20 महत्त्वाचे सराव प्रश्न उत्तरे

१.  भारतात १९७४ मध्ये सर्वप्रथम दगडी कोळशाचे उत्पादन कोठे घेण्यात आले ?

१. राणीगंज व विरभूम✅
२. झरिया व खेत्री
३. ब्राम्हणी व देवगढ
४. बोकारो व राजमहाल

२. स्वयंपाकाच्या गँसचे (एल.पी.जी) प्रमुख घटक कोणते ?

१. मिथेन व आयसो मिथेन
२. ईथेन व आयसो ईथेन
३. ब्युटेन व आयसो ब्युटेन ✅
४. प्रोपेन व आयसो प्रोपेन

३.  अमेरिकेच्या जपानवरील दुस-या बाँम्बहल्याबाबत शहर,  बाँम्ब, विमान व त्याच्या पायलटचे नाव अनुक्रमे काय होते ?

१. हिरोशिमा, लिटिल बाँय, बाँकस्कार, चार्लस स्विनी
२. नागासाकी, फँट मँन, इनोला गे, पाँल तिब्बेट्स
३. हिरोशिमा, लिटिल बाँय, इनोला गे, पाँल तिब्बेट्स
४. नागासाकी, फँट मँन, बाँकस्कार, चार्लस स्विनी ✅

५.  जोड्या लावा :
अ. हेन्री बेक्केरेल।     १. पहिल्या अणु चाचणीचा जनक

ब. आँटो हाँन।         २. पहिल्या अणुभट्टीची बांधणी

क. एन्रिको फर्मी।     ३. किरणोत्सारितेचा शोध

ड. ओपेनहायमर।     ४. केंद्रकीय विखंडनाचा शोध

१. अ-३, ब-४, क-२, ड-१ ✅
२. अ-३, ब-२, क-४, ड-१
३. अ-१, ब-४, क-२, ड-३
४. अ-१, ब-२, क-४, ड-३

६.  भारतात विकसित झालेले 'तेजस' हे काय आहे ?

१. पायदळ लढाऊ विमान
२. हलके लढाऊ विमान ✅
३. वैमानिकरहित लक्ष्य विमान
४. जेट ट्रेनर

७.  राष्ट्रीय सुरक्षा व रणनितीबद्दल प्रशिक्षण देणारी देशातील एकमेव संस्था कोणती ?

१. नँशनल डिफेन्स काँलेज, न्यू दिल्ली✅
२. नँशनल डिफेन्स अँकँडमी, खडकवासला पुणे
३. राष्ट्रीय इंडियन मिलिटरी काँलेज, डेहराडून
४. इंडियन मिलिटरी अँकँडेमी, डेहराडून

८.  जगातील पहिला इलेक्ट्रानिक संगणक कोणी तयार केला ?

१. हरमन होलोरिथ
२. हाँवर्ड एकेन✅
३. थिओडोर मँमन
४. के.आर. पोर्टर

९.  भारतात इंटरनेट सेवा खाजगी व्यक्तींना उपलब्ध करून देण्यास सुरूवात केव्हा पासून झाली ?

१. १५ आँगस्ट १९९३
२. १५ आँगस्ट १९९५✅
३. १५ आँगस्ट १९९७
४. १५ आँगस्ट १९९९

१०.  योग्य विधान निवडा :

१. इंटरनेट हे जगातील संगणकाच्या जाळ्यांचे जाळे आहे.
२. इंटरनेटचे कोठेही मुख्यालय नाही.
३. इंटरनेटचे मध्यवर्ती व्यवस्थापन संयुक्त राष्ट्रसंघामार्फत चालविले जाते.✅
४. इंटरनेटचे भविष्यकालिन कोणतेही धोरण नाही.

११.  जोड्या लावा :

अ. विक्रम साराभाई स्पेस सेंटर।           १. बँगलोर

ब. इस्रो सँटलाईट सेंटर।         २. अहमदाबाद

क. सतिष धवन स्पेस सेंटर।               ३. थुंबा

ड. स्पेस अँप्लिकेशन सेंटर।             ४. श्रीहरीकोटा

१. अ-३, ब-२, क-३, ड-१
२. अ-२, ब-१, क-३, ड-४
३. अ-३, ब-१, क-४, ड-२✅
४. अ-२, ब-३, क-४, ड-१

१२.  पुणे येथील सी-डँक या संस्थेने सुपर काँम्प्युटरचा शिक्षण, संशोधन, व्यापार, इ.क्षेत्रात वापर जनसुलभ व्हावा यासाठी निर्माण केलेल्या  भारताच्या पहिल्या कमी किमतीच्या सुपर काँम्प्युटरचे नाव काय आहे ?

