भुगोल प्रश्नसंच 1/11/2018

1. नाशिक जिल्ह्यात कांदावून केंद्र शकरकडे
✅. - निफाड व लासलग.

2.  चलनी नोटा व पोस्ट कार्ड छापण्याचा कारखाना कोठे आहे?
✅.  - नाशिक. 

3.  ओझर कशासाठी प्रसिद्ध आहे?
✅.   - संरक्षण साहित्य. 

4.  कुंभमेण्यासाठी कोणते ठिकाण प्रसिद्ध आहे
✅.  - नाशिक.

5.   जनकापूर धरण कोणत्या नदीवर बांधले आहे?
✅.  - गिरणा. 
 

6.    कोणत्या राणीने नगर येथे राज्य केले?
✅.    - चाँदबीबी. 

7.  महाराष्ट्रातील उत्तरेकडील जिल्हा कोणता?
✅.  - नंदुरबार. 

8.    कोणते राज्य महाराष्ट्राच्या आग्नेयेस आहे?
✅.  - आंध्रपदेश. 

9.  महाराष्ट्रातील कोणत्या जिल्ह्याच्या सीमा जास्तीत जास्त जिल्हयांशी संलग्न आहेत?
✅.   - अहमदनगर. 

10.  नाशिक जिल्ह्यातील त्र्यंबकेश्वर पर्वत शिखराची उंची किती आहे?
✅.  - 1244 मीटर. 

11. महाराष्ट्रातील सर्वात उंच शिखर कळसूबाई कोणत्या जिल्ह्यात येते?
✅.  - अहमदनगर. 

13.  हरिश्चंद्र पर्वत शिखर कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅. - अहमदनगर. 

14.   नाशिक जिल्ह्यातील साल्हेर पर्वतशिखर कोणत्या पर्वतात आहे?
✅.  - सह्याद्रि. 

15.   साल्हेर पर्वत शिखराची उंची किती?
✅. - 1567 मी. 

16.   महाराष्ट्राच्या उत्तर सीमेला लागून कोणत्या पर्वताची रांग पसरलेली आहे?
✅.  - सातपुडा. 

17.   तोरणमाळ हे शिखर कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅.   - नंदुरबार. 

18.    देऊळगाव रेहकुरी अभयारण्य कशासाठी प्रसिद्ध आहे?
✅.   - काळवीटासाठी. 

19.  अहमदनगर जिल्ह्यातील थंड हवेचे ठिकाण कोणते?
✅. - भंडारदरा. 

20.   रोशा जातीचे गवत कोठे आढळते?
✅. - धुळे, नंदुरबार, जळगाव. 

21.     माळढोक पक्षासाठी प्रसिद्ध असलेले अभयारण्य कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅. - अहमदनगर व सोलापूर.

22.  धुळे जिल्ह्यात कोणते अभयारण्य आहे?
✅.  - अनेर. 

23.  पाल अभयारण्य कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅.  - जळगाव. 

24.    पाटणा देवी उद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅.   - जळगाव. 

25.  गंगापूर वनोद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅. - नाशिक. 

26.  सप्तशृंगी वनोद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
✅.   - नाशिक. 

27.  नंदुरबार जिल्ह्यातील वनोद्यान कोणते?
✅.  - तोरणमाळ.

28.  कोयना नदीवर कोणता ठिकाणी धरण आहे?
✅. - कोयना नगर. 

29.   कोयना धरणास काय म्हणतात?
✅.   - शिवाजी सागर. 

चालू घडामोडी वन लाइनर्स, 31 ऑक्टोबर 2019.

✳ 31 ऑक्टोबर: राष्ट्रीय ऐक्य दिन

✳ 30 ऑक्टोबर: जागतिक बचत दिवस

✳ 29 ऑक्टोबर: आपत्ती निवारणासाठी राष्ट्रीय दिन

✳ 29 ऑक्टोबर: ओडिशा आपत्ती तयारी दिवस

✳ एक भारत श्रेष्ठ भारत अंतर्गत खासदार असलेले नागालँडचे भागीदार

✳ तेलंगणा 2020 हे कृत्रिम बुद्धिमत्तेचे वर्ष म्हणून घोषित करणार

✳ फेसबुकने हेल्थकेअर साधन "प्रतिबंधात्मक आरोग्य" लाँच केले.

