चालू घडामोडी वन लाइनर्स, 05 सप्टेंबर 2019.

*5 सप्टेंबर: शिक्षक दिन*

✳ अफगाणिस्तानचा रशीद खान सर्वात तरुण कसोटी कर्णधार ठरला

✳ रहमत शाह कसोटी क्रिकेटमध्ये शतक झळकावणारा पहिला अफगाणिस्तानचा फलंदाज ठरला

✳ राफेल नदालने यूएस ओपन 2019 च्या उपांत्य फेरीत प्रवेश केला

✳ एमएनआर बालन पुडुचेरी असेंब्लीचे उपसभापती म्हणून निवडण्यासाठी तयार आहेत

✳ *डब्ल्यूईएफने प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 जाहीर केला*

✳ ट्रॅव्हल अ‍ॅन्ड टुरिझम कॉम्पिटिटिव्हिटी रिपोर्ट  2019 मध्ये भारताचा 34 वा क्रमांक आहे

✳ स्पेनने टॉप ट्रॅव्हल अ‍ॅण्ड टुरिझम कॉम्पिटिटिनिटी रिपोर्ट  2019

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये फ्रान्सचा दुसरा क्रमांक आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल  2019 मध्ये जर्मनी तिसरा क्रमांकावर आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये जपानने चौथा क्रमांक पटकावला
 
✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये अमेरिकेचा पाचवा क्रमांक आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये ब्रिटन सहाव्या क्रमांकावर आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये ऑस्ट्रेलिया 7 व्या स्थानावर आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये इटलीचा आठवा क्रमांक आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये कॅनडाचा 9 वा क्रमांक आहे

✳ ट्रॅव्हल अ‍ॅण्ड टुरिझम कॉम्पिटिटिव्हिटी रिपोर्ट 2019 मध्ये स्वित्झर्लंडचा दहावा क्रमांक आहे

✳ चीन प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धात्मकता अहवाल 2019 मध्ये 13 व्या स्थानावर आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये इस्त्राईलचा.  57 वा क्रमांक आहे

✳ श्रीलंका प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धा अहवाल 2019 मध्ये 77 व्या क्रमांकावर आहे

✳ प्रवास आणि पर्यटन स्पर्धात्मकता अहवाल 2019 मध्ये नेपाळचा क्रमांक 102 वा आहे

✳ ट्रॅव्हल अ‍ॅन्ड टुरिझम कॉम्पिटिटिव्हिटी रिपोर्ट 2019 मध्ये पाकिस्तानचा 121 वा क्रमांक आहे

✳ जगातील सर्वाधिक सजीव शहरांच्या यादीमध्ये नवी दिल्ली 118 व्या स्थानावर आहे

✳ जगातील सर्वाधिक लाइव्ह लाइव्ह शहरांच्या यादीत मुंबईचा 119 वा क्रमांक आहे

✳ व्हिएन्ना जगातील सर्वाधिक लोकप्रिय शहरांची यादी

✳ जगातील सर्वाधिक लाइव्ह लाइव्ह शहरांच्या यादीत मेलबर्न दुसर्‍या क्रमांकावर आहे

✳ सिडनी जगातील सर्वाधिक लाइव्ह लाइव्ह शहरांच्या यादीत तिसरा या क्रमांकावर आहे

✳ ओसाका जगातील सर्वाधिक लाइव्ह लाइव्ह शहरांच्या यादीत चौथ्या क्रमांकावर आहे

✳ कॅल्गरी जगातील सर्वाधिक सजीव शहरांच्या यादीत पाचव्या स्थानावर आहे

✳ कराची जगातील सर्वाधिक लाइव्ह लाइव्ह शहरांच्या यादीत 136 व्या क्रमांकावर आहे

✳ ढाका जगातील सर्वाधिक लाइव्ह लाइव्ह शहरांच्या यादीत 138 व्या क्रमांकावर आहे

✳ वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलने जाहीर केले 10 सुवर्ण राखीव राष्ट्रांसह नेशन्स

