२८ एप्रिल २०२४

साहित्य अकादमी पुरस्कार :- माहिती


◾️ साहित्य अकादमी ची स्थापना " 12 मार्च 1954 " रोजी झाली
◾️ मुख्यालय " नवी दिल्लीला " आहे
◾️ साहित्य अकादमी चे पहिले अध्यक्ष पंडित जवाहरलाल नेहरू हे होते
◾️ भारतातील 24 भाषांच्या साठी साहित्य अकादमी पुरस्कार दिला जातो
◾️ भारतीय संविधानाच्या आठव्या परिशिष्टातील एकूण 22 भाषा आणि इंग्रजी व राज्यस्थानी अशा दोन भाषा या सर्व मिळून एकूण 24 भाषांच्या साठी हा पुरस्कार दिला जातो

‼️ काही महत्वाच्या गोष्टी ‼️
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
◾️ मराठी साठी प्रथम साहित्य अकादमी पुरस्कार लक्ष्मण शास्त्री जोशी यांना मिळाला
◾️2023 साहित्य अकादमीचे अध्यक्ष माधव कौशिक हे आहेत
◾️ कृष्णात खोत यांच्या रिंगण या कादंबरीला मराठी भाषे करता साहित्य अकादमी पुरस्कार 2023 जाहीर झाला

‼️ रिंगाण - कृष्णात खोत यांच्याविषयी ‼️
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
◾️ मूळचे कोल्हापूर येथील कृष्णात खोत हे पन्हाळा तालुक्यातील निकमवाडी येथील रहिवाशी आहेत'
त्यांच्या प्रकाशित कादंबऱ्या
🔥गावठाण’ (२००५),
🔥‘रौंदाळा’ (२००८),
🔥‘झड-झिंबड’ (२०१२),
🔥‘धूळमाती’ (२०१४),
🔥‘रिंगाण’ (२०१८
🔥'गरल्याविन भुई’ हे त्यांनी लिहिलेले ललित व्यक्तिचित्रण प्रकाशित झाले आहेत
◾️रिंगाण ही कादंबरी प्रकल्पासाठी घरादारावर पाणी सोडून उठवलेल्या माणसांची परवड हा ‘रिंगाण’ कादंबरीचा एक धागा आहे
◾️ पुरस्काराचे वितरण 12 मार्च 2024 ला होणार आहे
➖➖➖➖➖➖➖➖

राज्यसेवा पूर्व परीक्षेमध्ये यावर प्रश्न अपेक्षित आहे..

🔴सर्वोच्च न्यायालयाचे न्या. अजय माणिकराव खानविलकर यांची राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी 27 फेब्रुवारी 2024 रोजी लोकपालच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती.

➡️लोकपाल :-
🔴1st - न्या. पिनाकी चंद्र घोष
🔴2nd - न्या. ए. एम. खानविलकर

➡️वैधानिक संस्था✅
➡️लोकपाल ही संकल्पना - स्वीडन 1st देश १८०९✅
🔴फिनलॅड -1919
🔴डेन्मार्क -1955
🔴नॉर्वे - 1962
🔴न्यूझीलंड -1962- (1st Commonwealth Country)
🔴ब्रिटन-1967

🟢भारतात माजी कायदा मंत्री अशोक कुमार सेन हे 1960 च्या दशकाच्या सुरुवातीला संसदेत घटनात्मक लोकपालची संकल्पना मांडणारे पहिले भारतीय ठरले .

🟢डॉ. एल.एम. सिंघवी यांनी 1963 मध्ये लोकपाल आणि लोकायुक्त हे शब्द प्रथम वापरले.

🟢संसदेत 1st लोकपाल विधेयक -1968 (शांती भूषण यांनी)

🟢अण्णा हजारे उपोषण -15 एप्रिल 2011

🔴लोकपाल आणि लोकायुक्त कायदा 2013

➡️राष्ट्रपतींकडून संमती - 1 जानेवारी 2014
➡️लागू - 16 जानेवारी 2014 

🔴लोकपाल आणि लोकायुक्त (सुधारणा) कायदा 2016

🔴लोकपाल ही बहु-सदस्यीय संस्था आहे, ज्यामध्ये एक अध्यक्ष आणि जास्तीत जास्त 8 सदस्य असतात.
(निम्मे न्यायिक सदस्य असतील आणि किमान 50% सदस्य SC/ST/OBC/अल्पसंख्याक आणि महिला असतील.)

🔴अध्यक्ष/सदस्य म्हणून पदग्रहण करण्याच्या दिवसी कमीत कमी वय - 45 वर्षे असले पाहिजे.

🔴अध्यक्ष आणि सदस्यांचा कार्यकाळ 5 वर्षे किंवा वयाच्या 70 वर्षापर्यंत असतो.

🔴लोकपालच्या अधिकारक्षेत्रात पंतप्रधान, मंत्री, संसद सदस्य, गट A, B, C आणि D अधिकारी आणि केंद्र सरकारचे अधिकारी यांचा समावेश होतो.

🔴लोकपालच्या चौकशी शाखेला दिवाणी न्यायालयाचे अधिकार देण्यात आले आहेत.

