इतिहासप्रसिद्ध वक्तव्ये

·        " वसाहत स्वराज्याची मागणी म्हणजे चांदोबाची मागणी "

 - भारतमंत्री मोर्ले

·        'सूक्ष्म अल्पसंख्यांक वर्ग' असे कॉंग्रेसचे वर्णन 

- लॉर्ड डफरीन

·        "हिंदी लोक हिंदुस्थानात जगतील परंतु आम्हाला हिंदुस्थानावर जगायचे आहे"

- भारतमंत्री बर्कनहेड

·        स्वामी दयानंदाच्या आर्य समाजाचे " लढाऊ हिंदू धर्म" असे वर्णन

- भगिनी निवेदिता

·        राजा राममोहन राय यांच्या सतीविरोधी लढ्याबद्दल 'मानवतावादी आणि मानवजातीचा सेवक' असीप्रशांश 

– बेंथम

·        "मुर्शिदाबाद हे शहर लंडन शहरा इतकेच धनसंपन्न होते" 

- लॉर्ड क्लाइव्ह

·        "प्रत्येक वर्षाला कॉंग्रेसचे होणारे तीन दिवसाचे अधिवेशन म्हणजे एक प्रकारचा तमाशाच आहे."

--अश्विनीकुमार दत्त.

·        " भुंकत राहणारे परंतु चावा घेण्यास कचरणारे श्वान किंवा दात नसलेला कागदी वाघ." असे कॉंग्रेसचेवर्णन 

- अश्विनीकुमार दत्त.

·        " कॉंग्रेस हि एक महान रोगाने पछाडलेली संघटना आहे" 

- अरविंद घोष

·        " आम्ही आमच्या जोरावर भारताला जिंकून घेतले आहे आणि स्वतःच्या जोरावर तो आमच्या ताब्यात ठेऊ"

 - लॉर्ड एल्गिन

·        " टिळकांना कारावासाची शिक्षा दिल्याबद्दल संपूर्ण राष्ट्र रडत आहे "

- सुरेंद्रनाथ बनर्जी

·        " बंगालच्या विभाजनाची घोषणा आमच्यावर बॉम्ब गोळ्याप्रमाणे कोसळली. बंगालची फाळणी म्हणजेआमच्या अस्मितेला हेतुपुरस्पर सरकारने दिलेला धका आहे." 

- सुरेंद्रनाथ बनर्जी

·        " कोणतेही हक्क आपणास भिक मागून मिळत नसतात ते तीव्र आंदोलन करून राज्यकर्त्यांकडून हिसकूनघेतले पाहिजेत." 

– लाला लजपतराय

·        ‘कर्झनची तुलना औरंगजेबशी’ 

– गोखले

·        ' रॅडची(Rand) तुलना अफजलखानाशी '

- लोकमान्य टिळक

·        " आम्हाला न्याय हवा आहे भिक नको"

- दादाभाई नौरोजी

·        "बिपिनचंद्र पाल व अरविंद घोष हे बंगालचे नेते कॉंग्रेसला पुढे खेचण्याचा प्रयत्न करीत होते तरफिरोजशाह मेहता व दिनशा वाच्छा कॉंग्रसला मागे खेचत होते."

- आचार्य जावडेकर

·        "लखनौच्या करारातूनच पाकिस्तानच्या मागणीची पायाभरणी झाली" 

- डॉ. मुजुमदार

·        " कोणत्याही परिणामांचा थोडाही विचार न केलेला करार म्हणजे लखनौ करार." 

- गारेट ब्रिटीशइतिहासकार.

·        " अनी बेझंट यांना स्थानबद्ध करून सरकारने अनेक बेझंट निर्माण केले आहेत." 

- लॉर्ड मॉनटेग्यु

·        क्रांतीकारकांना 'वाट चुकलेले तरुण' असे अनी बेझंट यांनी संबोधले.

·        "गांधीजी राष्ट्रीय आंदोलन मोठ्या जोमाने सुरु करतात, काही काळ या आंदोलनाचे नेतृत्व कुशल रीतीनेसांभाळतात; परंतु शेवटी आंदोलन यशस्वी होत असतानाच आपल्या ध्येयाचा विचार न करता ते मधूनचपळ काढतात."

- चित्तरंजन दास.