✳ अमेरिकेने 8,133.5 टन सोन्याच्या एकूण राखीसह देशाच्या यादीत अव्वल स्थान मिळविले

✳ जर्मनी एकूण 3,366 8 टन सोन्याच्या साठ्यासह दुसर्‍या क्रमांकावर आहे

✳ आयएमएफ 2,451.8 टन सोन्याच्या एकूण राखीसह तिसर्‍या क्रमांकावर आहे

✳ इटलीने एकूण 2,451.8 टन सोन्याच्या साठ्यासह चौथा क्रमांक पटकावला

✳ फ्रान्सने 2436.1 टन सोन्याच्या एकूण राखीसह पाचव्या क्रमांकावर आहे

✳ रशियाने 2,219.2 टन सोन्याच्या एकूण राखीसह 6 व्या क्रमांकावर आहे

✳ 1,936.5 टन सोन्याच्या एकूण साठ्यासह चीनने 7 वे स्थान मिळविले

✳ स्वित्झर्लंडने 1,040 टन सोन्याच्या एकूण राखीसह 8 व्या क्रमांकावर आहे

✳ जपानने 765.2 टन सोन्याच्या एकूण साठ्यासह 9 वे स्थान मिळविले

✳  618.2 टन सोन्याच्या एकूण सोन्याच्या राखीसह भारताचा 10 वा क्रमांक आहे

✳ पाकिस्तान 64.6 टन सोन्याच्या साठ्यासह 45 व्या क्रमांकावर आहे.

वाक्प्रचारांचा अर्थ व वाक्यात उपयोग

1) नाव मिळवणे. 
अर्थ :- कीर्ती मिळविणे. 
वाक्य :- शालान्त परीक्षेत जिल्ह्य़ात प्रथम 
            येऊन सुप्रियाने नाव मिळविले. 

2) रक्ताचे पाणी करणे. 
अर्थ :- खूप कष्ट करणे. 
वाक्य:- शिवाजी महाराजांनी रक्ताचे पाणी 
     केले आणि स्वराज्याची स्थापना केली. 

3) सोंग काढणे. 
अर्थ :- नक्कल करणे. 
वाक्य :-  सुमित सर्व शिक्षकांचे हुबेहूब 
            सोंग काढतो. 

4) रात्रीचा दिवस करणे. 
अर्थ :- खूप कष्ट करणे. 
वाक्य:-रात्रीचा दिवस करून आईवडिलानी सानियाला शिकवले. 

5)भांबावून जाणे. 
अर्थ :- गोंधळून जाणे. 
वाक्य :- गावचा सुनिल पहिल्यांदा शहरात 
           आला, तेव्हा इथली गर्दी पाहून तो  भांबावून गेला.

6)डोक्यावर घेणे. 
अर्थ :- अतिलाड करणे. 
वाक्य :- तुषार पोहण्याच्या स्पर्धेत पहिला 
    आला, तेव्हा बाबांनाी त्याला डोक्यावर 
    घेतले. 

7) आळा घालणे. 
अर्थ :- बंदी आणणे. 
वाक्य :-जंगल तोड करणाऱ्या चोरांना सजा 
देऊन पोलिसांनी गैरकृत्याला आळा घातला. 

8) तीरासारखे धावणे. 
अर्थ:- खूप वेगाने धावणे. 
वाक्य :- कशाचीही पर्वा न करता निलेश 
       स्पर्धेत तीरासारखा धावतो. 

9) मर्जी राखणे. 
अर्थ :- खूश ठेवणे. 
वाक्य:-निवडणूक जवळ आल्यावर नेत्यांनी 
      जनतेची मर्जी राखायला सुरूवात केली. 

10) संगोपन करणे. 
अर्थ :- पालनपोषण करणे. 
वाक्य:-आई वारल्यामुळे शारदाच्या मावशीने 
          तिचे संगोपन केले.

11) अटक करणे :- खूप परिश्रम करून पोलिसांनी अट्टल गुन्हेगाला अटक केली.

12) अपशब्द वापरणे :- चंदूचा अमरला धक्का लागताच, अमरने चंदूविषयी रागाने अपशब्द वापरले.

