ओर कुछ सवाल / IMPORTANT SCHEME DATE

🌼मानव शरीर के किस अंग में भोजन का अधिकतम अवशोषण होता है?
➨ छोटी आंत

🌼मानवाधिकार दिवस कब मनाया जाता है?
➨ 10 दिसंबर

🌼किसने लॉगरिदम तालिकाओं का आविष्कार किया?
➨ जॉन नेपियर

🌼किस अंग की खराबी से पीलिया हो जाता है?
➨ लीवर

🌼NDA किस स्थान पर स्थित है?
➨ खडकवासला

🌼कितने साल के अंतराल के बाद ओलंपिक खेल आयोजित किए जाते हैं?
➨ 4 साल

🌼फ्यूज तार का गलनांक उच्च या निम्न होना चाहिए?
➨ कम

🌼भारत में सबसे बड़ा गुरुद्वारा है?
➨ अमृतसर में स्वर्ण मंदिर

🌼संयुक्त राष्ट्र संघ का मुख्यालय (UNO) किस देश में है?
➨ यूएसए (न्यूयॉर्क में)

🌼वह उपकरण जो पानी के नीचे एक पनडुब्बी से पानी की सतह पर वस्तुओं को देखने के लिए उपयोग किया जाता है?
➨ पेरिस्कोप

🌼G-15 किसका आर्थिक समूह है?
➨ तीसरा विश्व राष्ट्र

🌼बच्चों में पिट्यूटरी ग्रंथि से अत्यधिक स्राव होता है?
➨ वृद्धि हुई ऊंचाई

🌼व्यक्तिगत रूप से दो नोबेल पुरस्कार जीतने वाले एकमात्र व्यक्ति कौन हैं?
➨ डॉ लिनस कार्ल पॉलिंग

______________________________

✍ IMPORTANT SCHEME DATE :-

▪️ प्रधानमंत्री जन धन योजना - 28 अगस्त, 2014

▪️ स्वच्छ भारत मिशन - 2 अक्टूबर, 2014

▪️ मिशन इंद्रधनुष - 25 दिसम्बर, 2014

▪️ बेटी बचाओ बेटी पढ़ाओ - 22 जनवरी, 2015

▪️ अटल पेंशन योजना - 9 मई, 2015

▪️ डी.डी. किसान चैनल - 26 मई, 2015

▪️ स्मार्ट सिटी परियोजना - 25 जून, 2015

▪️ प्रधानमंत्री आवास योजना - 25 जून, 2015

▪️ डिजिटल इंडिया - 1 जुलाई, 2015

▪️ स्टैंड अप इंडिया - 5 अप्रैल, 2016

▪️ प्रधानमंत्री उज्जवला योजना - 1 मई, 2016

▪️ आयुष्मान भारत योजना - 23 सितम्बर, 2018

▪️ स्वामित्व योजना - 24 अप्रैल, 2020

_________________________________

महत्वपूर्ण अविष्कारकर्ता ओर स्वतंत्रता आंदोलन से संबंधित आंदोलन एवं वर्ष

🇮🇳 महाराष्ट्र पोलीस 🇮🇳:
❇️  महत्वपूर्ण अविष्कारकर्ता  ❇️

▪️ इलेक्ट्रॉन की खोज :- जे०जे०थॉमसन

▪️ प्रोटॉन की खोज :- गोल्डस्टीन

▪️ न्यूट्रॉन की खोज:- जेम्स चैडविक

▪️ नाभिक की  खोज :- रदरफोर्ड

▪️ डायनेमो :- माइकेल फैराडे

▪️ परमाणु सिद्धांत :- जॉन डाल्टन

▪️ रेडियो सक्रियता :- हेनरी बेक्वेरेल

▪️ रेडियम की खोज :- मैडम क्यूरी

▪️ डायनामाइट :- अल्फ्रेड नोबेल

▪️ PH स्केल :- एस०पी०सोरेन्सन

▪️ हाइड्रोजन :- हैनरी केवेन्डिश

_________________________________

🌼स्वतंत्रता आंदोलन से संबंधित आंदोलन एवं वर्ष 🌼

♜ बंग-भंग आंदोलन(स्वदेशी आंदोलन)
➜ 1905 ई.

♜ मुस्लिम लीग की स्थापना
➜ 1906 ई.

♜ कांग्रेस का बंटवारा
➜ 1907 ई.

♜ होमरूल आंदोलन
➜ 1916 ई.

♜ लखनऊ पैक्ट
➜ दिसंबर 1916 ई.

♜ मांटेग्यू घोषणा
➜ 20 अगस्त 1917 ई.

♜ रौलेट एक्ट
➜ 19 मार्च 1919 ई.

