महत्त्वाचे प्रश्नसंच

🏷 कोणता देश ‘वर्ल्ड प्रेस फ्रीडम इंडेक्स 2020’ याच्या यादीत अग्रस्थानी आहे?
उत्तर : नॉर्वे

🏷 कोणत्या CSIR संस्थेनी कोविड-19 रोगासाठी ‘फेलुदा’ चाचणी विकसित केली?
उत्तर : इंस्टीट्यूट ऑफ जीनोमिक्स इंटिग्रेटीव्ह बायोलॉजी

🏷 कोणत्या मंत्रालयाने ‘विद्यादान 2.0’ मंच प्रस्तुत केले?
उत्तर : मनुष्यबळ विकास मंत्रालय

🏷 कोणत्या राज्य सरकारने ‘आपदामित्र’ मदत क्रमांक कार्यरत केला?
उत्तर : कर्नाटक

🏷 कोणत्या संस्थेनी कोविड-19 संदर्भात ‘लॉकडाऊन लर्नर्स’ मालिका आरंभ केली?
उत्तर : औषधे आणि गुन्हेगारी विषयक संयुक्त राष्ट्रसंघाचे कार्यालय (UNODC)

🏷 भारताच्या ध्वजाने प्रज्वलित केलेले मॅटरहॉर्न पर्वतशिखर कोणत्या देशात आहे?
उत्तर : स्वित्झर्लंड

🏷 सिटी युनियन बँकेचे नवे व्यवस्थापकीय संचालक आणि सीईओ कोण आहेत?
उत्तर : एन. कामाकोडी

🏷 सुधा मुर्ती यांच्या प्रकाशित झालेल्या पहिल्या ऑडियो बूकचे शीर्षक काय आहे?
उत्तर : हाऊ द ओनियॉन गॉट इट्स लेयर्स

🏷 2020 साली जागतिक पृथ्वी दिनाची संकल्पना काय आहे?
उत्तर : क्लायमेट अॅक्शन

🏷 कोणत्या राज्याने कोविड-19 प्रकरणांच्या जलद तपासणीसाठी 'तिरंगा' नावाचे वाहन सादर केले?
उत्तर : केरळ

1.  मानवी शरीरात एकूण मनक्यांची संख्या किती?

 32
 33
 40
 15

उत्तर : 33

 2. मानवी ‘मज्जासंस्थेचा’ अभ्यास कोणत्या शास्त्रात करतात?

 न्यूरॉलॉजी
 नफोललॉजी
 डी.एन.ए.
 यापैकी नाही

उत्तर :न्यूरॉलॉजी

 3. जीवनसत्व ‘क’ कोणत्या फळात सर्वाधिक आढळते?

 आवळा
 गाजर
 केळी
 पेरु

उत्तर :आवळा

 4. खाद्यपदार्थात खाण्याच्या सोडयाचा सर्वाधिक वापर केल्यास कोणत्या जिवनसत्वाचा नाश होतो?

 क
 अ
 ड
 ई

उत्तर :क

 5. हाडांच्या वाढीसाठी कोणते जिवनसत्व आवश्यक असते?

अ
 ब
 क
 ड

उत्तर :ड

 6. कुष्ठरोगाच्या जिवाणूंचा शोध कोणत्या शास्त्रज्ञाने लावला?

 डॉ. हॅन्सन
 डॉ. रोनॉल्ड
 डॉ.बेरी
 डॉ. नेकेल्सन

उत्तर :डॉ. हॅन्सन

 7. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या माध्यमातून कोणत्या सालापासून जगामध्ये लसीकरण कार्यक्रम हाती घेण्यात आला?

 1975
 1974
 1973
 1972

उत्तर :1974

 8. रोगाचे निदान करण्यासाठी शरीरातील एखाद्या भागाचा तुकडा घेण्याच्या पद्धतीला कोणत्या नावाने संबोधतात?

 पायोप्सी
 सर्जरी
 डेप्सोन
 यापैकी नाही

उत्तर :पायोप्सी

 9. खालीलपैकी कोणते औषध ‘क्षयरोगासाठी’ वापरतात?

 स्ट्रेप्टोमायसिन
 पेनिसिलिन
 डेप्सोन
 ग्लोबुळिन

उत्तर :स्ट्रेप्टोमायसिन

 10. पोलिओ रोग शरीराच्या कोणत्या भागास इजा करतो?

