Sunday, 13 August 2023

भारतातील प्रमुख धरणे आणि नदी प्रकल्प :-

1)  इडुक्की धरणा - पेरियार नदी - केरळ

2)  उकई प्रकल्प - तापी नदी (तापी नदी) - गुजरात

3)  काकरापार प्रकल्प - तापी नदी (तापी नदी) - गुजरात

4)  कोल्डेम प्रकल्प - सतलज नदी
  - हिमाचल प्रदेश

5)  गंगा सागर प्रकल्प - चंबळ5 नदी - मध्य प्रदेश

6)  जवाहर सागर प्रकल्प - चंबळ नदी - राजस्थान

7)  जयकवाडी प्रकल्प - गोदावरी नदी - महाराष्ट्र

8)  टिहरी धरण प्रकल्प - भागीरथी नदी - उत्तराखंड

9)  तिलैया प्रकल्प - बराकार नदी - झारखंड

10)  तुळबळ प्रकल्प - झेलम नदी - जम्मू आणि काश्मीर

11)  दुर्गापुर बैराज प्रकल्प - दामोदर नदी  - पश्चिम बंगाल

12)  दुलहस्ती प्रकल्प - चिनाब नदी - जम्मू आणि काश्मीर

13)  नागपूर विद्युत प्रकल्प - कोरडी नदी - महाराष्ट्र

14)  नागार्जुन सागर प्रकल्प- कृष्णा नदी - आंध्र प्रदेश

15)  नाथापा झकीरी प्रकल्प - सतलज नदी - हिमाचल प्रदेश

16)  पेंचहेत धरण - दामोदर नदी - झारखंड

17)  पोचमपड प्रोजेक्ट - महानदी - कर्नाटक

18)  फराक्का प्रकल्प - गंगा नदी - पश्चिम बंगाल

21)  बंसगर प्रकल्प - सोन नदी - मध्य प्रदेश

20)  भाक्रा नांगल प्रकल्प - सतलज नदी - हिमाचल प्रदेश

21)  भीमा प्रकल्प - पावना नदी - तेलंगाना

22)  मतािटिला प्रकल्प - बेतवा नदी - उत्तर प्रदेश

23)  रणजित सागर धरण प्रकल्प- रवी नदी - जम्मू आणि काश्मीर

24)  राणा प्रताप सागर प्रकल्प - चंबळ नदी - राजस्थान

25)  सतलज प्रकल्प - चिनाब नदी - जम्मू आणि काश्मीर

26)  सरदार सरोवर प्रकल्प - नर्मदा नदी - गुजरात

27)  हिकाल प्रकल्प - घटप्रभा प्रकल्प- कर्नाटक
━━━━━━━━━━━━━━━━━━

परीक्षेत हमखास विचारणारे पुस्तके

   पुस्तकाचे नाव - लेखकाचे नाव

प्लेईंग टू विन - सायना नेहवाल
 हिंदू- जगण्याची समृद्ध अडगळ, कोसला - डॉ. भालचंद्र नेमाडे
 टू द लास्ट बुलेट - विनीता कामटे/विनीता देशमुख
 हाफ गर्लफे्ड - चेतन भगत
 प्लेईंग इट माय वे - सचिन तेंडूलकर
 आय डेअर - किरण बेदी
 ड्रिम्स फ्रॉम माय फादर - बराक ओबामा
 इंडिया डिव्हायडेड - राजेन्द्र प्रसाद
 सनी डेज - सुनिल गावस्कर
 द टेस्ट ऑफ माय लाईफ - युवराज सिंग
 झाडाझडती, महानायक, राजे संभाजी, पानीपत, पांगीरा, लस्ट फॉर लालबाग - विश्‍वास पाटील
 छावा, मृत्यूंजय, लढत, युगंधर - शिवाजी सावंत
 श्रीमान योगी, स्वामी - रणजित देसाई
 वाट तुडविताना - उत्तम कांबळे
 अक्करमाशी - शरदकुमार लिबाळे
 एकच प्याला - राम गणेश गडकरी
 कोल्हाट्याचे पोरं - किशोर शांताबाई काळे
 यमुना पर्यटन - बाबा पद्मजी