♜ जालियांवाला बाग हत्याकांड
➜ 13 अप्रैल 1919 ई.

♜ खिलाफत आंदोलन
➜ 1919 ई.

♜ हंटर कमिटी की रिपोर्ट प्रकाशित
➜ 18 मई 1920 ई.

♜ कांग्रेस का नागपुर अधिवेशन
➜ दिसंबर 1920 ई.

♜ असहयोग आंदोलन की शुरुआत
➜ 1 अगस्त 1920 ई.

♜ चौरी-चौरा कांड
➜ 5 फरवरी 1922 ई.

♜ स्वराज्य पार्टी की स्थापना
➜ 1 जनवरी 1923 ई.

♜ हिंदुस्तान रिपब्लिकन एसोसिएशन
➜ अक्टूबर 1924 ई.

♜ साइमन कमीशन की नियुक्ति
➜ 8 नवंबर 1927 ई.

♜ साइमन कमीशन का भारत आगमन
➜ 3 फरवरी 1928 ई.

♜ नेहरू रिपोर्ट
➜ अगस्त 1928 ई.

♜ बारदौली सत्याग्रह
➜ अक्टूबर 1928 ई.

♜ लाहौर पड्यंत्र केस
➜ 8 अप्रैल 1929 ई.

♜ कांग्रेस का लाहौर अधिवेशन
➜ दिसंबर 1929 ई.

♜ स्वाधीनता दिवस की घोषणा
➜ 2 जनवरी 1930 ई.

♜ नमक सत्याग्रह
➜ 12 मार्च 1930 ई. से 5 अप्रैल 1930 ई. तक

♜ सविनय अवज्ञा आंदोलन
➜ 6 अप्रैल 1930 ई.

♜ प्रथम गोलमेज आंदोलन
➜ 12 नवंबर 1930 ई.

♜ गांधी-इरविन समझौता
➜ 8 मार्च 1931 ई.

♜ द्वितीय गोलमेज सम्मेलन
➜ 7 सितंबर 1931 ई.

♜ कम्युनल अवार्ड (साम्प्रदायिक पंचाट)
➜ 16 अगस्त 1932 ई.

♜ पूना पैक्ट
➜ सितंबर 1932 ई.

♜ तृतीय गोलमेज सम्मेलन
➜ 17 नवंबर 1932 ई.

♜ कांग्रेस सोशलिस्ट पार्टी का गठन
➜ मई 1934 ई.

♜ फॉरवर्ड ब्लाक का गठन
➜ 1 मई 1939 ई.

♜ मुक्ति दिवस
➜ 22 दिसंबर 1939 ई.

♜ पाकिस्तान की मांग
➜ 24 मार्च 1940 ई.

♜ अगस्त प्रस्ताव
➜ 8 अगस्त 1940 ई.

♜ क्रिप्स मिशन का प्रस्ताव
➜ मार्च 1942 ई.

♜ भारत छोड़ो प्रस्ताव
➜ 8 अगस्त 1942 ई.

♜ शिमला सम्मेलन
➜ 25 जून 1945 ई.

♜ नौसेना का विद्रोह
➜ 19 फरवरी 1946 ई.

♜ प्रधानमंत्री एटली की घोषणा
➜ 15 मार्च 1946 ई.

♜ कैबिनेट मिशन का आगमन
➜ 24 मार्च 1946 ई.

♜ प्रत्यक्ष कार्यवाही दिवस
➜ 16 अगस्त 1946 ई.

♜ अंतरिम सरकार की स्थापना
➜ 2 सितंबर 1946 ई.

♜ माउंटबेटन योजना
➜ 3 जून 1947 ई.

♜ स्वतंत्रता मिली
➜ 15 अगस्त 1947 ई.

भारत के जिन 8 राज्यों से कर्क रेखा गुजरती है याद करने का ट्रिक ओर क्षेत्रफल की दृष्टि से सबसे बड़े देश ओर राज्य एवं उनके प्रमुख लोक नृत्य

