरण्याकरिता एकूण सदस्यसंख्येच्या 1/10 म्हणजेच 55 सदस्यांची गरज असेल तर राज्यसभा भरण्याकरिता 25 सदस्यांची गरज असेल यालाच गणपूर्ती म्हणतात.
---------------------------------------------------
2) प्रश्न काळ (Question Hour) :-

◆ याचा संबंध त्यावेळी आहे ज्याद्वारे संसद सदस्य लोक महत्त्वाच्या कोणत्याही बाबींवर मंत्री परिषदेला प्रश्न विचारतात.

◆ हा सुरुवातीचा एक तासाचा काळ असतो यामध्ये चार प्रकारचे प्रश्न विचारले जातात
---------------------------------------------------
A. तारांकित प्रश्न:–

या प्रश्नांच्या सुरवातीला * असे चिन्ह असते म्हणून त्यास तारांकित प्रश्न असे म्हणतात.

असे प्रश्न ज्यावर विचारणारा तात्काळ उत्तर मौखिक स्वरूपात मंत्री परिषदेतील सदस्यांद्वारे देण्याची अपेक्षा करीत असतो.

◆ या प्रश्नाचे उत्तरावर अनुसरून इतर प्रश्नही विचारले जाऊ शकतात. कागदावर लिहून प्रश्न विचारतात. त्वरित उत्तर द्यावे लागते.

◆ पीठासीन अधिकाऱ्यास वाटल्यास ते तारांकित प्रश्नांचे रूपांतर अतारांकित प्रश्नात करू शकतात.
---------------------------------------------------
B. अतारांकित प्रश्न:-

◆ या प्रश्नांच्या समोर * हे चिन्ह नसते.

◆ हे प्रश्न लिखित स्वरूपात विचारले जातात व याचे उत्तरही लिखित स्वरूपात द्यावे लागते.

◆ आकडेवारी, दीर्घ तपशील असणारे हे प्रश्न असतात.
---------------------------------------------------
C. अल्प सूचना प्रश्न:- 

◆ यामध्ये उत्तर देण्याकरिता दहा दिवसांची कालावधी दिली जाते.

◆ सर्वसाधारण प्रश्नांसाठी १० दिवसांची पूर्वसूचना आवश्यक असते. परंतु अल्पसुचनावधी प्रश्नांना त्यापेक्षा कमी दिवसांची सूचना दिली जाते. हे प्रश्न तातडीचे व सार्वजनिक महत्वाचे असतात.

◆ पीठासीन अधिकाऱ्यांचा व संबंधित मत्र्यांच्या पूर्वसंमतीशिवाय कोणताही सदस्य कोणत्याही मंत्र्याला प्रश्न विचारू शकत नाही. आपल्याला असा प्रश्न विचारायचा आहे अशा अर्थाची सूचना सदस्याने संबंधित सभागृहाच्या महासचिवाला द्यावी.जॉईन करा टार्गेट एमपीएससी एम एच.

◆ ज्या दिवशी प्रश्नाचे उत्तर अपेक्षित असेल, त्या दिवसापूर्वी १० दिवसापेक्षा जास्त व २१ दिवसापेक्षा कमी अशा कालावधीत हि सूचना महासचिवांना मिळावयास हवी.
---------------------------------------------------
D. गैर सरकारी सदस्यास विचारले जाणारे प्रश्न
---------------------------------------------------
3) शून्य काळ :-

◆ संसदेच्या दोन्ही सदनामध्ये प्रश्न काळ नंतर तात्काळ असणाऱ्या वेळेस शून्य काळ असे म्हटले जाते. हा 12 वाजता सुरू होतो व 1 वाजेपर्यंत चालते व त्यावर तुरंत कार्यवाही करणारे अपेक्षित प्रश्न विचारले जातात.
---------------------------------------------------
4) स्थगन (Adjournment) :-

◆ स्थगन प्रस्ताव हे अध्यक्ष (लोकसभेचे अध्यक्ष ) महोदयांद्वारे केले जातात.

◆ याचा अर्थ सभागृह निश्चित काळासाठी बरखास्त केल्या जाते. (तास, दिवस)
---------------------------------------------------
5) स्थगन अनिश्चित काळ (Prorogation) :-

◆ हे अनिश्चित काळासाठी स्थगन राष्ट्रपतीद्वारे केले जाते जसे बजेट सेशन नंतर माॅन्सून सेशन च्यामधील दिवस.

