जगातील खनिज संपत्ती व उत्पादन करणार्‍या देशांबद्दल माहिती

खनिज संपत्ती:-उत्पादन करणारे देश

कोळसा दगडी(उत्पादन):-चीन, अमेरिका, भारत, ऑस्ट्रेलिया, ब्रिटन.

कोळसा दगडी(वापर करणारे):-चीन, अमेरिका, भारत, रशिया.

अभ्रक:-भारत, द.आफ्रिका, घाना.

क्रोमियस:-द.आफ्रिका, रशिया, र्होडेशिया, फिलिपाईन्स.

जस्त:-अमेरिका, कॅनडा, ऑस्ट्रेलिया, पेरु.

टिन:-मलेशिया, जर्मनी, चीन, बोलीव्हीया, रशिया, बेल्जियम.

टंगस्टन:-चीन, द.कोरिया, रशिया.

तांबे:-अमेरिका, झाम्बिया, चिली, झाईरे, भारत.

तेल, खनिज:-रशिया, कुवेत, अमेरिका, इरान, सौदी अरेबिया, इराक, कतार.

निकेल:-कॅनडा, अमेरिका, न्यू कॅलिडोंनिया.

बॉक्साईट:-ऑस्ट्रेलिया, जमैका, गिनी, फ्रांस, भारत.

सोने:-द.आफ्रिका, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा.

युरेनियम:-द.आफ्रिका, झायरे, कॅनडा, भारत.

पारा:-इटली, स्पेन, अमेरिका.

मंगल (मॅगनीज):-रशिया, द.आफ्रिका, ब्राझिल.

लोहखनिज(साठे):-अमेरिका, कॅनडा, ब्राझिल, भारत, रशिया.

लोहखनिज (उत्पादन):-रशिया, ऑस्ट्रेलिया, अमेरिका.

शिसे:-ऑस्ट्रेलिया, अमेरिका, कॅनडा, जर्मनी, स्पेन, रशिया.

भूगोल प्रश्नसंच 12/10/2019

1) भूपृष्ठावरील काही पदार्थ, साधारणत: खडक आणि खनिज पदार्थ ................. मुळे प्रतिदिप्तीत होतात किंवा सदृश्य प्रकाशमान
     होतात.
   1) अवरक्त प्रारण    2) औष्णिक प्रारण   
   3) सूक्ष्मतरंग प्रारण    4) जंबुपार प्रारण
उत्तर :- 4

2) मध्य कटिबंधातील आवर्ताचा व्यास :
   1) उष्ण कटिबंधातील आवर्ताच्या व्यासाइतका असतो.
   2) कधी उष्ण कटिबंधातील आवर्ताच्या व्यासापेक्षाही कमी तर कधी जास्त असतो.
   3) उष्ण कटिबंधातील आवर्ताच्या व्यासापेक्षा जास्त असतो.
   4) उष्ण कटिबंधातील आवर्ताच्या व्यासापेक्षा कमी असतो.
उत्तर :- 3

3) विषुववृत्तीय मैदानात नेहमी येणारा अनुभव
   1) दैनिक तापमान कक्षेत मोठा फरक    2) गडगडाटासह जोरदार पाऊस
   3) वेगवान वारे          4) थंड रात्री
उत्तर :- 2

4) रॉकीजमधील अतिशुष्क व उष्ण वारा म्हणजे :
   1) फॉन    2) लू      3) चिनूक      4) मिस्ट्रल
उत्तर :- 3

5) खालीलपैकी कोणत्या महिन्यात विषुववृत्तीय कमी दाबाचा पट्टा 5 अंशांनी उत्तरेकडे सरकतो ?
   1) जून      2) सप्टेंबर    3) डिसेंबर    4) मार्च
उत्तर :- 1

चालू घडामोडी वन लाइनर्स, 12 ऑक्टोबर 2019.