भारत के जिन 8 राज्यों से कर्क रेखा गुजरती है याद करने का ट्रिक

TRICK - मित्र पर गमछा झार 

1. मि => मिजोरम

2. त्र => त्रिपुरा

3. प => पश्चिम बंगाल

4. र => राजस्थान

5. ग => गुजरात

6. म => मध्य प्रदेश

7. छ => छत्तीसगढ़

8. झार => झारखंड

______________________________

क्षेत्रफल की दृष्टि से सबसे बड़े देश

🔳TRICK = रुक चीन अब आ भारत

    1. रु👉        रूस

    2.क👉          कनाडा

    3.चीन👉       चीन

    4.अ👉        अमेरिका

    5.ब👉         ब्राजील

    6.आ👉      ऑस्ट्रेलिया 

    7.भारत👉    🇮🇳भारत🇮🇳

________________________________
राज्य एवं उनके प्रमुख लोक नृत्य   ═══════════════════

❀ मध्य प्रदेश   ➭  पंडवानी, गणगौर नृत्य

❀ असम  ➭ बिहू

❀ उत्तरप्रदेश  ➭ नौटंकी

❀ गुजरात  ➭ गरबा

❀ कर्नाटक ➭  यक्षगान

❀ पंजाब   ➭  भांगड़ा, गिद्दा

❀ राजस्थान ➭   कालबेलिया, घुमर,
तेरहताली, भवाई नृत्य

❀ महाराष्ट्र ➭   तमाशा, लावणी

❀ उत्तराखंड ➭  कजरी, छौलिया

❀ जम्मू-कश्मीर  ➭  कूद दंडीनाच, रुऊफ

❀ हिमाचल प्रदेश ➭   छपेली,दांगी, थाली

❀ बिहार  ➭ छऊ, विदेशिया, जाट- जतिन

❀ केरल ➭ कथकली, मोहिनीअट्टम

❀ नागालैंड  ➭ लीम, छोंग

❀ पश्चिमबंगाल  ➭ जात्रा,ढाली, छाऊ

❀ गोवा ➭ मंदी, ढकनी

❀ आन्ध्रप्रदेश ➭   कुचीपुडी

❀ झारखंड  ➭ विदेशिया, छऊ

❀ उड़ीसा ➭ ओडिसी, धुमरा

❀ छत्तीसगढ़  ➭  पंथी नृत्य

_____________________________________

‘झीलों का शहर’ उपनाम से जानाजाने वाला शहर

– भोपाल

मध्य प्रदेश का एकमात्र हिल स्टेशन जिसे सतपुड़ा की रानी कहा जाता है

– पचमढ़ी

मध्य प्रदेश राज्य का सबसे बड़ा अभयारण्य –

नौरोदेही

मध्य प्रदेश राज्य का सबसे छोटा अभयारण्य –

राला मण्डल

मध्य प्रदेश राज्य का सबसे छोटा राष्ट्रीय उद्यान –

वन बिहार

मध्य प्रदेश का हीरा, डायस्फोर, पाइरोफिलाइट तथा तांबा, अयस्क के उत्पादन में देश में स्थान –

प्रथम

मध्य प्रदेश में वन क्षेत्र का प्रतिशत –

31%

मध्य प्रदेश राज्य में सर्वाधिक आरक्षित वन –

उज्जैन

कूछ महत्वपूर्ण शब्दों के Full form ओर भारत के पड़ोसी देशों के राष्ट्रीय प्रतीक

कूछ महत्वपूर्ण शब्दों के Full form❇️

1. U D P का पूरा नाम  है?
उत्तर:- User Datagram Protocol.

2. R T C का पूरा नाम है?
उत्तर:- Real Time Clock.

3. I P का पूरा नाम  है?
उत्तर:- Internet Protocol.

4. C A G का पूरा नाम  है?
उत्तर:- Comptroller and Auditor General.

5. F E R A का पूरा नाम  है?
उत्तर:- Foreign Exchange Regulation Act.

6. I S R O का पूरा नाम  है?
उत्तर:- Indian Space Research organization.

7. I S D N का पूरा नाम है?
उत्तर:- Integrated Services Digital Network.

8. SAARC का पूरा नाम  है?
उत्तर:- South Asian Association for Regional
co–operation.

9. O M R का पूरा नाम है?
उत्तर:- Optical Mark Recognition.

10. A H R L का पूरा नाम  है?
उत्तर:- Asian Human Right commission

__________________________________

⭕️ भारत के पड़ोसी देशों के राष्ट्रीय प्रतीक ⭕️

🧿 पाकिस्तान 🇵🇰
🎲 खेल           ➖हॉकी 🏑
🦈जलीय जीव ➖ सिंधु डॉल्फिन
🍓 फल            ➖ अमरूद🍐
⚾मिठाई          ➖ गुलाब जामुन 
🥒सब्जी।        ➖भिंडी
🌳वृक्ष             ➖ हिमालयी देवदार
🌺फूल             ➖चमेली का फूल
🌾पेय पदार्थ     ➖गन्ने का रस

🧿 चीन 🇨🇳
🏀मुद्रा ➖ रिनमिंबी
⚽भाषा ➖ मंडारिन
🦓 पशु ➖ पांडा 🐼
🍐 फल ➖कीवी फल
🐉 पौराणिक प्रतीक➖चीनी ड्रैगन 🐉
🦆पक्षी ➖Red Crowned Crane
🌺 फूल➖Peony