13)अग्निदिव्य करणे :- वचन पाळण्यासाठी प्रभुरामचंद्रांना चौदा वर्षे वनवास भोगून अग्निदिव्य करावे लागले.

14) अचंबा वाटणे :- भर उन्हात पाऊस पडला, याचा लहानश्या मुलाला अचंबा वाटला.

15) अभिमान वाटणे :- आलोक स्कॉलरशिप परीक्षेत सर्वप्रथम आला, याचा बाबांना अभिमान वाटला.

16) अटकाव करणे :- धरणाच्या ठिकाणी आंदोलन करण्यास सरकारने लोकांना अटकाव केला.

17) अठराविश्व दारिद्र्य : कमवणारे कोणी नसल्यामुळे वावेरकार कुटुंबात अठराविश्व दारिद्र्य होते.

18) अनुकरण करणे :- लहान मुले नेहमी मोठ्या माणसांचे अनुकरण करतात.

19)अभिप्राय देणे :- मी लिहिलेला निबंध चांगला आहे, असा सरांनी अभिप्राय दिला.

20) अभिवादन करणे :- १५ ऑगस्टला आम्ही विद्यार्थ्यांनी तिरंग्याला एकसाथ अभिवादन केले.

वॉशिंग्टनः न्यायाधीशपदी भारतीय वंशाची महिला

📌 भारतीय वंशाच्या अमेरिकास्थित शिरीन मॅथ्यू यांची अमेरिकेचे राष्ट्रपती डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अमेरिकेतील कॅलिफोर्नियाच्या दक्षिण जिल्ह्याच्या अमेरिकन जिल्हा न्यायालयात न्यायाधीशपदासाठी नियुक्त केले आहे.

📌मॅथ्यू या पहिल्या आशियन पॅसिफिक अमेरिकन महिला ठरल्या आहेत.

📌तसेच, त्या अमेरिकेतील एका मोठ्या कायदा फर्म 'जोन्स डे'याच्याशी संलग्न आहे. यापूर्वी त्या कॅलिफोर्नियात एका सहायक संघीय वकील होत्या.

📌सॅन डिएगोमध्ये दक्षिण कॅलिफोर्नियाच्या दक्षिणी जिल्हा संघीय न्यायालयात त्यांचे नामांकन बुधवारी व्हाइट हाऊसद्वारे घोषित करण्यात आले.

📌आता त्यांच्या नियुक्तीला सिनेटद्वारे अनुमोदन करण्यात आले आहे. अमेरिकेतील संघीय न्यायालयात ट्रम्प यांच्या द्वारे घोषित करण्यात आलेल्या नामांकनात मॅथ्यू या सहाव्या भारतीय वंशाच्या अमेरिकास्थित नागरिक ठरल्या आहेत.

📌दक्षिण आशिया बार आसोसिएशन (साबा) चे अध्यक्ष अनिश यांनी याला ऐतिहासिक नामांकन म्हटले आहे.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

रशियन शस्त्रास्त्रांना भारतीय साथ; दोन्ही देशांत १५ करार

◾️भारत आणि रशिया यांच्यातील संरक्षणविषयक सहकार्य आणखी वृद्धिंगत करण्याच्या दिशेने एक पाऊल टाकीत रशियाच्या संरक्षण सामग्रीसाठी भारतीय बनावटीचे सुटे भाग वापरण्याचा निर्णय बुधवारी दोन्ही देशांनी घेतला; तसेच रशिया या उत्पादनांसाठीचे तंत्रज्ञानही भारताला हस्तांतरित

  👉व्लाडिव्होस्टॉकः भारत आणि रशिया यांच्यातील संरक्षणविषयक सहकार्य आणखी वृद्धिंगत करण्याच्या दिशेने एक पाऊल टाकीत रशियाच्या संरक्षण सामग्रीसाठी भारतीय बनावटीचे सुटे भाग वापरण्याचा निर्णय बुधवारी दोन्ही देशांनी घेतला; तसेच रशिया या उत्पादनांसाठीचे तंत्रज्ञानही भारताला हस्तांतरित करणार आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमिर पुतीन यांच्यातील चर्चेवेळी हा निर्णय घेण्यात आला. पौर्वात्य आर्थिक मंचाच्या (ईस्टर्न इकॉनॉमिक फोरम) अधिवेशनासाठी पंतप्रधान येथे आले आहेत.