◆ माॅन्सून सेशन संपल्यानंतर हिवाळी अधिवेशन चालू होण्याच्या पूर्वीचे दिवस
---------------------------------------------------
6) विघटन (Dissolution) :- 

◆ राज्यसभेचे विघटन कधीच होत नाही कारण राज्यसभा हे एक स्थायी सभागृह आहे.

◆ लोकसभेचे विघटन केले जाते व यानंतर निवडणुका होतात.

◆ बजेटच्या शेवटच्या दिवशी राष्ट्रपती येऊन म्हणतात आता गृह पुढचे session अनिश्चित काळासाठी स्थगित झाले आहे.

पचन संस्था (Digestive System)

🚩मानवी शरीरात अन्न पचनासाठी विविध अवयव मिळून पचनसंस्था तयार झालेली आहे. खालेल्या अन्नाचे रूपांतर विद्राव्य घटकात होणे आणि ते रक्तात मिसळणे या क्रियेला अन्नपचन असे म्हणतात.
🚩पचन संस्थेमध्ये अन्ननलिका (Alimentary Canal) व पाचकग्रंथी (Digestive Glands) यांचा समावेश होतो.
अन्ननलिका एक लांब, स्नायुमय नलिका असून ती मुखापासून गुदद्वारापर्यंत असते.
🚩अन्ननलिकेची लांबी 9 meter (950cm, 32 Ft.) असते.
🚩मानवी शरीरात वेगवेगळ्या ठिकाणी अन्ननलिकेचा व्यास वेगवेगळा असतो.

💥अन्ननलिकेत प्रामुख्याने पुढील भागांचा समावेश होतो.

1)मुख/ तोंड (Mouth/ Buccal Cavity)
2)ग्रसनी (Pharynx)
3)ग्रसिका (Esophagus)
4)जठर/ आमाशय (Stomach)
5)लहान आतडे (Small Intestine)
6)मोठे आतडे (Large Intestine)
7)मलाशय (Rectum) आणि
8)गुदद्वार (Anus)
यांचा समावेश होतो.

🚩लाळग्रंथी, यकृत, स्वादुपिंड या काही पाचकग्रंथी अन्ननलिकेशी ठराविक ठिकाणी जोडलेल्या असतात.
🚩पचनसंस्थेतील वेगवेगळी इंद्रिये अन्नपचनाचे काम पद्धतशीरपणे करत असतात.
🚩अन्नपचनाच्या क्रियांचे वेगवेगळे टप्पे आहेत.

🌷खायचा  सोडा🌷

🌸बेकिंग सोडा सामान्य घटक असलेल्या खमीर एजंटसाठी, बेकिंग पावडर पहा .

🌸सोडियम बायकार्बोनेट, ( IUPAC नाव : सोडियम हायड्रोजन कार्बोनेट ), सामान्यतः म्हणून ओळखले बेकिंग सोडा , एक आहे रासायनिक संयुग सूत्र सह ना HCO 3 . हे सोडियम केशन (ना + ) आणि बायकार्बोनेट आयनॉन (एचसीओ 3 - ) बनलेले एक मीठ आहे . 

🌸सोडियम बायकार्बोनेट एक पांढरा घन आहे जो स्फटिकासारखे आहे , परंतु बर्‍याचदा दंड पावडर म्हणून दिसून येतो. 

🌸त्यात थोडासा खारट, क्षारयुक्त चव वॉशिंग सोडा ( सोडियम कार्बोनेट ) सारखा आहे . नैसर्गिक खनिज स्वरूप नहकोलाइट आहे. 

🌸हा खनिज नायट्रॉनचा एक घटक आहे आणि बर्‍याच खनिज झ ings्यांमध्ये विरघळलेला आढळतो .

क्रायोजेनिक इंजिन - criogenic engine

🛰भूस्थिर उपग्रह

भूस्थिर म्हणजेच जिओन्सिक्रोनस उपग्रह हे पृथ्वीच्या भूमध्य रेषेवर स्थित असतात व ते पृथ्वीच्या गतीनुसार पृथ्वीसोबत फिरत असतात. हे भूस्थिर उपग्रह आपल्या नावाप्रमाणे पृथ्वीच्या कक्षेत एकाच स्थानावर स्थिर असतात. भारताने याच भूस्थिर उपग्रह प्रक्षेपणात स्वदेशी क्रायोजेनिक इंजिनाची यशस्वी चाचणी घेतली. क्रायोजेनिक इंजिनाच्या माध्यमातून आता भारताने उपग्रह प्रक्षेपणात आपला झेंडा पृथ्वीबाहेर फडकवला आहे. यामुळे भारत क्रायोजेनिक क्लबचा सदस्य झाला.