🧿 बांग्लादेश 🇧🇩
🎲 खेल ➖ कबड्डी (हादूडू)
🦓पशु➖बंगाल टाइगर 🐅
🍑फल ➖ कटहल
⚾भाषा ➖बंगाली
🦈मछली➖हिलसा
🌳पेड़➖आम का पेड़
🌺फूल➖ वॉटर लिली
👱‍♂️कवि ➖ काजी नजरुल इस्लाम
📔राष्ट्रीय गान➖अनार सोनार बांग्ला
🦆पक्षी ➖Manpie रॉबिन

🧿 नेपाल 🇳🇵
💰मुद्रा ➖नेपाली रुपया
🐄पशु➖गाय
🌳 पेड़ ➖ बोधि वृक्ष
🌻फूल➖लाली गुरूंस
⚽खेल➖ वॉलीबॉल
🌊नदी ➖ काली गंडक
🦆पक्षी➖ लीफे
🥞मिठाई➖जलेबी
पोशाक ➖पुरुष :दौरा सुरूबाल🤵
                महिला: गन्यो चलो👩

🧿 श्रीलंका 🇱🇰
⚽खेल ➖ वॉलीबॉल
💰मुद्रा➖ श्रीलंकाई रुपया
🦆पक्षी ➖जंगल फाउल
🌳पेड़➖ आयरन वुड
🦁पशु➖शेर 🦁
🌻फूल➖लिली

  🧿 भूटान 🇧🇹
📔राष्ट्रीय गान ➖ ड्रूक सेंदेन
📻 भाषा➖ जोदखा
💰मुद्रा➖ न्यूगुल्ट्रम
⚽खेल➖तीरंदाजी
🐴पशु➖ ताकिन
🌼पुष्प➖ हिमालयी ब्लू पॉपी🏹
🌳पेड़➖सायप्रास

🧿 अफगानिस्तान 🇦🇫
💰मुद्रा ➖ अफगानी रुपया
🐫पशु➖हिम तेंदुआ
🥭फल➖अनार
⚽खेल➖ बुजकुशी
🥄खाना ➖काबुली पुलाब
🦆पक्षी➖गोल्डन ईगल
🌳वृक्ष ➖देवदार

महत्त्वाची माहिती

❨01❩ भारत का पहला भूमिगत रेलवे स्टेशन कहां बनाया जाएगा?
 उत्तर- हिमाचल प्रदेश✔️

❨02❩ भारत का पहला सौर रसोई वाला गांव कौन सा बना है?
 उत्तर-  बाजागांव ( बैतूल, मध्य प्रदेश)✔️

❨03❩ भारत का पहला वोटर पार्क कहां खोला गया?
 उत्तर-  गुरुग्राम, हरियाणा✔️

❨04❩ अंतरिक्ष में सबसे लंबी अवधि तक रहने वाली पहली महिला अंतरिक्ष यात्री कौन है?
 उत्तर- क्रिस्टीना कोच✔️

❨05❩  भारत का पहला डॉल्फिन रिसर्च सेंटर कहां बनाया गया? 
 उत्तर- पटना, बिहार ✔️

 ❨06❩  भारत का पहला एयर प्यूरीफायर कहां स्थापित किया गया?
 उत्तर-  बंगलौर कर्नाटक ✔️

❨07❩ भारत का सबसे बड़ा वायु गुणवत्ता निगरानी नेटवर्क कहां स्थापित किया जाएगा? 
 उत्तर- मुंबई✔️ 

❨08❩ भारत का पहला एयर प्यूरीफायर कहां स्थापित किया गया?
 उत्तर- बेंगलुरु✔️ 

❨09❩ भारत का सबसे बड़ा वायु गुणवत्ता निगरानी नेटवर्क कहां स्थापित किया जाएगा? 
 उत्तर- मुंबई में✔️

❨11❩ देश का पहला प्लाज्मा बैंक कहां खोला गया?
 उत्तर- दिल्ली में✔️

❨12❩ भारत में डायनासोर पार्क किस राज्य में खोला गया है?
 उत्तर-  गुजरात✔️

❨13❩ वर्ष 2022 तक प्राकृतिक तरीके से खेती करने वाला देश का पहला राज्य होगा?
 उत्तर- हिमाचल प्रदेश✔️

❨14❩ भारत का पहला हीरा संग्रहालय कहां खोला गया है?
 उत्तर-  खजुराहो,मध्य प्रदेश ✔️

❨15❩ भारत में अनुबंध खेती लागू करने वाला पहला राज्य कौन सा है? 
 उत्तर-  तमिलनाडु✔️ 

आर्थिक वृद्धी, आर्थिक विकास

आर्थिक वृद्धी, आर्थिक विकास

आर्थिक वृद्धी (Economic Growth) :

आर्थिक वृद्धी ही एक संख्यात्मक संकल्पना असून देशातील वस्तु व सेवांच्या एकूण आकारमानात वाढ होणे म्हणजेच आर्थिक वृद्धी होणे होय. म्हणजेच, राष्ट्रीय उत्पन्न वाढत जणाच्या प्रक्रियेला आर्थिक वृद्धी म्हटले जाते.

