मुख्यमंत्री

 भारत प्रजासत्ताक , एक मुख्यमंत्री निवडून आहे सरकार प्रमुख 28 बाहेर प्रत्येक राज्यातील  राज्ये आणि कधी कधी केंद्रशासित प्रदेश (सध्या, केवळ केंद्रशासित प्रदेश दिल्ली आणि पुडुचेरी मुख्यमंत्री सेवा आहे). मते भारतीय संविधानाच्या , राज्यपाल एक राज्याचे डोके आहे, पण वास्तविक मुख्यमंत्री सह कार्यकारी अधिकार देण्यात आली आहे.

🟤मुख्यमंत्री🟤

राज्यात विधानसभेच्या निवडणुका झाल्यानंतर राज्याचे राज्यपाल सहसा पक्षाला (किंवा युती) बहुमताच्या जागेसह सरकार स्थापण्यासाठी आमंत्रित करतात. मुख्यमंत्री राज्यपाल नियुक्ती आणि घेतो तर ज्या मंत्र्यांच्या आहेत एकत्रितपणे जबाबदार विधानसभा. वेस्टमिन्स्टर सिस्टमच्या आधारे , त्यांनी विधानसभेचा विश्वास कायम ठेवला आहे, मुख्यमंत्र्यांचा कार्यकाळ विधानसभेचे आयुष्यभर जास्तीत जास्त पाच वर्षे टिकेल. नाही मर्यादा आहेत अटी संख्या मुख्यमंत्री सर्व्ह करू शकतो. एक मुख्यमंत्री राज्य सरकारच्या मंत्र्यांच्या परिषदेचे प्रमुख असतात आणि उपमुख्यमंत्र्यांनी त्या भूमिकेत प्रतिनियुक्ती केली जाऊ शकते. मुख्यमंत्र्यांची पात्रता: १. तो भारताचा नागरिक असावा. २. त्यांचे किमान वय २ years वर्षांपेक्षा जास्त असले पाहिजे. Legisla. ते विधानसभेचे सदस्य (आमदार) असले पाहिजेत. E. त्याने कोणताही सरकारी नफा किंवा नोकरी ठेवू नये

🟤निवड प्रक्रिया🟤

भारतीय राज्यघटनेने मुख्यमंत्रिपदासाठी पात्र होण्यासाठी मूलभूत पात्रता निश्चित केली पाहिजे. मुख्यमंत्री असणे आवश्यक आहे:

🔹भारताचा नागरिक

🔹राज्य  विधानसभेचा सदस्य असावा. विधानसभेची सदस्य नसलेली एखादी व्यक्ती मुख्यमंत्री म्हणून निवडली गेली असेल तर त्यांनी राज्यपालांची सही घ्यावी.

🔹25 किंवा त्याहून अधिक वयाचे 

विधानसभेची सदस्या नसलेल्या व्यक्तीला मुख्यमंत्री म्हणून मानले जाऊ शकते परंतु त्यांना नेमणूक झाल्यापासून सहा महिन्यांच्या आत स्वत: ला / राज्य विधानसभेवर निवडले जाते. जे अयशस्वी झाल्याने, तो / ती मुख्यमंत्री होण्याचे थांबवेल.

🟤 निवडणूक 🟤

मुख्यमंत्री राज्य विधानसभेत बहुमताने निवडले जातात. विधानसभेच्या आत्मविश्वासाच्या मताने ही कार्यपद्धती स्थापित केली गेली आहे, कारण नियुक्त केलेले या अधिकार्‍याचे राज्यपाल यांनी सुचविले आहे. ते पाच वर्षे निवडून येतात. राज्यपालांच्या इच्छेनुसार मुख्यमंत्री पदावर राहतील.

🟤शपथ🟤

राज्यघटनेनुसार घटनेनुसार मुख्यमंत्र्यांची नेमणूक केली जाते. त्यामुळे राज्यपालांच्या आधी शपथ घेतली जाते.

पदाची शपथ.

