पंडिता रमाबाई

◆ त्यांचा जन्म डोंगरे नावाच्या चित्पावन ब्राह्मण कुळात झाला.

◆ एकुलता एक भाऊ श्रीनिवास शास्त्री (आई - वडील, थोरली बहीण दुष्काळात मृत्यू पावले)

◆ बरेच ICS अधिकारी त्यांच्याशी लग्न करण्यास तयार होते.

◆ परंतु त्यांनी आपल्या बंधूचे मित्र विपीन बिहारीदास मेघावी या बंगाली वकीलाशी पण शूद्र व्यक्तीशी नोंदणी पद्धतीने विवाह केला.

◆ दुर्दैवाने रमाबाईंचे पती हे लग्नानंतर दीड वर्षाच्या आतच मृत्यू पावले.

◆ रमाबाईला "मनोरमा" नावाची एक कन्या झाली होती.

◆ त्यांच्या संस्कृतवरील प्रभुत्वामुळे कोलकता तेथील सिनेट हॉलमध्ये त्यांचा ‘पंडिता’ व ‘सरस्वती’ या बिरुदावली बहाल करून गौरव करण्यात आला.

◆ त्यांना मराठी, कन्नड, गुजराती, बंगाली,
 हिंदी, इंग्लिश, संस्कृत, हिब्रू या सर्व भाषा अवगत होत्या.

◆ 1882 - हंटर कमिशनपुढे साक्ष

◆ 1883 - त्यांनी वॉटीज चर्च (इंग्लंड) येथे ख्रिश्चन धर्म स्वीकारला होता.

◆ मूळ हिब्रू भाषेतील बायबलचे मराठीत भाषांतर केले.

◆ आत्मचरित्र - माझी साक्ष

◆ स्त्रीधर्मनीती हा ग्रंथ लिहिला.

◆ High Caste Hindu Women या ग्रंथातून त्यांनी स्त्रियांची दुःख स्थिती मांडली.जॉईन करा टार्गेट एमपीएससी एम एच.

★ पंडिता रमाबाईंनी स्थापन केलेल्या संस्था

१) आर्य महिला समाज

२) शारदा सदन -> विधवा स्त्रियांसाठी

३) कृपा सदन   -> पतीत स्त्रियांसाठी

४) बातमी सदन -> अंधांसाठी

५) प्रीतिसदन     -> वृद्ध,अशक्त,अपंगांसाठी

६) मुक्तीसदन   -> विधवांसाठी

★ त्यांच्या स्त्री शिक्षण कार्याचा गौरव करण्यासाठी "कैसर-ए-हिंद" किताब देण्यात आला.
____________________________

★ सेवासदन :-

◆ स्थापना-1908 (मुंबई)

◆ संस्थापक - रमाबाई रानडे,

◆ बेहरामजी मलबारी, दयाराम नारीडुमल यांच्या मदतीने

★ उद्देश -हिंदू मुस्लिम &पारशी स्त्रियांना शिक्षण आरोग्य सुविधा पुरवणे तसेच दुष्काळग्रस्तांना मदत करने.