अर्थात राष्ट्रीय उत्पन्न अचानक वाढले म्हणून त्यास आर्थिक वृद्धी म्हणणे अयोग्य ठरते.

आर्थिक वृद्धीचे मोजमाप साधारणत: जी.डी.पी.च्या संदर्भात केले जाते.

अशा रीतीने, देशाचा जी.डी.पी. वाढत जाण्याच्या प्रक्रियेला आर्थिक वृद्धी असे म्हणतात, तर एका वर्षाचा जी.डी.पी. मागील वर्षाच्या जी.डी.पी. च्या तुलनेत जेवढ्या टक्क्यांनी वाढलेल्या असतो त्यास आर्थिक वृद्धी दर असे म्हणतात.

वृद्धी दर धनात्मक किंवा ऋणात्मक असे शकतो.

वस्तू व सेवांचे भौतिक उत्पादन वाढणे, हे खरे आर्थिक वृद्धीचे धोतक आहे.

वास्तु व सेवांच्या किंमतींमध्ये वाढ झाल्याने वाढलेले जी.डी.पी. आर्थिक वृद्धी दर्शवित नाही. त्यामुळे खरी आर्थिक वृद्धी नॉमिनल जी.डी.पी.तील वाढीच्या तुलनेत वास्तव जी.डी.पी. (real GDP) वाढीने चांगल्या प्रकारे निर्देशित केली जाते.)

आर्थिक विकास (Economic Development) :

‘आर्थिक विकास’ ही ‘आर्थिक वृद्धी’ पेक्षा एक व्यापक संकल्पना आहे. ती एक गुणात्मक संकल्पना आहे.
‘विकास’ या संकल्पनेत केवळ आर्थिक वृद्धीच नव्हे, तर जीवनाच्या इतर सर्व क्षेत्रांमध्ये सकारात्मक बदलांचाही समावेश होतो. (पुढे केवळ आर्थिक विकासाच्या संकल्पनेची चर्चा केलेली आहे.)
‘आर्थिक विकासा’ मध्ये आर्थिक वृद्धीबरोबर राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या वितरणातील इच्छित बदल आणि इतर तांत्रिक व संस्थात्मक बदल, यांचा समावेश होतो.
दुसर्‍या भाषेत, आर्थिक वृद्धी होत असतांना दर डोई वास्तव उत्पन्न, दारिद्रय, बेरोजगारी, देशातील उपन्नाचे वितरण इत्यादींमध्ये काय बदल होत आहे, यातून आर्थिक विकास सुचीत होत असेल.
म्हणजेच, आर्थिक वृढीमुळे निर्माण होणारे फायदे मुठभर भांडवलदारांपूरती मर्यादित न राहता, त्यामुळे सर्वासाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण होत असतील, त्यांच्या हातात पर्याप्त क्रमशक्ती निर्माण होत असेल, दारिद्र्याचे प्रमाण कमी होऊन सर्वसामान्य लोकांच्या जीवनमानाचा दर्जा उंचावत असेल व देशातील आर्थिक व सांपक्तिक विषमता कमी होत असेल, तरच आर्थिक विकास होत आहे, असे म्हटले जाईल.
अशा रीतीने, आर्थिक वृद्धीचे फायदे तळागाळातील शेवटच्या व्यक्ती व गटांपर्यंत पोहोचण्याची प्रक्रिया म्हणजेच आर्थिक विकास होय.
थोडक्यात, आर्थिक विकास म्हणजे ‘आर्थिक वृद्धी+बदल’ असे म्हणता येईल.
येथे ‘बदल’ ही संकल्पना अर्थव्यवस्थेतील गुणात्मक बदल दर्शविते. त्यामध्ये दारिद्रय कमी होणे, रोजगार निर्मिती, विषमता कमी होणे, राहाणीमानाचा दर्जा उंचावणे, कार्यक्षमता वाढणे, तंत्रज्ञान विकास, औधोगिक व सेवा क्षेत्रांचा वेगाने विकास, व्यक्तींच्या दृष्टीकोनांमध्ये सकारात्मक बदल, यांसारख्या सकारात्मक बदलांचा समावेश होतो.