✳ बांगलादेश-भारत मैत्री संवाद बांगलादेशात होणार आहे

✳ आयसीसीने 2 वर्ष बांगलादेशी क्रिकेटर शाकिब अल हसनवर बंदी घातली

✳ ओडिशाचे मुख्यमंत्री पटनायक यांनी 'ओडिशा मो परिवार' कार्यक्रम सुरू केला

✳ अरुपज्योती सैकिया लिखित "अनक्युएट रिव्हर ए ब्रह्मपुत्रांचे चरित्र" पुस्तक प्रकाशित

✳ एअर इंडियाने शिख धार्मिक प्रतीक 'आयक ओंकार' आपल्या विमानात दाखविले आहे

✳ श्रीलंकेच्या कॅबिनेटने मिलेनियम चॅलेंज कॉर्पोरेशनला (एमसीसी) यूएसकडून 480० दशलक्ष अनुदान मंजूर केले.

✳ युनायटेड किंगडममध्ये कार्डिफ आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव

✳ कार्डिफ आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात नवाझुद्दीन सिद्दीकीने गोल्डन ड्रॅगन पुरस्कार जिंकला

✳ कार्डिफ फेस्टिव्हलचा सन्मान अभिनेता जूडी डेन्च द लाइफटाइम अचिव्हमेंट अवॉर्ड

✳ आरबीआयने जनता सहकारी बँक आणि जळगाव पीपल्स को-ऑपरेटिव्ह बॅंकेवर दंड आकारला

✳ भारत आणि सौदी अरेबिया सामरिक भागीदारी परिषद स्थापन करणार आहेत

✳ 23 सदस्य युरोपियन युनियन संसद प्रतिनिधींनी श्रीनगरला भेट दिली

✳ कंत्राटी शेतीबाबत कायदा करण्यासाठी तमिळनाडू हे पहिले राज्य बनले

✳ न्या. एस. बोबडे यांना 47 व्या मुख्य न्यायाधीशपदी नियुक्त केले गेले

✳ आंतरराष्ट्रीय अणु उर्जा एजन्सीचे राफेल ग्रोसी निवडलेले डीजी

✳ ब्रेक्सिट डेडलॉक तोडण्यासाठी 12 डिसेंबर रोजी ब्रिटन मतदान करणार

✳ भारतीय रेल्वेने ओटीपी-आधारित परतावा प्रणालीची ओळख करुन दिली

✳ डी फडणवीस महाराष्ट्र भाजपा विधानसभेचे नेते म्हणून निवडून आले

✳ ग्रेटा थुनबर्गने नॉर्डिक कौन्सिल पर्यावरण पुरस्कार नाकारला

✳ एससीचे माजी न्यायाधीश न्यायमूर्ती एन वेंकटाचल यांचे निधन

✳ नेपाळच्या निर्मल पुजाने 6 महिन्यांत 6 दिवसांत 14 सर्वोच्च शिखरे मागविली

✳ अनुप कुमार सिंग यांनी एनएसजीचे महासंचालक म्हणून पदभार स्वीकारला

✳ एमएचआरडी नवी दिल्ली येथे ईके भारत श्रेष्ठ भारत पर्व आयोजित करणार आहे

✳ भारताबाहेरील नागरिक आता राष्ट्रीय निवृत्तीवेतन प्रणालीसाठी अर्ज करू शकतात

✳ फिलिपीन आर्मी भारताची ब्रह्मोस सुपरसोनिक क्रूझ मिसाईल विकत घेण्याची योजना आखत आहे.

✳ भारतीय रेल्वे मध्य रेल्वे विभागाने "ऑपरेशन धनुष" सुरू केले.