१. परम आनंद
२. परम अनंत✅
३. परम सुलभ
४. परम तेज

१३.  १९३३ मध्ये स्थापन झालेल्या इंडियन नँशनल एअरवेज ने भारतात सर्वप्रथम हवाई सेवा कोणत्या दोन शहरांदरम्यान सुरू केली ?

१. कलकत्ता - हावडा
२. मुंबई - दिल्ली
३. कराची - लाहोर✅
४. मुंबई - ठाणे

१४.  पुणे येथील 'आयुका' या संस्थेमध्ये कोणत्या विषयांवरील संशोधन केले जाते ?
अ. अँस्ट्राँनाँमी।       ब. अँस्ट्राँलाँजी।          क. अँस्ट्रोफिजिक्स

१. अ आणि ब
२. ब आणि क
३. अ आणि क✅
४. अ, ब, आणि क

१५.  'मिसाईल वुमेन' (missile women) म्हणून कोणास ओळखले जाते ?

उत्तर : श्रीमती टेसी थाँमस यांना missile woman तसेच 'अग्निपूत्री' म्हणून ओळखले जाते.
त्या अग्नि-४ या क्षेपणास्त्राच्या प्रकल्प संचालक म्हणून कार्यरत होत्या. त्याची पहिली चाचणी १५ नोव्हेंबर २०११ रोजी ओडिशा किना-याजवळील व्हिलर बेटावरून घेण्यात आली.

▪️ कोणत्या संस्थेनी 'सुरक्षित दादा-दादी आणि नाना-नानी अभियान' चालवले आहे?
उत्तर : नीती आयोग

▪️ कोणत्या राज्य सरकारने राज्यात ‘बिरसा हरित ग्राम योजना’ लागू केली?
उत्तर : झारखंड

▪️ 2020 साली आंतरराष्ट्रीय सुइणी दिनाची संकल्पना काय आहे?
उत्तर : मिडवाइव्ज विथ विमेन: सेलिब्रेट, डेमोनस्ट्रेट, मोबिलाईज, युनाइट

▪️ कोणत्या आंतरराष्ट्रीय संस्थेनी “लॉस्ट अॅट होम” या शीर्षकाचा अहवाल प्रकाशित केला?
उत्तर : संयुक्त राष्ट्रसंघ बाल निधी (UNICEF)

▪️ कोणत्या राज्य सरकारने 'आयुष कवच-कोविड' या नावाचे मोबाइल अॅप तयार केले?
उत्तर : उत्तरप्रदेश

▪️ कोणती कंपनी ‘आयसोलेटेड नॉट अलोन’ नावाने एक मोहीम चालवीत आहे?
उत्तर : अॅव्होन

▪️ कोणत्या सरकारने राज्यात मुख्यमंत्री शहरी रोजगार गॅरंटी योजना लागू करण्याचा निर्णय घेतला?
उत्तर : हिमाचल प्रदेश

▪️ कोणत्या व्यक्तीची आर्मी ट्रेनिंग कमांडचे नवे कमांडर म्हणून नेमणूक करण्यात आली आहे?
उत्तर : लेफ्टनंट जनरल राज शुक्ला

▪️ IBRD यामध्ये अमेरिकेचे प्रतिनिधी म्हणून कोणत्या व्यक्तीची नेमणूक करण्यात आली?
उत्तर : अशोक मायकेल पिंटो

▪️ 2020 साली जागतिक अस्थमा दिनाची संकल्पना काय आहे?
उत्तर : इनफ अस्थमा डेथ्स

सॉलिसिटर जनरल ऑफ इंडिया.

💠💠सॉलिसिटर जनरल ऑफ इंडिया.💠💠

🅾भारत सॉलिसिटर जनरल गौण आहे भारत ऍटर्नी जनरल . तो / ती देशातील दुसरे कायदा अधिकारी आहेत, Attorneyटर्नी जनरलला मदत करतात आणि स्वत: चे / स्वत: चे सहाय्य भारतासाठी अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरल यांनी केले आहे.

