> घटना कलम क्र. 170 मध्ये प्रत्येक घटकराज्यासाठी एक विधानसभा असेल अशी तरतूद करण्यात आली आहे.
> विधानसभा हे कनिष्ठ परंतू अधिकाराच्या बाबतीत श्रेष्ठ सभागृह समजले जाते तर विधानपरिषद हे वरिष्ठ सभागृह असून अधिकाराच्या बाबतीत
✅ विधानसभेची रचना :
> 170 व्या कलमात सांगितल्याप्रमाणे विधानसभेत 60 व जास्तीत जास्त 500 सभासद असतात.
✅ राखीव जागा :
> घटना कलम क्र. 332 मध्ये सांगितल्याप्रमाणे अनुसूचीत जाती जमातीसाठी महाराष्ट्रामध्ये राखीव जागा ठेवण्यात आल्या आहेत.
> अनुसूचीत जातींसाठी 33 तर अनुसूचीत जमातीसाठी 14 राखीव जागा आहेत.
✅ निवडणूक : प्रत्यक्ष प्रौढ गुप्त मतदान पद्धतीने सदस्यांची निवड केली जाते.
✅ उमेदवारांची पात्रता :
> तो भारताचा नागरिक असावा.
> त्याच्या वयाची 25 वर्ष पूर्ण झालेली असावी.
> संसदेने वेळोवेळी विहित केलेल्या अटी त्याला मान्य असाव्यात.
✅ सदस्यांचा कार्यकाल : सदस्यांचा कार्यकाल पाच वर्ष इतका असतो.
✅ गणसंख्या : 1/10
✅ अधिवेशन : दोन अधिवेशनामध्ये सहा महिन्यापेक्षा जास्त अंतर नसावे.
✅ सभापती व उपसभापती :
> विधानसभेत निवडून आलेल्या सदस्यांकडून एका सदस्याची सभापती तर दुसर्‍या एका सदस्याची उपसभापती म्हणून निवड केली जाते.
✅ सभापतीचे कार्य आणि अधिकार :
> विधानसभेत मांडण्यात येणार्‍या प्रस्तावाला संमती देणे.
> विधानसभेत शांतता व सुव्यवस्था राखणे.
> सभागृहात एखाद्या विषयावर समान मते पडल्यास आपले निर्णायक मत देणे.
> जनविधेयक आहे की नाही ते ठरविणे.
✅ जनरल माहिती :
> धनविधेयक प्रथम विधानसभेत मांडतात.
> धनविधेयक आहे की नाही हे ठरवण्याचा अधिकार सभापतीला आहे.
> धनविधेयकाला विधानपरिषदेने 14 दिवसाच्या आत मान्यता द्यावी लागते. काहीच न कळवल्यास तीला ते मान्य आहे असे समजले जाते.
> मुख्यमंत्री हा मंत्रिमंडळाचा प्रमुख असतो.
> घटकराज्यांचे मंत्रीमंडल संयुक्तरित्या विधानसभेला जबाबदार असते.
> मुख्यमंत्र्यांचा राजीनामा म्हणजे संपूर्ण मंत्रिमंडळाचा राजीनामा होय.
> मंत्रिमंडळाच्या साप्ताहिक बैठकीचे अध्यक्षपद मुख्यमंत्री भूषवितो.
> स्वातंत्र्य भारताचे पहिले मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण हे होते.
No comments:
Post a Comment