✳ प्रथम राष्ट्रीय हिंदी विज्ञान लेखक परिषद लखनौमध्ये सुरू झाली

✳ टेनिस प्लेयर शलेह बार्टी जिंकला '' डॉन '' पुरस्कार

✳ हरजीत कौर जोशी यांना शिपिंग कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाची सीएमडी नियुक्त केले

✳ पहिल्यांदा 'इंडिया इंटरनॅशनल कोऑपरेटिव्ह ट्रेड फेअर' चे उद्घाटन नवी दिल्ली येथे झाले

✳ व्ही.पी. एम. वेंकैया नायडू यांना 'ग्रीन क्रिसेन्टचा क्रम' हा कोमोरोजचा सर्वोच्च नागरी सन्मान म्हणून गौरविण्यात आले

✳ विराट कोहली कर्णधार म्हणून 40 आंतरराष्ट्रीय शतके फटकावणारा वेगवान गोलंदाज ठरला

✳ विराट कोहली विश्व टेस्ट  स्पर्धेत डबल शतक झळकावणारा पहिला कर्णधार ठरला

✳ विराट कोहली स्कोअर करण्यासाठी चौथा वेगवान फलंदाज ठरला
कसोटी क्रिकेटमध्ये 7000 धावा

✳ विराट कोहली कसोटी क्रिकेटमध्ये 250 धावा फटकावणारा पहिला भारतीय कर्णधार ठरला

✳ विराट कोहली 21000 आंतरराष्ट्रीय धावांचा वेग गाठायचा

✳ विराट कोहली 7 कसोटी डबल शतके ठोकणारा पहिला भारतीय खेळाडू ठरला

✳ अनिल कुंबळे यांना किंग्ज इलेव्हन पंजाबचे प्रशिक्षक म्हणून नियुक्त केले गेले आहे

✳ *2019 नोबेल शांतता पुरस्कार*

✳ 2019 नोबेल पीस पुरस्कार इथिओपियाचे पंतप्रधान अबी अहमद अली यांना प्रदान

✳ अबी अहमद अली हा नोबेल पुरस्कार मिळालेला पहिला इथिओपियन आहे

✳ ऑगस्टमध्ये औद्योगिक उत्पादन 1.1% घटले: सरकारी डेटा

✳ सेफ एफ अंडर -15 महिला फुटबॉल स्पर्धेची सुरुवात भूतानमध्ये

✳ एसएएफएफ अंडर -15 महिला फुटबॉल सीच्या अंतिम फेरीत प्रवेश केला

✳ फोर्ब्सने भारत 2019 मध्ये फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीची यादी जाहीर केली

✳ मुकेश अंबानी यांनी फोर्ब्स मधील सर्वात श्रीमंत व्यक्तीची यादी केली

✳ गौतम अदानी भारतातील फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीत दुसरा या क्रमांकावर आहे

✳ हिंदुजा ब्रदर्स भारतातील फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीत तिसरा या क्रमांकावर आहे

✳ फोर्ब्स रिचेस्ट पर्सन इन इंडियाच्या यादीत पल्लनजी मिस्त्री चौथे स्थानावर आहेत

✳ फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीमध्ये उदय कोटक पाचव्या क्रमांकावर आहे

✳ शिव नादर भारतातील फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीत सहाव्या क्रमांकावर आहे

✳ आर दमानी भारतातील फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीत 7 व्या क्रमांकावर आहे

✳ गोदरेज भारतातील फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीत आठवा क्रमांक आहे

✳ फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीमध्ये लक्ष्मी मित्तल 9 व्या क्रमांकावर आहे

✳ कुमार बिर्ला भारतातील फोर्ब्स सर्वात श्रीमंत व्यक्तीच्या यादीत दहाव्या क्रमांकावर आहे

✳ फोर्ब्स रिचेस्ट पर्सन इन इंडियाच्या यादीमध्ये अझीम प्रेमजी 17 व्या क्रमांकावर आहे

✳ ओकाया पॉवर ग्रुपने रणवीर सिंगला ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर म्हणून स्वाक्षरी केली

✳ पाम तेलाची आयात, मलेशियामधील इतर वस्तूंवर भारत निर्बंध घालणार आहे

✳ 59 व्या राष्ट्रीय मुक्त अ‍ॅथलेटिक्स स्पर्धेची सुरुवात रांचीमध्ये

✳ भारत महिला एसएला दुसर्‍या वनडेमध्ये 5 विकेट्सने हरवले

✳ व्ही. कोहली 3 नेशन्स विरुद्ध स्लॅम डबल टन्स

✳ कर्नाटकातील दिग्गज सैक्सोफोनिस्ट के गोपाळनाथ यांचे निधन

✳ पर्यावरणवादी चंडी प्रसाद बॅग इंदिरा गांधी पुरस्कार.

20 महत्त्वाचे सराव प्रश्नउत्तरे, नक्की सोडवा

1. खालील संख्यामाला पूर्ण करा

8,3,16,6,24,9,32,?

 40

 12

 18

 48

उत्तर :12

 2. खालीलपैकी कोण गटात बसत नाही.

