०८ मार्च २०२०

T-20 ऑस्ट्रेलियाची मक्तेदारी


◾️ ऑस्ट्रेलियाच्या महिला संघाने टी-२० वर्ल्ड कपच्या अंतिम सामन्यात भारताचा पराभव करत पाचव्यांदा विजेतेपद मिळवले

🏆🔰 वनडे वल्ड कप-🔰

◾️ महिला वनडे वर्ल्ड कपला १९७३ साली सुरूवात झाली. त्यानंतर आतापर्यंत ११ वर्ल्ड कप स्पर्धा झाल्या आहेत.

◾️यापैकी सर्वाधिक विजेतेपद ऑस्ट्रेलियाने मिळवली आहेत.

◾️ऑस्ट्रेलियाने वनडे वर्ल्ड कपची ६ विजेतेपद मिळवली आहेत.

◾️सर्व प्रथम त्यांनी
📌१९७८ साली दुसऱ्या वर्ल्ड कपचे विजेतेपद मिळवले होते.
📌 त्यानंतर १९८२ आणि
📌१९८८ अशी सलग तीन विजेतेपद मिळवून ऑस्ट्रेलियाने हॅटट्रिक केली.

🔰 सर्वाधिक विजेतेपदाबाबत ऑस्ट्रेलियानंतर इंग्लंडचा क्रमांक लागतो.

◾️ त्यांनी १९७८, १९८२, १९८८, १९९७ आणि २००७ अशी चार वेळा तर

◾️न्यूझीलंडने २००० मध्ये एकदा विजेतेपद मिळवले आहे. 

🏆🔰 टी-२० वर्ल्ड कप 🔰

आयसीसी महिला टी-२० वर्ल्ड कप स्पर्धेची सुरूवात २००९ मध्ये झाली.

◾️तेव्हापासून आतापर्यंत ७ वर्ल्ड कप स्पर्धा झाल्या आहेत.

◾️त्यापैकी ५ वेळा ऑस्ट्रेलियाने चषक उंचावला आहे. यावरून ऑस्ट्रेलिया संघाची टी-२० वर्ल्ड कपमधील मक्तेदारी दिसून येते.

◾️ ऑस्ट्रलियानंतर इंग्लंडने (२००९) आणि

◾️ वेस्ट इंडिजने (२०१६) प्रत्येकी एकवेळा टी-२० वर्ल्ड कपचे विजेतेपद मिळवले आहे.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

भूगोल महत्त्वाचे प्रश्नसंच

1) खालीलपैकी कोणते विधान विंध्य प्रणालीला लागू पडत नाही  ?
   1) विंध्य प्रणाली अग्निजन्य खडकांनी बनलेली आहे.
   2) तीची खोली 4000 मीटरपेक्षा जास्त आहे.
   3) या प्रणालीने गंगेचे मैदान व दख्खनचे पठार वेगळे होतात.
   4) ही प्रणाली तांबडया वाळुकाश्मासाठी प्रसिद्ध आहे.
उत्तर :- 1

2) श्रीनगर, लेह व जम्मू एकमेकांना जोडल्या गेल्यास जवळपास कशी आकृती निघेल ?
   1) समभूज त्रिकोण    2) काटकोन त्रिकोण   
  3) सरळ रेषा      4) वरीलपैकी कोणतीही  नाही
उत्तर :- 2

3) खालील विधाने भारतातील हिवाळयातील स्थिती वर्णन करतात.
   अ) उत्तर भारतात कमी तापमान असते.    ब) उत्तर भारतात उच्च दाब असलेला विभाग असतो.
   क) हवेचा दाब उत्तरेकडे कमी होत जातो.    ड) वारे जमिनीकडून समुद्राकडे वाहतात.
   वरीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ?
   1) अ, ब, क    2) अ, क, ड    3) अ, ब, ड    4) फक्त क
उत्तर :- 3

4) ......................... हा भारतातील सर्वात उंच धबधबा आहे.
   1) जोग    2) नायगारा    3) कपिलधारा    4) शिवसमुद्र
उत्तर :- 1

5) गुजरात राज्यातील गिर अभयारण्य हे .......................... साठी राखून ठेवण्यात आलेले आहे.
   1) वाघ      2) हत्ती      3) सिंह      4) गेंडा
उत्तर :- 3

1) जम्मू व काश्मिर या राज्यामधील सलाल जलविद्युत प्रकल्प ....................... या नदीवर आहे.
   1) रावी    2) बियास    3) चिनाब    4) व्यास
उत्तर :- 3

