चालू घडामोडी सराव 30 प्रश्न व उत्तरे

Q1) कोणत्या भारतीय कार्यकर्त्याची संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या नव्या सल्लागार गटात निवड केली गेली?

➡️उत्तर :- अर्चना सोरेंग

Q2) 2020 साली जागतिक व्याघ्र दिनाची घोषणा काय आहे?

➡️उत्तर :- देअर सर्व्हायव्हल इज इन अवर हॅंड्स

Q3) भारताच्या पहिल्या ‘कोविड-19 ब्लॉकचेन प्लॅटफॉर्म’चे नाव काय आहे?

➡️उत्तर :-  BelYo

Q4) कोणत्या संस्थेनी “रीपोर्ट ऑफ द अनॅलिटिकल सपोर्ट अँड सॅंक्शन्स मॉनिटरिंग टीम कंसर्निंग इसिस” या शीर्षकाचा एक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे?

➡️उत्तर :- संयुक्त राष्ट्रसंघ

Q5) कोण “क्वेस्ट फॉर रीस्टोरिंग फायनान्शियल स्टॅबिलिटी इन इंडिया” हे शीर्षक असलेल्या पुस्तकाचे लेखक आहेत?

➡️उत्तर :- विरल आचार्य

Q6) कोणत्या संस्थेनी ‘आश्रय’ या नावाने विलगीकरणाची वैद्यकीय सुविधा तयार केली?

➡️उत्तर :-  प्रगत तंत्रज्ञान संरक्षण संस्था (DIAT)

Q7) कोण ‘प्रीमियर लीग गोल्डन बूट’ हा सन्मान जिंकणारा सर्वात वरिष्ठ खेळाडू ठरला?

➡️उत्तर :-  जेमी वर्डी

Q8) कोणत्या व्यक्तीची सोमालिया देशाचे कार्यवाह पंतप्रधान म्हणून निवड करण्यात आली?

➡️उत्तर :- महदी मोहम्मद गुलाईड

Q9) कोणत्या मंत्रालयाने “इंडिया रिपोर्ट ऑन डिजिटल एज्युकेशन, 2020” या शीर्षकाचा अहवाल प्रसिद्ध केला?

➡️उत्तर :- मनुष्यबळ विकास मंत्रालय

Q10) कोणत्या बँकेनी को-ब्रँडेड कॉन्टॅक्टलेस क्रेडिट कार्ड सुविधा देण्यासाठी IRCTC सोबत भागीदारी केली?

➡️उत्तर :- भारतीय स्टेट बँक

Q1) कोणत्या राज्य वा केंद्रशासित प्रदेशाने अरावलीच्या भागात हरित क्षेत्र वाढविण्यासाठी एरियल सीडिंग हे तंत्र वापरले?
उत्तर :-  हरियाणा

Q2) ब्रिटनने भारताला परत केलेली ‘नटेशा’ची प्रतिमा कोणत्या राज्यातल्या मंदिरामधली आहे?
उत्तर :-  राजस्थान

Q3) कोणते मंत्रालय पंचायत निधीच्या संबंधित ऑनलाईन लेखापरीक्षण करणार आहे?
उत्तर :- पंचायतराज मंत्रालय

Q4) कोणत्या संस्थेसोबत भारत सांडपाण्याच्या शुद्धीकरणासाठी जैवतंत्रज्ञान विकसित करण्यासंबंधी करार करणार आहे?
उत्तर :- युरोपीय संघ

Q5) कोणत्या व्यक्तीची ओरिएंटल इन्शुरन्स कंपनीचे अध्यक्ष व व्यवस्थापकीय संचालक या पदावर नेमणूक करण्यात आली?
उत्तर :-  एस. एन. राजेश्वरी

Q6) कोणत्या आंतरराष्ट्रीय बँकेनी भारतासाठी कोविड-19 महामारीचा सामना करण्यासाठी 3 दशलक्ष डॉलरचे कर्ज मंजूर केले?
उत्तर :- आशियाई विकास बँक

Q8) कोणत्या संस्थेनी ‘अॅस्ट्रोनोमी जिनियालॉजी’ प्रकल्पाचा प्रारंभ केला?
उत्तर :- अमेरिकन अॅस्ट्रोनोमिकल सोसायटी