🅾 सध्या सॉलिसिटर जनरल ऑफ इंडिया हे तुषार मेहता आहेत.  भारतासाठी Attorneyटर्नी जनरल प्रमाणे, सॉलिसिटर जनरल आणि अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरल सरकारला सल्ला देतात आणि कायदा अधिकारी (अटी व शर्ती) नियम, १ 197 2२ च्या अटीनुसार भारतीय संघाच्या वतीने उपस्थित असतात. 

🅾तथापि, भारताच्या अॅटर्नी जनरल पदाच्या विपरीत, जे भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 76 अंतर्गत घटनात्मक पोस्ट आहे, सॉलिसिटर जनरल आणि अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरलची पदे केवळ वैधानिक असतात. मंत्रिमंडळाची नियुक्ती समिती (एसीसी) नेमणूक करण्याची शिफारस करते आणि अध्यक्ष अधिकृतपणे सॉलिसिटर जनरलची नेमणूक करतात. 

🅾 सॉलिसिटर जनरल, अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरल यांची नेमणूक करण्याचा प्रस्ताव विधी व्यवहार विभागातील सहसचिव / कायदा सचिवांच्या स्तरावर हलविला जातो आणि कायदा व न्यायमंत्र्यांची मान्यता घेतल्यानंतर हा प्रस्ताव जातो. एसीसी आणि नंतर अध्यक्षांना.

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

💠💠 कर्तव्ये .💠💠

🧩सॉलिसिटर जनरलची कर्तव्ये कायदा अधिकारी (सेवा अटी) नियम 1987 मध्ये नमूद आहेत :-

🅾अशा कायदेशीर बाबींबाबत भारत सरकारला सल्ला देणे आणि कायदेशीर पात्राची अशी इतर कर्तव्ये पार पाडणे, ज्याचा भारत सरकारकडून वेळोवेळी उल्लेख केला जाऊ शकतो.

🅾जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा सर्वोच्च न्यायालयात किंवा भारत सरकारच्या वतीने कोणत्याही उच्च न्यायालयात उपस्थित असेल तर ज्या खटल्यांमध्ये (दावे, रिट याचिका, अपील आणि इतर कार्यवाहीचा समावेश आहे) ज्यामध्ये भारत सरकार पक्ष म्हणून संबंधित असेल किंवा अन्यथा स्वारस्य;

🅾राज्यघटनेच्या कलम 133 अन्वये सर्वोच्च न्यायालयात राष्ट्रपतींनी केलेल्या कोणत्याही संदर्भात भारत सरकारचे प्रतिनिधित्व करणे; आणि

🅾घटनेद्वारे किंवा इतर कोणत्याही कायद्याद्वारे कायद्याच्या अधीन असलेल्या कायद्यानुसार किंवा इतर कोणत्याही कायद्याने लागू होणारी अशी इतर कार्ये पार पाडणे.

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

भारतासाठी अँटर्नी जनरल.

💠💠Attorneyटर्नी जनरल ऑफ इंडिया.💠💠

🅾The टर्नी जनरल फॉर इंडिया हे भारत सरकारचे मुख्य कायदेशीर सल्लागार आहेत आणि ते सर्वोच्च न्यायालयात प्राथमिक वकील आहेत . 

🅾ते सरकारच्या बाजूने वकील असल्याचे म्हटले जाऊ शकते. ते नेमलेले आहेत भारत अध्यक्ष सल्ला केंद्रीय मंत्रिमंडळाने लेख 76 (1) च्या अंतर्गत राज्यघटना आणि अध्यक्ष आनंद दरम्यान कार्यालय वस्तू. सुप्रीम कोर्टाचे न्यायाधीश म्हणून नियुक्त होण्यास ते पात्र असावेत (ते पाच वर्षांसाठी काही उच्च कोर्टाचे न्यायाधीश किंवा दहा वर्षांसाठी काही उच्च कोर्टाचे वकील किंवा प्रख्यात न्यायाधीश असावेत) राष्ट्रपती आणि भारताचे नागरिक असलेच पाहिजे.)

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

💠💠शक्ती, कर्तव्ये आणि कार्ये.💠💠

🅾त्यांना संबंधीत कायदेशीर बाबींमध्ये भारत सरकारला सल्ला देण्यासाठी अॅटर्नी जनरल आवश्यक आहे .