2) जमशेदपूर हे औद्योगिक शहर .......................... या नदीवर वसले आहे.
   1) महानदी    2) सोन      3) सुवर्णरेखा    4) गंगा
उत्तर :- 3

3) .................... हा भारतातील पहिला लोहमार्ग आहे.
   1) दिल्ली ते आग्रा    2) मुंबई ते ठाणे
   3) हावडा ते खडकपूर    4) चेन्नई ते रेनीगुंठा
उत्तर :- 2

4) भारतात चहा उत्पादनात ...................... राज्याचा प्रथम क्रमांक आहे.
   1) आसाम    2) बिहार      3) महाराष्ट्र    4) ओरिसा
उत्तर :- 1

5) खालीलपैकी कोणती वाक्ये अर्टेशियन विहिरी संदर्भात सत्य आहेत  ?
   1) ही एक वाळवंटातील कोरडी विहीर आहे.
   2) अशा विहीरी नैसर्गिक तेल पुरवतात.
   3) या विहीरी नैसर्गिक वायू पुरवतात.
   4) वरील कोणतेही नाही.
उत्तर :- 4

1) 2001 च्या जणगणनेनुसार महाराष्ट्रातले साक्षरता प्रमाण .....................% आहे.
   1) 76.88%    2) 88.76%    3) 71.42%    4) 42.71%
उत्तर :- 1

2) प्रकाशामध्ये (दृश्य)........................ असतात.
   1) लघु लांबीच्या व उच्च वारंवारीता लहरी
   2) दीर्घ लांबीच्या व निम्न वारंवारीता लहरी
   3) लघु लांबीच्या व निम्न वारंवारीता लहरी
   4) दीर्घ लांबीच्या व उच्च वारंवारीता लहरी
उत्तर :- 1

3) पृथ्वीचा केंद्रभाग कोणत्या नावाने ओळखला जातो ?
   1) सिआल    2) सायमा    3) निफे      4) शिलावरण
उत्तर :- 3

4) खालीलपैकी कोणते मायक्रोफौना आहे ?
   1) बॅक्टेरिया      2) निमॅटोडस्‍   
   3) ॲक्टीनोमायसेटस्‍    4) फंगी
उत्तर :- 2

5) पृथ्वी व सूर्य यांच्यातील सरासरी अंतरावरील सूर्याचे पृथ्वीवरील प्रचरण सुमारे .................. असते.
   1) 470 W/m²      2) 770 W/m²     
   3) 1170 W/m²      4) 1370 W/m²
उत्तर :- 4

1) पाणलोट क्षेत्र आधारित जमीन आणि पाणी संवर्धन योजना मुख्यत: कशावर आधारित असते ?
   1) पाणलोट क्षेत्र व्यवस्थापन तंत्रज्ञान    2) जमीन आणि माती संवर्धन
   3) पिकांचे नियोजन        4) जमिनीच्या वापराच्या क्षमतेनुसार वर्गवारी करणे
उत्तर :- 1

2) खालीलपैकी कोणत्या राज्यात एरंडरीचे उत्पादन अधिक होते ?
   1) गुजरात आणि आंध्रप्रदेश    2) महाराष्ट्र आणि कर्नाटक
   3) तामिळनाडू आणि ओरीसा    4) राजस्थान आणि बिहार
उत्तर :- 1

3) खाली काही निसर्ग पर्यटन प्रकार आणि त्यांची स्थाने यांच्या जोडया दिल्या आहेत त्यातील अयोग्य जोडी ओळखा.
   1) नदी परिक्रमा – कोलाड    2) आदिवासी निवास – कडूस
   3) भू – भौतिक पर्यटन – सावंतवाडी  4) स्क्युबा डायव्हिंग – तारकर्ली
उत्तर :- 3

4) महाराष्ट्र राज्याच्या उत्तर सीमेवर कोणता डोंगर स्थित आहे ?
   1) सह्याद्री    2) सातपुडा   
   3) मेळघाट    4) सातमाळा
उत्तर :- 2

5) 1 जुलै 1998 रोजी ..................... या जिल्ह्याचे विभाजन करण्यात आले.
   1) उस्मानाबाद    2) धुळे     
   3) परभणी    4) भंडारा
उत्तर :- 2

विज्ञान प्रश्नसंच

1) इथीनच्या रेणुसूत्रामध्ये दोन कार्बन बंधांमधील अंतर ...................... एवढे असते.
   1) 121 पिकोमीटर    2) 130 पिकोमीटर   
   3) 133 पिकोमीटर    4) 135 पिकोमीटर
उत्तर :- 3

