विज्ञान :- क्षयरोग (टीबी)

⭐️ क्षयरोग म्हणजे काय?

◾️क्षयरोग - किंवा टीबी, याला सामान्यतः म्हणतात - हा एक संसर्गजन्य संसर्ग आहे जो सामान्यत: फुफ्फुसांवर हल्ला करतो . हे मेंदू आणि मणक्यांप्रमाणेच शरीराच्या इतर भागातही पसरू शकते . मायकोबॅक्टीरियम क्षयरोग नावाच्या जीवाणूंचा एक प्रकार होतो.
- २० व्या शतकात अमेरिकेत टीबी हा मृत्यूचे मुख्य कारण होते. आज बहुतेक प्रकरणे अँटीबायोटिक्सने बरे होतात . पण त्यासाठी बराच वेळ लागतो. आपल्याला कमीतकमी 6 ते 9 महिने मेडस घ्यावे लागतील.

● क्षयरोगाचा आपल्या शरीरावर कसा परिणाम होतो?

- क्षयरोगाच्या संसर्गाचा अर्थ असा नाही की आपण आजारी व्हाल. रोगाचे दोन प्रकार आहेत:
- अव्यक्त टीबी: आपल्या शरीरात जंतू असतात, परंतु आपली रोगप्रतिकारक शक्ती त्यांना पसरण्यापासून रोखते. याचा अर्थ असा की आपल्याकडे कोणतीही लक्षणे नाहीत आणि आपण संक्रामक नाही. परंतु संक्रमण अद्यापही आपल्या शरीरात जिवंत आहे आणि एक दिवस सक्रिय होऊ शकतो. आपल्याला पुन्हा सक्रिय होण्याचा धोका असल्यास - उदाहरणार्थ, आपल्यास एचआयव्ही आहे, आपला प्राथमिक संसर्ग मागील 2 वर्षात होता, आपल्या छातीचा एक्स-रे असामान्य आहे, किंवा आपण इम्युनोकोमप्रॉम्मेड आहात --- डॉक्टर आपल्याला प्रतिजैविकांनी उपचार करेल सक्रिय टीबी होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी.  
- अ‍ॅक्टिव्ह टीबी रोगः याचा अर्थ जंतूंचा गुणाकार होतो आणि तो आपल्याला आजारी बनवू शकतो. आपण हा रोग इतरांपर्यंत पसरवू शकता. अक्टिव्ह टीबीची ० टक्के प्रौढ प्रकरणे ही सुप्त टीबी संसर्गाच्या पुनःसक्रियतेपासून होते.

● क्षयरोगाची लक्षणे कोणती?

- आपण संक्रमित आहात की नाही हे शोधण्यासाठी आपल्याला त्वचेची किंवा रक्त तपासणीची आवश्यकता असेल.
- परंतु आपल्याला सक्रिय टीबी रोग असल्यास सामान्यतः अशी चिन्हे आहेत. त्यात समाविष्ट आहे:
- एक खोकला काळापासून 3 आठवड्यांपेक्षा जास्त, छाती दुखणे, रक्त खोकला, सर्व वेळ थकल्यासारखे वाटत आहे, रात्री घाम येणे, थंडी वाजून येणे, ताप, भूक न लागणे, वजन कमी होणे

● टीबी कसा पसरतो?

- हवा माध्यमातून, फक्त एक आवडत थंड किंवा फ्लू . आजारी असलेल्या एखाद्याला खोकला , शिंकणे, बोलणे, हसणे किंवा गाणे, जंतूंचा लहान थेंब सोडला जातो. आपण या ओंगळ जंतूंमध्ये श्वास घेतल्यास , आपल्याला संसर्ग होतो.
- टीबी संक्रामक आहे, परंतु पकडणे सोपे नाही. ज्या व्यक्तीच्या फुफ्फुसात जास्त प्रमाणात बॅक्टीली असते अशा व्यक्तीस आपण सहसा बराच वेळ घालवला पाहिजे. म्हणूनच हे सहसा कामगार, मित्र आणि कुटुंबातील सदस्यांमध्ये पसरते.
- क्षय रोग जंतू पृष्ठभागांवर भरभराट होत नाहीत. ज्यांना हा आजार आहे अशा व्यक्तीशी हात हलवून किंवा त्यांचे भोजन किंवा पेय सामायिक करून आजार आपण घेऊ शकत नाही. 

● क्षयरोगाचा धोका कोणाला आहे?

- जर आपण इतर लोकांच्या संपर्कात आला तरच आपण टीबी घेऊ शकता. आपल्या जोखीम वाढवू शकतील अशा काही परिस्थिती येथे आहेतः
- मित्र, सहकारी किंवा कुटुंबातील सदस्याला सक्रीय टीबी रोग होतो.
- रशिया, आफ्रिका, पूर्व युरोप, आशिया, लॅटिन अमेरिका आणि कॅरिबियन सारख्या टीबीसारख्या सामान्य ठिकाणी आपण राहता किंवा प्रवास केला आहे.
- आपण अशा गटाचा एक भाग आहात जिथे टीबीचा प्रसार होण्याची शक्यता जास्त आहे किंवा आपण काम करत असलेल्या किंवा एखाद्याच्याबरोबर जगता. यात बेघर लोक, एचआयव्ही ग्रस्त लोक आणि आयव्ही औषध वापरकर्त्यांचा समावेश आहे.
- आपण रूग्णालयात किंवा नर्सिंग होममध्ये काम करता किंवा राहता.
- टीबी जीवाणू  एक निरोगी रोगप्रतिकार प्रणाली आहे परंतु आपल्याकडे पुढीलपैकी काही असल्यास, आपण कदाचित सक्रिय टीबी रोगाचा प्रतिबंध करण्यास सक्षम नसाल: एचआयव्ही किंवा एड्स, मधुमेह, गंभीर मूत्रपिंडाचा आजार, डोके आणि मान कर्करोग, केमोथेरपीसारख्या कर्करोगाचा उपचार, कमी वजन आणि कुपोषण, औषधे साठी अवयव प्रत्यारोपणासाठी, संधिवात , क्रोहन रोग आणि सोरायसिसचा उपचार करण्यासाठी काही विशिष्ट औषधे

- बाळ आणि लहान मुलांनाही जास्त धोका असतो, कारण त्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती पूर्णत: तयार केलेली नाही.