Q9) कोणत्या राज्यात कृषी क्षेत्रातल्या उत्सर्जनात घट करण्यासाठी प्रायोगिक तत्वावर ‘ग्रीन-अ‍ॅग्री’ प्रकल्प चालू करण्यात आला आहे?
उत्तर :- मिझोरम

Q10) कोणत्या राज्य वा केंद्रशासित प्रदेशाने रस्ते दुरुस्तीसाठी ‘मॅकॅडमीशन’ कार्यक्रम चालवला?
उत्तर :- जम्मू व काश्मीर

Q1) जगातला सर्वात उंच रेल्वे पूल कुठे बांधण्यात येत आहे?
उत्तर :-  जम्मू व काश्मीर

Q2) कोणत्या संस्थेत “विमेन आंत्रेप्रेनेऊरशिप अँड एंपोवरमेंट (WEE) कोहोर्ट” उपक्रमाचा प्रारंभ केला गेला?
उत्तर :- भारतीय तंत्रज्ञान संस्था, दिल्ली

Q3)कोणत्या बँकेनी ‘कोना कोना उम्मीद’ मोहीमेचा प्रारंभ केला?
उत्तर :- कोटक महिंद्रा बँक

Q4) "स्वच्छ भारत रेव्होल्यूशन” या पुस्तकाचे संपादक कोण आहेत?
उत्तर :- परमेश्वरन अय्यर

Q5) कोणत्या संस्थेच्यावतीने “सहकार कूपट्यूब NCDC चॅनेल” कार्यक्रमाचा प्रारंभ केला?
उत्तर :- राष्ट्रीय सहकार विकास महामंडळ

Q6 'खेलो इंडिया’योजनेच्या सर्वसाधारण परिषदेच्या पहिल्या बैठकीचे अध्यक्ष कोण होते?
उत्तर :- किरेन रीजीजू

Q7) कोणत्या व्यक्तीची ऑल इंडिया रेडिओच्या वार्ता सेवा विभागाच्या महासंचालक पदावर नियुक्ती करण्यात आली?
उत्तर :- जयदीप भटनागर

Q8) कोणत्या राज्याने महिला सक्षमीकरणासाठी ITC, HUL आणि P&G या संस्थांसोबत सामंजस्य करार केला?
उत्तर :- आंध्रप्रदेश

Q9) कोणत्या संस्थेला ‘गांधीयन यंग टेक्नॉलॉजिकल इनोव्हेशन अवॉर्ड 2020’ हा पुरस्कार देण्यात आला?
उत्तर :-  भारतीय तंत्रज्ञान संस्था, खडगपूर

Q10) कोणत्या व्यक्तीची HDFC बँकेच्या मुख्य कार्यकारी अधिकारी पदावर नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर :- शशिधर जगदीशन ( अगोदरचे आदित्य पुरी )

भिल्लांचा उठाव

  कालखंड :- 1817 ते 1857

  नेतृत्व :- चिलनाईक, काजीसिंग

  मुख्य ठिकाण :- अजिंठा, सातमाळा, सातपुडा

🖍 यांची वस्ती अरवली, विंध्य, सह्याद्री व सातपुडा या पर्वतरांगात असून सर्वात जास्त वस्ती खानदेशात असे व यावेळी तेथे कलेक्टर हा कॅप्टन ब्रीज हा होता.

🖍  यावेळी त्यांनी अजिंठा, सातमाळा या भागात उठाव केले.

🖍  1857 मध्ये काजीसिंग (खर्जासिंग) याच्या नेतृत्वाखाली भिल्लांनी खानदेशात उठाव केले व सातपुडा भागात शंकरशहाच्या नेतृत्वाखाली उठाव झाला.

🖍  तसेच भिमा नाईक, भागोजी नाईक, दौलतसिंग, कुजरसिंग नाईक, नेवशा नाईक यांच्या नेवृत्वाखाली 1870 पर्यंत भिल्ल हे इंग्रजांविरुध्द लढा देत होते.

Online Test Series

ओझोन चे संरक्षण कवच

🔰 वातावरणाच्या स्थितांबर या थराच्या खालच्या भागात ओझोन वायूचा थर आढळतो.

🔰ओझोन  वायूचा सजीवांना जगण्यासाठी प्रत्यक्ष उपयोग नसला तरी खूप उंचीवर पृथ्वीभोवती ओझोनचा थर असणे  सजीवांसाठी फार महत्त्वाचे आहे.