✳ भारत मानवी दूध बँकेचे ब्राझील मॉडेल स्वीकारेल: सरकार

✳ यूएस एअरफोर्सचे स्पेस प्लेन "एक्स -3 बी" 2 वर्षाच्या अभियाना नंतर परत पृथ्वीवर

✳ 'एक भारत, श्रेष्ठ भारत' अंतर्गत खासदार असलेले नागालँडचे भागीदार

✳ रियाधमध्ये 3 रा फ्युचर इन्व्हेस्टमेंट इनिशिएटिव्ह फोरम आयोजित

✳ पंतप्रधान मोदींनी तिसर्‍या फ्यूचर इन्व्हेस्टमेंट इनिशिएटिव्ह फोरममध्ये भाग घेतला

✳ दिल्ली पोलिसांनी ‘प्रखर’ एंटी-स्ट्रीट क्राइम व्हॅन सुरू केली

✳ एस.एस.खंदारे यांना लडाख (यूटी) चे पोलिस प्रमुख म्हणून नेमणूक

✳ उमंग नरुला यांना लडाखच्या लेफ्टनंट गव्हर्नमेंटचे सल्लागार म्हणून नियुक्त केले

✳ नागालँड सरकारने विद्यार्थ्यांसाठी नागालँड एक्स-ग्रॅटिया योजना सुरू केली

✳ 2021 पर्यंत केरळ पर्यटन वेगळ्या-समर्थपणे अनुकूल केले जाईल.

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न

1) खालीलपैकी कोणत्या वाक्यात आत्मवाचक सर्वनाम आले आहे ?

   अ) मी आपणहून सहलीला जाण्याची तयारी दाखवली.
   ब) आम्ही उद्या सहलीला जाऊ
   क) जनतेला जागृत करणे हे त्यांचे कर्तव्य आहे
   ड) तुम्ही आता सर्वजण घरी जा

   1) क      2) ड      3) ब      4) अ

उत्तर :- 4

2) ‘दुहेरी’ हा शब्द संख्याविशेषणाच्या कोणत्या पोटप्रकारातील आहे ?

   1) क्रमवाचक    2) पृथक्त्ववाचक    3) आवृत्तीवाचक    4) गणनावाचक

उत्तर :- 3

3) ‘आजीने नातीला गोष्ट सांगितली’ या वाक्यातील क्रियापदाचा प्रकार ओळखा.

   1) सकर्मक क्रियापद  2) व्दिकर्मक क्रियापद  3) सहाय्यक क्रियापद  4) प्रायोजक क्रियापद

उत्तर :- 2

4) खालील अधोरेखित शब्दाचा क्रियाविशेषण अव्ययांचा प्रकार ओळखा.
     ‘मामा येथे क्वचित येतात.’

   1) कालवाचक क्रियाविशेषण अव्यय      2) स्थलवाचक क्रियाविशेषण अव्यय
   3) रीतिवाचक क्रियाविशेषण अव्यय      4) परिणाम दर्शक क्रियाविशेषण अव्यय

उत्तर :- 4

5) दिलेल्या शब्दयोगी अव्ययाचा प्रकार ओळखा. ‘प्रमाणे’

   1) योग्यतावाचक  2) भागवाचक    3) हेतुवाचक    4) तुलनावाचक

उत्तर :- 1

6) खालील पर्यायी उत्तरांतील विकल्पबोधक उभयान्वयी अव्ययाचे वाक्य कोणते आहे?

   1) लो. टिळक म्हणत, की ‘स्वराज्य हा माझा जन्मसिध्द हक्क आहे.’
   2) यश मिळो की न मिळो आम्ही प्रयत्न करणार.
   3) तो इतका खेळला, की त्याचे अंग दुखू लागले.
   4) माझा पहिला नंबर आला, की मी पेढे वाटीन.

उत्तर :- 2

7) खाशी ! या अव्ययातून खालीलपैकी कोणता भाव व्यक्त होतो.

   1) शोक    2) प्रशंसा    3) विरोध      4) मौन

उत्तर :- 2

8) ‘मी पत्र वाचत असेन’ – काळ ओळखा.

   1) अपूर्ण भविष्यकाळ  2) पूर्ण भविष्यकाळ  3) उद्देश भविष्यकाळ  4) रीती भविष्यकाळ

उत्तर :- 1

9) मराठीतील ‘लिंग विचार’ पुढीलप्रमाणे करता येईल.

   अ) प्राणिमात्राचे लिंग हे वास्तविक असे असते.
   ब) लिंग ओळखण्यासाठी नामाच्या रूपाचा विचार केला जातो.
   क) मराठीतील लिंग व्यवस्था ही अत्यंत अनियमित आहे.

         पर्यायी उत्तरांतून योग्य उत्तर शोधा.

   1) अ, ब    2) ब, क      3) अ, क      4) ब, क

उत्तर :- 4

10) दृष्टी – या शब्दाचे वचन बदलून येणारे रूप शोधा.

