आधुनिक राष्ट्रांमध्ये राष्ट्राध्यक्षांना प्राप्त असलेल्या नकाराधिकार यांचे चार प्रकार पडतात...
1) पूर्ण किंवा शुद्ध नकाराधिकार
2) गुणात्मक नकाराधिकार
3) निलंबनात्मक नकाराधिकार
4) पॉकेट नकराधिकर
1) पूर्ण किंवा शुद्ध नकाराधिकार-
याचा अर्थ संसदेने संमत केलेल्या विधेयकाला संमती पूर्णपणे रोखून धरणे असा होतो.
2) गुणात्मक नकाराधिकार-
याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्षांनी संसदेकडे पुनर विचारार्थ पाठवलेल्या विधेयकास संसदेने पूर्वीपेक्षा अधिक बहुमताने पारित केल्यास राष्ट्राध्यक्षांना त्यासंबंधी द्यावीच लागेल.
3) निलंबनात्मक नकाराधिकार-
याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्षांनी संसदेकडे पुनर्विचार पाठवलेल्या विधेयकास संशोधने पुन्हा साध्या बहुमताने पारित केले तरी राष्ट्राध्यक्षांना त्यास संमती द्यावी लागेल.
4) पॉकेट नकाराधिकार-
याचा अर्थ संसदेने पारित केलेल्या विधेयकावर कोणताही निर्णय न घेता ते तसेच पडून देणे.
👉🏻वरील चार प्रकारांपैकी भारतीय राष्ट्रपतींना गुणात्मक नकाराधिकार उपलब्ध नाही.
(अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष यांना मात्र प्राप्त आहे)
No comments:
Post a Comment