 मुंबई

 कोलकाता

 चेन्नई

 नागपूर

उत्तर :नागपूर

 3. जर CLOCK =44

 TIME=47 तर WATCH=?

 45

 55

 52

 50

उत्तर :55

 4. NIA या संज्ञेचे विस्तारीत स्वरूप कोणते?

 नॅशनल इन्फोर्मेशन एजन्सी

 नॅशनल इट्रोगेशन एजन्सी

 नॅशनल इन्व्हेस्टीगेशन एजन्सी

 नॅशनल इन्शुरन्स एजन्सी

उत्तर :नॅशनल इन्व्हेस्टीगेशन एजन्सी

 5. कीर्तनाच्या माध्यमातून राष्ट्रजागृतीचे कार्य करणार्‍या —– यांना आपण राष्ट्रसंत म्हणून ओळखतो?

 गाडगे महाराज

 तुकडोजी महाराज

 विनोबा भावे

 साने गुरुजी

उत्तर :तुकडोजी महाराज

 6. —- यांनी 1928 मध्ये अमरावती मधील अंबादेवीचे देऊळ अस्पृश्यासाठी प्रवेश मुक्त व्हावं म्हणून सत्यग्रह केला?

 भाऊसाहेब हिरे

 डॉ. पंजाबराव देशमुख

 यशवंतराव चव्हाण

 विनोबा भावे

उत्तर :डॉ. पंजाबराव देशमुख

 7. भारतातील भूदान चळवळीचे जनक कोण?

 विनोबा भावे

 महर्षी कर्वे

 लोकमान्य टिळक

 महात्मा गांधी

उत्तर :विनोबा भावे

 8. जन्मदर म्हणजे एका वर्षातील दर —- व्यक्तीमागील जन्माचे प्रमाण होय.

 एक हजार

 शंभर

 दहा हजार

 लक्ष

उत्तर :एक हजार

 9. ——- हा भारतातील सर्वात प्राचीन उद्योग होय?

 लोह-पोलाद उद्योग

 सुती कापड उद्योग

 साखर उद्योग

 ताग उद्योग

उत्तर :सुती कापड उद्योग

 10. भारतातील रूपयाच्या तुलनेत खालीलपैकी कोणत्या चलनाची किंमत सर्वाधिक आहे अथवा कोणते चलन सर्वाधिक महाग आहे?

 येन

 मार्क

 रियाल

 पौंड-स्टर्लिंग

उत्तर :पौंड-स्टर्लिंग

 11. पर्यावरणास हानी न पोहचविणार्‍या उत्पादनास कोणते प्रमाणपत्र दिले जाते?

 युरो-1

 अॅगमार्क

 इकोमार्क

 आयएसओ

उत्तर :इकोमार्क

 12. —— हा शासकीय महसुलाचा महत्वाचा स्त्रोत होय.

 शासकीय उद्योगांचा नफा

 कर योजना

 सार्वजनिक ठेवी

 परकीय कर्जे

उत्तर :कर योजना

 13. स्वरूप लक्षात घेता ‘नाबार्ड’ या संस्थेचे वर्णन तुम्ही खालीलपैकी कोणत्या शब्दात कराल?

 महामंडळ

 परिषद

 बँक

 मंडळ

उत्तर :बँक

 14. स्टॉक एक्सचेंजवर कोणत्या संस्थेचे नियंत्रण असते?

 भारतीय रिझर्व्ह बँक

 सेबी

 भारत सरकारचा वित्त विभाग

 महाराष्ट्र सरकारचा वित्त विभाग

उत्तर :सेबी

 15. भारतीय प्रमाण वेळ ग्रीनीच वेळेच्या —— आहे.

 4.5 तास पुढे

 4.5 तास मागे

 5.5 तास पुढे

 5.5 तास मागे

उत्तर :5.5 तास पुढे

 16. अमरावती जिल्ह्यातील मेळघाट व्याघ्र अभयारण्यास —– अभयारण्य या नावानेही ओळखले जाते?

 ढाकणा-कोलकाझ

 सागरेश्वर

 माळढोक पक्षी

 नागझीरा

उत्तर :ढाकणा-कोलकाझ

17. 12.3×10.5=?

 12.915

 129.15

 1291.5

 12915

उत्तर :129.15

 18. महाराष्ट्र एक्सप्रेस कोठून कोठे धावते?

 कोल्हापूर-गोंदिया

 पुणे-मुंबई

 मुंबई-कोल्हापूर

 मुंबई-नागपूर

उत्तर :कोल्हापूर-गोंदिया

 19. —– ही आदिवासी जमात मेळघाट डोंगररांगामध्ये बहूसंख्येने राहते.