🚀क्रायोजेनिक इंजिन

जीएसएलव्हीच्या तिसऱ्या टप्प्यात क्रायोजेनिक इंजिन वापरण्यात येते. भौतिकशास्त्रात अत्याधिक कमी तापमान निर्माण करणे व त्याचा वापर करणे यास क्रायोजनिक्स म्हणतात. जीएसएलव्हीच्या टप्प्यात अवजड उपग्रहाला पुढे ढकलण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात ऊर्जा लागते. त्यामुळे कमी इंधनाचा वापर करून उपग्रहाला सुमारे ८०० सेकंदापर्यंत ढकलत नेहण्यासाठी क्रायोजेनिक इंजिनाचा वापर करण्यात येतो. क्रायोजेनिक इंजिनमध्ये इंधन म्हणून उणे २५३ सेल्सिअस द्रवरूप हायड्रोजन तर ऑक्सिडायझर म्हणून उणे १८३ सेल्सिअस द्रवरूप ऑक्सिजन वापरले जाते. इंजिनसाठी लागणारे इंधन अतिशीत आहे. त्यामुळेच त्याला 'क्रायोजेनिक इंजिन' म्हणतात.

🚀क्रायोजेनिक क्लब

जगातील फारच मोजक्या देशांकडे क्रायोजेनिक इंजिनासारखे यान आहे. भारताने या क्षेत्रात आपला यशस्वी ठसा उमटवून अमेरिका, रशिया, जपान, फ्रान्स व चीन या देशांच्या पंक्तीमध्ये आपला समावेश पक्का केला.

⛽️चांगले इंधन

हायड्रोजन आणि ऑक्सिजन हे चांगले इंधन वापरण्यात येत असल्यामुळे यापासून निर्माण होणारी ऊर्जा ही खूपच चांगली ऊर्जा असते. त्यामुळे रॉकेट उड्डान अति वेगाने करणे शक्य होते. भारताच्या इंजिनाचे नाव CE-२० असून, हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स कंपनीने त्याचे उत्पादन केले आहे. त्याची चाचणी 'इस्रो'चे ज्वलन सुविधा केंद्र महेंद्रगिरी येथे केली जाते.

🔹फायदे

क्रायोजेनिक इंजिनच्या वापरामुळे फार मोठ्या प्रमाणात भारताची आर्थिक बचत होणार आहे. पूर्वी भारताचे उपग्रह युरोपीय अंतराळ संस्थेच्या 'एरिअन' या प्रक्षेपकांच्या माध्यमातून प्रक्षेपित केले जात होते. भारताचा आता तो खर्च वाचणार आहे. क्रायोजेनिक इंजिनच्या माध्यमातून जड उपग्रहाचे प्रक्षेपण करणेही आता सोपे होणार आहे. मार्क-३सारखी भारताची पहिली मानवी अवकाश मोहीम साकारणे शक्य होणार आहे. ही मानवी मोहिम २०२० ते २०२५ सालापर्यंत शक्य आहे. क्रायोजेनिक इंजिनमुळे जीएसएलव्हीच्या प्रक्षेपणात प्रगती झाल्याचे दिसून येते. भारताचे जी-सॅट ६, जीएसएलव्ही-डी-५ने यशस्वी प्रक्षेपण करून दाखवले.

🚀क्रायोजेनिक पुढची हॉटस्पॉट

एखाद्या प्रयोगशाळेत क्रायोजेनिक इंजिनासाठी लागणारे कमी तापमान तयार करणे आणि द्रवरूप वायूत साठवणे शक्य असले तरी उपग्रहात त्याचा वापर करणे अवघड जाते. हायड्रोजन आणि ऑक्सिजन वायूंना वेगवेगळ्या टाक्यामध्ये साठवून नंतर त्यांना एका पाइपद्वारे विशिष्ट कम्बशन चेंबरमध्ये आणणे तांत्रिकदृष्ट्या आव्हानात्मक आहे.