🅾 ते राष्ट्रपतींनी त्यांना नियुक्त केलेल्या इतर कायदेशीर कर्तव्ये देखील पार पाडतात. Attorneyटर्नी जनरलला भारतातील सर्व न्यायालयांमधील प्रेक्षकांचा हक्क तसेच मत न देता संसदेच्या कामकाजात भाग घेण्याचा हक्क आहे.  

🅾सर्वोच्च न्यायालयात ज्यामध्ये भारत सरकार संबंधित आहे अशा सर्व प्रकरणांमध्ये (दावे, अपील आणि इतर कार्यवाहीसह) Attorneyटर्नी जनरल भारत सरकारच्या वतीने हजर होते. 

🅾राज्यघटनेच्या कलम 133 अन्वये सर्वोच्च न्यायालयात राष्ट्रपतींनी केलेल्या कोणत्याही संदर्भात ते भारत सरकारचे प्रतिनिधित्व करतात .

🅾अमेरिकेच्या Attorneyटर्नी जनरलच्या विपरीत, भारतासाठी .टर्नी जनरलकडे कोणतेही कार्यकारी अधिकार नाहीत. हे कार्य भारताचे कायदा मंत्री करतात . तसेच एजी सरकारी कर्मचारी नाही आणि खासगी कायदेशीर प्रॅक्टिसमधून त्याला प्रतिबंधित केले जात नाही.

🅾Attorneyटर्नी जनरल थोडक्यात स्वीकारू शकतो परंतु सरकारविरूद्ध हजर होऊ शकत नाही. 

🅾ते फौजदारी कारवाईतील आरोपीचा बचाव करू शकत नाहीत आणि सरकारच्या परवानगीशिवाय कंपनीचे संचालक स्वीकारू शकत नाहीत.

अ‍ॅटर्नी जनरलला सॉलिसिटर जनरल आणि चार अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरल सहाय्य करतात .

🅾 Realटर्नी जनरलचा खरा महत्व असलेल्या कायदेशीर बाबींमध्येच सल्ला घ्यावा लागतो आणि कायदा मंत्रालयाचा सल्ला घेतल्यानंतरच . अ‍ॅटर्नी जनरलचे सर्व संदर्भ कायदे मंत्रालयाने दिले आहेत.

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

💠💠अॅटर्नी जनरलचे राजकीयकरण  💠💠

🅾अशी परंपरा बनली आहे की नवीन सरकार स्थापन झाल्यावर Attorneyटर्नी जनरल राजीनामा देतात. Attorneyटर्नी जनरलची निवड सरकारकडून केली जाते आणि त्याचे वकील म्हणून काम करतात आणि म्हणूनच ते तटस्थ नसतात. 

🅾तथापि, हा घटनात्मक अधिकार आहे आणि त्याची किंवा तिची मते सार्वजनिक छाननीच्या अधीन आहेत. तथापि बर्‍याच प्रसंगी theटर्नी जनरल यांनी घेतलेल्या मतांचे अत्यंत राजकारण केले गेलेले दिसते. 

🅾एजीच्या काही कार्यकाळात असे दिसून आले आहे की generalटर्नी जनरल खूप दूर गेला आहे. इंदिरा गांधींच्या काळात नीरेन दे यांनी हंसराज खन्ना यांच्या एका प्रश्नाला उत्तर दिले की आपत्कालीन परिस्थितीतही जीवनाचा हक्क निलंबित केला जाऊ शकतो.

🅾तसेच, 2005 मध्ये, जेव्हा संयुक्त पुरोगामी आघाडी सरकार मायावती शक्यता युती योजना करण्यात आली, Milon के बॅनर्जी चे मत absolving मायावती मध्ये ताज कॉरिडॉर प्रकरणात सर्वोच्च न्यायालयाने दुर्लक्ष करण्यात आले.  सीबीआयला अटर्नी जनरल मिलन बॅनर्जी यांच्या मतेकडे लक्ष देण्यास आणि मायावतींवरील खटला बंद करण्यास सांगितले जाणा government्या सरकारचा थेट निषेध म्हणून सर्वोच्च न्यायालयाने एजन्सीला पूर्णपणे एजींच्या मतावर न जाण्याचे सांगितले आणि सर्व पुरावे त्यापुढे ठेवण्यास सांगितले. 

🅾२०० In मध्ये, बोफोर्स घोटाळ्यातील ओटॅव्हियो क्वात्रोची यांना मिलोन के. बॅनर्जी यांचे मत "अॅटर्नी जनरलच्या पदाचे अवमूल्यन आणि खोडणे" म्हणून पाहिले जाते. 