 हाड
 डोळा
 पाय
 मज्जासंस्था

उत्तर :मज्जासंस्था

 11. ‘बीसीजी लस’ —– या रोगापासून बचाव करते?

 पोलिओ
 क्षयरोग
 रातअंधळेपणा
 कुष्ठरोग

उत्तर :क्षयरोग

 12. खालीलपैकी कोणत्या शास्त्रज्ञाने हृदयरोगाची पहिली शस्त्रक्रिया यशस्वी केली?

 विल्यम हार्वे
 डॉ. एडिसन
 ख्रिश्चन बर्नार्ड
 डेव्हिडसन

उत्तर :ख्रिश्चन बर्नार्ड

 13. खालीलपैकी कोणत्या ठिकाणी ‘हत्तीरोग संशोधन केंद्र’ आहे?

 पुणे
 वर्धा
 नागपूर
 मुंबई

उत्तर :वर्धा

 14. झोपेच्या तक्रारीवर उपयुक्त असलेले ‘माफीन’ कोणत्या झाडापासून मिळवितात?

 अफू
 गांजा
 उस
 खैर

उत्तर :अफू

 15. खालीलपैकी कोणता रोग ‘गरोदर स्त्रीला’ घातक ठरू शकतो?

 क्षयरोग
 देवी
 पोलिओ
 कावीळ

उत्तर :कावीळ

 16. रक्तातील तांबडया पेशीचा नाश होणे हे कोणत्या रोगाचे लक्षण आहे?

 क्षयरोग
 मलेरिया
 नारू
 मोतीबिंदु

उत्तर :मलेरिया

 17. मानवी ‘त्वचा’ शी संबंधित असलेला रोग कोणता?

 खरूज
 एक्झिमा
 वरील दोन्ही
 यापैकी नाही

उत्तर :वरील दोन्ही

 18. 98 मी. उंचीच्या मनोर्‍यावरुन खाली फेकलेला एक चेंडू किती सेकंदामध्ये खाली पडेल?

 15 सें.
 8 सें.
 10 सें.
 12 सें.

उत्तर :10 सें.

 19. समुद्रसपाठीवर पाण्याचा ‘उल्कलन’ बिंदु किती आहे?

 100° से.
 120° से.
 1000° से.
 90° से.

उत्तर :90° से.

 20. एक ज्युल म्हणजे —– कॅलरी ऊर्जा होय?

 4.2 कॅलरी
 3.4 कॅलरी
 2.4 कॅलरी
 9.0 कॅलरी

उत्तर : 4.2 कॅलरी

परिशिष्ट/अनुसूची/ Schedule

1) परिशिष्ट I
राज्य व केंद्र शासित प्रदेश

2) परिशिष्ट II
वेतन आणि मानधन (राष्ट्रपती, राज्यपाल,लोकसभेचा सभापती व उपसभापती, राज्यसभेचा अध्यक्ष व उपाध्यक्ष, राज्यातील विधानसभांचे सभापती व उपसभापती, राज्यातील विधानपरिषदेचे अध्यक्ष व उपाध्यक्ष, सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश, उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश, भारताचा नियंत्रक व महालेखापरीक्षक)

3)परिशिष्ट III
पद ग्रहण शपथा (केंद्रीय मंत्री, संसदेच्या निवडणुकीतील उमेदवार, संसद सदस्य, सर्वोच्च नायालयाचे न्यायाधीश, भारताचा नियंत्रक व महालेखापरीक्षक, राज्यातील मंत्री, विधिमंडळांच्या निवडणुकीतील उमेदवार, राज्य विधिमंडळ सदस्य, उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश)

4) परिशिष्ट 4
राज्यसभा जागांचे राज्ये आणि संघराज्य प्रदेशात विवरण

5) परिशिष्ट V
भारतातील अनुसूचित जाती आणि जमाती

6)परिशिष्ट VI
आसाम, मेघालय, त्रिपुरा व मिझोराम या राज्यातील अनुसूचित जाती आणि जमाती संबंधित तरतुदी

7)परिशिष्ट VII
केंद्र आणि राज्य सरकार मधील सूची (केंद्र सूची – ९८ विषय सुरुवातीला ९७ विषय होते. राज्यसूची – ५९ विषय सुरुवातीला ६६ विषय होते. समवर्ती सूची ५२ विषय सुरुवातीला ४७ विषय होते.