रेणुभार, आम्ले आम्लारी व क्षार रेणुभार

*✍🏻 मूलद्रव्ये आणि संयुगाचा रेनुभार त्याच्या रेणुसुत्रावरून त्यांच्या रेणुसुत्रावरून समजते ऑक्सिजनचे रेणूसुत्र O२ आहे. आणि अणुभार १६ आहे म्हणून त्याचा रेणुभार ३२ आहे. H२O =१८ H =२ व O =१६, =१८

* ✍🏻संयुगाच्या एका रेणूचा तुलनात्मक वास्तुमानाला संयुगाचा रेणुभार म्हणतात.

आम्ले आम्लारी व क्षार

*✍🏻 साबण तयार करण्यासाठी कॉस्टिक सोड्याचा वापर केला जातो.

* ✍🏻हायड्रोक्लोरिक आम्लात निळा लिटमस लाल होतो.

* ✍🏻सोडीअम हायड्रोक्साईड मध्ये लाल लिटमस निळा होतो व निळा निळाच राहतो.

* ✍🏻वरील आम्ल पदार्थात लिटमस रंग लाल रंग लालच राहतो. व आम्लारीत त्याचा रंग निळा राहतो.  पदार्थात रंगाबद्दल घडवून येत नाही पदार्थ उदासीन पदार्थ होय.

* ✍🏻सामान्यता अधातुंची ऑक्साइडे आम्लधर्मी धातूंची ऑक्साइडे अम्लारीधर्मी असतात.

*✍🏻 सल्फुरिक, नायट्रिक, ही आम्ले दाहक आणि उष्ण असतात.

* ✍🏻कार्बोनिक आम्ल सौम्य आम्ल असतात. सोडीअम हे पाण्यात विरघळतात त्यांना अल्कली म्हणतात.

* ✍🏻लिंबू, संत्रा, मोसंबी, यांच्यात सायट्रिक आम्ल असते.

*✍🏻 प्रसाधन गृहात स्वच्छतेसाठी हायड्रोक्लोरिक आम्ल उपयोगी असते.

*✍🏻 सोने चांदी यांना स्वच्छ करण्यासाठी HCL चा वापर करतात.

* ✍🏻लोणचे व मुरंबा साठवणीच्या पदार्थात असेटिक आणि बेंझॉंइक आम्ल वापरतात

पोलीस भरतीसाठी आजचे महत्वाचे प्रश्न

1) कोणत्या देशाने लढाईसाठी तयार असलेली मानवरहित युद्धनौका (ऑगस्ट 2019) तयार केली?

*उत्तर* : चीन

2) आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) मानवी-आकाराचा रोबोट (फेडर) कोणत्या देशाने पाठविला?

*उत्तर* : रशिया

3) अमेरिकेतली कॅटालिना खाडी ओलांडणारा पहिला आशियाई जलतरणपटू कोण बनला?

*उत्तर* : पॅरा-जलतरणपटू सतेंद्र सिंग लोहिया (मध्यप्रदेश)

4) अक्षय ऊर्जा मंत्रालयाच्या ‘सरल’मध्ये (‘स्टेट रूफटॉप सोलर अट्रॅक्टीवनेस इंडेक्स) कोणत्या राज्याला प्रथम क्रमांक मिळाला?

*उत्तर* : कर्नाटक

5) आर्क्टिक प्रदेशात जगातली पहिली पाण्यावर तरंगत असलेली अणुभट्टी (अ‍ॅकेडेमिक लोमोनोसोव्ह) कोणत्या देशाने उभारली?

*उत्तर* : रशिया

6) मनुष्यबळ विकास मंत्रीने सर्वात मोठ्या शिक्षकांच्या प्रशिक्षण कार्यक्रमाचा प्रारंभ केला. त्याचे नाव काय?

*उत्तर* : निष्ठा

1) 39 व्या जागतिक कवी परिषदेचे उद्घाटन कुठे झाले?
उत्तर : भुवनेश्वर

2) पुर्णपणे विजेवर उडणारे NASA चे पहिले प्रायोगिक विमान कोणते?
उत्तर : X-57’s Mod II

3) ‘ईशान्य हातमाग आणि हस्तकला प्रदर्शनी 2019’ या कार्यक्रमाचे उद्घाटन कुठे झाले?
उत्तर : मिझोराम

4) भारतीय रिझर्व्ह बँकेनी एकदाच वापरल्या जाणाऱ्या प्लास्टिकवर कधीपासून बंदी घातली आहे?
उत्तर : 5 ऑक्टोबर 2019

5) जागतिक अंतराळ सप्ताह ऑक्टोबर महिन्यात कधी साजरा केला जातो?
उत्तर : 4 ते 10 ऑक्टोबर