 भिल्ल

 वारली

 कोरकू

 गोंड

उत्तर :कोरकू

 20. महाकवी कालिदासाचे स्मारक नागपूर जिल्ह्यात कोठे आहे?

 रामटेक

 सावनेर

 उमरेड

 उरण

उत्तर :रामटेक

काटकोन ञिकोण व पायथागोरस चा प्रमेय

*काटकोन ञिकोण*
~~~~~~~~~~~~~

   *ज्या ञिकोणाचा एक कोन 90° चा /काटकोन असतो त्या ञिकोणास काटकोन ञिकोण म्हणतात*
=============================

          *काटकोन ञिकोणाची  वैशिष्ट्ये*  

1]  *एक कोन 90° चा* असतो.

2]    इतर दोन कोन *लघुकोन  असुन एकमेकांचे कोटीकोन* असतात

3] *90° कोन* समोरील बाजूला कर्ण म्हणतात .

4 ] काटकोन ञिकोणात *सर्वात मोठी बाजू कर्ण*असते

==============================

*काटकोन ञिकोण*   आकृती

    A  
    |\
    |  \
    |    \
    |      \
    |        \ 
    |          \     *कर्ण*
    |            \ 
    | 90°      \
    |_________\
   B                C 

काटकोन करणाऱ्या बाजू...
AB  व BC 

*कर्ण*   = AC 

*पायथागोरसचा प्रमेय*....
" *काटकोन ञिकोणात कर्णाचा वर्ग हा इतर दोन बाजू च्या वर्गाच्या  बेरजेइतका असतो* "

( कर्ण)²  = (एक बाजू )² + ( दुसरी बा.)²

AC² = AB² + BC²
~~~~~~~~~~~~~

प्रश्न
काटकोन ञिकोणात बाजू
    6 सेमी , 8 सेमी असतील तर कर्ण किती असेल ?

*स्पष्टीकरण*
==========

*काटकोन ञिकोण*   आकृती

    A  
    |\
    |  \
    |    \
    |      \
    |        \ 
    |          \     *कर्ण*
8 |            \ 
    | 90°       \
    |_________\
   B      6          C 

काटकोन करणाऱ्या बाजू...
AB  व BC 

*कर्ण*   = AC 

*पायथागोरसचा प्रमेय*....
" *काटकोन ञिकोणात कर्णाचा वर्ग हा इतर दोन बाजू च्या वर्गाच्या  बेरजेइतका असतो* "

( कर्ण)²  = (एक बाजू )² + ( दुसरी बा.)²

AC² = AB² + BC²
       =8²+6²
       =64+36=100
Taking square root

*AC=10cm*                                                   
==============================

[  2 ]  प्रश्न क्रमांक ....002

काटकोन ञिकोणात बाजू
    7 सेमी , व कर्ण 25 सेमी असतील तर दुसरी बाजू किती असेल ?