   1) दृष्टी      2) नजारा    3) दृष्टया      4) दृष्टी

उत्तर :- 3

चालू घडामोडी प्रश्न:- 1/11/2019

१) भारतीय मूळ असलेल्या कोणत्या व्यक्तीला 'UN महिला ' या जागतिक संघटनेच्या उप-कार्यकारी संचालकपदी नेमण्यात आले:- अनिता भाटीया

२) संयुक्त राष्ट्र संघ परिषदेने कोणत्या देशावर शस्रबंदी आणि प्रतिबंध लादण्याच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिली :- सुदान

३) कोणत्या देशाने व्हिसा साठी अर्ज करताना सोशल मिडीयाच्या व्यासपीठांवरील खात्याची माहिती पुरविण्याची अट अनिवार्य केली आहे;- यूनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका

४) कोणत्या राज्याने तंदुरस्त मिशन अंतर्गत अन्न पदार्थाच्या ऑनलाईन विक्रीवर बंदी घालण्याचा निर्णय घेतला:- पंजाब

५) कोणती भारतीय वास्तुकला २०१९ वर्ल्ड आर्किटेक्चर न्यूज च्या यादीत नोंदवली गेली:- स्टॅच्यु ऑफ युनिटी

६) भारतीय लष्कर कोणत्या संकल्पनेखाली २०१९ हे वर्ष साजरे करीत आहे :- इयर ऑफ नेक्स्ट ऑफ कीन

७) कोणत्या शहरात " महासागर परिषद २०२० " आयोजित केली होती:-लिस्बन

८) खाजगी निधीतून चंद्रावर पाठवलेले बेरशीट हे यान कोणत्या देशाने पाठवले होते:- इस्राईल

९) कोणत्या राज्याने जल अमृत योजना लागू केली आहे:- कर्नाटक

१०) सुरक्षित कार्यक्रमाच्या अंतर्गत भारतातील सर्वाधिक सुरक्षित शहर कोणते:- चेन्नई
________________________

20 महत्त्वाचे सराव प्रश्न उत्तरे 2/11/2019

1. BVSC : YEHX :: MRCP : ?

 NJXK

 LKXM

 NIXK

 OIVM

उत्तर : NIXK

 

2. खालीलपैकी गटात न बसणारा शब्द ओळखा?

 पेटी

 शेत

 हॉल

 खोली

उत्तर :शेत

 

3. खालीलपैकी गटात न बसणारा शब्द ओळखा?

 ब्रोमीन

 पारा

 तांबे

 चांदी

उत्तर :ब्रोमीन

 

4. 98,72,?,32,18,8

 42

 46

 50

 54

उत्तर :50

 

5. मराठी भाषेची वर्णसंख्या किती आहे?

 35

 20

 48

 56

उत्तर :48

 

6. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या नंतर गादीवार कोण बसले?

 राजाराम

 संभाजी महाराज

 बाजीराव

 माधवराव

उत्तर :संभाजी महाराज

 

7. पृथ्वीवरील वातावरणामध्ये ऑक्सीजनचे प्रमाण किती टक्के असते?

 30.84

 20.94

 18.94

 21.94

उत्तर :20.94

 

8. भारतीय राज्यघटनेत किती परिशिष्टे आहेत?

 10

 11

 12

 9

उत्तर :12

 

 

9. भारतीय राज्यघटनेतील आठवे परिशिष्ट खालीलपैकी कोणत्या बाबीशी संबंधीत आहे?

 केंद्र सरकार व राज्य सरकार यांच्या जबाबदार्‍या

 राज्यभाषा

 पंचायत राज्य

 नगरपालिका

उत्तर :राज्यभाषा

 

10. भारतीय राज्यघटनेत मूलभूत कर्तव्यांच्या समावेश खालीलपैकी कोणत्या घटना दुरूस्तीन्वये करण्यात आला?

 41 व्या

 42 व्या

 44 व्या

 50 व्या

उत्तर :42 व्या

 

11. भारतामध्ये किती किती केंद्रशासित प्रदेश आहेत?

 5

 7

 8

 9

उत्तर :7

 

12. मराठी साम्राज्याचे पाचवे पेशवे कोण होते?