'संरक्षण क्षेत्रातील सहकार्य वाढविण्याविषयी दोन्ही देशांनी कटिबद्धता व्यक्त केली. त्याचाच भाग म्हणून संयुक्तपणे लष्करी साधनसामग्रीचे उत्पादन करणे, सुटे भाग आणि घटकांचे उत्पादन करणे आणि विक्री पश्चात यंत्रणा अधिक सक्षम करण्याचे निश्चित करण्यात आले. सध्याही या प्रकारची भागीदारी सुरू आहे. मात्र तिची व्याप्ती वाढविण्यात येणार आहे. मेक इन इंडिया मोहिमेंतर्गत रशियन बनावटीची शस्त्रास्त्रे आणि संरक्षणविषयक इतर सामग्रीचे तंत्रज्ञान हस्तांतरही भारताला केले जाणार आहे,' असे दोन्ही देशांनी काढलेल्या संयुक्त निवेदनात म्हटले आहे.

संरक्षण क्षेत्रात रशिया गेली पन्नास वर्षे भारताचा विश्वासू भागीदार राहिला आहे, असे गौरवोद्गार पुतीन यांनी संयुक्त पत्रकार परिषदेत काढले. पुढील वर्षीच्या व्हिक्टरी डे सोहळ्यासाठी प्रमुख पाहुणे म्हणून मॉस्कोला भेट देण्याचे निमंत्रणही पुतीन यांनी मोदींना दिले. भारताने रशियाकडे १४.५ अब्ज डॉलरच्या शस्त्रास्त्रे आणि संरक्षणविषयक इतर सामग्रीची मागणी नोंदवली आहे, अशी माहिती रशियाच्या संरक्षण खात्यातील एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने दिली.

गेल्या वर्षी रशियाची एस-४०० क्षेपणास्त्रविरोधी यंत्रणा खरेदी करू नये, यासाठी अमेरिकेने भारतावर मोठा दबाव आणला होता. तरीही तो व्यवहार पार पडला. तसेच, काही छोट्या युद्धनौका (फ्रिगेट), दारूगोळा, तसेच इग्ला-एस ही चल हवाई यंत्रणा भारत रशियाकडून खरेदी करणार आहे, अशी माहिती रशियाच्या फेडरल सर्व्हिस फॉर मिलिटरी टेक्निकल को ऑपरेशनचे प्रमुख दिमित्री शुग्यायेव्ह यांनी दिली.

🔴काश्मीरप्रश्नी भारताची भूमिका समजावली

'काश्मीरमधील कलम ३७० हटविण्याबाबत भारताची भूमिका पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अध्यक्ष पुतीन यांना समजावून सांगितली. उभय नेत्यांतील चर्चेदरम्यान मोदी यांनी स्वत: पुढाकार घेत काश्मीरचा विषय उपस्थित केला. तसेच, संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेत रशियाने भारताला दिलेल्या पाठिंब्याबद्दल पुतीन यांचे आभारही मानले. पाकिस्तान भारताविरोधात सातत्याने खोटा आणि दिशाभूल करणारा प्रचार करीत असल्याचेही मोदी यांनी पुतीन यांना सांगितले,' अशी माहिती परराष्ट्र सचिव विजय गोखले यांनी दिली.

🔻'एके-२०३मुळे नवी उंची'

एके-२०३ रायफलींचे उत्पादन भारतात संयुक्तपणे करण्यामुळे दोन्ही देशांतील संबंध नवी उंची गाठतील, अशी आशा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बुधवारी येथे व्यक्त केली. भारत हा रशियाचा महत्त्वाचा सहकारी देश आहे, अशा शब्दांत रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमिर पुतीन यांनी द्विपक्षीय भागीदारीचा गौरव केला. उत्तर प्रदेशातील अमेठी जिल्ह्यातील कोरवा येथे इंडो-रशियन रायफल्स प्रायव्हेट लिमिटेडच्या वतीने एके-२०३ रायफलींचे उत्पादन सुरू करण्यात येणार आहे. भारतीय दारूगोळा कारखाना मंडळ (ओएफबी) आणि रोसनबर्न एक्स्पोर्ट्स आणि कन्सर्न कलाश्निकोव्ह यांचा हा संयुक्त भागीदारीतील प्रकल्प आहे. याबाबतचा करार फेब्रुवारी महिन्यात करण्यात आला होता.