8) परिशिष्ट VIII
भाषा घटनेने मान्यता दिलेल्या भाषांची संख्या पूर्वी १४ इतकी होती सध्या या परिशिष्टात २२ भाषा आहेत.

9) परिशिष्ट IX 
कायद्यांचे अंमलीकरण. हे परिशिष्ट पहिली घटनादुरुस्ती अधिनियम, १९५१ अन्वये समाविष्ट करण्यात आले.

10)परिशिष्ट X
पक्षांतर केल्यामुळे संसद व राज्य विधानसभांचे सदस्यत्व रद्द करण्याविषयीच्या तरतुदी यात आहेत. सन १९८५ च्या ५२ व्या घटनादुरुस्ती कायद्यान्वये याचा समावेश करण्यात आला. हे परिशिष्ट पक्षांतर विरोधी कायदा म्हणूनच ओळखले जाते.

11)परिशिष्ट XI 
पंचायत राज चे अधिकार व जबाबदाऱ्या यात आहेत. यात २९ विषय आहेत. हे परिशिष्ट सन १९९२ मधील ७३ व्या घटनादुरुस्ती कायद्यान्वये समाविष्ट करण्यात आले.

12)परिशिष्ट XII
  हे परिशिष्ट सन १९९२ मधील ७४ व्या घटनादुरुस्ती कायद्यान्वये समाविष्ट करण्यात आले. नगरपालिकांचे अधिकार व जबाबदाऱ्या यात आहेत. यात १८ विषय आहेत.

चालू घडामोडी प्रश्नसंच

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🚦कोणत्या राज्यात 'प्रज्ञान भारती' योजना लागू केली गेली आहे?

(A) सिक्किम
(B) आसाम✅✅
(C) अरुणाचल प्रदेश
(D) मेघालय

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🚦कोणत्या राज्याने ‘एकतू खेलो, एकतू पढो’ नावाचा एक उपक्रम जाहीर केला?

(A) त्रिपुरा✅✅
(B) पश्चिम बंगाल
(C) ओडिशा
(D) आसाम

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🚦कोणती संस्था “डिकार्बनायझिंग ट्रान्सपोर्ट इन इंडिया” प्रकल्प प्रारंभ करण्यासाठआय नीती आयोगाच्या सहकार्याने काम करीत आहे?

(A) आंतरराष्ट्रीय रस्ते परिवहन संघ
(B) जागतिक रस्ते संघ
(C) TIR परिषद
(D) आंतरराष्ट्रीय परिवहन मंच✅✅

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🚦 कोणती संस्था ‘जागतिक वर्षावन दिन’ आयोजित करते?

(A) रेनफॉरेस्ट अॅक्शन नेटवर्क
(B) रेनफॉरेस्ट फाउंडेशन फंड
(C) रेनफॉरेस्ट पार्टनरशिप✅
(D) रेनफॉरेस्ट ट्रस्ट

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🚦 कोणत्या व्यक्तीची भारताकडून ‘वर्ल्ड टेनिस टूर’साठी आंतरराष्ट्रीय टेनिस महासंघाच्या (ITF) समितीवर निवड करण्यात आली आहे?

(A) महेश भूपती
(B) निकी कल्यानंद पूनाचा✅✅
(C) रोहन बोपाना
(D) युकी भामंब्री

🛑 कोणत्या व्यक्तीची भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या मध्यवर्ती मंडळामध्ये अनाधिकृत संचालक या पदावर नेमणूक झाली?

👉नटराजन चंद्रशेखरन✅✅

🛑 कोणत्या व्यक्तीला ‘रत्न व दागिने निर्यात जाहिरात परिषद’चे नवीन अध्यक्ष म्हणून नियुक्त करण्यात आले?

👉  कोलिन शाह✅✅

🛑 कोणत्या व्यक्तीची ‘भारतीय वित्तीय तंत्रज्ञान व संबंधित सेवा (IFTAS)’ याचे अध्यक्ष या पदावर नेमणूक करण्यात आली?