🅾दरम्यान संयुक्त पुरोगामी आघाडी दुसरा सरकार (2009-2014), ऍटर्नी जनरल आचार Goolam Vahanvati अनेक प्रकरणे मध्ये टीका झाली होती. मध्ये 2-जी स्पेक्ट्रम प्रकरणात तो भारताचा इतिहास होते कोण प्रथम ऍटर्नी जनरल बनले साक्ष म्हणून साक्ष एक खटला भ्रष्टाचाराच्या प्रकरणात मध्ये.

🅾एप्रिल २०१ late च्या उत्तरार्धात , कोहली -गेट घोटाळ्याप्रकरणी, वाहनवती यांच्यावर भारताच्या सर्वोच्च-सर्वोच्च न्यायालयात तथ्य चुकीच्या पद्धतीने मांडल्याचा आरोप होता . 

🅾पुन्हा त्याच प्रकरणात, कनिष्ठ कायदा अधिकारी हरीन पी. रावळ यांच्याकडून अयोग्यपणा आणि जबरदस्तीचे आरोप उघडकीस आल्यानंतर वाहनावतीची भूमिका छाननी केली गेली ., ज्यांनी परिणामी अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरल पदाचा राजीनामा दिला. 

🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋

लॉर्ड वेव्हेल

☘  कार्यकाळ

(१९४३-१९४७)

🌷  ऑक्टोबर, १९४३  मध्ये लॉर्ड वेव्हेलने व्हाइसरॉय पदाची सूत्रे घेतली. वेव्हेलच्या काळात द्वितीय महायुद्ध समाप्त  झाले.

🌷   वेव्हेलने राजकीय पेचप्रसंग सोडविण्यासाठी जून १९४५ मध्ये सर्वपक्षीय बैठक सिमला  येथे बोलवली.

🍁   इंग्लंडच्या मजूर पक्षाने भारतात  १९४६ मध्ये कॅबिनेट मिशन पाठविले.

☘   कॅबिनेट मिशनच्या शिफारशीने निवडणुका होऊन २ सप्टेंबर, १९४६ रोजी नेहरूंचे हंगामी सरकार  स्थापन झाले. भारतात घटना समितीच्या बठकांस सुरुवात झाली.

🍁  आझाद हिंदी सेनेच्या सनिकांच्या फाशीच्या शिक्षा जनमताच्या दबावामुळे व्हाइसरॉय वेव्हेलला रद्द कराव्या लागल्या. पंतप्रधान अ‍ॅटलीने भारताच्या स्वातंत्र्याची घोषणा केली.

☘  भारतीय घटनात्मक पेचप्रसंग सोडविण्याच्या वादात वेव्हेलला राजीनामा द्यावा लागला.

🌿🌿🍂🍂🌿🌿🍂🍂🌿🌿🍂🍂🌿🌿🍂

बेहरामजी मलबारी

👉मेहरवानजी यांचा मलबार किनारपट्टीवरून मसाले व सुगंधी द्रव्ये आणून सुरतमध्ये विकण्याचा व्यवसाय होता; त्यामुळे त्यांना मलबारी म्हणून ओळखले जात असे.

👉बेहरामजी यांचे प्राथमिक व माध्यमिक शिक्षण सुरतमधील आयरिश प्रेझबिटेरिअन  मिशन स्कूलमध्ये झाले. ते १८७१ मध्ये शालांत परीक्षा उत्तीर्ण झाले. मिशनरी शाळेत शिकलेल्या बेहरामजींवर रेव्हरंड डॉ. विल्सन यांच्या विचारांचा व व्यक्तिमत्त्वाचा प्रभाव होता. बेहरामजी पुढे मुंबईला आले व होरमुसजी जहांगीर यांच्या मालकीच्या शाळेमध्ये शिक्षक म्हणून रुजू झाले (१८७६).

👉बेहरामजी यांचा विवाह धनबाईजी यांच्याशी झाला (१८७४). त्यांना तीन मुले व दोन मुली होत्या.

👉समाजसुधारणेच्या कार्यात आयुष्यभर स्वत:स वाहून घेणारे बेहरामजी यांनी पत्रकार म्हणूनही ख्याती मिळविली. प्रसिद्ध पारशी व्यावसायिक सर कासवजी जहांगीर यांनी बेहरामजी यांची ओळख टाइम्स ऑफ इंडियाचे संपादक मार्टीन वूड यांच्याशी करून दिली. तेव्हापासून त्यांच्या पत्रकारितेतील कार्याची सुरुवात झाली.