🔻दोन्ही देशांत १५ करार

- दोन्ही देशांत १५ करार करण्यात आले. त्यात लष्करी साह्य, दळणवळण, पेट्रोलियम, नैसर्गिक वायू, सागरी वाहतूक आदी क्षेत्रांचा समावेश

- सन २०२५ पर्यंत द्विपक्षीय व्यापार ११ अब्ज डॉलरपर्यंत वाढविण्याचे उद्दिष्ट

- कुडनकुलम येथील उर्वरित चार अणुभट्ट्या उभारणीला गती देणार

- गगनयान मोहिमेतील भारतीय अंतराळवीरांना रशिया प्रशिक्षण देणार

- दहशतवादाबाबत दुटप्पी भूमिका अमान्य करणे

- अफगाणिस्तानात शांतता आणि स्थैर्य राहावे, यासाठी पाठिंबा देणे

समुद्रयान’ प्रकल्पातून भारत खोल महासागरात खनिजांचा शोध घेणार

👉सन 2021-22 मध्ये पाणबुडीसारख्या वाहनामधून खोल समुद्रात मानव पाठविण्याची भारताची महत्वाकांक्षा असून त्यासंदर्भात ‘समुद्रयान’ प्रकल्प राबविण्यात येत आहे.

👉चेन्नईची राष्ट्रीय महासागर तंत्रज्ञान संस्था (NIOT) 'समुद्रयान' प्रकल्प राबववित आहे.

👉सुमारे 200 कोटी रुपयांच्या या प्रकल्पामधून तीन व्यक्तींसह सुमारे 6000 मीटर खोलीपर्यंत पाण्याखाली जाण्यास सक्षम असलेले जलयान तयार केले जात आहे.

👉 देशातच विकसित केल्या जात असलेल्या प्रस्तावानुसार समुद्राच्या तळाशी सहा किलोमीटरच्या खोलीवर 72 तास कार्य करू शकणारे जलयान तयार केले जात आहे.

👉सध्या पाणबुडी केवळ 200 मीटरच्या खोलीपर्यंतच समुद्राखाली जाऊ शकते.

👉‘समुद्रयान’ प्रकल्प हा खोल समुद्रात खनिजांचा शोध घेण्यासाठी भु-शास्त्र मंत्रालयाच्या पथदर्शी प्रकल्पाचा एक भाग आहे.

👉या प्रकल्पाच्या माध्यमातून समुद्रतळाशी असलेल्या दुर्मिळ खनिजांचा शोध घेतला जाणार आहे आणि असा शोध घेणार्‍या विकसित देशांच्या पंक्तीत भारताला ठेवणार आहे.   

✅पार्श्वभूमी

👉केंद्रीय हिंद महासागर खोरे (Central Indian Ocean Basin -CIOB) या प्रदेशामध्ये समुद्राच्या तळाशी पॉलीमेटॅलिक नोडूलचा शोध घेण्यासंबंधी भारताला काही विशेषाधिकार दिले गेले आहेत. पॉलीमेटॅलिक नोडूल हे समुद्राच्या तळाशी आढळून येतात.

👉इंटरनॅशनल सीबेड अथॉरिटी (ISA) कडून दिल्या गेलेल्या अधिकारांमधून पॉलीमेटॅलिक नोडूलच्या संदर्भात शोध घेण्यासाठी भारताला आंतरराष्ट्रीय जलक्षेत्रात 75000 चौरस किलोमीटर क्षेत्रफळ दिले गेले आहे.