👉  टी. रबी शंकर✅✅

🛑 कोणत्या व्यक्तीची संयुक्त राज्ये अमेरिका देशाच्या ‘नॅशनल सायन्स फाउंडेशन’ या संस्थेचे नवे प्रमुख म्हणून निवड करण्यात आली?

👉 डॉ. सेतुरामन पंचनाथन✅✅

🛑 “लिजेन्ड ऑफ सुहेलदेव: द किंग हू सेव्ह्ड इंडिया” हे शीर्षक असलेले पुस्तक कोणी लिहिले आहे?

👉 अमिश त्रिपाठी✅✅

भाग 1: संघराज्य क्षेत्र कलम 1 ते 4

यामध्ये एकूण 4 कलम आहेत व या भागाचे नाव संघराज्य व त्याचे राज्य क्षेत्र असे  आहे.

कलम 1

यानुसार संघाचे नाव भारत आणि India असे असेल. यामध्ये एकूण 28 राज्य व  9 केंद्रशासित प्रदेश  आहेत. व या सर्वांना मिळुन  संघराज्य क्षेत्र बनलेले आहेत. स्वातंत्र्याच्या वेळी देशामध्ये 11  ब्रिटिश प्रांत आणि 562 देशी संस्थनिके (राजेरजवाडे) एवढे मिळून देशाचे क्षेत्र होते. यापैकी 20 देशी – संस्थानिके हे पकिस्तानमध्ये गेले. 542 पैकी 539 संस्थानिके भारतात विलिन  झाले. व तीन संस्थाने 

(1)जूनागढ   (2) हैद्राबाद   (3) J & K

यांच्या विलिनीकरणामध्ये समस्या निर्माण झाली. हैद्राबाद आणि जुनागड ही संस्थाने शासक मुस्लिम आणि बहुसंख्य जनता हिंदू या नावाखाली भारतात विलिन करण्यात आली. तर जम्मू व काश्मीरवर पाकिस्तानने केलेले आक्रमणामुळे राजा हरिसिंग यांच्या सहमतीवरून हा प्रांत भारतात विलिन करण्यात आला.

1946 च्या त्रिमंत्री योजनेनुसार देषामध्ये 11 प्रांत आणि 542 देशी संस्थानिका मिळून A, B, C, D या स्वरूपाचे राज्य बनवण्यात आले.

पूर्ण मराठवाडा हैद्राबादच्या निझामाच्या ताब्यात होता. तो भारत स्वात्रंत्र्यं झाल्यावर 1948 मध्ये भारतात विलिन झाला. 1965 मध्ये India & Pak War च्या वेळेस लालबहादुरशास्त्री PM होते.

LAC (Line at Actual Contral) China Bordez

A] स्वरूपाचे राज्य :- 

जे क्षेत्र हिंदू बहूल असतील त्यामध्ये हिंदूंची लोकसंख्या जास्त असेल अशा स्वरूपाचे राज्य A स्वरूपाचे राज्यांमध्ये टाकण्यात आले. यामध्ये 216 देशी संस्थानिके मिळून 10 राज्य निर्माण करण्यात आले.

1)आसाम  2) बिहार  3) मुंबई  4) मध्यप्रदेश  5) मद्रास  6) ओरिसा  7) पंजाब  8) संयुक्त प्रांत   9) पश्चिम बंगाल  10) हैद्राबाद

B]  स्वरुपाचे राज्य :- 

यामध्ये मुस्लिम बहुल प्रांताचे समावेश करण्यात आले. यामध्ये एकंदरित राज्याची संख्या 8 होती.           

1) J & K  2) मध्यभारत  3) म्हैसूर (तिपुसुल्तानचा)  4)पैप्सू (पंजाबमधील लुधियाना)  5) राजस्थान  6) सौराष्ट  7) त्रावणकोर 8) कोचीन

C]  स्वरुपाचे राज्य :-

हे हिंदू आणि मुस्लिम दोघांचे मिळून ऐकत्रित प्रांत बनवण्यात आले. यामध्ये राज्यांची संख्या 9 होती.