👉पुढे वूड यांनी बॉम्बे गॅझेट हे साप्ताहिक सुरू केले. या साप्ताहिकामधून बेहरामजी यांनी गुजरात आणि गुजरातीज  ही  लेखमाला लिहिली. तसेच इंडियन स्पेक्टॅटर या साप्ताहिकामधून त्यांनी स्तंभलेखन करण्यास सुरुवात केली. इंडियन स्पेक्टॅटर हे साप्ताहिक त्यांनी विकत घेतले (१८७९) व अखेरपर्यंत त्यांनी संपादक म्हणून काम केले.

👉दादाभाई नवरोजी व विल्यम वेडरबर्न यांनी चालविलेल्या व्हॉइस ऑफ इंडिया या नियतकालिकामध्येही त्यांनी लेखन केले. ईस्ट अँड वेस्ट या नियतकालिकाचेही ते संपादक होते (१९०१–१२).

👉बेहरामजी हे एक उत्तम गुजराती कवी होते. त्यांनी सन १८७५ मध्ये नितिविनोद हा काव्यसंग्रह प्रसिद्ध केला.

👉यात त्यांनी बालविवाहाचे दुष्परिणाम व बालविवाहाच्या प्रथेतून महिलांवर लादले गेलेले वैधव्य यांबाबतच्या आपल्या भावना व्यक्त केल्या आहेत. १८७६ मध्ये त्यांनी इंडियन म्यूज इन इंग्लिश गार्ब हा इंग्रजी काव्यसंग्रह प्रसिद्ध केला. याचबरोबर गुजरात अँड गुजरातीज (१८८२), द इंडियन आय ऑन इंग्लिश लाइफ (१८९१), सोशल रिफॉर्म इन इंडिया : इट्स स्कोपॲन्ड इम्पॉर्टन्स (१८८६), ॲन अपील फ्रॉम द डॉटर्स ऑफ इंडिया (१८९०) हे त्यांचे उल्लेखनीय ग्रंथ. त्यांनी आपल्या लेखनाद्वारे भारतीय स्त्रियांचा सामाजिक दर्जा वाढविण्याचा सातत्याने प्रयत्न केला. शिवाय त्यांनी बालविवाहाला कडाडून विरोध करत विधवांच्या पुनर्विवाहाचे जोरदार समर्थन केले. 

👉बालविवाह व महिलांवर सक्तीने लादण्यात आलेले वैधव्य – काही टिपणे (१८८४) या लेखातून त्यांनी बालवैधव्यावर प्रकाश टाकला. १८८४–१८९१ या कालखंडात बेहरामजी मलबारी यांनी चालविलेल्या व्यापक आंदोलनामुळे ब्रिटिश शासनाला संमती वयाचा कायदा (१८९१, द एज ऑफ कन्सेन्ट ॲक्ट) संमत करावा लागला.

👉जर्मन प्राच्यविद्यापंडित माक्स म्यूलर यांच्या हिबर्ट व्याख्यानमालेतील ऑरिजिन अँड ग्रोथ ऑफ रिलिजन (१८७८) या भाषणांचा बेहरामजी यांनी गुजराती भाषेत अनुवाद केला (१८८१).

👉बेहरामजी यांचा म्यूलर यांच्याशी पत्रव्यवहार होता. समाजसुधारक दयाराम गिडूमल यांच्या सहकार्याने मुंबई येथे त्यांनी ‘सेवासदनʼ ही संस्था स्थापन केली (११ जुलै १९०८).

👉 सामाजिक, शैक्षणिक व वैद्यकीय सुविधांच्या माध्यमातून निराश्रित व अनाथ स्त्रियांचा विकास घडवून आणणे हे या संस्थेचे ध्येय होते. मुंबईप्रमाणेच अहमदाबाद व सुरत येथेही ‘सेवासदन’च्या शाखा स्थापन करण्यात आल्या.