*स्पष्टीकरण*
~~~~~~~~
*काटकोन ञिकोण*   आकृती

    A  
    |\
    |  \
    |    \
    |      \
    |        \ 
    |          \     *25कर्ण*
? |            \ 
    | 90°      \
    |_________\
   B      7        C 

काटकोन करणाऱ्या बाजू...
AB  व BC 

*कर्ण*   = AC  =25

*पायथागोरसचा प्रमेय*....
" *काटकोन ञिकोणात कर्णाचा वर्ग हा इतर दोन बाजू च्या वर्गाच्या  बेरजेइतका असतो* "

( कर्ण)²  = (एक बाजू )² + ( दुसरी बा.)²

AC² = AB² + BC²
  25²  =AB² + 7²
  
AB² = 625 - 49

AB² = 576

AB = 24 ✅                                           
==============================

*पायथागोरस ञिकुट* 
================

ज्या तीन संख्या पायथागोरस चा प्रमेय नुसार.....असतील त्या पायथागोरस ञिकुट असे म्हणतात .

*उदाहरणार्थ*
➡  ( 6, 8 , 10)
➡  ( 7, 24 , 25 )
➡ ( 5 , 12 , 13 )
➡  ( 12 , 16 , 20 )

अशी असंख्य ञिकुट सांगता येतील .
============================
3n , 4n , 5n ....

5n , 12n , 13n......

8n , 15n , 17n.....

7n , 24n , 25n......

12n , 35n , 37n....

9n , 40n , 41n.....

11n , 60n , 61n......

n = 1 , 2 , 3 , 4.....कोणत्याही ही किंमत ठेवून असंख्य ञिकुट मिळतील..

Current Affairs Questions

प्रश्‍न –  केंद्र सरकार ने गंगा को प्रदूषण से बचाने हेतु दिल्ली, उत्तर प्रदेश समेत जितने राज्यों को 15 सूत्रीय दिशा-निर्देश  जारी किए है?
उत्‍तर  - 11

प्रश्‍न – भारत में पहली बार जिस क्रिकेटर ने 100 अंतरराष्ट्रीय टी-20 मैच खेलने का रिकॉर्ड बनाया है?
उत्‍तर - हरमनप्रीत कौर

प्रश्‍न – भारत सरकार ने उर्जा उत्पादन संयंत्रों तक कोयला पहुंचाने की प्रक्रिया पर निगरानी रखने के लिए जिस पोर्टल की शुरुआत की है?
उत्‍तर - PRAKASH

प्रश्‍न – टेलीग्राम ने टॉप चैनलों में किस चैनल को शामिल किया है?
उत्‍तर - टारगेट अड्डा

प्रश्‍न – किस दिन अंतर्राष्ट्रीय शिक्षक दिवस मनाया जाता है?
उत्‍तर - 05 अक्टूबर

प्रश्‍न – भारत के जिस खिलाड़ी ने टोक्यो ओलंपिक में पुरुष 3000 मीटर स्टीपलचेज स्पर्धा के लिए क्वालीफाई कर लिया है?
उत्‍तर - अविनाश साबले

प्रश्‍न – भारतीय ऑलराउंडर रविंद्र जडेजा टेस्ट क्रिकेट में सबसे तेजी से जितने विकेट पूरे करने वाले बाएं हाथ के गेंदबाज बन गये है?
उत्‍तर - 200

प्रश्‍न –  हाल ही में विश्व का सबसे ज़हरीला कवक (Poison Fire Coral) जिस देश के सुदूर उत्तर में पहली बार देखा गया है?
उत्‍तर - ऑस्ट्रेलिया

प्रश्‍न –  हाल ही में ओडिशा के जिस पार्क में एलीफैंट एंडोथिलियोट्रोपिक हर्पीस वायरस (Elephant Endotheliotropic Herpes Viruses) के कारण पाँच हाथियों की मृत्यु हो गई?
उत्‍तर - नंदनकानन जूलॉजिकल पार्क

प्रश्‍न – हाल ही में जिस राज्य सरकार द्वारा प्रस्तावित रातापानी टाइगर रिज़र्व के कोर और बफर क्षेत्रों की स्थिति को अंतिम रूप देने हेतु गठित एक समिति ने अपनी रिपोर्ट प्रस्तुत की है?
उत्‍तर - मध्य प्रदेश सरकार

प्रश्‍न – भारत और मंगोलिया के बीच 14 दिन का संयुक्त सैन्य प्रशिक्षण अभ्यास नोमेडिक एलीफैंट का 14वाँ संस्करण जिस राज्य के बाकलोह में आयोजित किया जा रहा है?
उत्‍तर - हिमाचल प्रदेश

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न