 बालाजीराव

 नारायणराव

 बाजीराव

 सवाई माधवराव

उत्तर :नारायणराव

 

13. भारतीय राज्यघटनेच्या खालीलपैकी कोणत्या अनुच्छेदात जीवन व व्यक्ती स्वातंत्र्याच्या हमीबद्दल नमूद केले आहे?

 अनुच्छेद 19

 अनुच्छेद 14

 अनुच्छेद 22

 अनुच्छेद 21

उत्तर :अनुच्छेद 21

 

14. साखर हे —– आहे?

 प्रोटीन

 अॅमिनो अॅसिड

 व्हिटॅमिन

 ओलीगोसॅकॅराईडस  

उत्तर :ओलीगोसॅकॅराईडस 

 

15. व्हिटॅमिन ‘डी’ च्या कमतरतेमुळे खालीलपैकी कोणता आजार उदभवतो?

 रातआंधळेपणा

 मुडदूस

 अॅनेमिया

 बेरीबेरी

उत्तर :मुडदूस

 

16. पूर्ण वाढ झालेल्या मानवी शरीरात एकूण हाडांची संख्या किती?

 201

 204

 206

 210

उत्तर :206

 

17. महाराष्ट्रातील स्त्री-पुरुष प्रमाण खालीलपैकी कोणते?

 935

 948

 958

 यापैकी नाही

उत्तर :यापैकी नाही

 

18. पंजाब राज्याची निर्मिती खालीलपैकी केव्हा झाली?

 1 नोव्हेंबर 1966

 1 डिसेंबर 1965

 1 मे 1960

 15 ऑगस्ट 1947

उत्तर :1 नोव्हेंबर 1966

 

19. द्रोणाचार्य पुरस्कार केव्हापासून देण्यास सुरुवात झाली?

 1991

 1985

 1954

 1960

उत्तर :1985

 

20. नुकतेच भारताचे पंतप्रधान यांनी खालीलपैकी कोणत्या देशाला भेट दिली?

 चीन

 नेपाळ

 भुतान

 बांग्लादेश

उत्तर :भुतान

20 महत्त्वाचे सराव प्रश्न उत्तरे 1/11/2019

1. 0.01+1.01+1.001+0.0001=?

 2.0211

 2.0111

 2.1111

 1.0211

उत्तर : 2.0211

 

2. पुष्पाचे लग्न 6 वर्षापूर्वी झाले, तिचे सध्याचे वय लग्नाच्या वेळेच्या वयाच्या सव्वा पट (1.25) आहे तर तिचे लागच्या वेळी वय किती वर्षे होते?

 25 वर्षे

 36 वर्षे

 28 वर्ष

 24 वर्षे

उत्तर :24 वर्षे

 

3. एका पदार्थाची 1/4 (एक चतुर्थाश) किलोग्रामची किमत रुपये 0.60 इतकी आहे तर 200 ग्रॅमची किंमत किती?

 42 पैसे

 50 पैसे

 48 पैसे

 40 पैसे

उत्तर :48 पैसे

 

4. अतुल आज रोजी त्यांच्या काकापेक्षा 30 वर्षे लहान आहे, 5 वर्षापूर्वी त्याचे वय त्याच्या काकाच्या वयाच्या 1/4 (एक चतुर्थाश) होते, तर अतुलच्या काकाचे 5 वर्षांनंतरचे वय किती असेल?

 50 वर्षे

 60 वर्षे

 70 वर्षे

 40 वर्षे

उत्तर :50 वर्षे

 

5. 5000 रूपयावर दोन वर्षासाठी 8 टक्के प्रतिवर्ष व्याज दराने चक्रवाढ व्याज किती?

 5842 रुपये

 832 रुपये

 1832 रुपये

 1932 रुपये

उत्तर :832 रुपये

 

6. एका कारला 300 कि.मी. अंतर कापण्यासाठी 5 तास लागतात. त्या कारला तेच अंतर पूर्वीच्या वेळेच्या 4/5 पट वेळेत कापण्यासाठी किती वेग ठेवावा लागेल?

 60 कि.मी. प्रति तास

 75 कि.मी. प्रति तास

 85 कि.मी. प्रति तास

 70 कि.मी. प्रति तास

उत्तर :75 कि.मी. प्रति तास

 

7. लक्ष्मणला 6 कि.मी. अंतर जाण्यासाठी 45 मिनिटे लागतात, तर त्याच वेग किती आहे?

