पंजाबमध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सुरक्षेत मोठी चूक झाल्यानंतर 'ब्लू बुक' प्रसिद्धीच्या झोतात आले.

🔰 जानेवारी 2022 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र यांच्या सुरक्षेतील मोठी त्रुटी समोर आली आहे.  गृह मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, पंजाबमधील हुसैनीवाला येथील राष्ट्रीय शहीद स्मारकापासून सुमारे 30 किमी अंतरावर पंतप्रधानांचा ताफा उड्डाणपुलावर पोहोचला तेव्हा काही आंदोलकांनी रस्ता अडवला.  पीएम 15-20 मिनिटे फ्लायओव्हरवर अडकले होते.  पंतप्रधानांच्या सुरक्षेत ही मोठी चूक होती.

🔰मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, निदर्शनांबाबत माहिती होते, तरीही पंजाब पोलिसांनी 'ब्लू बुक' नियमांचे पालन केले नाही.  स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप (SPG) च्या ब्लू बुकमध्ये पंतप्रधानांच्या सुरक्षेशी संबंधित मार्गदर्शक तत्त्वे देण्यात आली आहेत.

🔴 ब्लू बुक म्हणजे काय? 

🔰 ब्लू बुक हा मार्गदर्शक तत्त्वांचा एक संच आहे, ज्यामध्ये व्हीव्हीआयपीच्या सुरक्षेबाबत पाळल्या जाणाऱ्या नियमांची माहिती लिहिली जाते. 

🔰 सध्या पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी एसपीजीकडे असून एसपीजीच्या ब्लू बुकनुसार पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची काळजी घेतली जाते.  या ब्लू बुकमध्ये पीएम सिक्युरिटीमध्ये पाळल्या जाणार्‍या मार्गदर्शक तत्त्वांची संपूर्ण माहिती लिहून त्यानुसार प्रोटोकॉल ठरवला जातो. 

🔰या कारणामुळे पंजाब पोलिसही त्याकडे दुर्लक्ष करत असल्याचा आरोप होत आहे.  पिवळे पुस्तक काय होते?  ब्लू बुक व्यतिरिक्त एक यलो बुक देखील आहे, ज्यामध्ये व्हीआयपींच्या सुरक्षेची माहिती असते.  जसे खासदार आणि मंत्र्यांना कशी सुरक्षा दिली जाईल आणि त्यांच्या सुरक्षेची काय व्यवस्था असेल, हे यलो बुकमध्ये माहिती आहे. 

🔴 SPG म्हणजे काय?

🔰स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप (SPG) ही देशाची सशस्त्र दल आहे.  भारत सरकारचे हे मंत्रिमंडळ देशाचे पंतप्रधान आणि माजी पंतप्रधानांसह त्यांच्या कुटुंबातील जवळच्या सदस्यांना सुरक्षा प्रदान करते.  लष्कराच्या या युनिटची स्थापना संसदेच्या कायद्याच्या कलम 1 (5) अंतर्गत 1988 मध्ये करण्यात आली. 

🔴 ऐतिहासिक पार्श्वभूमी

🔰 1981 पूर्वी पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी दिल्ली पोलिसांच्या विशेष सुरक्षा दलाकडे होती.  पण 1981 मध्ये पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी इंटेलिजन्स ब्युरोने स्पेशल टास्क फोर्स (Special Task Force STF) कडे सोपवली होती. 

🔰1984 मध्ये माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या हत्येनंतर या विशिष्ट गटाने पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी घ्यावी, असे ठरले होते.  यासाठी गृह मंत्रालयाच्या अंतर्गत बिरबल नाथ समितीची स्थापना करण्यात आली.  या समितीने 1985 मध्ये स्पेशल प्रोटेक्शन युनिट (SPU) स्थापन करण्याची शिफारस केली होती. 

🔰 सन 1988 मध्ये, संसदेचा विशेष संरक्षण गट कायदा, 1988 (विशेष संरक्षण गट कायदा) पारित करण्यात आला आणि SPU चे नाव बदलून SPG करण्यात आले.