2) खालीलपैकी कोणते शैवाल आयोडीन बनवण्यासाठी उपयुक्त आहे.
   अ) लेमिनेरिया    ब) फ्युकस    क) एकलोनिया    ड) सर्व
   1) अ, क    2) ब, क      3) अ, ब      4) ड
उत्तर :- 4

3) अ) अल्केनमध्ये कार्बन – कार्बन बंध लांबी 154 पिकोमीटर असते.
    ब) अल्कीनमध्ये त्यापेक्षा कमी असते.
   1) अ बरोबर, ब चूक    2) अ चूक, ब बरोबर
   3) अ व ब दोन्ही बरोबर    4) अ व ब दोन्ही चूक
उत्तर :- 3

4) खालीलपैकी आलूचा खाण्यायोग्य भाग कोणता ?
   1) जड      2) कलिका    3) फल      4) तना
उत्तर :- 2

5) गर्भनिरोधक गोळयांमध्ये कशाचा वापर करतात ?
   1) अल्केन    2) अल्कीन    3) अल्काईन    4) विवृत्त गट
उत्तर :- 3

भारतातील शिक्षणासंबंधी आयोग/समित्या

1. सनदी कायदा 1813
2. एलफिन्स्टनची सरकारी पुस्तिका
3. Committee of Public Instruction by गव्हर्नर जनरल अॅडम
4. लाॅर्ड मेकाॅलेचा प्रस्ताव 1835
5. चार्ल्स वुडचा खलिता (1854) भारतीय शिक्षणाचा मॅग्नाकार्टा
6. हंटर शिक्षण आयोग (1882) प्राथमिक व माध्यमिक शिक्षणावर भर
7. थाॅमस रॅले आयोग (1902) भारतातील विद्यापीठय शिक्षणाचा आढावा
8. भारतीय विद्यापीठ कायदा (1904)
9. सॅडलर आयोग (1917) विद्यापीठय शिक्षण समस्येच्या अभ्यासासाठी
10. हार्टोग समिती (1929) प्राथमिक शिक्षणाला राष्ट्रीय महत्त्व द्यावे
11. सार्जंट योजना (1944)
12. राधाकृष्णन आयोग (1948)
13. कोठारी आयोग (1964)

कुपोषणमुक्त भारत तयार करण्याच्या उद्देशाने “सुपोषित माँ अभियान”

🔰 भारतात कुपोषण निर्मूलनाचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी भारत सरकारच्या महिला व कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने “सुपोषित माँ अभियान” राबविण्यास सुरुवात केली. लोकसभा सभापती ओम बिर्ला ह्यांच्या हस्ते या राष्ट्रीय कार्यक्रमाचे उद्घाटन राजस्थानच्या कोटा या शहरात करण्यात आले.

🔰 या मोहिमेद्वारे किशोरवयीन मुली आणि देशातल्या गर्भवती महिलांना पोषक आहार प्राप्त व्हावा हे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. भावी पिढ्यांना शारीरिक व मानसिकदृष्ट्या बळकट ठेवण्यासाठी हा पुढाकार घेण्यात आला आहे.

🔴 योजनेचे स्वरूप

🔰 कार्यक्रमाच्या प्रारंभीक टप्प्यात 1 महिना आणि 12 दिवस या कालावधीत 1000 गर्भवती महिलांना संतुलित आहार दि जाणार आणि आवश्यक चाचण्या, अल्ट्रासाऊंड, रक्त तपासणी यासारख्या सर्व वैद्यकीय खर्चाचा भार सरकार उचलणार आहे.

🔰 गहू, हरभरा, मका, बाजरीचे पीठ, गूळ, डाळी, मसूर, तूप, शेंगदाणे, तांदूळ आणि खजूर इ. पौष्टिक वस्तू प्रत्येक कुटुंबातल्या एका गर्भवती महिलेस देण्यात येणार.

🔰 उद्घाटनाला 1000 गर्भवती महिलांना संतुलित आहार असलेल्या 17 किलोग्राम इतक्या वजनाच्या अन्न पदार्थांचे 1000 संच वितरित करण्यात आले.

जागतिक महिला दिन 8 मार्च

◾️जगभरात ८ मार्चला मोठ्या उत्साहात जागतिक महिला दिन साजरा केला जातो.

◾️ महिलांच्याप्रती आदर, सन्मान व्यक्त करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो.

🔰 जगातील पहिला महिला दिन

◾️सर्वात पहिल्यांदा १९०९ मध्ये 'जागतिक महिला दिन' साजरा केला गेला.

◾️मात्र १९७५ मध्ये संयुक्त राष्ट्र संघाने एका थीमसह महिला दिन साजरा करण्याची प्रथा सुरू केली. तेव्हापासून याला अधिकृत जागतिक मान्यता मिळाली.