👉बेहरामजी यांनी क्षयरुग्णांसाठी कन्सम्पटिव्ह होम्स सोसायटीची स्थापना केली. या सोसायटीच्या माध्यमातून १९०९ मध्ये सिमला रोडवरील धर्मपूर या ठिकाणी ‘किंग एडवर्ड सॅनिटेरियम’ सुरू केले. यामुळे अनेक रुग्णांना फायदा झाला. या सोसायटीला पतियाळा, ग्वाल्हेर आणि बिकानेर येथील राजांनी आर्थिक मदत केली होती..

👉बेहरामजी यांना मुंबई विद्यापीठाची शिष्यवृत्ती मिळाली (१८८७), तसेच १८९६च्या दुष्काळात केलेल्या कार्याबद्दल ब्रिटिश सरकारकडून कैसर-ए-हिंद या पदवीने त्यांना सन्मानित करण्यात आले (१९००). १८८५ मध्ये मुंबई येथे झालेल्या भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या पहिल्या अधिवेशनामध्ये ते सहभागी झाले होते.

👉सिमला येथे त्यांचे निधन झाले.

🍁☘🌷🍁☘🌷🍁☘🌷🍁🌷🍁☘🌷

महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांना जोडणारे इतर राज्यांच्या 🏳 सीमा

         

१) मध्य प्रदेश 🐯 :-
नंदूरबार, धुळे, जळगाव, बुलढाणा अमरावती, नागपूर, भंडारा, गोंदिया..

२) कर्नाटक 🌮 :-
कोल्हापूर, सांगली, सोलापूर, उस्मानाबाद, लातूर, नांदेड..

३) आंध्र प्रदेश 🍂 :-
गडचिरोली, चंद्रपूर, यवतमाळ, नांदेड..

४) गुजरात 🌾 :-
ठाणे, नाशिक, नंदूरबार, धुळे..

५) दादरा, नगर-हवेली 🏄🏼 :-
ठाणे, नाशिक..

६) छत्तीसगड ⛰:-
गोंदिया, गडचिरोली..

७) गोवा 🌴:-
सिंधुदुर्ग..

ब्राह्मो समाज

🦋🦋 ब्राह्मो समाजाची उद्दिष्टे 🦋🦋

🌿  हिंदू धर्माचे शुद्धीकरण करुन भारतीय लोकांना खऱ्या धर्माच्या तत्त्वाची ओळख करुन देणे.

🌷  समाजातील अनिष्ट रुढी, प्रथा, परंपरा, चालीरीती नाहीशा करणे.

🌿  ख्रिश्चन मिशनऱ्यांच्या हिंदू धर्मावरील टीकेला व धर्मांतरास विरोध करणे आणि त्यांच्या धर्म प्रसार कार्यास शह देणे.

🌷  हिंदू धर्मात आणि समाजात सुधारणा घडवून आणणे.

🦋🦋  ब्राह्मो समाजाचे तत्त्वज्ञान  🦋🦋

🌷  एकेश्वरवाद   : ईश्वर हा एकच असून तो निर्गुण, निराकार आहे. ईश्वर हा या अनंत जगाचा निर्माता व नियत्ता आहे. त्या निराकार अशा ईश्वराची उपासना करावी. ईश्वराच्या उपासनेसाठी कोणत्याही कर्मकांडाची जरुरी नाही.

🌿  मूर्तीपूजेस विरोध  : मूर्तीपूजेला विरोध केला. ईश्वराचे अस्तित्त्व मूर्तीत अथवा वस्तूत नसल्यामुळे मूर्तीपूजा करू नये.

🌷  बंधुत्त्वाची भावना : ईश्वर हा आपणा सर्वांचा पिता आहे. म्हणून आपण सर्वजण एकमेकांचे बंधू आहोत.

🌿  अवतारवादास विरोध : ईश्वर हा निराकार असल्यामुळे तो साकार होऊ शकत नाही. त्यामुळे अवतारवादाची कल्पना भ्रामक व चुकीची आहे.

🌷  आत्म्याचे अमरत्त्व : आत्मा हा अमर असून तो आपल्या कृत्याबद्दल फक्त ईश्वरालाच जबाबदार असतो.

🌿  सर्व धर्मातील ऐक्य  : नीतीमत्ता, सदाचार, मानवाबद्दलचे प्रेम, भूतदया यामुळे विविध धर्मात ऐक्य निर्माण होते.

🌷  विश्वबंधुत्त्वावर श्रद्धा : ब्राह्मो समाज सर्व धर्मातील तत्त्वज्ञानाचा आदर करतो. त्याची निंदा करत नाही. त्यामुळे विश्वबंधुत्वावर श्रद्धा आहे.