👉त्या क्षेत्रात अंदाजे 380 दशलक्ष टन इतके पॉलीमेटॅलिक नोडूलचे स्त्रोत आहे, ज्यात 4.7 दशलक्ष टन निकेल, 4.29 दशलक्ष टन तांबा आणि 0.55 दशलक्ष टन कोबाल्ट आणि 92.59 दशलक्ष टन मॅगनीझ असू शकते.

👉1987 साली पॉलीमेटॅलिक नोडूलचा शोध घेणे आणि त्याच्या वापरासाठी संयुक्त राष्ट्रसंघाकडून केंद्रीय हिंद महासागर खोरे (CIOB) यामध्ये एक विशेष क्षेत्र वाटप करण्यात आले. त्यामुळे एक अग्रगण्य गुंतवणूकदाराचा दर्जा मिळवणारा भारत हा पहिला देश ठरला.

👉भारतासह इतर सात देशांना/कंत्राटदारांनादेखील भु-शास्त्र मंत्रालयाच्या माध्यमातून समुद्राच्या तळाशी शोधकार्य चालविण्याचे अधिकार देण्यात आले आहेत.

👉इंटरनॅशनल सीबेड अथॉरिटी (ISA) ही संयुक्त राष्ट्रसंघाची एक शाखा आहे, जी आंतरराष्ट्रीय जलक्षेत्रात महासागरांच्या समुद्रातल्या मृत स्त्रोतांचा शोध घेण्यास आणि त्यांचा वापर करण्यावर नियंत्रण ठेवते.

दिल्ली, मुंबई राहण्यासाठी अयोग्य

🏢 जागतिक अहवालातील नोंद; गुन्हे व प्रदूषण वाढीचे कारण 🏭

🏠राहण्यालायक असलेल्या जगातील शहरांच्या यादीत भारतीय शहरांची कामगिरी फारशी चांगली नसल्याचे दिसून आले आहे.

🏠 यात देशाची राजधानी दिल्ली आणि आर्थिक राजधानी मुंबई यांचा क्रमांक घसरला आहे. गेल्या वर्षी ही दोन्ही महानगरे वरच्या स्थानावर होती. 

🏠आर्थिक गुप्तचर विभागाची (इकॉनॉमिस्ट इंटेलिजन्स युनिट- ईआययू) "जागतिक राहण्यायोग्य सूची-2019' अहवाल बुधवारी प्रसिद्ध झाला.

🏠त्यात दिल्ली व मुंबई यांच्या श्रेणीत गेल्या वर्षीपेक्षा घसरण झाली आहे. त्यामुळे ही शहरे राहण्यायोग्य नसल्याचे दिसून येते. या सूचीत पाच प्रमुख मुद्यांच्या आधारे शहराची श्रेणी ठरविण्यात आली आहे. यामध्ये स्थिरता आणि संस्कृती आणि पर्यावरण हे दोन मोठे सर्वांत महत्त्वपूर्ण मुद्दे आहेत.

🏠 याला प्रत्येकी 25 टक्के गुण देण्यात दिले आहेत.

🏠त्याचबरोबर आरोग्यसेवा आणि पायाभूत सेवा यांना 20 टक्के गुण आहेत.

🏠 शिक्षणाचा मुद्दा यात सर्वांत शेवटचा असून त्यासाठी 10 टक्के गुण आहेत. 

📌नवी दिल्लीचा क्रमांक 112 वरून 118 पर्यंत खाली आहे.
📌मुंबई गेल्या वर्षी 117 व्या स्थानावर होती. यंदा घसरला असून 119 व्या स्थानी

🏠 गेल्या वर्षभरात राजधानीत किरकोळ गुन्ह्यांच्या घटनांमध्ये वाढ झाली. तसेच जगातील हवेची सर्वांत खराब गुणवत्ता दिल्लीत असल्याचे "ईआययू'च्या अहवालात म्हटले आहे. .

🏠सांस्कृतिक गटात मुंबईचे अवमूल्यन झाले असल्याने ही घसरण दिसली. दिल्लीतील हवेची गुणवत्ता अत्यंत खालावलेली आहे. "ग्लोबल ऍम्बियंट एअर क्‍वालिटी डाटाबेस'ने 2018 मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेला (एचडब्ल्यूओ) याबाबत माहिती दिली आहे. 

