महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांना जोडणारे इतर राज्यांच्या सीमा आणि भारतातील विभाग व त्यांची मुख्यालय आणि पृथ्वीवरील अक्षांश व रेखांश बद्दल माहिती

महाराष्ट्र व भारताचा भूगोल:
🌸 महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांना जोडणारे इतर राज्यांच्या सीमा 🌸 #Maharashtra

•१) मध्य प्रदेश- नंदूरबार, धुळे, जळगाव, बुलढाणा अमरावती, नागपूर, भंडारा, गोंदिया

•२) कर्नाटक – कोल्हापूर, सांगली, सोलापूर, उस्मानाबाद, लातूर, नांदेड.

•३) तेलंगना-गडचिरोली, चंद्रपूर, यवतमाळ, नांदेड.

•४) गुजरात – पालघर, नाशिक, नंदूरबार, धुळे.

•५) दादर,नगर-हवेली- ठाणे, नाशिक.

•६) छत्तीसगड- गोंदिया, गडचिरोली.

•७) गोवा- सिंधुदुर्ग.

____________________________

✅✅ भारतातील विभाग व त्यांची मुख्यालय ✅✅

● *मध्य विभाग* (मुंबई)

● *पूर्व विभाग* (कोलकाता)

● *उत्तर विभाग* (नवी दिल्ली)

● *उत्तर पूर्व विभाग* (गोरखपूर)

● *उत्तर पूर्व सीमा विभाग* (गुवाहाटी

● *दक्षिण विभाग* (चैनई)

● *दक्षिण मुख्य विभाग* (सिकंदराबाद)

● *दक्षिण पूर्व विभाग* (कोलकाता)

● *पश्चिम विभाग* (चर्चगेट-मुंबई)

● *पूर्व मध्य विभाग* (हाजीपूर-बिहार)

● *पूर्व किनारी विभाग* (भुवनेश्वर)

● *उत्तर मध्य विभाग* (अलाहाबाद)

● *उत्तर पश्चिम विभाग* (जयपूर)

● *दक्षिण पूर्व मध्य विभाग* (विलासपुर)

● *दक्षिण पश्चिम विभाग* (हुगळी)

● *पश्चिम मध्य विभाग* (जबलपूर)

● *मेट्रो रेल्वे झोन* (कोलकाता)

_______________________________

✅✅ पृथ्वीवरील अक्षांश व रेखांश बद्दल माहिती ✅✅ #Geography #PhysicalGeography

🏆 पृथ्वीवरील कोणत्याही ठिकाणाचे स्थान निश्चिती करण्याकरिता अक्षांश व रेखांश यांचा आधार घेतला जातो.

🏆 उत्तर व दक्षिण ध्रुव – पृथ्वीच्या आसाची दोन टोके म्हणजेच उत्तर ध्रुव व दक्षिण ध्रुव होय. पृथ्वीचे जे टोक ध्रुव तार्‍याकडे आहे. त्याला उत्तर ध्रुव म्हणतात व खालच्या टोकाला असे दक्षिणध्रुव म्हणतात.

🏆 उत्तर व दक्षिण गोलार्ध – पृथ्वीच्या आसाला काटकोनात छेद दिल्यास पृथ्वीचे दोन भाग तयार होतात. या दोन भागापैकी उत्तर ध्रुवाकडील भागास उत्तर गोलार्ध व दक्षिण ध्रुवाकडील भागास दक्षिण गोलार्ध असे म्हणतात.

🏆 विषवृत्त – उत्तर व दक्षिण गोलार्ध जोडणार्‍या मध्यवर्ती काल्पनिक रेषेला विषुववृत्त असे म्हणतात विषुववृत्त हे पृथ्वीवरील सर्वात मोठे वर्तुळ होय. विषवृत्तालाच पृथ्वीचा परीघ असेसुद्धा म्हणतात.

🏆 अक्षांश – उत्तर ध्रुवापासून ते दक्षिण ध्रुवापर्यंत विषववृत्ताला समांतर दर एका अंशावर काढलेल्या काल्पनिक वर्तुळाकार रेषांना अक्षवृत्ते म्हणतात. उत्तर गोलार्धातील रेषांना उत्तर अक्षांश व दक्षिण गोलार्धातील रेषांना दक्षिण अक्षांश असे म्हणतात. अक्षवृत्ताचे विषुववृत्तावरील स्थान 0° अक्षवृत्त मानले जाते, तर दक्षिण ध्रुवावरील स्थान 90° दक्षिण अक्षांश व उत्तर ध्रुवावरील स्थान 90° उत्तर अक्षांश असे मानले जाते.

🏆 रेखांश – उत्तर ध्रुवापासून ते दक्षिण ध्रुवापर्यंत विषुववृत्ताला काटकोनात छेदून जाणार्‍या व एक अंश अंतरावर काढण्यात आलेल्या काल्पनिक अर्धवर्तुळाकार रेषेला रेखावृत्त म्हणतात. मूळ रेखावृत्त (0° रेखावृत्त) इंग्लंड जवळील ग्रीनवीच या बेटावरुन गेलेले आहे. मूळ रेखावृत्तापासून पूर्वेस व पश्चिमेस दर एक अंश अंतरावर याप्रमाणे 180° पश्चिम आणि 180° पूर्व अशी एकूण 360 रेखावृत्ते मानली गेलेली आहेत. ग्रीनवीचच्या पूर्वेकडील रेखावृत्तांना पूर्व रेखावृत्त व पश्चिमेकडील रेखावृत्तांना पश्चिम रेखावृत्त असे म्हणतात. विषुववृत्तावर दोन रेखावृत्तामधील अंतर 111 किलोमीटर असून ध्रुवाकडे जातांना हे अंतर कमी कमी होत जाते व ध्रुवावर शून्य होते. कारण सर्व रेखावृत्ते दोन्ही ध्रुवावर एकत्र येतात.

🏆 स्थाननिश्चिती – पृथ्वीवरील अक्षवृत्ते व रेखावृत्ते या दोहोंच्याही सहाय्याने पृथ्वीवरील कोणत्याही ठिकाणाचे स्थान निश्चित करता येते.