6) ‘गृह फायनान्स’ ही गृहनिर्माण कंपनी कोणत्या बँकेत विलीन होणार आहे?
उत्तर : बंधन बँक

7) अरुणाचल प्रदेश राज्यामध्ये होणाऱ्या पहिल्या पर्वतीय युद्ध सरावाचे नाव काय?
उत्तर : 'हिम विजय'

8) “KAZIND-2019” नावाचा लष्करी सराव कोठे आयोजित करण्यात आला आहे?
उत्तर : उत्तराखंड

9) CISF ने कोणत्या जलविद्युत प्रकल्पावर पाळत ठेवण्याची घोषणा केली आहे?
उत्तर : बागलीहार जलविद्युत प्रकल्प

10) अमेरिकेने कोणत्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्राची नुकतीच चाचणी घेतली?
उत्तर : मिनिटेमन II

1) क्षयरोगाच्या निर्मूलनासाठी केंद्र सरकारने कोणते वर्ष मुदतनिश्चिती म्हणून ठरवले आहे?
उत्तर : सन 2025

2) बाजारभांडवलाच्या बाबतीत रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड जगातील कितवी मोठी ऊर्जा संस्था बनली आहे?
उत्तर : सहावी

3) आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संस्थेचे नवे महासंचालक कोण आहेत?
उत्तर : राफेल ग्रोसी

4) संयुक्त राष्ट्रसंघ सुरक्षा परिषदेत किती सदस्यदेश आहेत?
उत्तर : 171

5) निर्मल पुरजा कोणत्या देशाशी संबंधित आहेत?
उत्तर : नेपाळ

6) “द अनक्वायट रिव्हर: ए बायोग्राफी ऑफ द ब्रह्मपुत्रा” या पुस्तकाचे लेखक कोण आहेत?
उत्तर : अरुपज्योती सैकिया

7) लेबनॉन या देशाची राजधानी कोणती आहे?
उत्तर : बैरूत

8) ‘रोडटेक विषयक आंतरराष्ट्रीय परिषद’ कुठे भरली होती?
उत्तर : नवी दिल्ली

9) UNESCOच्या वतीने जागतिक शहर दिन कधी साजरा केला जातो?
उत्तर : 31 ऑक्टोबर

10) आंतरराष्ट्रीय सौर युतीची दुसरी सभा कुठे भरविण्यात आली?
उत्तर : नवी दिल्ली

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न

1) खालीलपैकी कोणती दोन नामे तिन्ही लिंगामध्ये आढळते.

   अ) हरीण      ब) पोर      क) नेत्र      ड) मूल
   1) अ आणि ब      2) क आणि ड   
   3) ब आणि ड      4) अ आणि क

उत्तर :- 3

2) पर्यायी उत्तरांत ‘चतुर्थी विभक्तीचे अपादन कारकार्थ’ असलेले वाक्य कोणते ?

   1) मी नदीच्या काठाने गेलो    2) तो घरातून बाहेर पडला
   3) तू रामाला पुस्तक दे      4) तो दिवसाचा चालतो

उत्तर :- 3

3) तू जबाबदारीने काम केले नाहीस – पुढील पर्यायातून होकारार्थी वाक्य निवडा.

   1) तू जबाबदारीने काम करतोस    2) तू बेजबाबदाराने काम केलेस
   3) तू जबाबदारी ओळखली नाहीस    4) तू जबाबदारीने काम करणारा आहेस

उत्तर :- 2

4) ‘माझ्या नणंदेच्या सासूने तिला उभ्या वर्षात एकदाही माहेरी पाठविली नाही’ या वाक्यातील विधेय ओळखा.

   1) नणंद      2) उभ्या वर्षात एकदाही माहेरी
   3) पाठविली नाही    4) सासूने

उत्तर :- 3

5) कर्मणीप्रयोगात कर्ता
........................... विभक्तीत असतो.

   1) तृतीया    2) प्रथमा     
   3) चतुर्थी    4) पंचमी  

उत्तर :- 1

6) ‘गडी गायरानात गुरे घेऊन गेला आहे.’ वरील अधोरेखित शब्द कोणत्या प्रकारात येतो?

   1) सामासिक शब्द    2) अभ्यस्त शब्द   
   3) तत्सम शब्द      4) तद्भव शब्द

उत्तर :- 1

7) योग्य विरामचिन्हे दिलेले वाक्य ओळखा..