◾️महिला दिनाची पहिली थीम 'सेलिब्रेटींग द पास्ट, प्लॅनिंग फॉर द फ्युचर' अशी होती

◾️ इतिहासात १९७५ हे साल 'रेड लेटर इअर' म्हणून पाहिले जाते. कारण याच वर्षी युनायटेड नेशनने 'जागतिक महिला दिना'ला अधिकृत मान्यता दिली. त्यानंतर ८ मार्चला जागतिक महिला दिन साजरा होऊ लागला. त्यानंतर १९७६ ते १९८५ हे महिलांचे दशक म्हणून ओळखले जावू लागले.

🔰मार्च हा महिना 'वुमन्स हिस्ट्री मंथ

◾️अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा यांनी २०११ मध्ये मार्च हा महिना 'वुमन्स हिस्ट्री मंथ' (Women's History Month) असल्याचे घोषित केले.

🔰जागतिक महिला दिन आणि जांभळा रंगाचे कनेक्शन काय ?

◾️ जांभळ्या रंगाकडे Gender Equality म्हणजे स्त्री-पुरुष समानतेचे प्रतिक म्हणून पाहिले जाते.

🔰भारतातील महिला दिन

◾️भारतात मुंबई येथे पहिला ८ मार्च हा महिला दिवस १९४३ साली साजरा झाला.

🔰यंदाच्या महिला दिनाची थीम काय?

◾️१९९६ पासून महिला दिन एका थीमसह सातत्याने साजरा केला जात आहे. त्याप्रमाणे यंदाच्या महिला दिनाची थीम 📌'I am Generation Equality: Realizing Women's Rights' म्हणजेच मला जनरेशन समानता आणि महिलांच्या अधिकारांची जाणीव आहे. या थीमसह यंदाचा महिला दिन जगभरात साजरा करण्यात येणार आहे.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

राज्यातील शाळांमध्ये ‘मुलींचा आदर’ संकल्पना राबवण्याचे निर्देश

🔰 जागतिक महिला दिनाच्या पार्श्वभूमीवर ‘मुलींचा आदर’ ही संकल्पना मध्यवर्ती ठेवून राज्यभरातील शाळांमध्ये विविध उपक्रम आयोजित करण्याचे निर्देश शालेय शिक्षण खात्याने शुक्रवारी दिले.

🔰८ मार्चला जागतिक महिला दिन साजरा करण्यात येतो. या दिनाचे औचित्य साधून महिलांच्या कर्तृत्वाचा सन्मान करणे, मुलींप्रती आदर व्यक्त करणे, हक्काची जाणीव निर्माण करणे व अन्य हेतू ठेवून विविध कार्यक्रमांचे आयोजन शालेय पातळीवर करण्याची सूचना आहे. ८ मार्चला रविवार असल्याने ९ मार्चपासून सुरू होणाऱ्या आठवडय़ात हे उपक्रम राबवायचे आहेत.

🔰इयत्ता चौथी ते आठवीचे वर्ग असणाऱ्या शाळांमध्ये मुलां-मुलींसाठी चांगल्या-वाईट स्पर्शाबाबत जागृती करणे. शारीरिक, मानसिक  त्रास किंवा लैंगिक शोषण यासारखे प्रसंग घडल्यास त्याची माहिती शिक्षक, पालक किंवा मित्रांना देण्याबाबत अवगत करण्याचे मार्गदर्शन अपेक्षित आहे.

🔰माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शाळांमध्ये जीवन कौशल्यावर आधारित प्रशिक्षण देण्याची सूचना आहे. या माध्यमातून मुलगा-मुलगी समानता, कौटुंबिक नातेसंबंध, हार्मोन्समुळे होणारे शारीरिक व मानसिक बदल, मासिक पाळीचे व्यवस्थापन याबाबत जागृती करायची आहे. आठवी ते दहावी इयत्तेतील मुला-मुलींसाठी ‘मुलींचा आदर’ या विषयावर चर्चासत्र होतील. मुलगा-मुलगी समान असल्याची भावना पालकांमध्ये निर्माण होण्यासाठी मुली जी कामे करतात ती कामे मुलांनीही करावी, असे समानतेचे विचार रुजवण्याच्या हेतूने पालकसभा, माता-पालक संघाच्या बैठकी घेण्याचे निर्देश आहेत.