 5  कि.मी. प्रति तास

 8 कि.मी. प्रति तास

 10 कि.मी. प्रति तास

 9 कि.मी. प्रति तास  

उत्तर :8 कि.मी. प्रति तास

 

8. एक डझन पेनची किंमत 540 रुपये आहे, तर 319 पेनची किंमत किती?

 14,355 रुपये

 15,455 रुपये

 14,555 रुपये

 14,655 रुपये

उत्तर :14,355 रुपये

 

9. 35 चे 60 टक्के करून येणारी संख्या ही 400 च्या किती टक्के आहे?

 5.25

 10.5

 12.5

 6

उत्तर :5.25

 

10. ए हा एक रेडियो बी ला दहा टक्के नाफ्याने विकतो. ब तो रेडियो सी याला पाच टक्के नफ्याने विकतो. जर सी याला तो रेडियो घेण्यासाठी 462 रुपये द्यावे लागले असतील, तर ए ने रेडियो किती रुपयात खरेदी केला होता?

 420

 400

 380

 500

उत्तर :400

11. 1/2 चे 3/4 टक्के म्हणजे किती?

 0.00075

 0.00375

 0.00475

 0.00275

उत्तर :0.00375

 

12. अडीच वर्षांनंतर 5 टक्के व्याज दराने मुद्दलासह एकूण 720 रुपये मिळाले तर मुद्दल किती?

 540 रुपये

 640 रुपये

 600 रुपये

 700 रुपये

उत्तर :640 रुपये

 

13. एका प्लॉटची लांबी 40 फुट व रुंदी 50 फुट आहे, तर त्याचे क्षेत्रफळ किती?

 20 चौरस फुट

 2000 चौरस फुट

 200 चौरस फुट

 2000 चौरस फुट

उत्तर :2000 चौरस फुट

 

14. एक इंच म्हणजे किती मिलीमीटर?

 28 मि.मि.

 25.4 मि.मि.

 26.4 मि.मि.

 30.48 मि.मि.

उत्तर :25.4 मि.मि.

 

15. 55556666+8888+2222-130000000+600=?

 14439488

 15539488

 14339488

 14539488

उत्तर :14439488

 

16. (500-33)(500+33)=?

 247911

 248911

 246911

 248811

उत्तर :248911

 

17. घडांचा द्राक्षांची जो संबंध आहे तोच संबंध व्होडकाचा खालीलपैकी कशाशी आहे?

 सफरचंद

 बटाटा

 बार्ली

 ओट

उत्तर :बटाटा

 

18. इंग्लंड : अटलांटिक महासागर :: ग्रीनलँड : ?

 पॅसिफिक महासागर

 अटलांटिक महासागर

 आर्क्टिक महासागर

 अंटार्क्टिक महासागर

उत्तर :आर्क्टिक महासागर

 

19. MASTER चा OCUVGT जो संबंध आहे तोच संबंध BRING चा खालीलपैकी कशाशी आहे?

 ETKPB

 DTKPI

 DTKPB

 KTKPI

उत्तर :DTKPI

 

20. NUMBER : UNBMRE :: GHOSTS : ?

 HGOSTS

 HOGSTS

 HGSOST

 HGSOTS

उत्तर :HGSOST

‘पोलादी पुरुष’ सरदार वल्लभभाई पटेल

भारताचे लोहपुरूष सरदार वल्लभभाई पटेल यांची आज 144 वी जयंती.

देशभरात त्यांच्या जयंतीचे औचित्य साधत खास कार्यक्रमाचं आयोयन करण्यात आले आहे. यंदा देखील त्यांचा जन्मदिन राष्ट्रीय एकता दिन म्हणून साजरा केला जाणार आहे. त्यांच्या जीवनातील काही खास गोष्टी...

● पटेलांचे व्यक्तिमत्त्व वैशिष्ट्यपूर्ण असेच होते. चाणक्याची मुत्सद्दी नीती त्यांच्याजवळ होती. आपल्या कामावर त्यांची प्रचंड निष्ठा होती. त्यांच्याकडे उत्तम संघटनकौशल्य होते. ते खंबीर प्रशासक होते.