   1) सोड, मला ! तो जोराने ओरडला      2) ‘सोड मला’, तो जोराने ओरडला
   3) “सोड मला !” तो जोराने ओरडला    4) “सोड मला”, तो जोराने ओरडला

उत्तर :- 2

8) देशी शब्द शोधा.

   1) धडधड    2) धोंडा     
   3) धाक    4) धोरण

उत्तर :- 2

9) ‘अभिधा शक्तीचे’ उदाहरण असलेले वाक्य पर्यायी उत्तरांतील कोणते आहे ?

   1) काय गाढव आहे !        2) मला फार भूक लागली
   3) शेजारच्या गावी आम्ही नदीवरून जातो    4) ‘मुलांनो, आता दिवे लागणीची वेळ झाली.’

उत्तर :- 2

10) ‘अचूक’ या शब्दाला समानार्थी पर्यायी शब्द शोधा.
   1) अगम्य    2) नेमका     
   3) अचानक    4) नीट

उत्तर :- 2

२७ फेब्रुवारी २०२२

हिजाब हा धार्मिक हक्क नाही; कर्नाटक सरकारचे उच्च न्यायालयात स्पष्टीकरण


🔰हिजाब परिधान करणे हे राज्यघटनेच्या कलम १५ नुसार धर्मस्वातंत्र्याचा भाग असून राज्य सरकार त्याचे उल्लंघन करत आहे, हा आरोप कर्नाटक सरकारने मंगळवारी उच्च न्यायालयात फेटाळून लावला. हिजाब परिधान करणे कलम १५ नुसार धर्मस्वातंत्र्याच्या अधिकारांत मोडत नसून केवळ संस्थात्मक शिस्त म्हणून हिजाबवर शैक्षणिक संस्थांमध्ये बंदी घालण्यात आली आहे.

🔰हिजाबवर शैक्षणिक संस्थांच्या आवारात बंदी नसून केवळ शिक्षण घेत असताना वर्गामध्ये बंदी घालण्यात आली आहे, असे कर्नाटक सरकारने स्पष्ट केले.

🔰कर्नाटकातील हिजाब बंदीवर उच्च न्यायालयात मुख्य न्यायाधीश रितू राय अवस्थी यांच्या अध्यक्षतेखालील तीन न्यायमूर्तीच्या खंडपीठासमोर सुनावणी सुरू आहे. राज्याचे महाधिवक्ता प्रभुलिंग नवाडगी यांनी कर्नाटक सरकारची बाजू उच्च न्यायालयात मांडली.

🔰‘‘हिजाब परिधान करणे हे कलम १९ (१)(अ)मध्ये येते, तर कलम २५मध्ये नाही. एखाद्या महिलेची हिजाब परिधान करण्याची इच्छा असेल तर त्याला संस्थात्मक शिस्तीनुसार परिधान केला असेल तर त्याला कोणताही विरोध नाही,’’ असे नवाडगी यांनी सांगितले. कलम १९ (१) अ अतंर्गत हा ज्या अधिकारांतर्गत हा दावा करण्यात आला आहे, तो कलम १९ (२) संबंधी असून त्यानुसार सरकार संस्थात्मक प्रतिबंधानुसार योग्य प्रतिबंध लागू करू शकते, असे नवाडगी यांनी न्यायालयाला सांगितले. राज्यातील शिक्षण संस्थांमध्ये विद्यार्थ्यांच्या गणवेशाबाबत  राज्य सरकारचा कायदा आहे. त्यानुसार हा कायदा शैक्षणिक संस्थांच्या आवारात नाही, मात्र वर्गामध्ये शिक्षण घेत असताना हिजाब परिधान करण्यास बंदी घालतो, असे नवाडगी यांनी सांगितले.

आता_कंबाईन_पण_कात_टाकत_आहे...


अनेक नव्याने समाविष्ट होणाऱ्या पोस्ट मुळे या परीक्षेचा दर्जा पण राज्यसेवेसारखाच होईल...आणि या बदलाची दिशा आजच्या पेपरात दिसली...

परवाच आयोगाचे एक नोटिफिकेशन  आले आहे आणि त्यानुसार काही नव्या पोस्ट (उदा. दुय्यम निबंधक अराजपत्रित गट ब ) कंबाईन मध्ये पुढील जाहिरातीत ऍड होतील.... म्हणजे आता फक्त 3 पोस्ट साठी ही परीक्षा मर्यादित राहणार नाही...

मला काय जाणवले ते थोडक्यात...

