मराठी व्याकरण

MPSC मराठी व्याकरण व लेखन:
🌷मराठीतील प्रथम व विशेष🌷

🌷मराठीतील पहिले वृत्तपत्र : दर्पण ( बाळशास्त्री जांभेकर - 6 जानेवारी 1832 )

🌷मराठीतील पहिले वर्तमानपत्र (दैनिक ) : ज्ञानप्रकाश ( 1904 )

🌷मराठीतील पहिले मासिक : दिग्दर्शन ( बाळशास्त्री जांभेकर -1840 )

🌷मराठीतील पहिला शिलालेख : अक्षीचा शिलालेख

🌷मराठीतील पहिले व्याकरणकार : दादोबा पांडुरंग तर्खडकर

🌷मराठीतील पहिले मुद्रित व्याकरण : महाराष्ट्र भाषेचे व्याकरण ( गंगाधर शास्त्री फडके )

🌷मराठीतील पहिली ज्ञात ऐतिहासिक कादंबरी : मोचनगड ( रा. भि. गुंजीकर )

🌷मराठीतील पहिली सामाजिक कादंबरी : यमुना पर्यटन ( बाबा पदमनजी )

🌷मराठीतील पहिल्या स्त्री कादंबरीकार : साळूबाई तांबवेकर

🌷मराठी व्याकरण 🌷

🌷 स्पष्टोच्चारित अनुनासिकाबद्दल अक्षरावर जो शीर्षबिंदू दिला जातो त्यास अनुस्वार असे म्हणतात.

🌷 संस्कृतमधून जसेच्या तसे मराठीमध्ये आलेल्या शब्दांना तत्सम शब्द असे म्हणतात.

🌷 नामांच्या व सर्वनामांच्या अनेकवचनी सामान्य रुपावर विभक्ती प्रत्यय व शब्दयोगी अव्यय लावताना अनुस्वार देतात.

🌷 अनुच्चारित अनुस्वार लिहू नये हा विचार प्रथम रा. भिं. गुंजीकर यांनी मांडला.

🌷 शब्दातील शेवटचे अक्षर दीर्घ असेल तर उपांत्य इ - कार व उ - कार -हस्व असतो.

🌷 सरकारमान्य असलेले लेखनविषयक नियम मराठी साहित्य महामंडळाने तयार केले.

🌷 शब्दांची संक्षिप्तरूपे पूर्णविराम चिन्हे देऊन पूर्ण करतात.

🌷 साम्यभेद असणा-या बोली वापरणारे लोक परस्परामध्ये व्यवहार करताना ज्या भाषिक रूपाचा आश्रय घेतात त्याला प्रमाणभाषा / प्रमाणबोली असे म्हणतात.

🌷 शब्दांच्या पुढे जे अक्षर किंवा जी अक्षरे लागतात त्यांना प्रत्यय असे म्हणतात.

🌷प्रत्यय लागून बनलेल्या शब्दांना प्रत्ययघटित असे म्हणतात.

🌷 धातूस प्रत्यय लागून जे साधित शब्द बनतात त्यांना धातूसाधिते असे म्हणतात.

🌷 धातूशिवाय इतर शब्दांना प्रत्यय लागून जे शब्द बनतात त्यांना शब्दसाधिते असे म्हणतात. उदा. कविता, नवीनता या शब्दामध्ये धातू व्यतिरिक्त शब्दांना [ ता ] हा प्रत्यय लागतो.

🌷 टाकाऊ, टिकाऊ, लढाऊ, चढाऊ या शब्दामध्ये धातूला [ ऊ ] हा प्रत्यय लागल्यामुळे त्यांना धातूसाधिते असे म्हणतात.

🌷 समास झाल्यावरच्या जोडशब्दांना समासघटित शब्द असे म्हणतात.

🌷 शब्दांच्या पुनरुक्तीतून जे जोडशब्द तयार होतात त्यांना अभ्यस्त असे म्हणतात.

🌷 मराठीचे इंग्रजी राजवटीमधील पहिले व्याकरणाचे पुस्तक श्रीरामपूर [ कलकत्ता ] येथे तयार झाले.

🌷 महाराष्ट्र प्रयोगचंद्रिका हे मराठीचे संस्कृतमध्ये रचलेले व्याकरणाचे पुस्तक आहे.

________________________________

🌷नियतकालिक  :   एका ठरावीक काळानंतर नियमितपणे प्रकाशित होणाऱ्या मुद्रित किंवा हस्तलिखित प्रकाशनाला नियतकालिक म्हणतात.

नियतकालिकांचे अनेक प्रकार असू शकतात उदा.....

🌷द्वैवार्षिक - दोन वर्षांतून एकदा निघणारे

🌷वार्षिक - वर्षातून एकदा प्रसिद्ध होणारे

🌷षाण्मासिक - दर सहा महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे

🌷त्रैमासिक - दर तीन महिन्यांनी

🌷द्वैमासिक - दोन महिन्यांतून एकदा प्रकाशित होणारे

🌷मासिक - दर महिन्याला

🌷पाक्षिक - दर पंधरा दिवसांनी

🌷द्विसाप्ताहिक - आठवड्यातून दोनदा

🌷साप्ताहिक - दर आठवड्याला

🌷दैनिक - दररोज प्रकाशित होणारे प्रकाशन.