● स्वतंत्र भारताचे पहिले गृहमंत्री आणि पहिले उपपंतप्रधान म्हणून देखील जगाला त्यांची ओळख आहे.

● पटेल यांना देशाच्या स्वातंत्र्य चळवळीच्या इतिहासात ‘पोलादी पुरुष’ म्हणून आदराने गौरविले गेले आहे.

● एक निष्णात वकील म्हणून त्यांचा अल्पावधीतच लौकिक झाला. याचबरोबरच त्यांनी अहमदाबाद पालिकेची निवडणूक लढवत राजकारण प्रवेश केला.

● महात्मा गांधी यांनी हजारो शेतकऱ्यांसह सत्याग्रहाची चळवळ सुरू करत याचे नेतृत्व त्यांनी सरदार पटेल यांच्याकडे सोपविले. यातूनच सरदार पटेल यांचे नेतृत्व भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत उदयास आले.

● तत्कालीन सरकारमध्ये ते गृहमंत्री होते. गृहमंत्री या नात्याने त्यांनी भारत–पाक फाळणीच्या चर्चेमध्ये निर्णायक भूमिका बजावली होती.

● भारत देशाला एकसंध ठेवण्यात मोलाची कामगिरी करणार्‍या या गुजरातच्या सुपुत्राला भारतीय स्त्रियांनी 'सरदार' अशी उपाधी बहाल केली आहे.

● 31 ऑक्टोंबर 1875 रोजी जन्मलेल्या पटेलांनी भारतमातेच्या कल्याणासाठीच आयुष्य खर्ची केली. 15 डिसेंबर 1950 रोजी त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला.

जम्मू-काश्मीर व लडाख आजपासून केंद्रशासित

◾️आज, ३१ ऑक्टोबरपासून जम्मू-काश्मीर आणि केंद्रशासित प्रदेश म्हणून अस्तित्वात येणार आहेत.

◾️सरदार पटेल यांच्या जयंती निमित्त राष्ट्रीय एकता दिनाच्या पार्श्वभूमीवर हे दोन राज्य म्हणून अस्तित्वात येणार आहेत.

◾️त्यामुळे देशातील
📌केंद्रशासित प्रदेशांची संख्या ९ होणार असून
📌राज्यांची संख्या २९वरून २८ होणार आहे.

◾️५ ऑगस्टला जम्मू काश्मीर राज्य लडाख आणि जम्मू काश्मीर असे स्वतंत्र होणार असल्याची घोषणा करण्यात आली. दोन्ही सभागृहात जम्मू काश्मीर पुनर्गठन विधेयक २०१९ ला मंजुरी मिळाली आणि राष्ट्रपतींनी यावर स्वाक्षरी देखील केली.

◾️आता ३१ ऑक्टोबर पासून जम्मू काश्मीर आणि लडाख प्रशासकीयरित्या केंद्र सरकारच्या अख्त्यारित असतील.

✍ हे बदल होणार ‼️

◾️राज्यातील वेगळी राज्यघटना संपुष्टात येणार

◾️काश्मीरचा स्वतंत्र झेंडाही रद्द होणार. अर्थात जम्मू आणि काश्मीरमध्ये तिरंगा फडकावला जाईल

◾️ काश्मीरमधील लोकांचे दुहेरी नागरिकत्व संपुष्टात येणार आहे.

◾️कलम ३७० नुसार जम्मू-काश्मीरमधील निवडणुकीत केवळ त्याच राज्यातील नागरिकांना मतदानाचा अधिकार होता. इतर राज्यांमधील नागरिक तिथे मतदानही करू शकत नाही आणि निवडणुकीत उमेदवार म्हणूनही उभे राहू शकत नाहीत.

◾️केंद्र सरकारच्या आजच्या निर्णयानंतर भारतातील कुणीही नागरिक जम्मू-काश्मीरमध्ये जाऊन मतदानही करू शकतो आणि उमेदवारही होऊ शकतो.

◾️ हे दोन्ही प्रदेश केंद्रशासित असले तरी जम्मू काश्मीरमध्येच विधानसभा असेल. लडाखमध्ये विधानसभा नसणार आहे

◾️ जम्मू-काश्मीरमध्ये आतापर्यंत विधानसभेच्या एकूण ८७ जागा आहेत. यापैकी
📌४६ जागा काश्मीर,

📌३७ जागा जम्मू आणि लडाखमध्ये विधानसभेचे चार मतदारसंघ आहेत.