▪️अजमेर
▪️भोपाल
▪️कुर्ग
▪️दिल्ली
▪️हिमाचल प्रदेश
▪️मणिपूर
▪️त्रिपुरा
▪️विंध्याप्रदेश
▪️कच्छा

D] स्वरूपाचे राज्य :-

यामंध्ये अंदमान व निकोबार यांचा समावेश करण्यात आला. स्वतांत्रप्राप्तीनंतर राज्याचे पुनर्गठन हे  भाषिक तत्वांवर व्हावे अशी जनतेची मागणी होवू लागली. त्यानुसार संविधान सभेचे अध्यक्ष डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी 27 November 1947 रोजी राज्य पुनर्गठन आयोग S.K. Dhar यांच्या अध्यक्षतेखाली बसवला. यांनी 1948 मध्ये आपला अहवाल सादर केला व असे सांगितले की राज्याचे पुनर्गठन भाषेच्या आधारावर न करता प्रशासनाच्या आधारावर करा.

धर च्या अहवालाचाही लोकांनी विरोध केला. कॉंग्रेसचे 1949 चे जयपूर अधिवेशनामधे राज्यांचा प्रश्न सोडविण्यासाठी JVP समिती बसविण्यात आली. यामध्ये जवाहरलाल नेहरू, वल्लभभाई पटेल व पट्टाभी सीतारामय्या / पट्ट्पति सीतारामय्या यांनी सुद्धा राज्य प्रशासनाच्या आधारावर बनवावे अशी शिफारस केली.

JVP प्रशासनाच्या आधारावर राज्य बनवावे.

JVP च्या अहवालाच्या मोठया प्रमाणात विरोध झाला. मद्रास प्रांतातुन तेलगू भाषिकांचा एक राज्य बनावा या करीता“ पोट्टीश्रीरामलु ” यांनी उपोषण सुरु केले. 56 दिवसानंतर त्यांची मृत्यु झाली. यामुळे हे आंदोलन तीव्र झाले. यानुसार 29 December 1952 मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान पंडित नेहरू यांनी तेलगू भाषिकांचा एक वेगळा प्रदेश आंध्रप्रदेश निर्माण करण्याची घोषणा केलि. यानुसार 1 October 1953 रोजी भाषेवर अधारित पाहिले राज्य आंध्र प्रदेश हे बनले.

संविधान सभेचा सदस्य होता धर 1956 मध्ये फजल आली आयोग राज्य भाषेच्या आधारावर बनवण्यात यावे यासाठी बनवण्यात आले.

आणि या अनुसार इतर राज्यांनेही भाषेच्या आधारावर राज्याची मागणी करण्यास सुरुवात केली. या करिता 22 December 1953 मध्ये भाषेवर राज्य बनवण्याकरिता राज्यपुनर्गठ आयोग बनवण्यात आला त्याचे अध्यक्ष फजल अली हे होते.

अध्यक्षासहित हृदयनाथ कुंजरू व इतिहासकार K. M. पाननीकर यांची सदस्य म्हणून निवड करण्यात आली. या आयोगाचे A, B, C, D, स्वरूपाचे राज्य विभाजित करून 16 राज्य व 3 केंद्रशासित प्रदेश निर्माण करावे अशी शिफारस केली या आधारावर राज्यपुनर्गठन अधिनियम 1956 पारित करण्यात आला आणि त्यानुसार भारत सरकारने 14 राज्य व 6 केंद्रशासित प्रदेश निर्माण केले.

1956 मध्ये भारत सरकारने बनवलेले 14 राज्य

आंध्रप्रदेश
आसाम
बिहार
बॉम्बे
जम्मू & कश्मीर (J & K)
केरला
मध्यप्रदेश
मद्रास
म्हैसूर
ओडिशा
पंजाब
राजस्थान
उत्तर प्रदेश (U. P)
पश्चिम बंगाल

पिछले 20 साल मे UPSC,SSC रेलवे मे बार बार पूछे गये क्वेश्चन

1. न्यूटन के किस नियम से बल की परिभाषा प्राप्त
होती है? – प्रथम

2. टी–20 विश्व कप क्रिकेट में
श्रीलंका को हराकर किसने वर्ल्ड कप
जीता? – वेस्टइण्डीज