1) ‘सरदार व जमीनदार यांचे वर्चस्व असणारे राज्यशासन’ या शब्दसमूहाला खालील योग्य शब्द सांगा.

   1) सावकारशाही    2) राजेशाही   
   3) सामंतशाही      4) जमीनदारशाही

उत्तर :- 3

2) खालीलपैकी शुध्द शब्द कोणता ?

   1) आध्यात्मिक      2) अध्यात्मिक   
   3) आध्यात्मीक      4) अधात्मिक

उत्तर :- 1

3) मराठीत कोणता वर्ण स्वतंत्र मानला आहे ?

   1) क्     2) ण्     3) ळ      4) क्ष्

उत्तर :- 3

4) पुनर् + जन्म हा कोणत्या संधीयुक्त शब्दाचा विग्रह आहे ?

   1) पुर्नजन्म    2) पूर्ण जन्म    3) पुनर्जन्म    4) पुनर्जम्न

उत्तर :- 3

5) अचूक विधाने निवडा.

   अ) शब्द आणि पद हे एकसारखेच आहे.
   ब) शब्दापासून पदे बनतात.
   क) पदापासून शब्द बनतात.

   1) फक्त अ अचूक  2) फक्त अ आणि क अचूक
   3) फक्त ब अचूक    4) फक्त क अचूक

उत्तर :- 3

6) पुढील शब्दातील अव्ययाचा प्रकार ओळखा.

    ‘इश्श’

   1) उभयान्वयी    2) केवलप्रयोगी    3) शब्दयोगी    4) यापैकी नाही

उत्तर :- 2

7) ‘प्रज्ञा थंडीच्या मोसमात डिंकाचे – मेथीचे लाडू खात असते.’ – या वाक्प्रचाराचा काळ ओळखण्यासाठी खाली दिलेल्या
     पर्यायातून योग्य तो पर्याय लिहा.

   1) रीतिभूतकाळ    2) रीतिवर्तमानकाळ  3) रीति भविष्यकाळ  4) अपूर्ण वर्तमानकाळ

उत्तर :- 2

8) ‘भाजीपाला’ या शब्दाचे लिंग कोणते ?

   1) स्त्रीलिंग    2) पुल्लिंग    3) नपुंसकलिंग    4) यापैकी नाही

उत्तर :- 2

9) जोडया जुळवा.

   अ) व्दितीया    1) करण
   ब) तृतीया    2) अधिकरण
   क) चतुर्थी    3) कर्म
   ड) सप्तमी    4) संप्रदान

    वरील विभक्ती व कारक यांच्या जुळणीचा खालीलपैकी कोणता पर्याय योग्य आहे ?

  अ  ब  क  ड

         1)  3  4  1  2 
         2)  3  4  2  1 
         3)  3  1  4  2
         4)  1  2  4  3

उत्तर :- 3

10) वाक्याचा प्रकार ओळखा. – ‘हिवाळयात पहाटे आकाशात दक्षिण दिशेला एक मोठा तारा चमकताना दिसतो.’

   1) संयुक्त    2) मिश्र      3) केवल      4) मिश्रसंयुक्त

उत्तर :- 3

सागरी माहिती सामायिक करण्यास भारताचे IFC-IOR केंद्र कार्यरत

भारतीय नौदलाच्या ‘इन्फॉर्मेशन फ्यूजन सेंटर – इंडियन ओशन रीजन (IFC-IOR)’ या विभागाने हिंद महासागरातून होणार्‍या सागरी क्रियाकलापांविषयीची माहिती सामायिक करण्यास सुरुवात केली आहे.

‘गोवा मेरीटाईम कॉन्क्लेव्ह 2019’ या परिषदेच्या समारोपीय कार्यक्रमात राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोभाल यांनी IOR क्षेत्रातल्या देशांना या सुविधेचा उपयोग करून घेण्याविषयी प्रस्ताव मांडला.

डिसेंबर 2018 मध्ये गुरुग्राम (गुडगाव) येथे भारतीय नौदलाच्या ‘इन्फॉर्मेशन फ्यूजन सेंटर – इंडियन ओशन रीजन (IFC-IOR)’ या विभागाचे उद्घाटन करण्यात आले होते.

भागीदार देश आणि बहुराष्ट्रीय संस्थांच्या सहयोगाने सागरासंबंधी जागृती वाढविण्यास आणि विशेषकरून व्यवसायिक मालवाहू जहाजांसंबंधी माहिती सामायिक करण्याच्या उद्देशाने हे केंद्र उघडण्यात आले. हे केंद्र आपत्ती निवारणासाठी देखील कार्य करीत आहे.

नदीजोड प्रकल्पाचे वास्तव

» १९८० : तात्कालीन केंद्र सरकारने तयार केलेल्या 'नॅशनल पर्स्पेक्टिव्ह प्लॅन'मध्ये ३० आंतरराज्यीय नदी जोड प्रकल्पांची आखणी करण्यात आली