◾️ विधानसभा क्षेत्र निर्धारित करताना तेथील लोकसंख्या आणि मतदारांचा टक्का लक्षात घेतला जातो.

◾️ त्यामुळे जम्मूतील विधानसभेच्या मतदारसंघाची संख्या वाढेल.

◾️तर काश्मीरमधील विधानसभा मतदारसंघ कमी होतील

◾️ न्यायव्यवस्थेत काहीही बदल होणार नाही.

◾️ श्रीनगर उच्च न्यायालय आणि जम्मू-काश्मीर खंडपीठ पूर्वीप्रमाणेच कार्यरत राहील. पंजाब आणि हरयाणासाठी चंदीगडचं जे महत्त्व आहे, तसचं या दोन राज्यांचं असेल

◾️ केंद्राचे सर्व कायदे लागू होणार 

◾️भारतीय संसद यापुढे काश्मीरसाठीही सर्वोच्च असेल.

◾️भारताची राज्य घटना या प्रदेशाला पूर्णपणे लागू होईल. यानंतर जम्मू-काश्मीरची वेगळी राज्यघटना नसेल

◾️लडाख याचे विभाजन होऊन तो केंद्रशासित प्रदेश बनला. मात्र इथे विधानसभा असणार नाही. इथला प्रशासकीय कारभार चंदीगडप्रमाणे चालवला जाईल

◾️ जम्मू-काश्मीरमध्ये माहितीचा अधिकार कायदा, सीजीए लागू होणार 

◾️भारतीयांना काश्मीरमधील संपत्ती खरेदी करण्याचा आणि काश्मीरमध्ये गुंतवणूक करण्याचा मार्ग मोकळा होणार आहे

◾️ राज्याच्या कायद्यात केंद्र सरकारला हस्तक्षेपही करता येणार आहे

◾️ कोणताही भारतीय नागरिक जम्मू-काश्मीरमध्ये नोकरी करू शकतो

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

महत्वपूर्ण चालू घडामोडी सराव प्रश्नावली

1) खालील माहितीचा विचार करा.
   अ) संयुक्त राष्ट्रसंघटनेतर्फे दरवर्षी 1 डिसेंबर हा दिवस जागतिक एड्स दिन म्हणून साजरा केला जातो.
   ब) 2018 च्या या दिनाचा विषय Know your status हा होता.
   क) युनोतर्फे 1988 पासून हा दिवस साजरा केला जातो.
  1) अ, ब, क खरे    2) अ खरे    3) अ, ब खरे      4) अ, क खरे
उत्तर :- 1

   2) जागतिक आरोग्य संघटनेच्या जागतिक हवा प्रदूषणासंबंधीच्या आकडेवारीनुसार (pm-2.5) जगातील
          सर्वाधिक प्रदूषीत पहिल्या  20 शहरांमध्ये भारतातील किती शहरांचा समावेश आहे.
   1) 13        2) 14      3) 15        4) 16
उत्तर :- 2

3) आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेच्या (ICC) पहिली स्वतंत्र्य महिला संचालक म्हणून कोणाची नियुक्ती झाली.
   1) मिताली राज    2) इंद्रा नुई    3) अरुधंती भट्टाचार्य    4) मंदीरा बेदी
उत्तर :- 2

4) खालीलपैकी महाराष्ट्रातील कोणत्या व्यक्तींना भारतरत्न पुरस्कार मिळाला आहे.
   अ) धोंडव केशव कर्वे    ब) पांडूरंग वामन काणे    क) विनोबा भावे   
   ड) डॉ. बि.आर. आंबेडकर  इ) जे.आर.डी. टाटा    ई) लता मंगेशकर   
   उ) पं. भीमसेन जोशी    ऊ) सचिन तेंडूलकर
  1) इ सोडून सर्व    2) वरील सर्व    3) ब सोडून सर्व      4) उ सोडून सर्व
उत्तर :- 2

5) केंद्र सरकारने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार संघटीत क्षेत्रातील रोजगार निर्मितीत पहिला क्रमांक कोणत्या
     राज्याचा आहे.
   1) महाराष्ट्र      2) तामिळनाडू    3) गुजरात      4) हरियाणा
उत्तर :- 1