3. इमली में कौन–सा अम्ल पाया जाता है? –
टार्टरिक अम्ल

4. राज्यों में राष्ट्रपति शासन किसकी
स्वीकृति से लागू किया जाता है? – राष्ट्रपति

5. जम्मू–कश्मीर के अलग संविधान
की चर्चा किस अनुच्छेद में मिलती है?
– 370

6. राज्यसभा के सदस्यों का कार्यकाल कितने वर्ष का होता है?
– 6

7. सौरमण्डल का सबसे बड़ा ग्रह कौन–सा है? – बृहस्पति

8. रुधिर में ग्लूकोज की मात्रा का बढ़ाना क्या
कहलाता है? – मधुमेह

9. कस्तूरी रंगन, सी आर चिदम्बरम
और जॉर्ज फर्नांडीज में से किसे
भारतीय प्रक्षेपास्त्र कार्यक्रम का जनक माना
जाता है? – किसी को नहीं

10. गुरु नानक ने किसका उपदेश दिया? – मानव बन्धुत का

11. सोडियम का सबसे अधिक पाया जाने वाला लवण क्या है? –
सोडियम क्लोराइड

12. क्षेत्रफल के अनुसार विश्व में भारत का स्थान कौन–सा
है? – सातवाँ.

13. सम्राट अशोक पर कलिंग युद्ध के प्रभाव को किस पर देखा
जा सकता है? – चट्टान आलेख पर

14. चींटी, तिलचट्टा व खटमल में से
किसे कीट कहते हैं? – सभी को

15. किसी पदार्थ का वह केन्द्र जहाँ उसका
सम्पूर्ण भार प्रभावी होता है, वह क्या कहलाता
है? – गुरुत्व केन्द्र.

16. अवध (लखनऊ) के अन्तिम नवाब कौन थे? – वाजिद
अली शाह

17. मोटर वाहन में पीछे का दृश्य दिखाने वाले
दर्पण होते हैं? – उत्तल

18. भारत के प्रथम ‘गवर्नर जनरल’ का पद किसे दिया गया
था? – वॉरेन हेस्टिंग्स

19. तम्बाकू में पाये जाने वाला रसायन क्या है? –
निकोटीन

20. भारत में न्यायपालिका किसकी देखरेख में काम
करती है? – स्वतन्त्र.

21. ‘बुद्ध’ के उपदेशों का मुख्य सम्बन्ध किससे था? – विचारों
और चरित्र की शुद्धता

22. विश्व में सबसे बड़ा और सबसे भारी
स्तनधारी कौन–सा है? –
नीली ह्वेल

23. भारत सरकार ने परिवार नियोजन कार्यक्रम को
राष्ट्रीय स्तर पर किस वर्ष में अपनाया गया था? –
1952

24. ‘बी सी जी’ के
टीके किस रोग के विरोध में लगाए जाते हैं? –
ट्यूबक्यूलोसिस

25. समाचार–पत्र, परिवार नियोजन, कारखाना व लोक स्वास्थ्य
में से समवर्ती सूची का विषय कौन–सा
नहीं है? – लोक स्वास्थ्य

26. किस मुगल सम्राट ने सर्वप्रथम मराठों को उमरा वर्ग में
सम्मिलित किया था? – औरंगजेब

27. ‘प्रकाश वर्ष’ किसका एकक नहीं है? –दूरी

28. पौधों में जल के ऊपर की ओर गति कौन–
सी कहलाती है? – रसामोहन

29. आयकर कौन लगाता है? – केन्द्र सरकार

30. विश्व की सबसे पुरानी संसद किस
देश में है? – ब्रिटेन.

31. मुख्य चुनाव आयुक्त की नियुक्ति करने
वाली सत्ता कौन–सी है? – राष्ट्रपति

32. अंग्रेजों के खिलाफ ‘भारत छोड़ों’ आन्दोलन महात्मा
गाँधी ने किस वर्ष में चलाया था? – 1942 ई.

33. तृतीय पानीपत युद्ध में, मराठे
किनसे पराजित हुए थे? – अफगानों

34. अकबर ने किसके लिए राजपूतों की मित्रता और
सहयोग माँगा था? – मुगल साम्राज्य की
नींव मजबूत करने

35. पर्यटकों के लिए आकर्षण केन्द्र ‘कबन पार्क’ किस
शहर में स्थित है? – बंगलुरु

36. तिरुवल्लुवर को समर्पित ‘वल्लुवर कोट्टम’ किस में स्थित
है? – तंजाऊर.