T-20 ऑस्ट्रेलियाची मक्तेदारी


◾️ ऑस्ट्रेलियाच्या महिला संघाने टी-२० वर्ल्ड कपच्या अंतिम सामन्यात भारताचा पराभव करत पाचव्यांदा विजेतेपद मिळवले

🏆🔰 वनडे वल्ड कप-🔰

◾️ महिला वनडे वर्ल्ड कपला १९७३ साली सुरूवात झाली. त्यानंतर आतापर्यंत ११ वर्ल्ड कप स्पर्धा झाल्या आहेत.

◾️यापैकी सर्वाधिक विजेतेपद ऑस्ट्रेलियाने मिळवली आहेत.

◾️ऑस्ट्रेलियाने वनडे वर्ल्ड कपची ६ विजेतेपद मिळवली आहेत.

◾️सर्व प्रथम त्यांनी
📌१९७८ साली दुसऱ्या वर्ल्ड कपचे विजेतेपद मिळवले होते.
📌 त्यानंतर १९८२ आणि
📌१९८८ अशी सलग तीन विजेतेपद मिळवून ऑस्ट्रेलियाने हॅटट्रिक केली.

🔰 सर्वाधिक विजेतेपदाबाबत ऑस्ट्रेलियानंतर इंग्लंडचा क्रमांक लागतो.

◾️ त्यांनी १९७८, १९८२, १९८८, १९९७ आणि २००७ अशी चार वेळा तर

◾️न्यूझीलंडने २००० मध्ये एकदा विजेतेपद मिळवले आहे. 

🏆🔰 टी-२० वर्ल्ड कप 🔰

आयसीसी महिला टी-२० वर्ल्ड कप स्पर्धेची सुरूवात २००९ मध्ये झाली.

◾️तेव्हापासून आतापर्यंत ७ वर्ल्ड कप स्पर्धा झाल्या आहेत.

◾️त्यापैकी ५ वेळा ऑस्ट्रेलियाने चषक उंचावला आहे. यावरून ऑस्ट्रेलिया संघाची टी-२० वर्ल्ड कपमधील मक्तेदारी दिसून येते.

◾️ ऑस्ट्रलियानंतर इंग्लंडने (२००९) आणि

◾️ वेस्ट इंडिजने (२०१६) प्रत्येकी एकवेळा टी-२० वर्ल्ड कपचे विजेतेपद मिळवले आहे.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

Quiz 8/03/2020

1)कोरोना विषाणूला रोखण्यासाठी आशियाई विकास बँकेनी सदस्यांसाठी किती कर्ज मंजूर केले?
(A) 1 दशलक्ष डॉलर
(B) 4 दशलक्ष डॉलर.  √
(C) 3 दशलक्ष डॉलर
(D) 5 दशलक्ष डॉलर

2)भारताने कोणत्या देशासोबत 40 दशलक्ष डॉलर एवढ्या रकमेचा संरक्षण करार केला?
(A) संयुक्त अरब अमिराती
(B) दक्षिण आफ्रिका
(C) अर्मेनिया.  √
(D) न्युझीलँड

3)शून्य भेदभाव दिन कधी साजरा केला जातो?
(A) 1 मार्च.  √
(B) 2 मार्च
(C) 3 मार्च
(D) 29 फेब्रुवारी

4)मार्च 2020 या महिन्यात भारत सरकारने UNESCOच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीमध्ये समाविष्ट करण्यासाठी किती स्थळांचे नामांकन दिले?
(A) 1
(B) 3
(C) 2.  √
(D) 5

5)कोणत्या व्यक्तीची मुंबई विद्यापीठाच्या सल्लागार समितीच्या अध्यक्षपदी निवड करण्यात आली?
(A) मुकेश अंबानी
(B) रतन टाटा.  √
(C) सी. रमेशचंद्र
(D) राघव राजपुरोहित

6)राष्ट्रीय विज्ञान दिन कधी साजरा केला गेला?
(A) 29 फेब्रुवारी 2020
(B) 3 मार्च 2020
(C) 28 फेब्रुवारी 2020. √
(D) 1 मार्च 2020

7)केंद्रीय कृषी व शेतकरी कल्याण मंत्री नरेंद्र सिंग तोमार ह्यांच्या हस्ते कितव्या राष्ट्रीय कृषी विज्ञान केंद्र (KVK) परिषदेचे उद्घाटन झाले?
(A) 7 वा
(B) 8 वा
(C) 9 वा
(D) 11 वा.  √

8)‘केंद्रीय संस्कृत विद्यापीठ विधेयक-2019’ राज्यसभेत चर्चेसाठी कधी मांडले गेले?
(A) 29 फेब्रुवारी 2020
(B) 3 मार्च 2020
(C) 28 फेब्रुवारी 2020
(D) 2 मार्च 2020.  √