🏠गेल्या वर्षात आशियातील काही शहरांच्या स्थानांत मोठे बदल झाल्याचे या सूचीत दिसले आहे.

🏠यात कोलंबोचा अपवाद आहे. तेथील चर्चवर बॉंबहल्ला होऊनही कोलंबो एकाच क्रमांकावर स्थिर आहे.

🏠ढाका या आणखी एका आशियाई शहराचा क्रमांक या सूचित खालून तिसरा आहे. ढाकाची कामगिरी ही आशियातील सर्वांत खराब झाली आहे.

🏠पापुआ न्यू गिनियातील पोर्ट मोरेस्बीचा क्रमांक 135 तर कराचीचा क्रमांक 136 वा आहे. सूचीत तळातील दहा शहरांमध्ये या दोन्ही शहरांचा समावेश आहे. 

🏬राहण्यासाठी जगातील सर्वांत उत्कृष्ट शहरे व कंसात संबंधित देश 🏬

🏘व्हिएन्ना (ऑस्ट्रिया),
🏘 मेलबर्न (ऑस्ट्रेलिया),
🏘सिडनी (ऑस्ट्रेलिया),
🏘 ओसाका (जपान),
🏘कॅलगिरी (कॅनडा),
🏘व्हॅन्क्‍युअर (कॅनडा),
🏘 टोकिया (जपान),
🏘 कोपनहेन (डेन्मार्क),
🏘ऍटलेज (ऑस्ट्रेलिया). 

🏢राहण्यासाठी जगातील सर्वांत खराब शहरे व कंसात संबंधित देश 🏢

🏚दमास्कस (सीरिया),
🏚 लागोस (नायजेरिया),
🏚ढाका (बांगलादेश),
🏚 त्रिपोली (लिबिया),
🏚 कराची (पाकिस्तान),
🏚 पोर्ट मोरेस्बी (पापुआ न्यू गिनिया),
🏚हरारे (झिम्बाव्बे),
🏚डौला (कॅमेरून),
🏚अल्जायर्स (अल्जेरिया),
🏚कराकास (व्हेनेझुएला). 

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

शास्त्रज्ञ आणि शोध किंवा सिद्धांत

● झकॅरीस जॅन्सन: 1590 मध्ये सूक्ष्मदरर्शकाचा सर्वप्रथम शोध लावला

● राॅबर्ट हूक: 1665 मध्ये बुचाच्या पातळ कापातील मृत पेशींचा शोध लावला

● ल्युवेन्हाॅक: 1674 मध्ये जीवाणू, आदीजीव, शुक्राणू इ. जीवंत पेशींचे सर्वप्रथम निरीक्षण केले.

● राॅबर्ट ब्राऊन: 1831 मध्ये पेशीतील केंद्रकाचे अस्तित्व दर्शविले

● जोहॅनिस पुरकिंजे: पेशीतील तरंगत्या द्रव्याला प्रद्रव्य असे नाव दिले.

● एम. जे. शिल्डेन: पेशी हा सजीवांचा रचनात्मक आणि कार्यात्मक घटक आहे असा सिद्धांत 1838 मध्ये मांडला

● थिओडाॅर शाॅन: वनस्पती वा प्राणी सर्व सजीव हे अनेक पेशींनी बनलेले असतात, असा सिद्धांत 1839 मध्ये मांडला

● राॅफल्ड विरशाॅ: सर्व पेशींचा जन्म हा त्यांच्या आधीच्या अस्तित्वात असलेल्या पेशींपासून होतो, असा सिद्धांत 1855 मध्ये मांडला.

एनडीआरएफ म्हणजे काय? त्यांचं कार्य कसं चालतं?

✅ 1. आपत्ती व्यवस्थापन कायदा 2005

देशातील आपत्तींना तोंड देण्यासाठी भारत सरकारने 2005 साली आपत्ती व्यवस्थापन कायदा लागू केला. भारतात सर्वच ठिकाणी हा कायदा लागू आहे. एखाद्या नैसर्गिक किंवा मानवनिर्मित आपत्तीच्या वेळी होणारी हानी टाळण्यासाठी पथक स्थापन करण्याचे आदेश देण्यात आले.