» २००२ : अटल बिहारी वाजपेयी सरकारने महत्त्वाकांक्षी नदीजोड प्रकल्पाचा कार्यक्रम जाहीर केला

» २०१२ : सर्वोच्च न्यायालयाने नदीजोड प्रकल्प हा कालबद्ध कार्यक्रमाद्वारे राबविण्याचा आदेश केंद्र सरकारला दिला

महाराष्ट्र सरकारचे प्रस्तावित प्रकल्प :-
» आंतरराज्यीय प्रकल्प : दमणगंगा-पिंजाळ, पार-तापी-नर्मदा

» राज्यांतर्गत प्रकल्प : नार-पार-गिरणा, दमणगंगा-वैतरणा-गोदावरी, दमणगंगा-एकदरे-गोदावरी, पार-गोदावरी

महाराष्ट्रातील महामंडळे

१) महाराष्ट्र औद्योगिक विकास महामंडळ - दिनांक १ ऑगस्ट, १९६२
२) महाराष्ट्र राज्य औद्योगिक व गुंतवणूक महामंडळ - ३१ मार्च, १९६६

३) महाराष्ट्र राज्य वित्तीय महामंडळ - दिनांक १ एप्रिल, १९६२

४) महाराष्ट्र राज्य लघु उद्योग विकास महामंडळ - १९६२

५) महाराष्ट्र स्टेट इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन - १९७८

६) महाराष्ट्र राज्य खादी ग्रामोद्योग मंडळ - १९६२

७) महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळ - १९७५

८) महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळ -१९६१

९) महाराष्ट्र राज्य शेती महामंडळ (मर्यादित) - १९६३

१०) महाराष्ट्र कृषी उद्योग विकास महामंडळ - १९६५

११) मराठवाडा विकास महामंडळ - १९६७

१२) कोकण विकास महामंडळ (मर्यादित) - १९७०

१३) विदर्भ विकास महामंडळ (मर्यादित) - १९७०

१४) महाराष्ट्र कृष्ण खोरे महामंडळ - १९९६

१५) विदर्भ सिंचन विकास महामंडळ - १९९७

१६) कोकण सिंचन विकास महामंडळ - १९९७

१७) तापी सिंचन विकास महामंडळ - १९९७

१८) गोदावरी मराठवाडा सिंचन विकास महामंडळ - १९९८

१९) महात्मा फुले मागास वर्ग विकास महामंडळ - १९७८

२०) म्हाडा - १९७६
_______________________

महत्त्वाचे 10 Gk प्रश्न उत्तरे

1) डॉ. हर्बर्ट क्लेबर कोण होते?
उत्तर : मानसशास्त्रज्ञ

2) ‘जागतिक हिंदू आर्थिक मंच 2019’ची बैठक कुठे झाली?
उत्तर : महाराष्ट्र

3) आंतरराष्ट्रीय वृद्ध दिन कधी साजरा केला जातो?
उत्तर : 1 ऑक्टोबर

4) औद्योगिक उत्पादन विषयक निर्देशांकाची गणना व प्रकाशन कोणती संस्था करते?
उत्तर : केंद्रीय सांख्यिकी संस्था (CSO)

5) “चॅलेंजर टेनिस स्पर्धा” किंवा “ATP चॅलेंज टूर” स्पर्धा कोणत्या खेळाडूने जिंकली?
उत्तर : सुमित नागल

6) ‘सुलतान जोहोर चषक’ ही स्पर्धा कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे?
उत्तर : हॉकी

7) जागतिक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत प्रवेश करणारी पहिली भारतीय महिला भालाफेकपटू कोण आहे?
उत्तर : अन्नू राणी

8) राष्ट्रध्वजातील पांढऱ्या रंगाच्या पट्ट्याच्या मध्यभागी एकूण किती आरे आहेत?
उत्तर : 24 

9) भारतीय संविधान सभेचे अध्यक्ष कोण होते?
उत्तर : डॉ. राजेंद्रप्रसाद

10) भारतात किती भाषांना अधिकृत मान्यता देण्यात आली आहे?
उत्तर : 22

पनामा कालवा: अटलांटिक व पॅसिफिक महासागर जोडणारा अभियांत्रिकी शास्त्राचा उत्कृष्ट नमूना

🔺कालव्याचे बांधकाम पूर्ण होऊन १०६ वर्षे पूर्ण झाली 