9)जुन्या आयफोन संचांचा वेग कमी केल्याचा आरोपाखाली दाखल केलेला खटला निकाली काढण्यासाठी अॅपल कंपनीने किती रक्कम देण्याचे मान्य केले?
(A) 600 दशलक्ष डॉलर
(B) 300 दशलक्ष डॉलर
(C) 200 दशलक्ष डॉलर
(D) 500 दशलक्ष डॉलर.  √

10)सौदी अरबचे ‘प्रीमियम नागरिकत्व’ मिळविणारा पहिला भारतीय कोण आहे?
(A) फारुख अब्दुल्ला
(B) ख्वाजा अब्दुल घानी
(C) गुलाम मोहम्मद अब्दुल खादर
(D) युसुफ अली.  √

प्र.1. हिमालयामध्ये उत्तरेकडून दक्षिणेकडे आढळणार्‍या खिंडीचा योग्य क्रम लावा.
1) कालापाणी, बुर्झिल, बनिहाल, पीर-पांजाल
2) कालापाणी बुर्झिल, पीरपंजाल, बनिहाल.  √
3) पीरपंजाल, बनिहाल, बुर्झिल, कालापाणी
4) बुर्झिल, कालापाणी, पीरपंजाल, बनिहाल

प्र.2. खालीलपैकी कोणते घटक ऋतूनिर्मितीस कारणीभूत आहेत.
अ. पृथ्वीचे परीभ्रमण
ब. पृथ्वीचे परिवलन
क.पृथ्वी अक्षाकडे झुकलेली असणे   
ड. पृथ्वीच्या अंडाकृती आकारामुळे

1) अ,ब
2) ब, क, ड
3) सर्व कारणीभुत घटक   √
4) अ,ब व क

प्र.3. खालीलपैकी कोणते उष्णप्रवाह आहेत.
अ.उत्तर विषवृत्तीय प्रवाह ब.कॅरीबियन प्रवाह क.कॅलीफोर्निया प्रवाह ड. क्यरोसिवा प्रवाह

1) अ,ब, क
2) अ, ब, ड
3) अ,ब,ड √
4) वरील सर्व

प्र.4. खालीलपैकी कोणते विधाने -प्रावरण/मध्यावरण- विषयी बरोबर आहे.
अ. प्रावरणचा विस्तार खालच्या कवचा पासून गाभा पर्यंत आहे.
ब. प्रावरणाची जाडी सुमारे 2900 किमी आहे.
क. पृथ्वीच्या एकूण घनफ ळापैकी प्रावरणाने 83 टक्के भाग व्यापलेला आहे. व पृथ्वीच्या एकूण वस्तूमानापैकी प्रावरणाने वस्तूमान 68 टक्के आहे.

1) अ,क
2) अ
3) अ,ब
4) वरील सर्व. √

प्र.5. वार्‍याच्या अपरक्षण/खननकार्यामुळे निर्मित भुरूपे संबंधी कोणता पर्याय अयोग्य आहे.
अ.इयूजेन ब.यारदांग क.भुछत्र खडक ड.द्विपगिरी
इ.कंकतगिरी/केम्स ई तरंग घर्षितमंच
उ. भुस्तंभ

1) सर्व योग्य
2) सर्व अयोग्य
3) क, ड, इ, ई, उ
4) इ, ई.  √

प्र.6. बिटुमिनस कोळशाच्या प्रकारासंबंधी असत्य विधान ओळखा.
अ. बिटुमिनस कोळशात डांबराचा व वायूचा अंश जास्त असतो.
ब. बिटुमिनस कोळसा जळताना धुराचे प्रमाण कमी असून राखही कमी पडते.
क. बिटुमिनस कोळसा लवकर पेटतो व लवकर विझतो.

1) अ
2) ब
3) क
4) यापैकी नाही.  √

प्र.7. पुढीलपैकी कोणत्या देशातून मकरवृत्त जाते?
अ. ऑस्टे्रलिया
ब. नामिबिया
क. ब्राझिल
ड. चिली

1) अ,ब,क
2) ब व क
3) अ,ब, क
4) सर्व योग्य.  √

प्र.8. पुढील पठार पश्‍चिमेकडून पूर्वेकडे क्रमाने लावा.
अ. छोटा नागपूर
ब.माळवा
क. बुंदेलखंड
ड. बाघेलखंड

1) ब,क,ड,अ.  √
2) क,ब,ड,अ
3) अ,क,ड,ब
4) ब,क,अ,ड

प्र.9. जनगणना 2011 वरून योग्य ओळखा. (महाराष्ट्राबाबत)
अ. महाराष्ट्राची लोकसंख्या घनता 365 आहे.
ब. सर्वात कमी स्त्री-पुरूष (लिंग गुणोत्तर) मुंबई शहरमध्ये आहे.
क. सर्वाधिक साक्षरतमुंबई उपनगर या जिल्हयाची
आहे.