 पण लक्षात कोण घेतो - ह.ना.आपटे
 सुदाम्याचे पोहे - श्रीपाद कृष्ण कोल्हाटकर
 गिताई - विनोबा भावे
 उचल्या - लक्ष्मण गायकवाड
 उपरा - लक्ष्मण माने
 एक होता कार्व्हर - वीणा गवाणकर
 भिजली वही - अरूण कोल्हटकर
 नटसम्राट - वि.वा.शिरवाडकर
 माझी जन्मठेप - वि.दा.सावरकर
 श्यामची आई - साने गुरूजी
 धग - उध्दव शेळके
 ययाती, अमृतवेल - वि.स.खांडेकर
 एक झाड दोन पक्षी, रणांगण - विश्‍वास बेडेकर
 गोतावळा, झोंबी - आनंद यादव
 जेव्हा माणुस जागा होतो - गोदावरी परूळेकर
 ज्वाला आणि फुले - बाबा आमटे
 बलूतं - दया पवार
 बारोमास - सदानंद देशमुख
 आहे मनोहर तरी - सुनिता देशपांडे
 शाळा - मिलींद बोकील
 चित्रलिपी - वसंत आबाजी डहाके
 बनगरवाडी - व्यंकटेश माडगुळकर
 गोलपीठा - नामदेव ढसाळ
 जेव्हा मी जात चोरली - बाबुराव बागूल
 मी कसा झालो - प्र.के.अत्रे
 मी कसा घडलो - आर.आर.पाटील
 सखाराम बाईंडर - विजय तेंडूलकर
 ओडिशी ऑफ माय लाईफ - शिवराज पाटील
 उनिकी - सी. विद्यासागर राव
 मुकुंदराज - विवेक सिंधू
 दासबोध, मनाचे श्‍लोक - समर्थ रामदास
 बावनकशी, काव्यफुले, सुबोध रत्नाकर - सावित्रीबाई फुले
 गितारहस्य - लोकमान्य टिळक
 बटाट्याची चाळ, तीन पैशाचा तमाशा - पु.ल. देशपांडे
 माझे विद्यापीठ, सनद, जाहीरनामा - नारायण सुर्वे
 फकिरा - अण्णाभाऊ साठे
 रामायण - वाल्मिकी
 मेघदूत - कालीदास
 पंचतंत्र - विष्णू शर्मा
 मालगुडी डेज - आर.के.नारायण
 माझे सत्याचे प्रयोग - मोहनदास गांधी
 महाभारत - महर्षी व्यास
 अर्थशास्त्र - कौटील्य
 अन् हॅपी इंडीया  - लाला लजपतराय
 माय कंट्री माय लाईफ - लालकृष्ण अडवाणी
 रोमान्सिंग विथ लाईफ - देव आनंद
 प्रकाशवाटा - प्रकाश आमटे
 आमचा बाप आणि आम्ही - डॉ. नरेंद्र जाधव
 दास कॅपीटल - कार्ल मार्क्स
 एशियन ड्रामा - गुन्नर मिर्दाल
 द.गाईड - आर.के.नारायण
 हॅम्लेट - शेक्सपिअर
 कर्‍हेचे पाणी - आचार्य अत्रे
 कृष्णकाठ - यशवंतराव चव्हाण
 ज्योतीपुंज - नरेंद्र मोदी
 शतपत्रे - भाऊ महाजन
 प्रिझन डायरी - जयप्रकाश नारायण
 माझे स्वर माझे जिवण - प.रविशंकर
 निबंधमाला - विष्णूशास्त्री चिपळूणकर
 दि.विंग्ज् ऑफ फायर - ए.पी.जे अब्दूल कलाम
 स्पीड पोस्ट - शोभा डे
 पितृऋण - सुधा मूर्ती
 माझे गाव माझे तिर्थ - अण्णा हजारे
 एक गाव एक पानवटा - बाबा आढाव
 लज्जा - तस्लीमा नसरीन
 मंझील से ज्यादा सफर - व्ही.पी.सिंग
 कोसबाडच्या टेकडीवरून - अनुताई वाघ
 गोल्डन गर्ल - पी.टी.उषा
 राघव वेळ - नामदेव कांबळे
 आकाशासी जळले नाते - जयंत नारळीकर
 गोईन - राणी बंग
 सेवाग्राम ते शोघग्राम - अभय बंग