◾️जगातील माननिर्मित आश्चर्यांपैकी एक असणाऱ्या पनामा कालव्याचे बांधकाम पूर्ण होऊन आज १०६ वर्षे पूर्ण झाली. १९१३ साली आजच्याच दिवशी अमेरिकेचे २८ वे राष्ट्राध्यक्ष वूड्रो विल्सन यांनी व्हाइट हाऊसमधून टेलिग्राफ सिग्नलच्या माध्यमातून या कालव्याचे उद्घाटन केले. असे असले तरी ३ ऑगस्ट १९१४ रोजी कालव्यामधून जाहजांची वाहतूक सुरु झाली. या कालव्यामुळे अटलांटिक व पॅसिफिक महासागर जोडले गेले. कालव्याच्या अटलांटिक किनाऱ्यावर कोलोन तर पॅसिफिक किनाऱ्यावर पनामा ही बंदरे आहेत. पनामा कालव्याची लांबी ८० किमी आणि रुंदी १८० ते ३३० किमी आहे. या कालव्यामुळे अमेरिकेच्या अटलांटिक व पॅसिफिक किनाऱ्यामधील अंतर कमी झालेले आहे. पनामा कालव्यामुळे संयुक्त संस्थाने, ऑस्ट्रेलिया, संयुक्त संस्थाने ते जपान हे अंतर कमी झाले आहे. जाणून घेऊयात आधुनिक अभियांत्रिकी शास्त्राचा सर्वोत्तकृष्ट नमूना म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या पनामा कालव्याबद्दलच्या खास गोष्टी…
पनामा कालवा हा मध्य अमेरिकेच्या पनामा देशामधील एक कृत्रिम कालवा आहे. हा कालवा अटलांटिक महासागराच्या कॅरिबियन समुद्राला प्रशांत महासागरासोबत जोडतो.

>
पनामा कालवा जगातील सर्वात महत्त्वाच्या व वर्दळीच्या जलमार्गांपैकी एक आहे. हा कालवा वापरणाऱ्या जहाजांची वार्षिक संख्या १९१४ साली १००० होती तर २००८ पर्यंत ही संख्या १४,७०२ पर्यंत पोचली होती. २००८ सालापर्यंत एकूण ८.१५ लाख जहाजांनी पनामा कालव्याचा वापर केला होता.

>
ह्या कालव्याच्या बांधणीसाठी अनेक नैसर्गिक व कृत्रिम तलावांचा वापर करण्यात आला. हे तलाव

समुद्रसपाटीपासून सुमारे २६ मी उंच असल्यामुळे पनामा कालव्यामध्ये दोन्ही बाजूंना बंदिस्त बांध (लॉक्स) बांधले आहेत. ह्या बांधांमध्ये अनुक्रमे पाणी सोडत आत शिरणाऱ्या जहाजांना वर चढवले जाते. कालव्यामधून बाहेर पडणाऱ्या जहाजांसाठी उलटी क्रिया करून खाली उतरवले जाते. सध्याच्या घडीला ह्या बांधांची रूंदी ११० फूट आहे. पनामा कालव्याची एकूण लांबी ७७.१ किमी (४८ मैल) आहे.

>
अमेरिकन स्थापत्य अभियांत्रिकी संघटनेने पनामा कालव्याचा आपल्या जगातील सात नव्या आश्चर्यांपैकी एक असल्याचे सांगत या कालव्याचा आधुनिक युगातील आश्चर्यांच्या यादीमध्ये समावेश केला आहे.
>

पनामा कालवा बांधण्यापूर्वी प्रशांत महासागरामधून अटलांटिक महासागरात पोचण्यासाठी बोटींना दक्षिण अमेरिका खंडाला वळसा घालून धोकादायक मेजेलनच्या सामुद्रधुनीमधून प्रवास करावा लागत असे. मध्य युगापासून हा प्रवास टाळण्यासाठी मानवनिर्मित कालव्याची कल्पना मांडली जात होती.

>
पनामाचे मोक्याचे स्थान व अरूंद भूमीचा पट्टा पाहता येथेच हा कालवा काढणे सहजपणे शक्य होते. रोमन साम्राज्याचा राजा पहिला कार्लोस याने १५३४ साली ह्या कालव्यासाठी पाहणी करण्याचे आदेश दिले होते. १८५५ साली अमेरिकेने पनामा कालव्याचा प्रस्ताव मांडला. ह्याच काळात सुवेझ कालव्याचे निर्माण करण्यात फ्रेंचांना यश मिळाल्यामुळे पनामा कालव्याच्या बांधकामाबद्दल स्थापत्यकारांना हुरूप आला.

>
११८१ साली फ्रान्सने पनामा कालव्याचे बांधकाम हाती घेतले. परंतु सुमारे २८ कोटी अमेरिकन डॉलर खर्च केल्यानंतर हा उपक्रम दिवाळखोरीत निघाला व १८९० साली काम थांबले.

>
पुढील १३ वर्षे अमेरिकेने अनेक पाहण्या व अभ्यास केले. अखेर १९०४ साली राष्ट्राध्यक्ष थियोडोर रूझवेल्टच्या नेतृत्वाखाली अमेरिकेने ह्या कालव्याचे हक्क विकत घेतले व बांधकाम पुन्हा सुरू झाले. अनेक अडचणींचा सामना करीत अमेरिकन अभियंत्यांनी १९१४ साली कालव्यामधून जाहजांची वाहतूक सुरु झाली. १९९९ सालापर्यंत पनामा कालव्याचा ताबा अमेरिकेकडेच होता.