1) अ व ब
2) ब व क
3) अ व क
4) सर्व योग्य.  √

प्र.10. अ,ब,क व ड यासाठी योग्य टेकडया/डोंगर ओळखा.

1. चिरोली  
2. गरमसूर
3. गाळणा
4. मुदखेड

.      अ     ब      क    ड
1)    3     4      2     1.  √
2)    3     4      1     2
3)    1     2      3     4
4)    1     2      4     3

जीवनसत्वे व त्याचे स्त्रोत

सर फ्रेडीरिक गॉवलॅड हॉपकिन नावाच्या शास्त्रज्ञाने जिवनसत्वाचा शोध लावला.

सजीवांना या पोषणतत्वाची सूक्ष्म प्रमाणात गरज असली तरी, त्याच्या अभावी होणार्‍या आजाराची परिणामता फार मोठी आहे.

आपल्याला खालील जिवनसत्वाची गरज असते.

1. सत्व – अ  

शास्त्रीय नांव – रेटीनॉल  

उपयोग – डोळे व त्वचा यांच्या आरोग्याकरिता

अभावी होणारे आजार – त्वचा, रोग व रात आंधळेपणा

स्त्रोत – टमाटे, अंडी, यकृत, भाज्या फळे, आवळा, सोयाबीन, मांस

🌷3. सत्व – ब2

शास्त्रीय नांव – रायबोफ्लेविन  

उपयोग – चयापचय क्रियेकरिता

अभावी होणारे आजार – पेलाग्रा

स्त्रोत – अंडी, यकृत, मांस, दूध व शेंगदाणे

🌷4. सत्व – ब3

शास्त्रीय नांव – नायसीन

उपयोग – त्वचा व केस

अभावी होणारे आजार – त्वचारोग व केस पांढरे

स्त्रोत – दूध, टमाटे, उस, यीस्ट, अंडी

🌷5. सत्व – ब6  

शास्त्रीय नांव – पिरीडॉक्सीन  

उपयोग – रक्त संवर्धनाकरिता

अभावी होणारे आजार – अॅनामिया

स्त्रोत – यकृत व पालेभाज्या

🌷6. सत्व – ब10  

शास्त्रीय नांव – फॉलीक  

उपयोग – अॅसीडरक्ताचे आरोग्य राखणे

अभावी होणारे आजार – अॅनामिया

स्त्रोत – यकृत

द्रव्य बद्दल माहिती

✅ द्रव्य :  सर्व वस्तु द्रव्यांच्या बनलेल्या असतात. ज्याला वस्तुमान असते व जे जागा व्यापले त्याला ‘द्रव्य’ म्हणतात.

★ द्रव्याच्या भौतिक स्थितीवर आधारित स्थायू, द्रव व वायु हे प्रकार आहेत तर रसायनिक घटनेवर आधारित मूलद्रव्य, संयुग व मिश्रण हे प्रकार आहेत.

★ अयनायू (plasma) ही द्रव्याची चौथी अवस्था अतिउच्च तापमानाला असते.

★ अनेक स्थायूंचा आकार बाह्य बल लावल्यावर सुद्धा कायम असतो. ठराविक आकार व आकारमान असणार्याआ स्थायूंच्या या गुणधर्माला दृढता (rigidity) असे म्हणतात.

★ लॅव्हाझिएने ऑक्सीजनचा शोध व नामकरण केले.

★ लोह व गंधक तापल्यावर एक नवा पदार्थ तयार होतो. त्याचे नाव आयर्न स्ल्फाईड असे आहे.

★ दूध हे पाणी, दुग्धशर्करा, स्निग्ध पदार्थ, प्रथिने व इतर काही नैसर्गिक पदार्थाचे मिश्रण आहे.

★ मूलद्रव्याचे वर्गीकरण धातू, अधातू व धातुसदृश असे केले जाते.

★ सुमारे ऐंशी मूलद्रव्ये धातू आहेत.

★ सिलिकॉन, सेलेनियम, अर्सेनिक ही धातूसदृशांची काही उदाहरणे आहेत.

★ ऑक्सीजन, नायट्रोजन, हायड्रोजन हे वायु धातूंच्या टाक्यामध्ये ठासून भरता येतात.