🔰सूर्यापासून येणारी अतिनील किरणे सजीवांसाठी हानिकारक असतात. ही
किरणे ओझोन वायू शोषून घेतो. त्यामुळे पृथ्वीवरील  सजीवांचे रक्षण होते.

🔰वातानुकूलन यंत्रे, रेफ्रिजरेटर्स यांमध्ये हवा थंड  करण्यासाठी वापरला जाणारे
📌 क्लोरोफ्लुरोकार्बन्स तसेच 
📌 कार्बन टेट्राक्लोराईड हे रासायनिक वायू हवेत मिसळल्यास  ओझोनच्या थराचा नाश होतो. 

🔰ओझोनचे महत्त्व सर्वांच्या लक्षात यावे यासाठी  १६ सप्टेंबर हा दिवस जगभर ‘ओझोन संरक्षण दिन’  म्हणून मानला जातो.

काही समानार्थी म्हणी

📔आधी शिदोरी मग जेजूरी - आधी पोटोबा मग विठ्ठोबा
 
📒आवळा देऊन कोहळा काढणे - पै दक्षिणा लक्ष प्रदक्षिणा
 
📕कडू कारले तुपामध्ये तळले - कुत्र्याचे शेपूट नळीत घातले
 
📗साखरेत घोळले तरी कडू ते कडूच - तरी वाकडे ते वाकडेच
 
📘कामा पुरता मामा - ताकापुरती आजी
 
📙काखेत कळसा गावाला वळसा - तुझ आहे तुजपाशी परी तू जागा चुकलासी
 
📓करावे तसे भरावे - जैसी करणी वैशी भरणी
 
📔खाई त्याला खवखवे - चोराच्या मनात चांदणे
 
📒खाण तशी माती - बाप तसा बेटा
 
📕आग सोमेश्वरीअन बंब रामेश्वरी - मानेला गळू, पायाला जळू
 
📗गाढवापुढे वाचली गीता अन - नळी फुंकले सोनारे इकडून
 
📘काळाचा गोंधळ बरा - गेले तिकडे वारे
 
📙घरोघरी मातीच्या चुली - पळसाला पाने तीनच
 
📓चोरावर मोर - शेरास सव्वाशेर
 
📔जशी देणावळ तशी खानावळ - दाम तसे काम
 
📒पालथ्या घड्यावर पाणी - येरे माझ्या मागल्या ताककण्या चांगल्या
 
📕नव्याचे नऊ दिवस - तेरड्याचे रंग तीन दिवस
 
📗नाव मोठं लक्षण खोटं - नाव सोनुबाई हाती कथलाचा वाळा नाही, बडा घर पोकळ वासा
 
📘बेलाफुलाची गाठ पडणे - कावळा बसायला आणि फाटा तुटायला
 
📙पी हळद अन हो गोरी - उतावळा नवरा गुडघ्याला बाशिंग
 
📓वराती मागून घोडे - बैल गेला अन झोपा केला
 
📕वासरात लंगडी गाय शहाणी - गावंढया गावात गाढवीण सवाशीण   

स्नायू

स्नायूंची रचना

🌸स्नायू (स्नायू) सह (संकोचनक्षम) Constrictive प्राणी येत मेदयुक्त आहे. 

🌺त्यामध्ये सेलचे आकार बदलणारी सूत्रे आहेत. पेशी निर्मिती स्नायू मेदयुक्त करण्यासाठी स्नायू मेदयुक्त संपूर्ण म्हणतात अवयव गती निर्माण. 

🌺पेशी जी या ऊती बनविताततेथे आकार आणि डिझाईन्सचे विशेष प्रकार आहेत. 

🌺त्यांच्यात चिरडण्याची क्षमता आहे. तीन प्रकारचे स्नायू अस्तर, नॉनलाइनर आणि हृदय आहेत.

🌺 मानवी शरीरात 40 टक्के स्नायू. मानवी शरीरात 639 स्नायू आढळतात. 

🌺यापैकी 400 स्नायू आहेत. शरीरातील बहुतेक स्नायू मागच्या बाजूला आढळतात.

🌺 मागे 180 स्नायू आहेत. तीन प्रकारचे स्नायू आहेत.

🌺 ऐच्छिक स्नायू, अनैच्छिक स्नायू आणि हृदय स्नायू.