भूगोल
●विचारलेले प्रश्न basics वर फोकस करणारे होते....उदा. मध्य कोकण ,त्रिवार्था ,मृदशास्त्र
●जनगणनेवरील प्रश्न हे सरळसोट न विचारता डीप आणि बहुविधानात्मक आले (जसे राज्यसेवेला असतात)
●बाकी Factual Data होताच नेहमीप्रमाणे - उदा.नदीप्रणाली ,खनिज तेल उत्पादक राज्य,NH 44

अर्थशास्त्र
काय quality प्रश्न होते....
●ज्याचा सखोल अभ्यास आहे (मेन्स च्या अभ्यासक्रमासह) त्यालाच सोडवता येण्याजोगे
●आकडेवारी पण विचारपूर्वक विचारली होती
●V Shaped Recovery डायरेक्ट आर्थिक पाहणीच्या मूळ संकल्पनेत हात घातला
●शहरीकरणासारखे प्रश्न विचार करायला लावणारे होते लगेच उत्तरापर्यंत पोहोचणे उपलब्ध वेळेत कसरतीचे होते

जनरल सायन्स
●कितीही अवघड वाटो पण सायन्स हे basic fundamental वर विचारतात.
●Daily Science - Good Cholestoral / Bad Cholestoral - repeat झालेला प्रश्न पण भारी विचारला.

गणित बुद्धिमापन
●अलीकडे सोपे प्रश्न येत आहेत मात्र उपलब्ध कमी वेळेत accuracy maintain करून प्रश्न सोडवणे हे कायम challenge आहे.

पॉलिटी
●सरळसोट पण तरीही कॉन्फ्युजन
●2020 ला पंछी आयोगावर 2021 ला सारकरिया आयोगावर
●सोपा असणारा पंचायत राज मात्र तेवढेच lengthy प्रश्न

इतिहास
●Factual ट्रेंड कायम आहे
मात्र एका प्रश्नात 4 प्रश्न विचारले होते त्यामुळे बरेच जण पॅनिक झाले

चालू घडामोडी
मी शिकवतो तो विषय...
काय बोलू प्रामाणिकपणे सांगायचे झाले तर #समकालीन अभ्यास करायला लागेल म्हणजे 2 वर्षांच्या चालू घडामोडी वाचाव्या लागतील असे प्रश्न होते
अवनी चतुर्वेदी....फ्रान्सिस दिब्रोटो..... अभिजित बॅनर्जी.....सोनाली नावांगुळ....मेस्सी.... कारागृह पर्यटन
या मुद्द्यांची रेंज बघा 2018 पासून साधारण नोव्हेंबर 2021 अशी दिसेल

काही प्रश्न वाचल्यावर असे वाटले की राज्यसेवा मुख्य ला सेट केलेले होते की काय....

उपलब्ध 60 मिनिटात हे सर्व मॅनेज करायला खूप प्रॅक्टिस लागेल इथून पुढे

म्हणूनच आता कंबाईन पण कात टाकत आहे...

२१ फेब्रुवारी २०२२

यशाचा राजमार्ग प्रश्नसंच

 🚦_____ यांच्या हस्ते ‘सेल्फस्कॅन’ अ‍ॅपचे अनावरण करण्यात आले.


(A) स्मृती इराणी

(B) निर्मला सीतारमण

(C) ममता बॅनर्जी✅✅

(D) यापैकी नाही


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


🚦कोणत्या देयक बँकेनी अल्पवयीन मुलांसाठी ‘भविष्य बचत खाता’ योजना सादर केली?


(A) फिनो पेमेंट्स बँक लिमिटेड✅✅

(B) इंडिया पोस्ट पेमेंट बँक

(C) पेटीएम पेमेंट बँक

(D) एयरटेल पेमेंट बँक


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


🚦बळीसाठी जनावरांच्या ऑनलाइन खरेदी-विक्रीसाठी बांग्लादेश सरकारने कोणते व्यासपीठ तयार केले?


(A) अॅनिमल बाजार

(B) डिजिटल हाट✅✅

(C) बुक माय मीट

(D) यापैकी नाही


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


🚦_______ या कंपनीद्वारे कोविड-19 नमुन्यांची तपासणी पूर्णपणे स्वयंचलित पद्धतीने करणारे पहिले यंत्र तयार करण्यात आले आहे.