37. ‘ओणम’ पर्व कहाँ मनाया जाता है? – केरल

38. ‘नाइटिंगेल ऑफ इण्डिया’ कौन कहलाती हैं? –
सरोजिनी नायडू.

39. किस चोल राजा ने सिलोन पर विजय पाई थी? –
राजेन्द्र.

40. लोक नृत्य ‘करगम’ किससे सम्बन्धित है? – तमिलनाडु

41. ‘अन्त्योदय कार्यक्रम’ का प्रमुख लक्ष्य क्या है? –
ग्रामीण गरीबों का उद्धार

42. दक्षिण अफ्रीका से लौटने पर
गाँजीधी ने प्रथम सत्याग्रह किसमें
शुरू किया था? – चम्पारण

43. विवेकानन्द शैल स्मारक कहाँ पर स्थित है? –
कन्याकुमारी

44. श्रीहरिकोटा रॉकेट प्रमोचन स्थल किस राज्य
में स्थित है? – आन्ध्र प्रदेश

45. प्रतिध्वनि, ध्वनि तरंगों के किसके कारण उत्पन्न
होती है? – परावर्तन

दृष्टिक्षेपात भारतीय राज्यघटनेचे स्त्रोत

1)भारत सरकार कायदा, १९३५

संघराज्यीय शासनपद्धती, राज्यपालाचे पद, न्यायव्यवस्था, लोकसेवा आयोग,
आणीबाणीसंबंधी तरतुदी व प्रशासनिक तपशील.

2)ब्रिटिश राज्यघटना

संसदीय शासन पद्धती, कायद्याचे राज्य, कायदेमंडळ प्रणाली, एकेरी नागरिकत्व,
आदेश (writs) पारित करण्याचे विशेषाधिकार, संसदीय विशेषाधिकार व द्विगृही
कायदेमंडळ

3) अमेरिका
मूलभूत अधिकार, स्वतंत्र न्यायव्यवस्था, न्यायिक पुनर्विलोकन, राष्ट्रपतीविरुद्ध महाभियोग, सर्वोच्च न्यायालयाच्या व उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधीशांची पदच्युती, उपराष्ट्रपतिपद

4) आयर्लंड
राज्यधोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे, राज्यसभेत सदस्य नामनिर्देशित करणे, राष्ट्रपतीच्या निवडणुकीची पद्धत.

5) कॅनडा
प्रबळ केंद्रसत्ता असलेले संघराज्य, केंद्राकडे शेषाधिकार, केंद्रातर्फे राज्यपालांची नेमणूक, सर्वोच्च न्यायालयाचे सल्लागारी अधिकार क्षेत्र,

6) ऑस्ट्रेलिया
समवर्ती सूची, व्यापार व वाणिज्य व्यवहारांचे स्वातंत्र्य, संसदेच्या दोन्ही गृहांचेसंयुक्त अधिवेशन.

7) जर्मनी
आणीबाणीच्या काळात मूलभूत अधिकारांचे निलंबन.

8) सोव्हिएत युनियन (आताचे रशिया) मूलभूत कर्तव्ये आणि सरनाम्यातील सामाजिक आर्थिक व राजकीय न्यायाचे आदर्श.

9) फ्रान्सची राज्यघटना
प्रजासत्ताक पद्धती आणि सरनाम्यातील स्वातंत्र्य, समता व बंधुता यांचे आदर्श.

10) दक्षिण आफ्रिकेची राज्यघटना
घटनादुरुस्तीची पद्धत आणि राज्यसभेच्या सदस्यांची निवडणूक.

11) जपान
कायद्याने स्थापित प्रक्रिया

ध्वनीचे प्रसारण (Propagation of sound)

ध्वनीचे प्रसारण होण्यासाठी माध्यमाची आवश्यकता असते.

माध्यम म्हणजे काय

ध्वनी ज्या पदार्थातून प्रसारित होतो त्या पदार्थाला ध्वनीचे माध्यम (Medium) म्हणतात.

परत ध्वनी प्रसारित होण्यासाठी माध्यम हे कणरहीत असावे. (Particle medium)

🌷🌷ध्वनीच्या प्रसारणाची संकल्पना🌷🌷

ज्या वेळी ध्वनी एखाद्या माध्यमातून प्रसारित होतो तेव्हा, ज्या जागी कंपने तयार होतात. तेथून ध्वनीचे प्रसारण होते.