अर्थ: जीवनाच्या मूलभूत किमान गरजा भागविता येण्याची अक्षमता म्हणजे दारिद्रय होय.
 

दारिद्रय ही एक अशी सामाजिक समस्या आहे, ज्यामध्ये समाजाचा एक मोठा गट जीवनाच्या मूलभूत गरजांपासून वंचित राहतो.

दारिद्रयाची संकल्पना एक सापेक्ष संकल्पना आहे, ज्यामध्ये चांगल्या जीवन स्तराच्या ऐवजी निम्न जीवन स्तराच्या आधारावर दारिद्राची कल्पना करण्यात येते.

भारतातही दारिद्रयाच्या व्याख्येचा आधार उच्च जीवन स्तराऐवजी निम्न जीवन स्तरच मानण्यात येतो.

सापेक्ष दारिद्रय (Relative Poverty) :

देशातील उच्चतम 5 किंवा 10 टक्के लोकसंख्येच्या संपत्ती, उत्पन्न किंवा उपभोगाच्या तुलनेत देशातील न्यूनतम 5 किंवा 10 टक्के लोकसंख्येच्या संपत्ती, उत्पन्न किंवा उपभोगाचे मोजमाप केल्यास त्यास सापेक्ष दारिद्रय असे सापेक्ष दारिद्र्यामार्फत देशातील संपत्ती, उत्पन्न किंवा उपभोगाच्या वितरणातील विषमतेचे चित्र स्पष्ट होते.

निरपेक्ष दारिद्रय  (Absolute Poverty) :

दारिद्रयाच्या प्रमाणाचे निरपेक्ष मोजमाप करण्यासाठी देशातील जीवनमान खर्चाचा विचार कारण त्या आधारावर एक न्यूनतम उपभोग स्तर निर्धारित केला जातो. भारतात या न्यूनतम उपभोग स्तरालाच दारिद्रय रेषा असे म्हणतात.
राष्ट्र व राज्य पातळीवरील दारिद्रयाचे प्रमाण निश्चित करण्यासाठी नियोजन आयोग नोडल एजन्सी म्हणून कार्य करते.
त्यासाठी NSSO मार्फत साधारणत: दर पाच वर्षांनी हाती घेण्यात आलेल्या घरगुती उपभोग खर्चावरील नमूना सर्वेक्षणाचा आधार घेतला जातो.

_____________________________

दारिद्रय रेषा :

गरिबीची प्रमाण मोजण्यासाठी दारिद्रय रेषा (Pov-erty Line) या संकल्पनेचा वापर केला जातो.
1973-74 पासून नियोजन आयोग दारिद्रय रेषा ठरविण्यासाठी पुढील दोन निकषांचा वापर करीत आहे.
1दरडोई प्रतिदिन उष्मांक उपभोग (Per Capita per day calorie intake) –

या निकषानुसार ग्रामीण भागात दरडोई प्रतिदिन किमान उष्मांक उपभोग 2400 कॅलरी, तर शहरी भागात तो किमान 2100 कॅलरी एवढा ठरविण्यात आला आहे.
अर्थात दारिद्र्य रेषा मोजण्यासाठी कॅलरी मूल्याचे रूपांतर पैशात (equivalent मनी value) केले जाते.
दरडोई प्रतिमाह उपभोग खर्च (Per Capita Per Month Consumption Expenditure) –

या निकषानुसार दारिद्रय रेषा 2004-2005 मध्ये (आधारभूत वर्ष: 1973-74) ग्रामीण भागात दरडोई प्रतिमाह उपभोग खर्च रु. 356.30 तर शहरी भागात तो रु. 538.60 एवढी ठरविण्यात आली आहे.
यावरून जी कुटुंबे दारिद्रय रेषेपेक्षा कमी खर्च करतात त्यांना ‘दारिद्रय रेषेखालील कुटुंबे’ (Below Poverty Line: BPL) तर जी कुटुंबे दारिद्रय रेषेपेक्षा जास्त खर्च करतात त्यांना ‘दारिद्रय रेषेवरील कुटुंबे’ (Above Poverty Line:APL) असे संबोधले जाते.