परावर्तन

नमुनेदार प्रतिबिंबांचे रेखाचित्र

प्रतिबिंब दोन प्रकारांमध्ये विभागले जाऊ शकते: स्पेक्युलर रिफ्लेक्शन आणि डिफ्यूज रिफ्लेक्शन्स 

. विशिष्ट प्रतिबिंब मिररसारख्या पृष्ठभागाच्या चमकांचे वर्णन करते, जे प्रकाश, सोप्या आणि अंदाजानुसार प्रतिबिंबित करते. 

हे प्रतिबिंबित प्रतिमांच्या निर्मितीस अनुमती देते जे अंतराळातील वास्तविक ( वास्तविक ) किंवा एक्स्ट्रोपोलेटेड ( आभासी ) स्थानाशी संबंधित असू शकते .

 डिफ्यूज प्रतिबिंब कागदावर किंवा रॉकसारख्या चमकदार नसलेल्या पदार्थांचे वर्णन करते. 

या पृष्ठभागावरील प्रतिबिंबांचे वर्णन केवळ आकडेवारीनुसार केले जाऊ शकते, साहित्याच्या सूक्ष्म रचनांवर अवलंबून प्रतिबिंबित प्रकाशाचे अचूक वितरण. 

लम्बर्टच्या कोसाइन कायद्याद्वारे बरेच डिफ्यूज रिफ्लेक्टर वर्णन केले आहेत किंवा अंदाजे केले जाऊ शकतातजे कोणत्याही कोनातून पाहिले असता समान चमकदार पृष्ठभागांचे वर्णन करते . 

चमकदार पृष्ठभाग सट्टेबाज आणि डिफ्यूज दोन्ही प्रतिबिंब देऊ शकतात.

वर्ग आणि वर्गमूळ

(65)2 = 4225 संख्येच्या शेवटी जर 5 असेल तर वर्गसंख्येच्या शेवटी 25 येतात व दशक स्थानाचा अंक व त्या पुढचा अंक यांच्या गुणाकारांची संख्या लिहावी.

उदा. (65)2 =4225 = (शेवटी 25 लिहून 6 च्या पुढचा अंक 7 घेऊन 6 × 7 = 42 लिहावे).

 दोन अंकी कोणत्याही संख्येचा वर्ग काढताना :-

उदा. (42)2 =(a+b)2 =a2 +2ab + b2 या सूत्राचा वापर करून कोणत्याही संख्येचा वर्ग काढता येतो.

(42)2

यात a=4,b=2

 (42)2 = (40+2)2=1600+2 (40×2)+4

=1600+160+4 = 1764   किंवा

22 = 4 एककस्थानी 4 लिहा.

2(4×2) = 16 चे 6 हातचा 1,

42 चा वर्ग 16   16+1 = 17, याप्रमाणे सूत्रानुसार

    :: √1764 = 42

 लक्षात ठेवा :

1) 1 व 9 च्या वर्गाच्या एककस्थानी 1 असते.

2) 3 व 8 च्या वर्गाच्या एककस्थानी 4 असते.

3) 3 व 7 च्या वर्गाच्या एककस्थानी 9 असते.

4) 4 व 6 च्या वर्गाच्या एककस्थानी 6 असते.

5) 5 च्या वर्गाच्या एकक स्थानी 5 असते.

उदा.√5329 =73 या उदाहरणात एककस्थानी 9 हा अंक आहे. म्हणून वर्ग मुळात 3 किंवा 7 हे अंक येतील.

53 ही संख्या 7 च्या वर्गापेक्षा मोठी आहे. म्हणून वर्गमूळ 73 किंवा 79 असले पाहिजे.

परंतु 70 चा वर्ग = 4900 व 80 चा वर्ग = 6400 आहे. 5329 ही संख्या 4900 ला जवळची, म्हणून 73 हे वर्गमूळ किंवा (75)2= 5625 यापेक्षा 5329 हे लहान आहे.

म्हणून √5329 = 73

नमूना पहिला –

उदा.

खालीलपैकी पूर्ण वर्ग संख्या कोणती?

0.196

19.6

1.96

0.00196

उत्तर : 1.96

ल्कृप्ती :-

पूर्ण वर्गासाठी अपूर्णांकातील स्थळांचे स्थान सम पाहिजे.

नमूना दूसरा-

उदा.

खालीलपैकी कोणती संख्या पूर्ण वर्ग असू शकेल ?