 

महत्वाच्या घटना दुरुस्त्या

४२वी [१९७६]- स्वर्ण सिंग समितीच्या शिफारासीवरून ही घटना दुरुस्ती करण्यात आली.
मूलभूत हक्कांपेक्षा मार्गदर्शक तत्वांना अधिक महत्व देण्यात आले
सरनाम्यामध्ये समाजवादी व धर्मनिरपेक्ष हे शब्द समाविष्ट
५१अ भागात मूलभूत कर्तव्य समाविष्ट
मंत्रीमंडळाचा सल्ला राष्ट्रपतींवर बंधनकारक
४४वी [१९७८]- संपत्तीचा अधिकार मूलभूत हककांमधून वगळण्यात आला.
१ली [१९५०]- ९वे परिशिष्ट समाविष्ट [विविक्षित नियम विधिग्रह्य करणे]
५२वी [१९८५]- १०वे परिशिष्ट समाविष्ट [पक्षांतर बंदी]
७३वी [१९९३]- ११वे परिशिष्ट समाविष्ट [ग्राम प्रशासन]
७४वी [१९९३]- १२वे परिशिष्ट समाविष्ट [नागरी प्रशासन]
२१वी [१९६७]- सिंधी भाषा समाविष्ट
७१वी [१९९२]- कोकणी, मणिपुरी, नेपाळी भाषा समाविष्ट
९२वी [२००३]- बोडो, डोंगरी, मैथिली, संथाळी भाषा समाविष्ट
२४वी [१९७१]- कलम ३६८ मध्ये इंदिरा गांधींनी दुरुस्ती केली. [वादग्रस्त]
२५वी [१९७१]- बँकाच्या राष्ट्रीयीकरनाबाबत
२६वी [१९७१]- संस्थानिकांचे तनखे रद्द
३६वी [१९७५]- सिक्किमला राज्याचा दर्जा
५५वी [१९८६]- अरुणाचल प्रदेशला राज्याचा दर्जा
५६वी [१९८७]- गोव्याला राज्याचा दर्जा
६१वी [१९८९]- मतदाराचे वय २१ वरुन १८ वर्षे करण्यात आले.
८६वी [२००२]- ६-१४ वयोगटातील मुलांना मोफत शिक्षणाचा हक्क आणि पालकांचे कर्तव्य समाविष्ट
८९वी [२००३]- अनुसूचित जमाती आयोग अनुसूचित जाती आयोगापासून वेगळा करण्यात आला. (कलम ३३९)
९१वी [२००३]- मंत्रीमंडळातील मंत्र्यांची संख्या ही लोकसभा व विधानसभा सदस्यसंख्येच्या १५% पेक्षा जास्त असणार नाही.
९३वी [२००६]- खाजगी शिक्षण संस्थांमध्ये मागासावर्गीयांसाठी राखीव जागांची तरतूद
९६वी [२०१२]- ओरिसा राज्याचे नाव ओडिशा करण्यात आले
९७वी [२०१२]- सहकारी संस्था [१४व्या लोकसभेत हे १०४वे तर १५व्या लोकसभेत १११वे घटना दुरुस्ती विधेयक म्हणून मांडण्यात आले होते]
१०३वी- राष्ट्रीय अल्पसंख्यांक आयोगाची स्थापना
१०८वी- स्त्रियांना लोकसभा आणि विधानसभेमध्ये १/३ आरक्षणासंबंधी [सर्वप्रथम १९९६ मध्ये मांडण्यात आले. आतापर्यंत ५ वेळा लोकसभेत मांडले गेले]
११०वी- स्त्रियांना स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये ५०% आरक्षणासंबंधी
११५वी- गूड्स अँड सर्व्हिसेस टॅक्स संबंधी
११६वी- लोकपाल [सर्वप्रथम १९६७ मध्ये मांडण्यात आले. आतापर्यंत ११ वेळा संसदेत मांडले गेले.