खादी व ग्रामोद्योग आयोगाचे ‘फिरते मधमाशा पालनगृह’

13 फेब्रुवारी 2020 रोजी केंद्रीय सूक्ष्म, लघु व मध्यम उद्योग मंत्री नितीन गडकरी ह्यांच्या हस्ते नवी दिल्लीत ‘फिरते मधमाशा पालनगृह’ (Apiary on Wheels) या पुढाकाराला हिरवा झेंडा दाखविण्यात आला.

कीटक जातीतल्या मधमाशा पालनात अनेक आव्हाने असतात. या उपक्रमांमुळे मधमाशा पालन सुलभ होण्यास मदत होणार. मधमाशा पालन करणाऱ्यांना येणाऱ्या अडचणी दूर करण्यासाठीचा समग्र दृष्टीकोन फिरत्या मधमाशा पालनगृहाच्या माध्यमातून ठेवण्यात आला आहे.

उपक्रमाविषयी

🔸मधमाश्यांच्या सुलभ स्थलांतरासाठी बनविलेली ही एक अनोखी कल्पना आहे. हा खादी व ग्रामोद्योग आयोगाचा (KVIC) उपक्रम आहे.

🔸प्रायोगिक तत्वावर फिरते मधमाशा पालनगृह दिल्लीच्या सीमेवर मोहरीच्या शेतांजवळ तैनात करण्यात येणार आहे. यशस्वी अंमलबजावणीनंतर देशभरात ही संकल्पना राबवली जाणार आहे.

🔸एक वाहन 20 पालनगृहांना कोणत्याही अडचणीशिवाय एका ठिकाणाहून दुसर्‍या ठिकाणी नेऊ शकते. अश्या वहनामुळे अत्याधिक गरमीतही मधमाशा स्थलांतरित होऊ शकतात. वाहनात त्यानं थंडावा मिळावा यासाठी सोयी-सुविधा देण्यात आलेल्या आहेत.

खादी व ग्रामोद्योग आयोग (KVIC)

खादी व ग्रामोद्योग आयोग एप्रिल 1957 मध्ये स्थापन करण्यात आले. ही भारत सरकारने तयार केलेली एक वैधानिक संस्था आहे. हे सूक्ष्म, लघू व मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अंतर्गत खादी व ग्रामीण उद्योगांच्या संदर्भातली ही एक शीर्ष संस्था आहे. त्याचे मुख्यालय मुंबईत आहे.

खादी व ग्रामोद्योग आयोगाने (KVIC) 2017 साली “मध मोहीम (Honey Mission)” राबविण्यास सुरूवात केली. या उपक्रमाच्या अंतर्गत मधुमक्षिका पालकांना प्रशिक्षण दिले गेले, मधमाशी पालनगृहांचे वाटप करण्यात आले आणि ग्रामीण, सुशिक्षित परंतु बेरोजगार तरुणांना उत्पन्नाचे साधन मिळवून देण्यात मदत केली गेली.