(A) NABL लॅब

(B) ट्रूथ लॅब सोल्यूशन

(C) मायलाब डिस्कव्हरी सोल्यूशन्स✅✅

(D) यापैकी नाही


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


🚦_____ यांनी ‘सस्टेनेबल डेव्हलपमेंट रिपोर्ट 2020’ प्रसिद्ध केला आहे.


(A) केंब्रिज युनिव्हर्सिटी प्रेस✅✅

(B) प्रिन्सटन युनिव्हर्सिटी प्रेस

(C) सिलिकॉन प्रेस

(D) यापैकी नाही


📚) ___ येथे भारतातील पहिले ट्रान्स-शिपमेंट हब आहे.


(A) केरळ✅✅

(B) गोवा

(C) हैदराबाद

(D) कर्नाटक


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


📚) कोणत्या व्यक्तीला ‘ग्लोबल ह्युमॅनिटेरियन अवॉर्ड 2020’ कार्यक्रमातला “टॉप पब्लिसिस्ट”चा पुरस्कार देऊन सन्मानित करण्यात आले?


(A) सचिन अवस्थी ✅✅

(B) नारायण मूर्ती

(C) लेडी गागा

(D) बियॉन्स


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


📚) कोविड-19 महामारीचा प्रसार रोखण्यासाठी ___च्यावतीने “कोविडपश्चातची बोगी’ची निर्मिती करण्यात आली आहे.


(A) भारतीय रेल्वे✅✅

(B) रिलायन्स

(C) अदानी

(D) यापैकी नाही


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


📚) ______ या दिवशी ‘जागतिक युवा कौशल्य दिन’ साजरा केला जातो.


(A) 14 जुलै

(B) 15 जुलै✅✅

(C) 13 जुलै

(D) 12 जुलै


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖


📚) __ याच्या संदर्भात सहकार्यासाठी UNICEF इंडिया या संस्थेनी FICCI सोबत करार केला आहे.


(A) ‘रिइमेजीन’ मोहीम✅✅

(B) ‘कौशल्य भारत’ मोहीम

(C) ‘रोको टोको’ मोहीम

(D) पौधे लगाओ पर्यावरण बचाओ


1. संसदेच्या दोन्ही सभागृहांसह एकत्र बसणे खालीलप्रमाणे आहे.

 [अ] भारताचे उपाध्यक्ष

 [बी] घटना दुरुस्ती विधेयक स्वीकारणे

 [सी] ज्यावर दोन्ही सभागृहे सहमत नाहीत असे विधेयक विचारात घेण्यासारखे आहे.✅✅

 [डी] भारतीय राष्ट्रपती पदाची निवडणूक


 2.जनरल विधेयकाशी संबंधित गतिरोध दूर करण्यासाठी संसदेच्या दोन सभागृहांची बैठक कोण बोलवते?

 [अ] अध्यक्ष✅✅

 [ब] मंत्रिपरिषद

 [सी] लोकसभा अध्यक्ष

 [डी] राज्यसभेचे अध्यक्ष


 3. भारतीय संसदेच्या दोन सभागृहांची संयुक्त बैठक कोणत्या संदर्भात होते?

 [अ] संविधान दुरुस्ती विधेयक

 [बी] वित्त विधेयक

 [सी] सामान्य विधेयक✅✅

 [डी] भारताच्या उपराष्ट्रपतीपदाची निवडणूक


 4.संसदेच्या सलग दोन अधिवेशनांमध्ये जास्तीत जास्त वेळ किती?

 [ए] 1 महिना

 [बी] 3 महिने

 [सी] 6 महिने✅✅ 

 [डी] 12 महिने


 5.संसदेची किती अधिवेशने आहेत?

 [अ] बजेट सत्र

 [बी] मॉन्सून सत्र

 [सी] हिवाळी अधिवेशन

 [डी] वरील सर्व✅✅


 6.भारतीय संसदेचे सार्वभौमत्व    प्रतिबंधित आहे.

 [अ] भारतीय राष्ट्रपतींच्या अधिकारांनी

 [बी] न्यायालयीन पुनरावलोकन✅✅

 [सी] विरोधी पक्षाच्या नेत्यांकडून

 [पंतप्रधान] भारताच्या पंतप्रधानांच्या अधिकारांची

Latest post

ठळक बातम्या.१५ एप्रिल २०२५.

१. भारत - हवाई लक्ष्यांवर हल्ला करून ते नष्ट करू शकणाऱ्या उच्च-ऊर्जा लेसर-निर्देशित (DEA) शस्त्र प्रणालीची यशस्वी चाचणी घेणारा भारत जगातील च...