महाराष्ट्राच्या मंत्रिमंडळातील महत्त्वाची पदे

◆ मुख्यमंत्री - उद्धव ठाकरे
◆ उपमुख्यमंत्री - अजित पवार
◆ गृहमंत्री - दिलीप वळसे पाटील
◆ गृहराज्यमंत्री - सतेज पाटील
◆ वित्तमंत्री - अजित पवार
◆ महसूलमंत्री - बाळासाहेब थोरात
◆ पर्यटनमंत्री - आदित्य ठाकरे
◆ उद्योगमंत्री - सुभाष देसाई
◆ शिक्षणमंत्री - वर्षा गायकवाड
◆ आरोग्यमंत्री - राजेश टोपे
◆ जलसंपदामंत्री - जयंत पाटील
◆ ऊर्जामंत्री - नितीन राऊत
◆ कृषिमंत्री - दादाजी भुसे
◆ परिवहनमंत्री - अनिल परब
◆ सहकारमंत्री - बाळासाहेब पाटील
◆ क्रीडामंत्री - सुनिल केदार
◆ सामाजिक न्यायमंत्री - धनंजय मुंडे

━━━━━━━━━━━━━━━━━

❇️  महाराष्ट्रातील इतर महत्त्वाची पदे :-

◆ विधानसभा सभापती - सध्या रिक्त आहे
◆ विधानसभा उपसभापती - नरहरी झिरवळ
◆ विधानसभा विरोधी पक्षनेता - देवेंद्र फडणवीस
◆ विधानपरिषद सभापती - रामराजे निंबाळकर
◆ विधानपरिषद उपसभापती - नीलम गोऱ्हे
◆ विधानपरिषद विरोधी पक्षनेता - प्रवीण दरेकर

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

❇️  महाराष्ट्रातील महत्त्वाचे उच्चपदस्थ व्यक्ती :-

◆ मुख्यमंत्री - उद्धव ठाकरे
◆ राज्यपाल - भगतसिंह कोष्यारी
◆ मुख्य सरन्यायाधीश - दिपांकर दत्ता
◆ निवणुक आयुक्त - यू.पी.एस.मदान
◆ लोकायुक्त - व्ही. एम. कानडे
◆ एमपीएससी अध्यक्ष -  के.आर. निंबाळकर
◆ महाधिवक्ता - आशुतोष कुंभकोणी
◆ राज्य मानवी हक्क आयोग अध्यक्ष - के.के. तातेड
◆ राज्य महिला आयोग अध्यक्ष - रुपाली चाकणकर
◆ मुख्य सचिव - देवाशिष चक्रवर्ती
◆ गृह सचिव - अमिताभ राजन
◆ पोलीस महासंचालक - रजनीश सेठ

महत्वपूर्ण प्रश्न व उत्तरे

प्र. 1 "इंदिरा गांधी मेमोरियल ट्यूलिप गार्डन" कोठे आहे?
उत्तर श्रीनगर (जम्मू आणि काश्मीर)

प्रश्न 2 दरवर्षी "जागतिक पर्यावरण दिन" कधी साजरा केला जातो?
उत्तर 5 जून रोजी

Q. 3 PSLV चे पूर्ण रूप काय आहे?
उत्तर ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहन

Q. 4 जगातील सर्वात उंच झाड कोणते आहे?
उत्तर रेडवुड

Q.5 कोणत्या चित्रपटाला "सर्वोत्कृष्ट चित्रपट" मध्ये ऑस्कर पुरस्कार मिळाला?
उत्तर परजीवी

Q.6 "पहिल्या पंचवार्षिक योजनेची" मुदत काय होती?
उत्तर 1951 ते 1956

Q.7 भारतात नोटाबंदी कधी झाली?
उत्तर 2016

Q.8 कोणते जीवनसत्व रक्त गोठण्यास मदत करते?
उत्तर व्हिटॅमिन के

प्र.९ काँग्रेसच्या लाहोर अधिवेशनात १९२९ मध्ये काय घडले?
उत्तर पूर्ण स्वराज्याची मागणी करण्यात आली

प्र.१० “द व्हाईट टायगर” या पुस्तकाचे लेखक कोण आहेत?
उत्तर अरविंद अडिगा

प्र.११ “जागतिक आरोग्य संघटना” कुठे आहे?
उत्तर जिनिव्हा (स्वित्झर्लंड)

Q.12 BRAC चे जुने नाव काय आहे?
उत्तर टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च

प्र. 13 कोणत्या IT कंपनीने संगणकाचे उत्पादन बंद केले आहे?
उत्तर IBM

Q.14 कोणत्या घटनेमुळे वाळवंटातील वाळू पाण्यासारखी दिसते?
उत्तर मारिचिका

Q.15 खालीलपैकी कोणते स्थळ युनेस्कोच्या जागतिक वारसा यादीत समाविष्ट नाही?
उत्तर कोणार्क मंदिर, आग्रा किल्ला, हवा महाल, एलिफंटा लेणी

प्रश्न 16. कोणत्या वयोगटातील मुलांना मोफत शिक्षण अनिवार्य आहे?
उत्तर 6 ते 14 वर्षे