**304

*50

7*38

*765

ल्कृप्ती :-

कोणत्याही वर्ग संख्येच्या एकक स्थानी 1,4,5,6,9,0, हे अंक येतात व संख्येच्या एकक स्थानी 5 असेल. तर संख्येचा दशकस्थानी 2 अंक येतो व संख्येच्या एकेक स्थानी 0 असेल; तर संख्येत शेवटी 2 च्या पटीत शून्य येतात.

नमूना तिसरा –

उदा.

√(26)2-(10)2 =?

4

16

24

48

उत्तर : 24

ल्कृप्ती :-

a2-b2 = (a+b)(a-b) √(26+10)×(26-10)

= √36×16 = 6×4 = 24

नमूना चौथा –

उदा.

81×64=5184, ::√5184=?

62

72

68

78

उत्तर : 72

सूत्र :-

√a2 × b2 = a×b  यासूत्राचा वापर √5184 = √81×64

= √92 × 82 = 9×8

= 72

नमूना पाचवा –

उदा.

√0.0289 =?

1.7

0.17

17

0.017

उत्तर : 0.17

नियम- वर्गमुळात दशांशस्थळे निम्मी होतात

:: √289=17

:: √2.89=1.7  आणि :: √0.0289=0.17

:: √0.000289=0.017

नमूना सहावा-

उदा.

√1.44/x=0.1;  :: x=?

1.44

12

144

14.4

उत्तर : 144

स्पष्टीकरण :-

√1.44/x

=0.1 1.44/x

=(0.1)2 1.44/x

=(0.01)    

:: x= 1.44/0.01=144  

नमूना सातवा –

उदा.  

√21+√10+√36=?

6

2

5

7

उत्तर : 5

स्पष्टीकरण :-

√21+√10+√36

= √21+√10+6

=√21+√16

= √21+4

= √25

=5

IMD वर्ल्ड टॅलेंट रँकिंग 2019

स्वित्झर्लंडच्या इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर मॅनेजमेंट डेव्हलपमेंट (IMD) या संस्थेकडून ‘IMD वर्ल्ड टॅलेंट रँकिंग 2019’ या शीर्षकाखाली एक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. हा अहवाल देशात प्रतिभावंत व्यक्तित्व तयार करण्यासाठीच्या हेतूने गुंतवणूक व विकास, मागणी आणि तत्परता या तीन मुख्य श्रेणीमध्ये देशांनी केलेल्या कामगिरीवर आधारित आहे.

▪️ठळक बाबी

- टॅलेंट रँकिंगमध्ये स्वित्झर्लंड अग्रस्थानी आहे. घटक पातळीवर, गुंतवणूक व विकास तसेच तत्परता यात त्याचा द्वितीय क्रमांक आणि मागणीमध्ये त्याचा प्रथम क्रमांक आहे.

- यादीतले प्रथम दहा देश – स्वित्झर्लंड, डेन्मार्क, स्वीडन, ऑस्ट्रिया, लक्झेमबर्ग, नॉर्वे, आईसलँड, फिनलँड, नेदरलँड्स, सिंगापूर.

- यादीतल्या पहिल्या दहा राष्ट्रांच्या बाहेर, सर्वात मोठी वाढ तायवान, चीन या देशांनी नोंदवलेली आहे आणि ते 7 स्थानांनी वरती चढत 20 व्या स्थानावर आले आहेत. तसेच लिथुआनिया 8 स्थानांची उडी घेत 28 व्या क्रमांकावर तर फिलिपिन्स 6 स्थानांची उडी घेत 49 व्या क्रमांकावर आणि कोलंबिया 6 स्थानांची उडी घेत 54 व्या क्रमांकावर आहे.

- कॅनडाने अधिक तीव्र घसरणीचा अनुभव घेतला आहे आणि ते 7 स्थानांनी खाली घसरत 13 व्या क्रमांकावर आले आहे. तर पोर्तुगाल गेल्या वर्षीच्या 17 व्या स्थानावरून यावर्षी 23 व्या स्थानावर आले आहे, जापान 6 स्थानांनी खाली येत 35 व्या स्थानी, जॉर्डन 10 स्थानांनी खाली येत 51 व्या स्थानी, टर्की 7 स्थानांनी खाली येत 58 व्या स्थानी आहे.