मर्वप्रथम जिथे कंपन झाले आहे तेथील कण कंपनामुळे विचलीत होतात. (हालचाल होते).

हे विचलीत कण त्यांच्या शेजारच्या कणावर बल प्रयुक्त करतात व पुन्हा आपल्या मूळ जागेवर येतात. पुन्हा समोरचा विचलीत कण त्याच्या पुढच्या कणावर बल प्रयुक्त करून मूळ स्थितीत येतो.

अशा प्रकारे प्रत्येक कण आपल्या शेजारील कणावर बल प्रयुक्त करून पुन्हा आप-आपल्या जागेवर येतो.

म्हणजेच असे म्हणता येईल की ध्वनीचे प्रसारण हे स्वत: कण करतात. परंतु ते त्यांच्या मूळ जागेवर राहूनच.

ध्वनीचे प्रसारण हे तरंगाच्या (waves) स्वरुपात होते.

म्हणजेच ज्या माध्यमात कण हे जितके जवळ असतात. तितक्या जलद गतीने ध्वनीचे प्रसारण होते.

• आपणास माहिती आहे स्थायू मधील कण अगदीच जवळ-जवळ असतात, म्हणून स्थायूमध्ये ध्वनीचा वेग सर्वाधिक असतो.

🌷🍀🌷🍀🌷🍀🌷🍀🌷🍀🌷🍀🌷🍀

ज्या तरंगात कणाचे दोलन मध्य स्थितीच्या वर आणि खाली होते आणि हे दोलन (oscillation) तरंग प्रसरणाच्या रेषेला लंब असते.

थोडक्यात सांगायचे तर, जे तरंग वर-खाली व रेषेला लंब प्रकारे प्रसारित होतात त्याला अवतरंग म्हणतात

बिरसा मुंडा

◆ बिरसा मुंडा यांचा जन्म झारखंडमधील उलिहातू या गावी १५ नोव्हेंबर १८७५ रोजी झाला.

◆ त्यांचे शिक्षण जर्मन मिशन स्कूल मध्ये झाले.

◆ सगळ्यांमध्ये मिळून- मिसळून राहण्याचा बिरसाचा स्वभाव होता. त्यामुळे तरूण वयात त्यांनी समवयस्क आणि समविचारी सहकार्यांचे संघटन केले.

◆ बिरसांना आपल्या वडिलांचे सुगन मुंडांचे जबरदस्तीने धर्मांतरण केल्याबद्दल ख्रिस्ती मिशनरी व इंग्रजांचा मनस्वी राग येत असे.

◆ त्यातच अशिक्षित आदिवासींवर इंग्रजांकडून होणारा अत्याचार पाहून इंग्रज अधिकार्‍यांना धडा शिकवण्याचा विचार त्यांनी केला. जॉईन करा टार्गेट एमपीएससी एम एच.

◆ बिरसा मुंडांनी गोडगेडा गावातील स्वामी आनंद पांडे यांना गुरुस्थानी मानले होते. त्यांच्या आशीर्वादाने आणि त्यांच्या सहकार्याच्या बळावर इंग्रज सरकारच्या अन्यायाविरोधात त्यांनी छोटा नागपूर क्षेत्रात इ.स १८९५ साली लढा उभारला.

◆ भगवान बिरसा मुंडांनी हिन्दू धर्म व भारतीय संस्कृतीसाठी खूप कार्य केले. अनेक चमत्कार केले.

◆  त्यांच्या केवळ स्पर्शाने अनेकांना रोगमुक्त केले. अध्यात्मिक शक्तींमुळे त्यांना ‘भगवान’ मानले जाऊ लागले .

◆ त्यांच्या प्रभावाने ख्रिस्ती धर्मांतर थांबले व अनेकांनी पुन्हा हिंदू धर्म स्वीकारला.

◆ इंग्रजांनी त्यांना अटक केली व तुरुंगात अतोनात छळ केला.

◆ ९ जून १९०० रोजी बिरसा मुंडा यांचा रांची कारागृहात मृत्यू झाला.

◆ बिरसा मुंडा यांना जननायक असे म्हटले जाते.
▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