Q. 17 डिसेंबर 2020 पर्यंत T20 क्रिकेटमध्ये कोणता देश प्रथम क्रमांकावर होता?
उत्तर इंग्लंड

Q.18 “FORTRAN” चे पूर्ण रूप काय आहे?
उत्तर सूत्र भाषांतर

प्र. 19 काँग्रेसच्या कोणत्या अधिवेशनात प्रथमच "राष्ट्रगीत" गायले गेले?
उत्तर कोलकाता

प्र. २० “F7 की” MS Word मध्ये वापरली जाते –
उत्तर शुद्धलेखन आणि व्याकरणाच्या चुका तपासण्यासाठी

प्र.२२ "कॉफी आणि चहा" ही कोणत्या प्रकारची शेती आहे?
उत्तर नगदी पिक

Q.23 "एडीस डास" चावल्यामुळे कोणता रोग होतो?
उत्तर डेंग्यू

Q.24 कोणती संस्था भारतात "विमा" नियंत्रित करते?
उत्तर IRDA (IRDA)

Q.25 "भटियाली लोकगीत" कोणत्या राज्याशी संबंधित आहे?
उत्तर पश्चिम बंगाल

भारतातील महत्वाची थंड हवेची ठिकाणे

🏔 जम्मू काश्मीर.......... गुलमर्ग

🏔 गुजरात.................. सापुतारा

🏔प.बंगाल...............दार्जिलिंग

🏔 राजस्थान............... माउंट अबू

🏔 पंचमढी................. मध्यप्रदेश

🏔 हिमाचल प्रदेश......... धर्मशाला

🏔 हिमाचल प्रदेश......... डलहौसी

🏔 हिमाचल प्रदेश......... मनाली

🏔 उत्तराखंड............... अल्मोढा

🏔 उत्तराखंड............... मसुरी

🏔 केरळ..................... मन्नार

🏔 महाराष्ट्र.................. महाबळेश्वर

🏔 महाराष्ट्र.................. माथेरान

🏔 महाराष्ट्र.................. लोणावळा

🏔 तामिळनाडू............. उटी

🏔 तामिळनाडू............. कोडाईकॅनॉल

🏔 तामिळनाडू............. कुन्नुर

🏔 कर्नाटक................. नंदाहिल्स

15 वा वित्त आयोग

🌸लक्ष्यात ठेवा
📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

अध्यक्ष:एन के सिंग, =  सचिव: अरविंद मेहता
स्थापना:नोव्हेंबर 2017 =अहवाल : नोव्हेंबर 19

» मुख्य शिफारस - राज्यांचा वाटा 42% वरून 41 % करावा

» करातील वाट्यानुसार राज्ये
१. उत्तरप्रदेश - 17.9%
२. बिहार 10%
३. मध्यप्रदेश 7.9
४. पश्चिम बंगाल 7.5
५. महाराष्ट्र - 6.1( 5.5 वरून 6.1) (0.6 ची वाढ झाली )

» सर्वात शेवटचे राज्य - सिक्कीम - 0.388

» करातील वाटा ठरवण्यासाठी खालील आधार ठरवण्यात आले
१. लोकसंख्या : 15%
२. क्षेत्रफळ     : 15%
३. वने आणि पर्यावरण : 10%
४. उत्पन्न तफावत : 45 %
५. लोकसंख्या कामगिरी : 12.5%
६. कर प्रयत्न : 2.5 %

उद्देश पत्रिका

1. संविधान निर्मिती मागचा संविधानकर्त्यांचा उद्देश

2. उद्देशाला संविधानमध्ये किती स्थान देण्यात आलेले आहे जर देण्यात आले नसेल तर घटनेतील दुरूस्ती करून त्याची पूर्तता करणे

3. घटनेतील काही अस्पष्ट गोष्टी स्पष्ट करण्यासाठी उद्देशपत्रिकेचा उपयोग होतो.

उद्देश पत्रिका : “आम्ही भारतीय जनता, भारताच सार्वभौम प्रजासत्ताक गणराज्य निर्माण करण्याचे आणि भारताच्या सर्व नागरिकांना
न्याय : सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय
स्वातंत्र्य : विचार, उच्चार, श्रद्धा, धर्म आणि उपासना यांचे
समता : दर्जा आणि संधी याबाबतीत
बंधुता : व्यक्तीची प्रतिष्ठा आणि राष्ट्राची एकात्मता राखणारी यांची शाश्वती देण्याचे आमच्या या घटना समितीत आज 26 नोव्हेंबर, 1949 रोजी विचारपूर्वक ठरवीत आहोत.” “व ही घटना आमच्यासाठी तयार, मान्य स्वीकृत करीत आहोत.”