- भारत 53 व्या स्थानावरुन 59 व्या स्थानावर घसरला आहे. मुख्यताः मागणीच्या घटकाच्या संदर्भातल्या कामगिरीच्या परिणामामुळे भारताची घसरण झाली. प्रदूषणाच्या (कण-स्वरुपात असलेल्या प्रदूषणाचा संपर्क) उपाययोजनेच्या बाबतीत भारताचा क्रमांक 61 वा आहे. जीवनमानाची गुणवत्ता या बाबतीत 51 व्या स्थानी आहे, तर अर्थव्यवस्थेत बुद्धिमत्तेतली घट यात दिसून येणारे नकारात्मक परिणाम या बाबतीत 31 व्या स्थानी आहे आणि प्रतिभा आकर्षित करणे व टिकवून ठेवण्याचा प्राधान्यक्रम या बाबतीत 41 व्या स्थानी घसरले. कामगारांना प्रेरणा या बाबतीत 35 व्या स्थानी अश्या किंचित घसरणीमुळे परदेशी अति-कुशल व्यक्तींना (40 वा क्रमांक) आकर्षित करण्यासाठी योग्य वातावरण होते. प्रति विद्यार्थी शिक्षणावर होणारा एकूण सार्वजनिक खर्च आणि शिक्षणाची गुणवत्ता राखण्याबाबत केलेल्या उपाययोजना या बाबतीत भारताचा 62 वा क्रमांक आहे.

- एकूण 39.12 गुणांसह भारत 59 व्या स्थानी आहे. त्याच्याखाली मेक्सिको, ब्राझील, व्हेनेझुएला आणि शेवटी मंगोलिया या देशांचा क्रम लागतो आहे. BRICS देशांमध्ये भारत चीन (42 वा), रशिया (47 वा) आणि दक्षिण आफ्रिका (50 वा) या देशांच्याही मागे आहे.
———————————————————————————

एकमान पद्धत विषयी संपूर्ण माहिती

(अ) एकमान पद्धत

नमूना पहिला –

उदा. 84 रुपयांना 6 पेन मिळतात;तर दीड डझन पेनांची किंमत किती?

252 रु.

336 रु.

168 रु.

420 रु.

उत्तर : 252 रु.  

स्पष्टीकरण :-दीड डझन = 18 पेन आणि 6 ची 3 पट = 18:: 84 ची 3 पट = 84×3 = 252

नमूना दूसरा –

उदा. प्रत्येक विधार्थ्याला 8 वह्या वाटल्या; तर दीड ग्रोस वह्या किती मुलांना वाटता येतील?

16

24

27

36

उत्तर : 27

स्पष्टीकरण :-एक ग्रोस = 144 किंवा 12 डझन :: दीड ग्रोस = 18 डझन18×12/8 = 27 किंवा एक ग्रोस वह्या 144/8 = 18 मुलांना:: 1 ½ = 18 च्या दिडपट = 27 मुलांना

नमूना तिसरा –

उदा. एका संख्येचा 1/13 भाग = 13, तर ती संख्या कोणती?

26

121

84

169

उत्तर : 169

क्लृप्ती :-एक भाग ‘क्ष’ मानू.उदाहरणानुसार 1/13 क्ष = 13:: क्ष = 13×13 = 132 = 169 अपूर्णांक व्यस्त करुन गुणणे.

नमूना चौथा –

उदा. 60 चा 2/5 =?

12

24

18

30

उत्तर : 24

क्लृप्ती :-60 चा 2/5 = 60×2/5 = 12×2 = 24  किंवा1/5 = 2/10 आणि 2/5 = 4/10, 60 चा = 1/10 आणि 60 चा 4/10 = 6×4

नमूना पाचवा –

उदा. 80 चा 3/5 हा 60 च्या ¾ पेक्षा कितीने मोठा आहे?

5

3

2

8

उत्तर : 3

क्लृप्ती :-80 चा 3/5 = 80×3/5 = 48, 60 चा ¾ = 60×3/4 = 45,उदाहरणानुसार 48-45 = 3

नमूना सहावा-

उदा. 400 चा 3/8 हा कोणत्या संख्येचा 5/8 आहे?

200

180

210

240

उत्तर : 240

स्पष्टीकरण :-400 चा 3/8 = 400×3/8 = 50×3 = 150 आणि क्ष चा 5/8 = 150:: क्ष = 150×8/5 = 240 किंवा5 भाग = 400:: 3 भाग = 400 × 3/5 = 240 किंवा400×3/8×8/5 = 240

नमूना सातवा –

उदा. 350 लीटर पाणी मावणार्‍या टाकीचा 2/7 भाग पाण्याने भरलेला आहे. तर त्या टाकीत अजून किती लीटर पाणी मावेल ?