त्याअंतर्गत 2006 मध्ये NDRFची स्थापना करण्यात आली. याचं कामकाज गृह मंत्रालयाच्या अंतर्गत येतं. कोणतीही दुर्घटना घडल्यानंतर तातडीने बचावकार्य करण्याची जबाबदारी NDRFकडे असते.

✅ 2. NDRFची संरचना

हे पथक राष्ट्रीय, राज्य, जिल्हा तसेच स्थानिक पातळीवर तयार करण्यात यावेत, असे सरकारचे निर्देश आहेत.

स्थापनेच्या वेळी NDRFचे देशभरात आठ बटालियन होते. सध्या बटालियनची संख्या वाढवून ती 12 करण्यात आली आहे. प्रत्येक बटालियनमध्ये सुमारे 1,149 अधिकारी आणि जवान कार्यरत असतात.

आणि प्रत्येक बटालियनमध्ये काही ठराविक तुकड्या असतात. प्रत्येक तुकडीत 45 जवान असतात, ज्यात अभियंता, इलेक्ट्रिशियन, तंत्रज्ञ, डॉग स्क्वाड आणि आरोग्यसेवेसाठी विशेषरीत्या प्रशिक्षित जवान असतात.

✅ 3. महाराष्ट्रात 18 तुकड्या

महाराष्ट्र आणि गोवा ही राज्यं पाचव्या बटालियनच्या कार्यक्षेत्रात येतात. पाचव्या बटालियनमध्ये एकूण 18 तुकड्या आहेत - तीन तुकड्या मुंबईत कार्यरत आहेत, पुण्यातील मुख्यालयात 14 तुकड्या तैनात असतात तर नागपूरमध्ये एक तुकडी नेहमी सज्ज असते.

सध्या सत्यनारायण प्रधान हे NDRFचे महासंचालक आहेत तर महाराष्ट्र NDRFचे प्रमुख हे अनुपम श्रीवास्तव आहेत.

4. निवड आणि प्रशिक्षण

आता प्रत्येक आपत्तीत लोकांचे जीव वाचवण्याचं काम किती प्रेरणादायी वाटतं ना? मग NDRFमध्ये कसं जाता येईल, हेही पाहा...

भारतातील केंद्रीय पोलीस सेवेतील विविध उपसंस्थांमध्ये निवड झालेल्या जवानांना प्रतिनियुक्तीच्या माध्यमातून NDRFमध्ये निवडण्यात येतं. प्रतिनियुक्तीचा कालावधी सात ते नऊ वर्षं इतका असू शकतो. BSF, CRPF, CISF, ITBP आणि SSB यांसारख्या पॅरामिलिटरी पथकांतील जवानांची यामध्ये निवड करण्यात येते.
नियुक्ती केलेल्या जवानांना 19 आठवड्यांच्या प्रशिक्षणातून जावं लागतं. या प्रशिक्षणादरम्यान त्यांना आंतरराष्ट्रीय स्तराचं प्रशिक्षण दिलं जातं.

✅ 5. कोणकोणत्या आपत्तींशी सामना करावा लागतो?

जगभरातील विविध देशांमध्ये प्रशिक्षण आणि उपकरणं वापरण्याची पद्धत ही एकाच प्रकारची ठेवण्यात आलेली आहे, जेणेकरून जगात कुठेही काही अपघात घडला तर त्याठिकाणी जाऊन या पथकांना काम करता यावं.

प्रशिक्षणादरम्यान जवानांना आरोग्यविषयक, पूरपरिस्थिती किंवा पाण्याशी संबंधित कुठलीही आपत्ती, पर्वतांमधील लोकांच्या बचावार्थ, उंच इमारतींतील बचावकार्य, मानवी तसंच प्राण्याच्या मृतदेहांचं व्यवस्थान आणि गरज भासल्यास विल्हेवाट लावणे, रासायनिक, जैविक आण्विक आणि किरणोत्सारी आपत्तींसाठी विशेष प्रशिक्षण देण्याचं काम केलं जातं.