मी, देवाच्या नावाची शपथ घेतो / कायद्याने प्रस्थापित केल्यानुसार मी भारतीय राज्यघटनेशी खरा विश्वास आणि निष्ठा बाळगू असे सांगत आहे, की मी भारतीय सार्वभौमत्व आणि अखंडतेचे समर्थन करीन, मी विश्वासूपणे व प्रामाणिकपणे माझी कर्तव्ये पार पाडीन. राज्यमंत्री म्हणून आणि मी कोणत्याही भीती किंवा पक्षात, प्रेम किंवा कुप्रसिद्धीशिवाय राज्यघटना व कायद्यानुसार सर्व प्रकारच्या लोकांचे बरोबर करतो.

-  भारतीय राज्यघटना, वेळापत्रक 3, पॅरा 5

गुप्ततेची शपथ

मी, <मंत्र्याचे नाव>, मी देवाच्या नावाची शपथ घेतो / मी पूर्णपणे वचन देतो की माझ्या विचाराधीन असलेल्या गोष्टी मी प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे कोणत्याही व्यक्तीला किंवा व्यक्तीला सांगू शकणार नाही किंवा उघड करणार नाही किंवा मला त्या म्हणून ओळखले जाईल अशा मंत्री म्हणून माझ्या जबाबदा .्या योग्य प्रमाणात बजावण्याकरता आवश्यक असलेले वगळता <राज्याचे नाव> राज्याचे मंत्री.

-  भारतीय राज्यघटना, वेळापत्रक 3, पॅरा 6

🟤राजीनामा🟤

मुख्यमंत्र्यांनी राजीनामा दिल्यास सर्वसाधारण निवडणुकांनंतर किंवा विधानसभा बहुसंख्य संक्रमणाच्या टप्प्यात पार पडलेल्या मुख्यमंत्र्यांकडे राज्यपालांनी नवीन मुख्यमंत्र्यांची नेमणूक केल्याशिवाय किंवा ते विरघळल्याशिवाय " काळजीवाहू " मुख्यमंत्रिपदाची पदवी असते. विधानसभा. हे पद घटनात्मकदृष्ट्या परिभाषित केलेले नसल्याने काळजीवाहू मुख्यमंत्री नियमित अधिकार असलेल्या सर्व अधिकारांचा उपभोग घेतात, परंतु काळजीवाहू असताना त्यांच्या कार्यकाळात कोणतेही मोठे धोरणात्मक निर्णय किंवा मंत्रिमंडळ बदल करता येत नाही.

🟤मोबदला🟤

भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 144 नुसार मुख्यमंत्र्यांचे व इतर मंत्र्यांचे मानधन हे संबंधित राज्य विधिमंडळांनी ठरविले पाहिजे. राज्याच्या विधिमंडळ पगाराचा निर्णय घेईपर्यंत, दुसर्‍या वेळापत्रकात नमूद केल्याप्रमाणे ते निश्चित केले जाईल. पगाराचे राज्य वेगवेगळे असते. 2019 च्या सर्वाधिक पगार यांनी काढलेल्या आहे तेलंगणाच्या मुख्यमंत्री , जे ₹ 410.000 करून (US $ 5,700) आणि सर्वात कमी त्रिपुरा मुख्यमंत्री आहे ₹ 105,500 (US $ 1,500) कायदेशीर. 

🟤उपमुख्यमंत्री🟤

इतिहासातील विविध राज्यांनी उपमुख्यमंत्री नेमले आहेत. घटना किंवा कायद्यात उल्लेख नसतानाही, उपमुख्यमंत्री कार्यालयाचा वापर बहुधा पक्षात किंवा आघाडीतल्या गटांना शांत करण्यासाठी केला जातो. हे केंद्र सरकारच्या क्वचितच वापरल्या जाणार्‍या उप-पंतप्रधानपदासारखेच आहे. मुख्यमंत्र्यांच्या अनुपस्थितीत उपमुख्यमंत्री मंत्रिमंडळाच्या बैठकीचे अध्यक्ष म्हणून काम करतात आणि विधानसभा बहुमताचे नेतृत्व करतात. विविध उपमुख्यमंत्र्यांनीही मुख्यमंत्र्यांनी घेतलेल्या गोपनीयतेची शपथ घेतली. या शपथेमुळे वादही निर्माण झाले आहेत.