3.15 ली.

200 ली.

250 ली.

245 ली.

उत्तर : 250 ली.

स्पष्टीकरण :-350 चा 2/7 = 50×2 = 100 उदाहरणानुसार 350-100 = 250 लीटर

नमूना आठवा –

उदा. रामरावांनी आपल्या शेताच्या 1/3 भागात ऊस लावला, ¼ भागात भुईमुग लावला व उरलेल्या 25 एकारांत ज्वारी लावली, तर रामरावांचे एकूण किती एकर शेत आहे?

50

60

120

75

उत्तर : 60

स्पष्टीकरण :-1/3+1/4=4/12+3/12=7/12;1-7/12=12/12-7/12=5/12=25 एकर,:: एकूण शेत = 5/12  चा व्यस्त 12/5 ने 25 ला गुणणे,यानुसार 12/5×25=60

 (ब) एकमान पद्धत

नमूना पहिला –

उदा. 16 खुर्च्यांची किंमत 1680 रु. तर एका खुर्चीची किंमत किती?

15 रु.

150 रु.

105 रु.

140 रु.

उत्तर : 105 रु.

स्पष्टीकरण :-अनेकांवरून एकाची किंमत काढताना भागाकार करावा व एकावरून अनेकांची किंमत काढताना गुणाकार करावा.यानुसार 1680 ÷ 16 = 105

नमूना दूसरा –

उदा. 12 सेकंदांत 1 पोळी लाटून होते; तर अर्ध्या तासात किती पोळ्या लाटून होतील?

250

150

125

180

उत्तर : 150

स्पष्टीकरण :-60 सेकंद = 1 मिनीट, 12 सेकंदांत 1 पोळी यानुसार60 सेकंद = 1 मिनीट = 5 पोळ्या:: 30 मिनिटात = 5×30 = 150अर्धातास = 30 मिनीटे:: 60/12 × 30 = 150

चालू घडमोडी

• 22 मे रोजी रस्ते वाहतूक व महामार्ग मंत्रालयाने ......................या वाहनांसाठी L7 श्रेणीतल्या उत्सर्जन नियमांसाठी अधिसूचना जाहीर केली
- BS-6 वाहन.

• जागतिक बँकेचे नवे उपाध्यक्ष - कारमेन रेनहार्ट. (जागतिक बँक समूहाचे अध्यक्ष
- डेव्हिड मालपास.)

• 2020 सालाचा ‘यूनायटेड नेशन्स मिलिटरी जेंडर अॅडव्होकेट ऑफ द इयर’ या पुरस्कारासाठी .................. यानिवडलेला भारतीय शांतीदूत सैनिकाची निवड करण्यात आली आहे.
- मेजर सुमन गवनी.

• भारतातील ................ या राज्याने क्रिडा क्षेत्राला उद्योगाचा दर्जा प्रदान दिला 
- मिझोरम.

• खेळाडूंचे व्यक्तिमत्त्व आणि कौशल्य विकासाचे प्रशिक्षण देण्यासाठी.............. या राज्याच्या क्रिडा प्राधिकरणाने टाइम्स सेंटर फॉर लर्निंग लिमिटेड (TCLL) सोबत सामंजस्य करार केला
– गुजरात क्रिडा प्राधिकरण.

• ................... या राज्याने कारखाने कायद्यांतर्गत कामाचे तास 8 तास वरुन वाढवून 12 तासांपर्यंत करणारे भारतातील पहिले राज्य ठरले
:-राजस्थान.

• ............ यांच्या अध्यक्षतेखाली 27 मे ते 29 मे या कालावधीत आणि जून 2020 महिन्यात ‘आर्मी कमांडर’ ची परिषद दोन टप्प्यांत आयोजित केली जाणार आहे
- भारतीय भुदलाचे प्रमुख जनरल मनोज मुकुंद नरवणे.

• सत्तापालट झाल्याच्या 60 व्या वर्धापन दिनानिमित्त टर्की देशाचे राष्ट्रपती रेसेप तैयिप एर्दोगन यांनी ...............या शहराच्या जवळ पाण्यातले लोकशाही व स्वातंत्र्य बेटाचे उद्घाटन केले
- इस्तंबूल.