★ स्थायूंमध्ये आंतररेंविय बल अतिशय प्रभावी असते.

★ द्रवांमधील आंतररेंविय बल मध्यम असते तर वायूंमध्ये आंतर रेंविय बल क्षीण असते.

★ अलीकडील काळात विज्ञानमध्ये रासायनिक पदार्थ या ऐवजी ‘पदार्थ’ हा शब्द प्रयोग करतात.

★ आधुनिक रसायनशास्त्राचा जनक लॅव्हाझिए याने मूलद्रव्याची व्याख्या मांडली.

★ दोन किंवा अधिक मूलद्रव्याच्या रासायनिक संयोगाने बनवलेल्या पदार्थ म्हणजे संयुग.

★ लॅव्हाझिएने ऑक्सीजनचा शोध व नामकरण केले.

★ लोह व गंधक तापल्यावर एक नवा पदार्थ तयार होतो. त्याचे नाव आयर्न स्ल्फाईड असे आहे.

★ दूध हे पाणी, दुग्धशर्करा, स्निग्ध पदार्थ, प्रथिने व इतर काही नैसर्गिक पदार्थाचे मिश्रण आहे.

★ मूलद्रव्याचे वर्गीकरण धातू, अधातू व धातुसदृश असे केले जाते.

★ सुमारे ऐंशी मूलद्रव्ये धातू आहेत.

★ सिलिकॉन, सेलेनियम, अर्सेनिक ही धातूसदृशांची काही उदाहरणे आहेत.

★ लॅव्हाझिएने ऑक्सीजनचा शोध व नामकरण केले. #Invention #Chemistry

★ लोह व गंधक तापल्यावर एक नवा पदार्थ तयार होतो. त्याचे नाव आयर्न स्ल्फाईड असे आहे.

★ दूध हे पाणी, दुग्धशर्करा, स्निग्ध पदार्थ, प्रथिने व इतर काही नैसर्गिक पदार्थाचे मिश्रण आहे.

★ मूलद्रव्याचे वर्गीकरण धातू, अधातू व धातुसदृश असे केले जाते.

★ सुमारे ऐंशी मूलद्रव्ये धातू आहेत.

★ सिलिकॉन, सेलेनियम, अर्सेनिक ही धातूसदृशांची काही उदाहरणे आहेत.

जीवनसत्वे व त्याचे स्त्रोत

सर फ्रेडीरिक गॉवलॅड हॉपकिन नावाच्या शास्त्रज्ञाने जिवनसत्वाचा शोध लावला.

सजीवांना या पोषणतत्वाची सूक्ष्म प्रमाणात गरज असली तरी, त्याच्या अभावी होणार्‍या आजाराची परिणामता फार मोठी आहे.

आपल्याला खालील जिवनसत्वाची गरज असते.

1. सत्व – अ  

शास्त्रीय नांव – रेटीनॉल  

उपयोग – डोळे व त्वचा यांच्या आरोग्याकरिता

अभावी होणारे आजार – त्वचा, रोग व रात आंधळेपणा

स्त्रोत – टमाटे, अंडी, यकृत, भाज्या फळे, आवळा, सोयाबीन, मांस

🌷3. सत्व – ब2

शास्त्रीय नांव – रायबोफ्लेविन  

उपयोग – चयापचय क्रियेकरिता

अभावी होणारे आजार – पेलाग्रा

स्त्रोत – अंडी, यकृत, मांस, दूध व शेंगदाणे

🌷4. सत्व – ब3

शास्त्रीय नांव – नायसीन

उपयोग – त्वचा व केस

अभावी होणारे आजार – त्वचारोग व केस पांढरे

स्त्रोत – दूध, टमाटे, उस, यीस्ट, अंडी

🌷5. सत्व – ब6  

शास्त्रीय नांव – पिरीडॉक्सीन  

उपयोग – रक्त संवर्धनाकरिता

अभावी होणारे आजार – अॅनामिया

स्त्रोत – यकृत व पालेभाज्या

🌷6. सत्व – ब10  

शास्त्रीय नांव – फॉलीक  

उपयोग – अॅसीडरक्ताचे आरोग्य राखणे

अभावी होणारे आजार – अॅनामिया

स्त्रोत – यकृत

Latest post

ठळक बातम्या.१३ मार्च २०२५.

१. डॉ. अम्ब्रीश मिथल  -डॉ. अंबरीश मिथल यांना २०२५ च्या कमिटी ऑफ सायंटिफिक अॅडव्हायझर्स (CSA) मेडल ऑफ अचिव्हमेंटने सन्मानित करण्यात आले. २. म...