🌿  प्रेम, परोपकार, सेवा : धर्माचा खरा अर्थ प्रेम, परोपकार, सेवा असा आहे, हे गृहीत धरुन एकमेकांशी व्यवहार करावेत.

🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌷🌷

🦋🦋 देवेद्रनाथ टागोरांचे कार्य 🦋🦋

🌷  राजा राममोहन रॉय यांच्या निधनानंतर ब्राह्मो समाजाला नवचैतन्य देण्याचे कार्य देवेंद्रनाथ टागोरांनी केले.

🌿   त्यांनी ब्राह्मो समाजात  १८३८ मध्ये प्रवेश केला.

🌷   इ. स. १८३८ साली त्यांनी तत्त्वबोंधिनी सभा  स्थापन केली.

☘🌷☘🌷☘🌷☘🌷☘🌷☘🌷☘🌷☘🌷

🦋🦋  केशवचंद्र सेन 🦋🦋

🌿  केशवचंद्र सेन यांच्या कार्यपद्धतीमुळे ब्राह्मो समाजास नवी दिशा मिळाली.

🌷  त्यांनी ब्राह्मो समाजाचा प्रसार उत्तर प्रदेश, पंजाब, मद्रास प्रांतात केला.

🌿  केशवचंद्रांनी आंतरजातीय व विधवा विवाहाचा  पुरस्कार केला.

🌿🌿🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌿

🦋🦋  ब्राह्मो समाजात फूट 🦋🦋

देवेंद्रनाथ टागोर आणि केशवचंद्र सेन यांच्यात तात्त्विक मतभेद निर्माण झाले.
केशवचंद्र सेन हे ब्राह्मो समाजातून इ. स. १८६६ मध्ये बाहेर पडले व त्यांनी भारतीय ब्राह्मो समाज स्थापन करुन समाज कार्य सुरू केले.

               🌿🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌿

देवेंद्रनाथ टागोरांच्या नेतृत्त्वाखाली असणारा समाज आदि ब्राह्मो समाज  या नावाने कार्य करू लागला.

इ. स. १८७८ मध्ये केशवचंद्र सेन यांच्या भारतीय ब्राह्मो समाजात फूट पडली. केशवचंद्र सेन यांनी आपल्या १३ वर्षे वय असणाऱ्या मुलीचा विवाह कुचबिहारच्या राजाबरोबर वैदिक पद्धतीने लावून दिला. त्यांनी स्वत:च सिव्हिल मॅरेज ॲक्टचा भंग केल्याने शिवनाथ शास्त्री, आनंद मोहन बोस, शिवचंद्र दत्त, उमेशचंद्र दत्त यासारखे जहाल तरुण ब्राह्मो समाजात फूट पडली .

             🌿🌿🌷🌷🌷🌿🌿🌿

देवेंद्रनाथ टागोर आणि केशवचंद्र सेन यांच्यात तात्त्विक मतभेद निर्माण झाले. केशवचंद्र सेन हे ब्राह्मो समाजातून इ. स. १८६६ मध्ये बाहेर पडले व त्यांनी ‘भारतीय ब्राह्मो समाज’ स्थापन करुन समाज कार्य सुरू केले.

देवेंद्रनाथ टागोरांच्या नेतृत्त्वाखाली असणारा समाज आदि ब्राह्मो समाज या नावाने कार्य करू लागला.

            🌿🌿🌷🌷🌷🌿🌿🌿

इ. स. १८७८ मध्ये केशवचंद्र सेन यांच्या भारतीय ब्राह्मो समाजात फूट पडली. केशवचंद्र सेन यांनी आपल्या १३ वर्षे वय असणाऱ्या मुलीचा विवाह कुचबिहारच्या राजाबरोबर वैदिक पद्धतीने लावून दिला. त्यांनी स्वत:च सिव्हिल मॅरेज ॲक्टचा भंग केल्याने शिवनाथ शास्त्री, आनंद मोहन बोस, शिवचंद्र दत्त, उमेशचंद्र दत्त यासारखे जहाल तरुण भारतीय ब्राह्मो समाजातून बाहेर पडले व त्यांनी १८७८ मध्ये ‘साधारण ब्राह्मो समाज स्थापना केला.

🌿🌿🌿🌿🌷🌷🌷🌿🌿🌿🌿🌷🌷🌿🌷