• भारताने युगांडा या आफ्रिका देशातील  जिन्जा जिल्ह्यात ‘मिलिटरी वॉर गेम सेंटर’ उभारण्यासाठी मदत केली आहे, त्याचे नाव -------------- हे ठेवण्यात आले आहे.
‘इंडिया’.

• ग्रामीण भागातल्या सर्व व्यक्तींना काम देण्यासाठी ‘श्रम सिद्धी’ योजना............... या राज्य सरकारने सुरु केली
- मध्यप्रदेश.

• 2020 साली आंतरराष्ट्रीय संयुक्त राष्ट्रसंघ शांतीदूत दिनाची (28 मे) संकल्पना............. ही आहे.
- ‘विमेन इन पीसकीपिंग: ए की टू पीस’.

• 2019-20 या आर्थिक वर्षात भारतात झालेली थेट परकीय गुंतवणूक (FDI)
– 49.97 अब्ज डॉलर (13 टक्क्यांनी वाढ).
(भारतात FDI साठीचा सर्वात मोठा स्रोत - सिंगापूर.)

• 26 मे 2020 रोजी जगातला सर्वात उष्ण प्रदेश
- उत्तर भारत (आग्नेय पाकिस्तान सहीत).

• 50 डिग्री सेल्सिअस तापमानासहीत जगातले सर्वात उष्ण ठिकाण
- चूरू (राजस्थान), जेकबाबाद (पाकिस्तान).

• बँक्स बोर्ड्स ब्युरो या संस्थेचे नवीन अध्यक्ष
- राजेश्वरी एस. एन.

• न्यू डेव्हलपमेंट बँकेचे नवे अध्यक्ष
- मार्कोस प्राडो ट्रोयजो (ब्राझील). (न्यू डेव्हलपमेंट बँकेचे नवे उपाध्यक्ष आणि मुख्य जोखीम अधिकारी - अनिल किशोरा.)

• जम्मू-काश्मीर आणि ईशान्य राज्यांच्या केंद्रशासित प्रदेशातल्या लोकसभा तसेच विधानसभा मतदारसंघाचे पुनर्रचना करताना,................. या व्यक्तीच्या नेतृत्वात सीमांकन आयोगाची स्थापना 7 मार्च रोजी करण्यात आली
- न्यायमूर्ती रंजना प्रकाश देसाई (आणखी 15 खासदार).

• रस्त्याच्या दोन्ही बाजूनी औषधी वनस्पतींची लागवड करून.............. हे राज्य सरकार 800 कि.मी.चे हर्बल रस्ते विकसित करणार आहे
- उत्तरप्रदेश.

• .............हे राज्य सरकार आपल्या सर्व 6.5 कोटी नागरिकांच्या आरोग्याचा माहिती संग्रह तयार करणार आहे
- कर्नाटक.

• ...............या देशाने जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) यासोबतचे संबंध संपुष्टात आणण्याची घोषणा केली
– संयुक्त राज्ये अमेरिका.

Online Test Series

वृत्तपत्रे व संक्षिप्त माहिती

🧩दिग्दर्शन:

🅾श्रीरामपूर मिशनच्या विल्यम कॅरी  आदी बॅप्टिस्ट मिशनऱ्यांनी ख्रिस्ती धर्मप्रसाराच्या हेतूने दिग्दर्शन हे मासिक त्यांनी एप्रिल १८१८ मध्ये सुरु केले.

🧩समाचार दर्पण:  

🅾२३ मे १८१८ रोजी समाचार दर्पण हे बंगाली भाषेतील साप्ताहिक सुरु केले. देशी भाषेतील पहिल्या वृत्तपत्राचा मान त्याच्याकडे जातो.

🧩सोमप्रकाश: 

🅾पंडित ईश्वरचंद्र विद्यासागर यांच्या मार्गदर्शनाखाली सोमप्रकाश हे साप्ताहिक १५ नोव्हेंबर १८५८ पासून चालू झाले. द्वारकानाथ गंगोपाध्याय हे त्याचे संपादक होते.

🧩तत्त्वबोधिनी पत्रिका: 

🅾देवेंद्रनाथ टागोर  यांच्या तत्त्वबोधिनी सभेचे तत्त्वबोधिनी पत्रिका हे मासिक.

🧩सुलभ समाचार :

🅾केशवचंद्र सेन (१८७८)

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

Online Test Series