➡️लोकायुक्त :-

🔴1st लोकायुक्त कायदा - ओडिसा -1970
🔴1st लोकायुक्त संस्था स्थापन - महाराष्ट्र - 1971
🔴सर्वात Strong लोकायुक्त संस्था - कर्नाटक

भारतातील काही समाजसुधारक व पदव्या

​​

▪️ सरदार : वल्लभभाई पटेल

▪️ महर्षी : धोंडे केशव कर्वे / विठ्ठल रामजी शिंदे

▪️ राष्ट्रसंत : तुकडोजी महाराज

▪️ हिंदुस्थानच्या कृषक क्रांतीचे जनक : पंजाबराव देशमुख

▪️ धन्वंतरी : डॉ. भाऊदाजी लाड

▪️ राजर्षी : शाहू महाराज

▪️ वस्तीगृहाचे अद्यजनक : शाहू महाराज

▪️ असंतोषाचे जनक : लोकमान्य टिळक

▪️ जहाल राजकारणी : लोकमान्य टिळक

▪️ मराठी भाषेचे शिवाजी : विष्णुशास्त्री चिपळूणकर

▪️ आधुनिक गद्याचे जनक : विष्णुशास्त्री चिपळूणकर

▪️ निबंधकार : विष्णुशास्त्री चिपळूणकर

▪️ मराठी भाषेचे शिल्पकार : विष्णुशास्त्री चिपळूणकर

▪️ मराठीतील जॉन्सन : विष्णुशास्त्री चिपळूणकर

▪️ क्रांतीसिंह : नाना पाटील

▪️ सेनापती : पांडुरंग महादेव बापट

▪️ सार्वजनिक काका : गणेश वासुदेव जोशी

▪️ मराठी भाषेतील पाणिनी :
      दादोबा पांडुरंग तर्खडकर

▪️ महाराष्ट्रातील पहिले धर्मसुधारक :
      दादोबा पांडुरंग तर्खडकर

▪️ महाराष्ट्रातील मार्टिन ल्युथरकिंग :
      महात्मा ज्योतीबा फुले ‌.

चालू घडामोडी :- 27 एप्रिल 2024

◆ भारतात दरवर्षी 27 एप्रिल रोजी ‘राष्ट्रीय कृमी दिन’ साजरा केला जातो.

◆ ‘सायमन हॅरिस टीडी’ हे आयर्लंडचे सर्वात तरुण पंतप्रधान ठरले आहेत.

◆ ICC ने टीम इंडियाचा माजी अष्टपैलू खेळाडू 'युवराज सिंग'ची आगामी T20 विश्वचषक 2024 चा ब्रँड ॲम्बेसेडर म्हणून नियुक्ती केली आहे.

◆ ‘नरसिंग यादव’ यांची भारतीय कुस्ती महासंघाच्या (WFI) ऍथलीट्स आयोगाच्या अध्यक्षपदी निवड झाली आहे.

◆ ‘G7 शिखर परिषद 2024’ इटलीमध्ये आयोजित करण्यात येणार आहे.

◆ अमिताभ चौधरी यांची ॲक्सिस बँकेच्या एमडी आणि सीईओपदी पुन्हा नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ भारतीय हवाई दलाने अंदमान आणि निकोबार बेटांवर 'क्रिस्टल मेझ-2' क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी घेतली आहे.

◆ ASSOCHAM द्वारे आयोजित 2री ग्लोबल आयपी लीडरशिप समिट 'नवी दिल्ली' येथे होणार आहे.

◆ आगामी T20 विश्वचषक 2024 च्या आधी युगांडाने 'अभय शर्मा' यांची मुख्य प्रशिक्षक म्हणून नियुक्ती केली आहे.

◆ सौदीची तेल कंपनी आरामको आगामी फिफा विश्वचषकाची प्रायोजक बनली आहे.

◆ स्वच्छ ऊर्जेचा अवलंब करण्यात कर्नाटक आणि गुजरात ही राज्ये अव्वल स्थानावर आहेत.

◆ म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीत देशात महाराष्ट्र हे राज्य प्रथम स्थानावर आहे.

◆ थॉमस चसक पुरुष बॅडमिंटन स्पर्धा 2024 चीन या ठिकाणी आयोजित करण्यात आल्या आहेत.

◆ टी-20 क्रिकेट च्या इतिहासात आयपीएल मधील 'पंजाब king’s' या संघाने सर्वात मोठ्या धावांचा यशस्वी पाठलाग केला आहे.

◆ 33वी बर्ड अँड नेचर फेस्टिवल छायाचित्र स्पर्धा पॅरिस येथे आयोजित करण्यात आली होती.

◆ पॅरिस येथे आयोजित बर्ड अँड नेचर फेस्टिवल छायाचित्र स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याच्या "बैजू पाटील" यांना फायर विंग्स या छायाचित्राला पहिले पारितोषिक मिळाले आहे.

◆ भारताचा औषध उद्योग आकाराच्या दृष्टीने जगातील तिसरा सर्वात मोठा उद्योग आहे.

◆ टेस्ला ही कंपनी ऑप्टिमस नावाचा ह्यूमनाईड रोबोट तयार करत आहे.

◆ प्रबोओ सुबियांतो यांची नुकतीच इंडोनेशिया देशाच्या राष्ट्रपती पदी घोषणा करण्यात आली आहे.

◆ 2024 मध्ये इटली मध्ये होणारे G7 देशाचे 50वे संमेलन असणार आहे.

◆ सस्टेनेबल फाईनेंस फॉर टायगर लॅण्डस्केप कॉन्फरन्स 2024 भूतान येथे आयोजित करण्यात आली आहे.

◆ हरियाणा राज्याच्या निवडणुक आयोगाने वोटर इन- क्यू हे ॲप लाँच केले आहे.

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

Latest post

ठळक बातम्या.१३ मार्च २०२५.

१. डॉ. अम्ब्रीश मिथल  -डॉ. अंबरीश मिथल यांना २०२५ च्या कमिटी ऑफ सायंटिफिक अॅडव्हायझर्स (CSA) मेडल ऑफ अचिव्हमेंटने सन्मानित करण्यात आले. २. म...